نفرین به معنای دعای بد یا آرزوی اتفاقات بد برای یک شخص دیگر است.
نفرین چیست
لعن و نفرین نوعی واکنش در مقابل افراد ظالم است که فرد مظلوم زبان به شکایت باز کرده و از خدا درخواست می کند تا رحمت دنیوی خود را از شخص ظالم قطع کرده و او را با مرگی زودهنگام به کام جهنم بکشاند.
نفرین کردن در قرآن
برخلاف دعا درخواست عذاب و ناراحتی برای کسی به صورت نفرین بیان می شود در قرآن کریم روایات اهل بیت در مواقع زیر نفرین کردن جایز و روا می باشد که به بخشی از آنها اشاره می‌گردد:
- ویل للذین کفروا (آیه 37 سوره مریم)
- ویل لکل همزه لمزه (آیه 1 سوره همزه)
- ویل لکل افاک اثیم (آیه 7 سوره جاثیه)
- ویل للمصلین (آیه 1 سوره مطففین)
- کسانی که حقایق را کتمان می کنند و کسانی که در حال کفر از دنیا بروند. (آیه 159 و 161 سوره بقره)
- افراد ربا خوار (شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 274)
- قاتلان (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 13، ص 173)
- مردانی که خود را به شکل زنان درمی آورند و یا برعکس. (برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 1، ص 113)
باید بدانیم که همان گونه که برای استجابت دعا؛ شرایط خاصی لازم است، و هر دعایی از هر شخصی اجابت نمیشود؛ نفرین نیز نیازمند شرایط ویژه ای است و این یعنی اگر فردی زمانی که مورد آزار و اذیت و ظلمی قرار گرفت یا دلش شکست و نفرین کرد، حتما نباید مستجاب شود.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: و اگر خدا به عقوبت عمل زشت مردم و دعای شرّی (نفرین) که در حق خود می‌کنند به مانند خیرات تعجیل می‌فرمود مردم همه محکوم به مرگ و هلاک می‌شدند و لیکن ما آنان را که به لقای ما امیدوار نیستند به همان حال سرگردانی در کفر و طغیان رها می‌سازیم. (آیه 11 سوره یونس)
کدام نفرین به خود شخص برمی گردد؟
افرادی که صبور نیستند، با دیدن کوچکترین ظلمی، از روی یک عادت قدیمی شروع به لعن و نفرین می کنند. که ممکن است این افراد اشتباه کنند و شخصی را که مستحق نفرین نیست، نفرین کنند. یا ظلم آن فرد خیلی کوچک و کم ارزش تر از لعن و نفرین باشد. در این چنین مواقعی طبق حدیث از امام صادق (ع) آن نفرین ها و لعنت کردن به خود شخص برمی گردد و دامن خودشان را می گیرد، به این دلیل که خود شخص ظلم بزرگتر را مرتکب شده و خودش به نفرین و دور ماندن از رحمت خداوند سزاوارتر است.
کدام نفرین مستجاب می شود
باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که بسیاری از گرفتاری های ما بی آن که متوجه باشیم به دلیل آه و نفرین پدر و مادر یا دوست و شخصی است که به او ظلم کرده ایم و او به دلیل شکسته شدن دل و ناراحتی به خداوند پناه برده و مجازات عمل را به خداوند واگذار کرده است.
بهترین روش برای نفرین نکردن دیگران
از یک طرف زبان به شکایت باز کردن، واکنش طبیعی در برابر ظالم است. از طرف دیگر لعن و نفرین پیاپی اقوام و آشنایان، سبب یادآوری دوباره ظلم ها و شدت یافتن کینه‌هاست و ممکن است که آن اشخاص قابل هدایت یافتن باشند و ما در لعن و نفرین کردن آنها عجله کرده باشیم. پس با این وجود بهترین کار چیست؟ چه کاری انجام دهیم که خیلی با فضای روحی و طبیعی ما فاصله نداشته باشد و هم تکلیف عمل ظالم را هم روشن کند؟
بهترین راه؛ برگشتن به سیره و روش پیامبران است. اما از آنجایی که ما نمی دانیم کدام افراد قابل هدایت بوده و کدام افراد قابلیت هدایت را کاملاً از دست داده‌اند؛ بنابراین می توانیم نفرین خود را شرطی کنیم. یعنی از خداوند بخواهیم که اگر آن افراد قابل هدایت هستند؛ هدایت شوند و اگر قابل هدایت نیستند؛ مورد لعن الهی قرار گیرند. اینگونه اگر شخص قابلیت هدایت داشته باشد؛ توبه کرده و اشتباه خود را جبران می کند و اگر امکان هدایت نداشته باشد؛ گرفتار غضب و لعن خداوند در دنیا و آخرت می شود و خداوند به عنوان وکیل شخصی که مورد ظلم قرار گرفته است، حق او را باز می ستاند.
چه کسانی مستحق لعن و نفرین هستند
این موضوع با بررسی آیات قرآن کریم و دعاهایی مانند زیارت عاشورا امکان پذیر است. در آیات و زیارات، کسانی که مؤمنان را مورد ظلم و ستم قرار داده و دست به کشتن آنها می‌زنند و درصدد از بین بردن ایمان و اسلام ناب و مکتب اهل بیت (ع) هستند؛ مورد لعن و نفرین قرار می گیرند، در واقع این افراد با کارهای خودشان، به کلی راه هدایت و سعادت را برخود می بندند. این اشخاص چه زنده باشند و چه مُرده باید لعن و نفرین شوند؛ تا نه تنها بر هلاکت و عذاب آنها اضافه شود بلکه دیگران خط سقوط و فلاکت را بشناسند. در عصر حاضر رژیم نابودگر و کودک کُش اسرائیل و حکومت های مستکبری چون آمریکا و انگلیس مستحق لعن و نفرین بوده و نشان دادند که در همان مسیر سقوط گذشتگان مانند: فراعنه و یزیدیان و آل ابوسفیان می باشند. بنابراین نفرین کردن و تقاضای مرگ برای این چنین رژیم ها و حاکمانی، کاری از جنس نفرین پیامبران الهی است.
اثرات نفرین در دنیا و آخرت طبق قرآن کریم
1. یکی از عواقب نفرین سرگردانی انسان است. اگر آدمی کاری کند که نفرین به جا او را بگیرد، ممکن است در زندگی خود دچار سرگردانی شود، همانطور که دعای بد و نفرین حضرت موسی (ع) باعث سرگردانی قوم یهود به مدت چهل سال شد. (مائده، آیات 24 تا 26)
2. سخت دلی و سنگدلی یکی دیگر از عواقب و پیامد نفرین است. خداوند در آیات 88 تا 90 سوره یونس می فرماید: موسى (بعد از آنكه به كلى از به راه آوردن قومش مايوس شد از سوى خودش و برادرش ) گفت: اى پروردگار ما! تو به فرعون و درباريانش در زندگى دنيا زينت و اموال داده اى اى پروردگار ما! مثل اينكه خواسته اى از راه خودت گمراهشان كنى، اى پروردگار ما اموالشان را در مسير فناء قرار بده و دلهايشان را نيز سخت كن تا ايمان نياورند، تا در آخرت عذابى دردناك بچشند (88). خداى تعالى (در جواب نفرين موسى و هارون ) گفت : نفرين شما مستجاب شد، پس شما بر كار پيشبرد دعوتتان همچنان استوار باشيد و راه كسانى را كه علم ندارند پيروى نكنيد (89). (اين داستان موسى را نيز از قرآن برايشان بخوان كه ما) بنى اسرائيل را از دريا عبور داديم، فرعون و لشكريانش كه به انگيزه بغى و ياغى گرى آنها را دنبال مى كردند غرق كرديم، فرعون در آن لحظه كه داشت غرق مى شد گفت : ايمان آوردم به خدايى كه جز او معبودى نيست، همان خدايى كه بنى اسرائيل به وى ايمان آوردند، و اينک من از مسلمانانم (90)
نتیجه گیری
کاش ما آدم ها می توانستیم هر وقت اشتباهی از دیگری مشاهده کردیم که باعث ناراحتیمان شد برای هدایت او دعا کنیم تا علاوه بر اینکه از دعای ملائکه رحمت بهره مند شویم؛ ثواب و آثار دعا خیر برای برادر مومن کردن نیز شامل حالمان بشود. دعای برای هدایت افراد از لعن و نفرین برتر است؛ البته برای کسی که ظالم است ولی قابلیت هدایت را در خود زنده نگه داشته باشد.اما افرادی که خونخوار هستند و مستکبرانی که هیچ امیدی برای هدایت آنها متصوّر نیست و زنده ماندن آنها چیزی جز ظلم بیشتر نخواهد بود؛ پس مستحق مرگ و نفرین هستند.