نماز شب از نمازهای مستحب می باشد که بر خواندن آن در اسلام بسیار تاکید شده است. اما نماز شب چند رکعت است؟ نماز شب یازده رکعت است؛ چهار تا دو رکعت (مثل نماز صبح) به نیت نماز شب و یک نماز دو رکعت به نیت نماز شَفْعْ و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وتر.
طریقه خواندن نماز شب
نماز شب باید بعد از نیمه شب شرعی تا طلوع فجر خوانده شود و به ترتیب زیر می‌باشد:
هشت رکعت نماز به شکل چهار نماز دو رکعتی (مانند نماز صبح) به نیت نافله شب خوانده شود.
سپس دو رکعت نماز به نیت نماز شفع خوانده شود. مستحب است که در رکعت اول نماز شفع سوره حمد و سوره ناس، و در رکعت دوم آن سوره های حمد و فلق قرائت شود. سپس بعد از ادای رکوع و سجود، تشهد و سلام خوانده شود.
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَنَا وَ ارْحَمْنَا وَ عَافِنَا وَ اعْفُ عَنَّا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و یا آنکه بگوئید:
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ، وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمْ، إِنَّکَ أَنْتَ الأَعَزُّ الأَجَلُّ الأَکْرَمُ
بخش سوم از نماز شب، نماز یک رکعتی وتر است. در این نماز بعد از قرائت سوره حمد، سه بار سوره توحید و یک بار سوره فلق و یک بار ناس خوانده شود.
مستحب است در قنوت این نماز برای 40 مومن طلب دعا یا استغفار شود و این دعا گفته شود:
“اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ”
سپس 70 مرتبه بگو:
“اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ اَتُوبُ اِلَیه”
پیامبر اکرم (ص) در نماز وتر پس از هفتاد مرتبه استغفار می‌گفت:
“هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار”
سپس 300 مرتبه ذکر “اَلْعَفو” را تکرار کرده و یک مرتبه بخوانید:
” رَبّ اغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی وَ تُبْ عَلیَّ اِنَّکَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم”
سپس رکوع، سجود، تشهد و سلام را خوانده و تسبیحات حضرت فاطمه را ذکر کنید (34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدلله و 33 مرتبه سبحان الله).
نماز آیات
نماز آیات در مواقع خورشید گرفتگی (کسوف)، ماه گرفتگی (خسوف)، زلزله و هر حادثه غیرعادی که باعث ترس بیشتر مردم شود، واجب است.
طریقه خواندن نماز آیات
نماز آيات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و مىتوان آن را دو گونه به جا آورد:
نحوه اول:
بعد از نیت و تکبیرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد. سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
نحوه دوم:
بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سوره اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهاى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود.
سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
نماز شب اول قبر یا لیله الدفن
نماز وحشت نماز مستحبی است که به آن نماز هدیه ، نماز شب دفن (نماز لیله الدفن) و نماز شب اول قبر نیز می گویند. به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.
طریقه خواندن نماز شب اول قبر یا لیله الدفن
خواندن نماز شب اول قبر (نماز وحشت) به سه روش است:
روش اول خواندن نماز شب اول قبر
در این روش در رکعت اول سوره حمد و سپس آیة الکرسی خوانده می شود. طبق نظر برخی از علما خواندن آیة الکرسی تا “هو العلی العظیم” کافی است و دیگر نیازی به خواندن سوره توحید نمی‌باشد.
پس از رکوع و سجده، در رکعت دوم باید سوره حمد و ده مرتبه سوره قدر خوانده شود.
در پایان نماز شب اول قبر نمازگزار باید بگوید: “اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان” که به جای کلمه فلان باید نام شخص فوت شده و پدرش ذکر گردد.
روش دوم خواندن نماز شب اول قبر
در این روش پس از خواندن سوره حمد باید آیة الکرسی تا “فیها خالدون” یک بار خوانده شود.
روش سوم خواندن نماز شب اول قبر
در این روش پس از نیت باید سوره حمد و دو مرتبه سوره توحید قرائت شود.
بعد از رکوع و سجده، در رکعت دوم باید بعد از خواندن سوره حمد، 10 مرتبه سوره تکاثر قرائت شود.
در پایان نماز بگویید: اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر ذلک المیت فلان ابن فلان (که به جای اولین فلان باید نام متوفی و در جای دومین فلان باید نام پدر متوفی گفته شود).
سخن آخر
ما در این مطلب به شما طریقه خواندن نماز شب، نماز آیات و نماز شب اول قبر را یاد دادیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد.