اکرم بنایی، با نام هنری اَکی بنایی، یکی از زنان هنرمند و تأثیرگذار موسیقی و هنر ایران پیش از انقلاب بود. او با صدای خاص و روح‌نواز خود، ترانه‌های محلی و عاشقانه‌ای را اجرا کرد که هنوز پس از گذشت دهه‌ها، در یاد و خاطره‌ی مردم باقی مانده‌اند. بنایی از خانواده‌ای هنردوست برخاست و خواهر پوری بنایی، بازیگر محبوب سینمای ایران بود. زندگی او ترکیبی از عشق به هنر، تلاش برای حفظ اصالت موسیقی ایرانی و سال‌ها فعالیت در خارج از کشور بود. در این مقاله از سلام دنیا به زندگینامه، بیوگرافی، آثار و سرگذشت این هنرمند نام آشنا پرداخته‌ایم.
زندگینامه اکرم بنایی خواننده و بازیگر قبل از انقلاب معروف به اکی بنایی
- نام: اکرم
- نام خانوادگی: بنایی
- نام کامل: اکرم بنایی (با نام هنری اَکی بنایی)
- تاریخ تولد: 14 اردیبهشت 1323
- تاریخ فوت: 11 آبان 1404
- علت مرگ: کهولت سن
- محل تولد: اراک
- زمینه فعالیت: موسیقی، سینما، تئاتر و تلویزیون
- پیشه: خواننده و بازیگر
- سال‌های فعالیت: از دهه‌ی 1340 تا پیش از انقلاب 1357 (فعالیت هنری عمدتاً در دهه‌های 40 و 50 خورشیدی)
بیوگرافی اکرم بنایی خواهر پوری بنایی و زندگی شخصی
اکرم بنایی با نام هنری اَکی بنایی، خواننده و بازیگر پیش از انقلاب، در 14 اردیبهشت 1323 در شهر اراک به دنیا آمد. او از خانواده‌ای هنردوست و فرهنگی برخاسته بود و خواهر کوچک‌تر پوری بنایی، بازیگر سرشناس سینما، تئاتر و تلویزیون ایران به‌شمار می‌رفت. از همان دوران نوجوانی به موسیقی و هنر علاقه‌مند شد و استعداد چشمگیری در اجرای نغمه‌ها و ترانه‌های محلی ایرانی از خود نشان داد.
اَکی بنایی تحصیلات خود را در رشته‌ی موسیقی ادامه داد و موفق شد مدرک دکترای کنسرواتواری موسیقی از دانشگاه کالیفرنیا را دریافت کند. او بعدها سال‌ها در لس‌آنجلس، ایالت کالیفرنیا اقامت داشت و فعالیت‌های هنری‌اش را در زمینه‌ی موسیقی محلی ایرانی پی گرفت. صدای خاص و پرقدرت او باعث شد تا در میان خوانندگان پیش از انقلاب جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.
حتما بخوانید: بیوگرافی مژده دایی بازیگر
از آثار شاخص او می‌توان به ترانه‌های محلی و ماندگار همچون «رشید خان»، «سبزه‌رو»، «گل پامچال»، «امان از این دل»، «مستم مستم» و «حرم عاشق» اشاره کرد. همکاری او با هنرمندان مطرحی مانند محمدعلی امیرجاهد، منوچهر چشم‌آذر، تورج شعبان‌خانی و هما میرافشار نیز از نقاط برجسته‌ی کارنامه‌ی هنری‌اش بود. او با شناخت عمیق از موسیقی نواحی ایران، آثار خود را با الهام از ملودی‌های بومی و در عین حال با تنظیمی مدرن ارائه می‌داد.
در کنار خوانندگی، اکی بنایی در تئاتر و سینما نیز فعالیت‌هایی داشت و هرچند تمرکز اصلی‌اش بر موسیقی بود، اما چهره‌ای شناخته‌شده در میان هنرمندان پیش از انقلاب محسوب می‌شد. در مورد زندگی شخصی او اطلاعات محدودی وجود دارد. بنایی در 16 سالگی ازدواج کرد، اما جزئیات بیشتری از همسر یا فرزندانش منتشر نشده است. او در مصاحبه‌ای قدیمی اشاره کرده بود که همواره عشق و هنر را محور زندگی خود می‌دانسته و از کودکی با صدای مادرش که آوازهای محلی می‌خواند، به موسیقی علاقه‌مند شده است.
پس از انقلاب، اَکی بنایی همانند بسیاری از هنرمندان آن دوران در آمریکا زندگی خود را ادامه داد. در سال‌های پایانی عمر، به دلیل کهولت سن کمتر در محافل عمومی حاضر می‌شد. سرانجام اکرم بنایی در 11 آبان 1404 (2 نوامبر 2025) در شهر لس‌آنجلس ایالات متحده آمریکا درگذشت. پوری بنایی، خواهرش، در صفحه‌ی شخصی خود این خبر را با جمله‌ای احساسی اعلام کرد: «خواهرم، بعدِ تو خنده هم بوی غم می‌دهد.»
با انتشار خبر درگذشت او، بسیاری از دوستداران موسیقی نوستالژیک ایران در فضای مجازی با انتشار عکس‌های جوانی‌اش یاد و خاطره‌ی او را گرامی داشتند. اکرم بنایی نمادی از زنان هنرمند نسل طلایی موسیقی ایران بود؛ زنی که با عشق به موسیقی و ریشه‌های فرهنگی سرزمینش، صدایی ماندگار از خود بر جای گذاشت.
همسر اکی بنایی کیست
از زندگی شخصی و ازدواج اکرم بنایی، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. این هنرمند در یکی از گفت‌وگوهای قدیمی خود تنها اشاره کرده بود که در 16 سالگی ازدواج کرده است، اما هیچ‌گاه نام یا هویت همسرش را به‌طور عمومی فاش نکرد. همچنین درباره‌ی فرزندان او نیز منبع رسمی و معتبری وجود ندارد. به نظر می‌رسد اکی بنایی ترجیح می‌داد بخش خصوصی زندگی خود را از شهرت و فعالیت هنری‌اش جدا نگه دارد و همین موضوع باعث شده جزئیات بیشتری از ازدواج یا زندگی خانوادگی‌اش در دست نباشد.
اکرم بنایی متولد چه سالی است
اکرم بنایی متولد 14 اردیبهشت سال 1323 در شهر اراک است.
سن اکی بنایی
او در زمان درگذشتش (11 آبان 1404) 81 سال داشت.
حتما بخوانید: بیوگرافی احمد احمدپور بازیگر
تحصیلات اکی بنایی
وی دارای مدرک دکترای کنسرواتواری موسیقی از دانشگاه کالیفرنیا بود.او در دوران اقامتش در لس‌آنجلس به تحصیل و فعالیت در زمینه‌ی موسیقی پرداخت و در رشته‌ی موسیقی کلاسیک و تئوری موسیقی تخصص داشت. این تحصیلات نقش مهمی در شکل‌گیری سبک خاص و حرفه‌ای او در اجرای ترانه‌های محلی ایرانی داشت.
فرزندان اکرم بنایی
همانطور که در بالا ذکر شد، وی ترجیح می‌داد بخش خصوصی زندگی خود را از شهرت و فعالیت هنری‌اش جدا نگه دارد و همین موضوع باعث شده جزئیات بیشتری از ازدواج یا زندگی خانوادگی‌اش در دست نباشد.
شروع فعالیت هنری اکرم بنایی
او از دوران نوجوانی به موسیقی علاقه‌مند بود و استعداد چشمگیری در خواندن نغمه‌ها و ترانه‌های محلی ایرانی داشت. او فعالیت هنری خود را از دههٔ 1340 خورشیدی آغاز کرد؛ زمانی که با حضور در محافل موسیقی و اجراهای محلی، صدای گرم و منحصربه‌فردش مورد توجه قرار گرفت. در ادامه، با مهاجرت به آمریکا و تحصیل در رشتهٔ موسیقی در دانشگاه کالیفرنیا، مسیر حرفه‌ای خود را در زمینهٔ خوانندگی و آهنگ‌های فولکلور ایرانی ادامه داد. اکی بنایی با شناخت دقیق از موسیقی نواحی ایران، ترانه‌هایی چون «رشید خان»، «سبزه‌رو»، «گل پامچال»، «امان از این دل» و «مستم مستم» را اجرا کرد که از آثار ماندگار موسیقی محلی به شمار می‌روند. در مجموع، آغاز فعالیت هنری او از دهه 40 شمسی در ایران بود و پس از آن تا پیش از انقلاب 1357، به عنوان یکی از چهره‌های شاخص موسیقی محلی و سنتی شناخته می‌شد.
فیلم ها و آثار اکرم بنایی
از جمله آلبوم‌ها و ترانه‌های مشهور اکی بنایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آلبوم «رشید خان»
این آلبوم شامل مجموعه‌ای از ترانه‌های محلی و عاشقانه است که با اجرای دل‌نشین او ماندگار شده‌اند:
- سبزه‌رو (محلی شیرازی)
- رشید خان (محلی)
- امان از این دل (محمدعلی امیرجاهد)
- مستم مستم (محلی)
- پپو سلیمانی
حتما بخوانید: بیوگرافی مسعود ردایی تهیه کننده سینما
- خروسک
- گل پامچال (محلی گیلانی)
- اردشیر و کامران (محلی)
- معشوق
- بمیرم برات
- گل کاغذی (اردلان سرفراز، تورج شعبان‌خانی، تنظیم: اریک)
2. آلبوم «نگاه تو»
در این آلبوم، اکی بنایی با هنرمندان برجسته‌ای چون منوچهر چشم‌آذر، محمد حیدری و هما میرافشار همکاری داشت. ترانه‌های شاخص این آلبوم عبارت‌اند از:
- آقا (پاکسیما، منوچهر چشم‌آذر)
- عاشقانه
- هوای عشق
- شب آسیه
- هیچ‌کی مثل تو نبود
- رشید خان (نسخه بازخوانی‌شده)
- حرم عاشق (هما میرافشار، محمد حیدری)
سبک کاری اکی بنایی ترکیبی از موسیقی فولکلور ایرانی و تنظیم‌های کلاسیک غربی بود. او با شناخت عمیق از نغمه‌های بومی و استفاده از شعرهای محلی، توانست آثاری خلق کند که هنوز هم در میان علاقه‌مندان موسیقی سنتی و نوستالژیک ایرانی شنیده می‌شوند. هرچند او به‌طور مستقیم در فیلم‌های سینمایی بازی نکرد، اما صدای او در برخی آثار نمایشی و اجراهای زنده تئاتر شنیده شده است. میراث اکی بنایی در موسیقی ایران، صدای ماندگاری است که اصالت، احساس و هویت فرهنگی را در هم آمیخت و یادش برای همیشه در دل دوستداران موسیقی ایرانی زنده خواهد ماند.
حتما بخوانید: بیوگرافی دایان کیتون بازیگر برنده اسکار
اکرم بنایی در کنار خواهرش پوری بنایی
علت درگذشت اکرم بنایی
علت درگذشت اکرم بنایی کهولت سن اعلام شده است. او در 11 آبان 1404 در شهر لس‌آنجلس ایالت کالیفرنیا، آمریکا درگذشت. پوری بنایی با انتشار پیامی احساسی در شبکه‌های اجتماعی، خبر فوت خواهرش را اعلام کرد.
عکس های قدیمی اکرم بنایی
/////////////////////////////////////////////////
/////////////////////////////////////////////////
/////////////////////////////////////////////////
/////////////////////////////////////////////////
عکس پیری اکی بنایی
/////////////////////////////////////////////////
عکس های خانوادگی اکرم بنایی
/////////////////////////////////////////////////
/////////////////////////////////////////////////
سخن آخر
اکرم بنایی نمونه‌ای از نسل طلایی هنرمندانی بود که هنر را با عشق، اصالت و احترام به فرهنگ سرزمین خود درآمیختند. او با صدایی گرم و سبکی منحصربه‌فرد، نقشی ماندگار در تاریخ موسیقی ایران بر جای گذاشت. اگرچه امروز در میان ما نیست، اما ترانه‌ها و یاد او همچنان زنده است و نسل‌های بعدی با شنیدن صدایش، روح موسیقی اصیل ایرانی را احساس خواهند کرد.
مطالب مرتبط:
بیوگرافی محمد کاسبی بازیگر و همسرش
بیوگرافی متین ستوده و همسرش کامران تفتی
دیدگاه ها