عید غدیر یکی از مهم‌ترین مناسبت‌های تاریخ اسلام است که یادآور واقعه‌ای بزرگ و سرنوشت‌ساز در مسیر نبوت و امامت است. این روز، نمادی از تکمیل دین و کامل شدن نعمت الهی به شمار می‌رود که در آن پیامبر اکرم (ص) حضرت علی (ع) را به عنوان جانشین و ولی مؤمنان معرفی کردند. در این مقاله از سلام دنیا، به بررسی مفهوم عید غدیر، ماجرای عید غدیر چیست، خلاصه واقعه غدیر خم و تاریخ دقیق واقعه و نکات جالب درباره این روز بزرگ پرداخته شده است.
عید غدیر یعنی چه؟
در میانه راه دو شهر مهم اسلامی، یعنی مکه و مدینه، منطقه‌ای به نام «غدیر خم» قرار دارد؛ جایی که کاروان‌های حج در زمان پیامبر اسلام (ص) پس از انجام مناسک، از یکدیگر جدا شده و به سرزمین‌های خود بازمی‌گشتند. درباره علت نام‌گذاری این مکان به «غدیر خم» دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آن‌ها به ویژگی‌های اقلیمی و وجود آبگیر در آن منطقه اشاره دارد. اهمیت این مکان از آنجاست که پیامبر اسلام (ص) در بازگشت از آخرین حج خود، موسوم به «حجة الوداع»، حضرت علی (ع) را به عنوان امام، وصی و جانشین خود به مسلمانان معرفی کرد. غدیر تنها نام یک مکان نیست، بلکه نماد یک اندیشه بزرگ و استمرار مسیر نبوت است. این روز، روز اکمال دین، تکمیل نعمت و تجلی رضایت الهی است.
حتما بخوانید: عید غدیر امسال چه روزی است
ماجرای عید غدیر چیست؟
واقعه‌ی غدیر یکی از برجسته‌ترین و سرنوشت‌سازترین رویدادهای تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) به فرمان خداوند متعال، حضرت علی (علیه‌السلام) را به عنوان وصی، ولیّ و جانشین رسمی خود معرفی نمودند. این واقعه بزرگ در هجدهم ذی‌الحجه سال دهم هجری قمری، هنگام بازگشت پیامبر از سفر حجةالوداع و در منطقه‌ای به نام «غدیر خم» که میان مکه و مدینه قرار دارد، روی داد. این اعلام رسمی نه تنها تعیین جانشینی پس از پیامبر بود، بلکه نقطه عطفی در تبیین پیوند نبوت و امامت و استمرار خط هدایت الهی در جامعه اسلامی به شمار می‌رود.
خلاصه واقعه غدیر خم
در سال دهم هجری، پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله) به فرمان الهی، برای آخرین بار به قصد تعلیم مناسک حج و اعلام ولایت جانشینان خود، به مکه سفر کرد. جمعیتی بیش از 120 هزار نفر، که در آن زمان بی‌سابقه بود، در این سفر همراه حضرت بودند. پس از پایان مناسک حج، پیامبر اکرم دستور دادند همه حجاج مکه را ترک کرده و در منطقه‌ای به نام «غدیر خم» که محل جدا شدن کاروان‌ها بود، گرد هم آیند.
سه روز پس از پایان مراسم، جمعیت عظیمی در این مکان حاضر شد. پیامبر دستور توقف دادند و منطقه را برای استراحت آماده کردند. زیر سایه چند درخت کهنسال، منبری از سنگ و روانداز شتران برپا شد تا پیامبر از جایگاهی بلند سخن بگویند و همگان او را ببینند. ظهر همان روز، پس از نماز جماعت، پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) بر فراز منبر رفتند و امام علی (علیه السلام) را در کنار خود جای دادند. حضرت با نگاهی به حاضران، خطبه‌ای طولانی و تاریخی را آغاز کردند که در آن، توحید و نبوت را بازگو کرده و به معرفی رسمی ولایت و امامت علی (علیه السلام) و فرزندان ایشان تا امام دوازدهم (عجل الله فرجه) پرداختند.
در بخش‌های مختلف خطبه، پیامبر به روشنی بیان کردند که علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) ولی و جانشین ایشان است. با جمله معروف «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»، این فرمان الهی را آشکار ساختند و سپس اعلام داشتند که کامل شدن دین و نعمت الهی وابسته به پذیرش این ولایت است. پس از اتمام خطبه، پیامبر و امیرالمؤمنین در خیمه‌هایی جداگانه قرار گرفتند تا مردم برای بیعت و تبریک خدمت آن‌ها برسند. مردان و زنان، هر یک به شیوه‌ای خاص، با امیرالمؤمنین (علیه السلام) بیعت کردند.
در این سه روز، رخدادهای مهمی از جمله شعرخوانی حسان بن ثابت، اهدای عمامه پیامبر به علی (علیه السلام) و نزول جبرئیل برای تأکید بر صحت بیعت غدیر رخ داد. حتی در پاسخ به یکی از منافقین که با تمسخر خواهان عذابی از جانب خدا شد، سنگی از آسمان فرود آمد و او را هلاک کرد. واقعه غدیر، با تمام شکوه و عظمت خود، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در تاریخ اسلام به ثبت رسید و روزهای آن با عنوان «ایام الولایة» جاودانه شدند.
حتما بخوانید: متن مولودی عید غدیر و اشعار مدح امام علی
واقعه غدیر خم در چه تاریخی اتفاق افتاد؟
در روز هجدهم ذی‌الحجه سال دهم هجری قمری، پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، در این مکان مهم، علی بن ابی‌طالب (ع) را به‌عنوان سرپرست و ولی مؤمنان معرفی کرد. این رویداد تاریخی، که معادل با بیست‌وهشتم اسفند همان سال (10 خورشیدی) در تقویم شمسی است، در نگاه پیروان تشیع آغاز رسمی ولایت و رهبری امام علی (ع) پس از پیامبر به شمار می‌رود. از آن زمان تاکنون، سالروز این واقعه با نام «عید غدیر» در میان شیعیان با شور و احترام گرامی داشته می‌شود.
عید غدیر چه روزی ، چه ماهی و چه سالی است؟
واقعا عید غدیر خم در روز 18 ماه ذی الحجه و سال دهم هجری قمری رخ داد و از آن روز به بعد عید غدیر هر سال در 18 ذی‌الحجه برگزار می‌شود؛ روزی که پیامبر اسلام حضرت علی (ع) را به‌عنوان «ولی» و جانشین مؤمنان معرفی کردند. این روز در تقویم شمسی و میلادی هر سال متغیر است.
- تاریخ دقیق عید غدیر سال 1404 در تقویم شمسی مصادف است با: شنبه – 24 خرداد 1404
- تاریخ دقیق عید غدیر سال 1404 در تقویم قمری 1446 مصادف است با: السبت – ١٨ ذوالحجه ١٤٤٦
- تاریخ دقیق عید غدیر سال 1404 در تقویم میلادی 2025 مصادف است با: Saturday – 2025 June 14
مطالب جالب در مورد عید غدیر
اینجا چند نکته جالب و خواندنی درباره عید غدیر آمده است:
1. غدیر خم فقط یک مکان نیست، بلکه یک تفکر است
غدیر خم نه تنها نام یک سرزمین است، بلکه نمادی از تداوم خط نبوت و ولایت است که تا پایان جهان جاری است.
2. نام غدیر به معنای آبگیر است
غدیر در لغت به معنی گودالی است که آب باران در آن جمع می‌شود. آبگیر غدیر خم به شکل خم (کاسه) رنگرزان بوده و قبایل صحرایی جامه‌های رنگ شده خود را در آن می‌شستند.
3. پیام غدیر، اعلام جانشینی امام علی (ع)
در سال دهم هجرت، پیامبر اسلام در این روز امام علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد و فرمود: «هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست».
4. غدیر خنثی‌کننده توطئه‌های دشمنان اسلام
این واقعه مانع توطئه‌های منافقان شد و پیامبر با اعلام رسمی ولایت علی (ع)، وحدت و استحکام امت اسلامی را تضمین کرد.
5. تاج ولایت بر سر امام علی (ع)
پیامبر صلی الله علیه و آله عمامه خود را به عنوان تاج ولایت بر سر امام علی (ع) گذاشتند که نماد افتخار و رهبری است.
حتما بخوانید: دانلود گلچین بهترین مولودی های عید غدیر از مداحان معروف
6. عید غدیر برترین عید امت اسلام است
پیامبر فرمود: «روز غدیر، برترین عیدهای امت من است» و در آن روز دین اسلام کامل شد و نعمت الهی تمام گردید.
7. فضیلت روز غدیر از نگاه امام صادق (ع)
اگر مردم اهمیت واقعی این روز را می‌دانستند، فرشتگان ده بار در روز با آن‌ها مصافحه می‌کردند و بخشش الهی به این روز قابل شمارش نیست.
8. روز ناله و نومیدی شیطان
در این روز، شیطان بارها از شدت نومیدی ناله کرد چون ولایت علی (ع) تثبیت شد و نقشه‌هایش نقش بر آب شد.
9. غدیر، نقطه تلاقی رسالت و امامت
این روز نشان‌دهنده پیوستگی رسالت پیامبر و ولایت امام علی (ع) است و محور هدایت امت اسلام تا روز قیامت به شمار می‌آید.
10. پیام تبریک و عید انسانی
عید غدیر روز پیمان، عدالت، ولایت و انسانیت است که مایه سرور و شادی برای همه دوستداران پیامبر و اهل بیت (ع) است.
سخن آخر
عید غدیر تنها یک روز تاریخی نیست، بلکه نمادی از استمرار خط هدایت الهی و پیوند ناگسستنی نبوت و امامت است. این روز بزرگ نشان‌دهنده اهمیت ولایت و رهبری امام علی (ع) و فرزندان ایشان است که مسیر اسلام را تا روز قیامت روشن نگاه می‌دارد. گرامی‌داشت عید غدیر، تجلی وفاداری به ارزش‌های عدالت، انسانیت و ایمان است که در جامعه اسلامی همواره زنده نگه داشته می‌شود.
دیدگاه ها