عید نوروز یک سنت دیرینه در کشور عزیزمان ایران است اما هر استان آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. مردم آذربایجان غربی نیز در ایام عید نوروز آداب و رسوم خاصی دارند که بسیار زیبا و منحصر به فرد است. در ادامه این مطلب سلام دنیا شما را با آداب و رسوم مردم آذربایجان غربی در عید نوروز به زبان ترکی و فارسی و آداب و رسوم مردم ارومیه در چهارشنبه سوری و سیزده بدر آشنا خواهیم کرد.
آداب و رسوم مردم آدربایجان غربی در عید نوروز (به زبان ترکی و فارسی)
1. خانه تکانی
در آذربایجان غربی نیز مردم از اواسط اسفندماه خانه تکانی خود را آغاز می کنند و کم کمک خود را برای سال جدید آماده می کنند.آنها با انجام خانه تکانی غبار خانه ها را می گیرند و رنگ و بوی تازه ای به خانه خود می بخشند.این سنت در منطقه آذربایجان غربی “هیس آلماق” نامیده می شود و در یکی دو هفته مانده به عید با شور و حرارت بیشتری انجام می شود.مردن این منطقه هنوز هم اسفندماه را با نام بایرام آیئی ” ماه عید” می‌خوانند و هفته اول اسفند ماه را “چیله قووان” یعنی هفته‌ای که باعث فراری دادن چله زمستان می شود یا یالانچی چارشنبه “چهارشنبه دروغین” می شناسند و پایان فصل زمستان را با آیین‌های مخصوص این فصل جشن می‌گیرند.
2. چهارشنبه سوری
یکی از مهمترین آیین های نوروزی مردم آذربایجان غربی برگزاری جشن چهارشنبه سوری است مردم این منطقه چند روز قبل برای برگزاری جشن آجیل مخصوص و به قول آذربایجانی ها چارشنبه یمیشی که شامل گردو، بادام، نقل و کشمش می باشد را تهیه می کنند. با تاریک شدن هوا مردم هیزم ها را آتش زده و برای در امان ماندن از شر زشتی ها و پلیدی ها از روی آتش می پرند. بعد از خاموش شدن آتش مراسم هایی مانند شال انداختن از پشت بام و هدیه دادن صاحب خانه ها به کسی که شال را انداخته ادامه پیدا می کند البته این مراسم در مقایسه به گذشته دچار تغییراتی شده است.
حتما بخوانید: آداب، رسوم و غذاهای چهارشنبه سوری
3. هدیه برای عروس
یکی دیگر از مراسم های مردم آذربایجان غربی در نوروز ارسال هدیه به خانه نوعروسان است.
4. مراسم بخت گشایی در چهارشنبه سوری
یکی دیگر از رسم های زیبای چهارشنبه سوری مراسم بخت گشایی است و در طی این مراسم چارقد یا دستمال دختران مجرد گره زده می شود، یعنی با اولین رهگذری که با آن برخورد می کنند از او می خواهند که به امید باز شدن گره از کارشان گره چارقد آنها را باز کنند.
5. تکم چی
تکم چی یکی دیگر از مراسمات قبل از عید نوروز در منطقه آذربایجان غربی است، البته این مراسم اخیراً به دست فراموشی سپرده شده است. تکم به یک بز ساخته شده از قطعات چوبی گفته می شود که به صورت سمبلیک در کوچه پس کوچه‌های روستاها و شهرهای این منطقه گردانده می شود، البته همزمان شعر هایی به زبان دلنشین ترکی نیز خوانده می شود و مژده رسیدن عید را به مردم می دهد.
رسم نوروزی در ارومیه (آذربایجان غربی)
6. سبزه رویاندن
رویاندن سبزه یکی از رسوم زیبای تمامی مردم ایران است که در استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه نیز رایج است.برای رویاندن سبزه نیز از گندم، عدس، جو و سایر روییدنی ها استفاده می شود.این آیین یک الی دو هفته قبل از عید آغاز می شود تا سبزه در زمان تحویل سال آماده باشند.سبزه در فرهنگ و آداب و رسوم ما ایرانی ها نماد سرسبزی و رویش است که در روز سیزدهم نوروز به دامان طبیعت باز گردانده می شود.
حتما بخوانید: آموزش کاشت سبزه عید با خاکشیر روی کوزه
7. پذیرایی با یمیش سوفراسی
خانواده های آذربایجان غربی از قدیم سفره ای پارچه ای به رنگ سفید به نام بایرام سوفراسی یا همان سفره عید و یمیش سوفراسی پهن می کردند و هر مهمانی که وارد خانه می شد به درخواست صاحب خانه پای آن سفره می نشست. در حقیقت این سفره، هم به عنوان سفره پذیرایی و هم سفره هفت سین بوده است. زیبایی این سفره به نخ های رنگین بوده که به دست زنان هنرمند آذربایجان با طرح های گل و بوته سوزن دوزی می شد و مهمانان با شور علاقه در کنار هم بر سر این سفره های زیبا جمع می شدند.
8. زیارت اهل قبور و شهدا
مردم آذربایجان اعتقاد و علاقه زیادی به رسم و رسوم مذهبی در اعیاد مختلف و عید نوروز دارند و دوست دارند شادی های خود را با اهل قبور سهیم شوند.از این رو در ایام نوروز نیز به زیارت اهل قبور رفته و نذری هایی که تهیه کرده اند را پخش می کنند و با قرائت فاتحه این رسم را به خوبی ادا می کنند.انها معتقدند ارواح مردگان در ایام مهم مانند چشم به راه هستند و از بازماندگان خود طلب دعا و احسان دارند.
9. تحویل سال و دید و بازدید
مردم آذربایجان غربی و ارومیه در نزدیکی زمان تحویل سال با انجام غسل مستحبی خود را تطهیر می کنند و به همراه بزرگ خانواده و همسر و فرزندان دوره سفره عید مینشیند و سوره هایی از قرآن مجید را می خوانند و روی تنگ ماهی فوت می کند و معتقدند که هر زمان ماهی قرمز داخل تنگ وارونه شود نشان می دهد که تحویل سال تحویل شده است.یکی از اعضای خانواده در زمان تحویل سال دعای «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال»خوانده و بعد با گفتن جمله "بایرامین موبارک اولسون" سال نو را به هم تبریک می گویند و باشنیدن "سنینده بایرامین موبارک اولسون، یوز بله بایراملار گوره سن" به تبریک های عید پاسخ می دهند.
10. دعای تحویل سال عامل برکت باغات انگور ارومیه
در برخی از روستاهای حومه ارومیه مانند جهتلو، بنابه رسم دیرینه دعای تحویل سال را بعد از خواندن، به کاسه ای آب فوت می کردند و بعد در باغات انگور می پاشیدند تا باعث افزایش برکت باغات شود.
11. سیزده بدر در آذربایجان غربی
یکی از رسوم کهن نوروز ایرانیان جشن گرفتن روز 13 فروردین است که شادیهای آن با آیین مذهبی و آداب دینی همراه است.در این روز مردم آذربایجان غربی و ارومیه نیز با خروج از خانه و طبیعت گردی به عظمت خداوند پی می برند.براساس باور ساکنین شهر ارومیه مخصوصا افراد ریش سفید درختان بید در لحظه تحویل سال سر تعظیم فرود می آورند و آب ها از خروش افتاده و باز می ایستند و هر فردی که شاهد این اتفاق باشد هر نیت و آرزویی که داشته باشد بدون شک در نزد خدا برآورده خواهد شد.
سخن پایانی:
مردم استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه هم مانند تمامی شهرها و استان های ایران بر اساس فرهنگ خود آداب رسوم خاصی برای عید نوروز دارند.در این مطلب شما را با آداب و رسوم مردم آذربایجان غربی در عید نوروز آشنا کرده ایم.
مطالب مرتبط:
جاهای دیدنی رامسر با عکس و آدرس
متن تبریک عید نوروز با جملات عاشقانه و اداری