از زمانی که فیسبوک در 28 اکتبر 2021 به نام متا تغییر پیدا کرد، مفهوم گنگ متا نوید بخش نام جدیدی بود که به محبث جذابی تبدیل شد. اگرچه اینطور به نظر می رسد که متاورس محصول بلندپروازی متا است، اما به هیچ وجه اینطور نیست. برخی از افراد ادعا می کنند که مارک زاکربرگ در طول کنفرانس Connect 2021 زمان زیادی را برای توضیح این تکنولوژی جدید صرف کرده است، اما سایر افراد متاورس را تکامل بعد اینترنت می دانند که به عنوان وب3 (Web3 یا Web 3.0) همان سومین نسل از اینترنت شناخته می شود. همه ی این ها تا حدی به این دلیل است که متاورس برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. متاورس در خطوط بین دنیای مجازی و واقعیت غیرقابل تشخیص محو شده است. در این مطلب سلام دنیا، درباره اینکه متاورس چیست و مفهوم آن از کجا آمده نشات می گیرد؛ و چه خصوصیات و ویژگی هایی دارد.
متاورس چیست و مفهوم آن از کجا نشات گرفته است؟
اصطلاح متاورس را می‌توان به نیل استفنسون و رمان سایبرپانک دیستوپیایی‌اش، Snow Crash، ربط داد. این رمان در سال 1992 که به همراه رمان نورومنسر اثر ویلیام گیبسون، که فضای داده واقعیت مجازی به نام ماتریس را توصیف کرده است و به عنوان یکی از قوانین این ژانر در نظر گرفته می شود، منتشر شده است.
متاورس در Snow Crash یک نوع فضای واقعیت مجازی سه بعدی میباشد که از طریق پایانه های شخصی و عینک های واقعیت مجازی که اشتراکات زیادی با Oculus Quest و سایر هدست های واقعیت مجازی دارند قابل دسترسی میباشد. این فضای سه بعدی از دید کاربران خود به عنوان یک محیط و فضای شهری که در امتداد جاده ای به عرض صد متر به نام خیابان (Street) به نظر می رسد، دیده میشود. استفنسون این گونه نوشته است که:
مانند هر مکان در واقعیت، خیابان در معرض توسعه است. توسعه دهندگان می توانند خیابان های کوچک خود را با تغذیه و پروراندن آن از خیابان اصلی بسازند. آنها می‌توانند ساختمان‌ها، پارک‌ها، تابلوها و همچنین چیزهایی که در واقعیت وجود ندارند مانند: نمایش‌های نورانی معلق گسترده، محله‌های خاصی که قوانین فضازمان سه‌بعدی در آن نادیده گرفته می‌شوند، و مناطق جنگ آزاد که مردم می‌توانند برای کشتن یکدیگر به آنجا بروند را بسازند.
حتما بخوانید: 5 راه ساده برای ورود به دنیای متاورس
اگر دیدگاه و ایده استفنسون از متاورس برای شما آشنا به نظر می رسد، به این دلیل است که بازی های آنلاین چندنفره بزرگ (MMOG یا معمولاً MMOs) بسیاری از ویژگی های آن را با شما به اشتراک می گذارند. به عنوان مثال، در Second Life (زندگی دوم) (منتشر شده در سال 2003)، کاربران می توانند آواتارهای واقعی را برای خود سفارشی کنند، با دیگر بازیکنان ملاقات کنند، آیتم های مجازی را درست کنند، دارایی های مجازی داشته باشند و کالاها و خدمات را با یک دیگر مبادله کنند.
تجربیات مجازی مانند زندگی دوم را می توان به عنوان پیش متاورس توصیف کرد. چرا پیش؟ زیرا آنها در انزوای شما وجود دارند و هر یک از آن ها جزیره ای دیجیتالی ای هستند که ساکنان و دارایی های مجازی آنها هرگز آن را ترک نمی کنند. متاوریستی که مارک زاکربرگ می‌خواهد آن را به وجود بیاورد، یک تجربه مجازی بزرگ نیست، بلکه نسخه بعدی از اینترنت میباشد.
زاکربرگ در نامه اخیر خود به کارمندانش این گونه می نویسد: ما از دسکتاپ به وب و به موبایل از متن گرفته تا عکس و ویدیو رسیده ایم ولی این انتهای خط نیست. پلتفرم بعدی حتی فراگیرتر خواهد بود - یک اینترنت مجسم شده که در آن علاوه بر این که به آن نگاه میکنید تجربه هم دارید. ما این را متاورس می‌نامیم. متاورس هر محصولی را که می‌سازیم لمس می‌کند.
آیا متاورس از قبل وجود داشت؟
اگر قرار است که متاورس به یک اینترنت تجسم یافته تبدیل شود، پس باید ویژگی های خاصی را هم داشته باشد که آن را از تجربیات واقعیت مجازی مجزا مانند زندگی دوم جدا کند.
متیو بال، سرمایه‌گذار، آنها را این گونه در وب‌سایت خود شرح می‌دهد: "متاورس یک شبکه انبوه مقیاس پذیر و قابل تعامل از جهان‌های مجازی سه‌بعدی ارائه‌شده در زمان واقعی است که میتواند به طور همزمان و مداوم توسط تعداد نامحدودی از کاربران با حس حضور فردی و با تداوم داده‌ها مانند هویت، تاریخچه، حقوق، اشیاء، ارتباطات و پرداخت ها تجربه شود."
خصوصیات و ویژگی های متاورس چیست
بیایید ویژگی های متاورس را برای درک و وضوح بهتر فهرست کنیم:
- مقیاس انبوه
- ارائه در زمان واقعی
- دنیای مجازی سه بعدی
- همزمان بودن
- مداوم بودن
- تعداد نامحدود کاربر
- حس حضور فردی
- تداوم داده ها
متاورس: یک نمونه خرده فروشی در آینده نگری
متاورس زمانی وجود خواهد داشت که کاربر بتواند وارد یک مرکز خرید مجازی بزرگ شود، یک کالای دیجیتال منحصر به فرد را خریداری کند و سپس همان کالای دیجیتالی را چند هفته بعد در یک کالای کاملا متفاوت در دنیای مجازی - یا شاید در توییتر، eBay یا OpenSea بفروشد. برخی ممکن است بگویند که یک دقیقه صبر کنید، من این فیلم را دیده ام.
حتما بخوانید: آموزش تصویری و آسان ورود به دنیای وب تاریک (dark web)
فیلم Ready Player One در ابتدا کتابی بود که توسط ارنست کلاین نوشته شده بود، توسط Random House در سال 2011 منتشر شد و توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شد. این فیلم میتواند بهترین نمونه تصویری باشد که ما در حال حاضر از اینکه متاورس می تواند از نظر مفهومی شبیه باشد دیده باشیم.
این فیلم تفاوت‌های اساسی با دیدگاه‌های متخصص درباره متاورسی که به زودی عرضه میشود دارد. تفاوت عمده دیگر استفاده اولیه از سخت افزار VR برای تعامل در نسخه فیلم متاورس است. برخی از کارشناسان معتقدند که واقعیت مجازی در مقایسه با سخت‌افزار AR (که در فیلم بر آن تاکید نشده است) استفاده کلی کمتری دارد.
چه چیزی به متاورس قدرت میبخشد؟
متاورس توسط اشکال متنوعی از فناوری ها مانند زیرساخت های ابری، ابزارهای نرم افزاری، پلتفرم ها، برنامه های کاربردی، محتوای تولید شده توسط کاربر و سخت افزار هدایت می شود. علاوه بر الزامات فنی، متاورس شامل تجربیات کاربری مختلفی اما نه محدود به: سرگرمی، بازی، تجارت، تعاملات اجتماعی، آموزش و تحقیق میشود.
متاورس کی وارد میشود؟
سوال این است که چقدر طول می کشد تا از پیش متاورس های مختلف به سمت متاورس های بزرگ حرکت کنیم؟ مارک زاکربرگ معتقد است که این امر تا پایان دهه اتفاق خواهد افتاد، اما از طرفی دیگر همچنین نیز میتواند خیلی زودتر از این ها اتفاق بیفتد، زیرا عناصر اساسی آن در حال حاضر وجود دارند.
زیرساخت های پشت اینترنت امروزی اجازه می دهد تا تعداد زیادی از مردم در محیط های مجازی، مانند زمانی که بیش از 12.3 میلیون بازیکن برای یک کنسرت VR در Fortnite با حضور تراویس اسکات تنظیم شدند جمع شوند. این زیرساخت های کنونی بسیار چشمگیر هستند ولی برای حمایت از تصور کارشناسان صنعت متاورس، باید بیشتر تکامل پیدا کنند.
ما همچنین سخت افزاری برای ارائه محیط های مجازی واقعی و آواتارها به صورت سه بعدی به شما ارائه کرده ایم. متا مالک اصلی تولید کننده های هدست های واقعیت مجازی، Oculus میباشد. مایکروسافت از زمان اولین عرضه این هدست ها در سال 2016، از موارد استفاده سازمانی مختلف با عینک‌های هوشمند واقعیت ترکیبی HoloLens پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، شایعه شده است که اپل هدست های AR و VR خود را در سال 2022 عرضه خواهد کرد. HTC ، Pico ، MagicLeap و سایر تولیدکنندگان به سرعت در حال پیشرفت پلتفرم‌های سخت‌افزاری مختلف خود هستند.
Furioos یونیتی یک نمونه بارز از استریم محیط‌های سه‌بعدی کاملاً تعاملی است که در آن فشار رندر کردن محیط‌ها توسط زیر ساخت سرور GPU مقیاس پذیر خودکار آنها صورت می پذیرد. متاورس یک تجربه محاسباتی فراگیر است که در آن کاربران می‌توانند از دستگاه‌های سنتی مانند رایانه‌ها و دستگاه‌های تلفن همراه استفاده کنند و در عین حال نیز تجربه خود را با ابزارهای پوشیدنی همه جانبه AR و VR افزایش دهند.
حتما بخوانید: ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می کند
در نهایت، همان فناوری‌های نوآورانه‌ای که از زمان پیدایش شبکه بیت‌کوین در ژانویه سال 2009 صنعت خدمات مالی را مختل کرده است، میتواند برای فعال کردن تداوم داده‌ها در متاورس استفاده شود. NFT ها یا توکن‌های غیر قابل تعویض، نمونه‌ای عالی از این ها به شمار میروند.
مارک پتیت، معاون و مدیر کل Unreal Engine در EPIC Games، اخیراً در مصاحبه ای اینگونه اظهار داشته است که متاورس به جهان های مجازی مشترکی که پایداری را در خود جای داده است نیاز دارد. این بدان معنا است که برای داشتن یک تجربه ایده آل، کاربر باید بتواند با وسایل دیجیتال خود از جهانی به جهان دیگر حرکت کند.
نمونه‌ای از آن کفش‌های NFT کاربر که در آینده از نایک خریداری می‌شوند هستند. این نوع کفش ها برای استفاده از آواتار در پلتفرم Meta's Horizon و در سایر دنیای مجازی مانند آنچه در Fortnite و Minecraft وجود دارد، در دسترس شما قرار خواهند گرفت.
مثال دیگر، Decentraland، یک جهان کاملاً غیر متمرکز میباشد که هیچ رهبری مرکزی در آن وجود ندارد. جهان بر اساس بلاک چین اتریوم است و توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز کنترل می شود. از طریق این سازماندهی و رای‌گیری، بازیکنان می‌توانند سیاست‌هایی را که تعیین‌کننده نحوه رفتار جهان است را کنترل کنند. Decentraland همچنین دارای ارز غیرمتمرکز خود یعنی MANA است که می تواند در صرافی های ارزهای دیجیتال با ارزهای دیگر مبادله شود.
در آینده، Decentraland میتواند یکی از بسیاری از جهان‌های غیرمتمرکز باشد که بخشی از متاورس، با دارایی‌های دیجیتال و ارزها که بین آنها جریان دارند را تشکیل دهند.
هیچ کس مالک متاورس -درست مثل کسی که امروز صاحب اینترنت نیست- نمیباشد. قطعاً بازیگران مهم زیادی در این فضا وجود خواهند داشت. شرکت هایی مانند متا، مایکروسافت، یونیتی، اپیک گیمز، روبلکس، و دیگران می خواهند در میان آنها حضور داشته باشند. به همین دلیل است که آنها میلیاردها دلار برای تحقق رویای علمی تخیلی سرمایه گذاری می کنند.
متاوره تنها ایده ای است که اولین بار توسط نویسنده علمی تخیلی نیل استفنسون در رمان Snow Crash توصیف شد.
همین امر به زودی می تواند به واقعیت تبدیل شود، زیرا بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری بر روی آن شرط می‌بندند که به اندازه اینترنت امروزی – اگر بزرگ‌تر هم نباشد– خواهد بود. هرکسی که نمی‌خواهد منتظر تجربیات مجازی فردی باشد تا دنیای عظیمی از جهان‌ها را تشکیل دهد، میتواند به پلتفرم‌هایی مانند Decentraland، Horizon Workrooms، یا Roblox بپیوندد تا حداقل ایده‌ای از آینده احتمالی را داشته باشد.
وارد متاورز شوید، اما کی؟
یک متاورس کامل میتواند سالها، اگر نه حداقل یک دهه کامل، فاصله داشته باشد. هنوز که هنوزه موانع فنی زیادی برای غلبه بر آن وجود دارد. این نوع فناوری با این واقعیت شروع می شود که جهان زیرساخت آنلاینی ندارد که بتواند میلیون ها (یا حتی میلیاردها) نفر را که همزمان از متاورس استفاده می کنند را حمایت کند. علاوه بر این، اتصال به اینترنت بدون وقفه و قابل اعتماد یکی از اجزای سازنده متاورس میباشد، زیرا یک سناریوی پرمشغله و بارگیری دنیای مجازی با آن چیزی که یک متاورس واقعی باید شبیه باشد، فاصله زیادی دارد. فناوری‌هایی مانند 5G هنوز در حال توسعه هستند و نمی‌توانند نیازهای زیرساخت پیچیده‌ای مانند متاورس را برآورده کنند. از این رو همچنین مسائل دیگری در ارتباط با حریم خصوصی و امنیت داده ها وجود دارد. تنها زمان نشان خواهد داد که چه وقتی قدم گذاشتن در اولین فراجهان واقعی به واقعیت تبدیل خواهد شد - اما وقتی این کار را انجام دادید، شما را در آنجا خواهیم دید.