شعر و سفر، هر دو از جنبه های متنوع و پیچیدهای از تجربه انسانی هستند که در طول تاریخ، همواره ارتباطی عمیق و جذاب با یکدیگر داشتهاند. شاعران در آثار خود همواره به سفر بهعنوان یک نماد از جستجوی معنای زندگی، کشف خود و درک بهتر دنیای پیرامون پرداختهاند. سفر در شعر، نه تنها بهعنوان یک حرکت فیزیکی و جغرافیایی، بلکه بهعنوان سفری درونی و روحی به تصویر کشیده میشود که انسان را در مسیر رشد و تحول قرار میدهد. از نگاه های عرفانی و فلسفی شاعران تا توصیف های شاعرانه از مناظر جدید و زیبایی های طبیعت، برای بیان پیچیدگی های زندگی و معانی عمیق تر انسانی بوده است. در این مطلب سلام دنیا به گلچینی از بهترین شعر در مورد سفر از شاعران نامی و مشهور چون حافظ، سعدی، مولانا، سهراب و فروغ و شعر نو درباره سفر حج از الهی قمشه ای و چندین شعر تک بیتی در مورد سفر با دوستان برای کپشن و استوری گردآوری کردیم. با ما همراه باشید.
شعر در مورد سفر از حافظ
دلا رفیق سفر بخت نیکخواهت بس
نسیم روضه شیراز پیک راهت بس
دگر ز منزل جانان سفر مکن درویش
که سیر معنوی و کنج خانقاهت بس
///////////////////////////////////////////////////
دلبرم عزم سفر کرد خدا را یاران
چه کنم با دل مجروح که مرهم با اوست
//////////////////////////////////////////////////
خاکِ رهِ آن
یارِ سفرکرده بیارید
تا چشمِ جهان بین
کُنَمَش جایِ اقامت
//////////////////////////////////////////////////
نمیدهند اجازت
مرا به سِیرِ سفر
نسیمِ بادِ مُصَلّا
و آبِ رُکن آباد
/////////////////////////////////////////////////
حتما بخوانید: متن در مورد سفر با دوستان
/////////////////////////////////////////////////
به عزمِ مرحلهٔ عشق
پیش نِه قدمی
که سودها کنی
ار این سفر توانی کرد
//////////////////
دل گفت فروکش کنم
این شهر به بویش
بیچاره ندانست
که یارش سفری بود.
شعر در مورد سفر از شاملو
بگذار تا مکانها و تاریخ به خواب اندر شود
در آن سوی پُلِ دِه
که به خمیازهی خوابی جاودانه دهان گشوده است
و سرگردانیهای جُستجو را
در شیبگاهِ گُردهی خویش
از کلبهی پابرجای ما
به پیچِ دوردستِ جاده
میگریزاند.
مرا دیگر
انگیزهی سفر نیست.
/////////////////////////////////////////////
از تنگابی پیچاپیچ گذشتیم
با نخستین شام سفر،
که مزرعِ سبزِ آبگینه بود.
////////////////////////////////////////////
باری –
و از پایانِ این سفر
ما را
هم از نخست
خبر بود.
و این باخبری را
معنا
پذیرفتن است،
که دانستهایم و
گردن نهادهایم.
و به سربلندی اگر چند
در نبردی اینگونه موهن و نابهشایست
به استقامت
پای فشردهایم
///////////////////////////////////////////
و دریغا بامداد
که چنین به حسرت
درهی سبز را وانهاد و
به شهر بازآمد،
چرا که به عصری چنین بزرگ
سفر را
در سفرهی نان نیز، هم بدان دشواری به پیش میباید بُرد
که در قلمروِ نام.
////////////////////////////////////////////
بر این زورق از بندری به شهرْبندری
زورقبانی پارو میکشید که دگر نیست:
پاروکشی که هر سفر شوریده دختریش دیده به راه داشت
که به امیدی مبهم نهالِ آرزویی به دل میکاشت.
//////////////////////////////////////////
اینت سفر، که با مقصود فرجامید:
سختینهیی به سرانجامی خوش!»
و به سجده
من
پیشانی بر خاک نهادم.
/////////////////////////////////////////////////
و از آن هنگام که سفر را لنگر برگرفتیم
اینک کلام تو بود از لبانی
که تکرار بهار و باغ است.
///////////////////////////////////////////////////////
اگر عشق نیست
هرگز هیچ آدمیزاده را
تابِ سفری اینچنین
نیست.
شعر در مورد سفر از مولانا
ای جان پاک خوش گهر
تا چند باشی در سفر
تو باز شاهی بازپر
سوی صفیر پادشا
حتما بخوانید: متن درباره سفر و جاده
///////////////////////////////////////////
هیچ فلک دفع کند از سر خود دور سفر
هیچ زمین دفع کند از تن خود زلزله را
////////////////////////////////////////////////////
دور مرو سفر مجو
پیش تو است ماه تو
نعره مزن که زیر لب
میشنود ز تو دعا
/////////////////////////////////////////////////
چونی در این غریبی و چونی در این سفر
برخیز تا رویم به سوی دیار ما
ما را به مشک و خم و سبوها قرار نیست
ما را کشان کنید سوی جویبار ما
///////////////////////////////////////////////////
بستم سر سفره زمین را
بگشا سر خم آسمان را
بربند دو چشم عیب بین را
بگشای دو چشم غیب دان را
//////////////////////////////////////////////////////
پروانه که گرد دود گردد
دودآلودست و خام و رسواست
از خانه و مان به یاد ناید
آن را که چنین سفر مهیاست
از شهر مگو که در بیابان
موسیست رفیق من و سلواست
//////////////////////////////////////////////////////////
از رفتن جان چه خوف باشد
او را که خدای جان ندیمست
اندر سفرست لیک چون مه
در طلعت خوب خود مقیمست
شعر در مورد سفر از از سعدی
نه نشاط دوستانم نه فراغ بوستانم
بروید ای رفیقان به سفر که من اسیرم
/////////////////////////////////////////////
شب و روز رفت باید قدم روندگان را
چو به مأمنی رسیدی دگرت سفر نباشد
/////////////////////////////////////////////////////
گفت سعدی صبر کن
یا سیم و زر ده یا گریز
عشق را یا مال باید
یا صبوری یا سفر
///////////////////////////////////////////////////////
عجبست اگر توانم که سفر کنم ز دستت
به کجا رود کبوتر که اسیر باز باشد
ز محبتت نخواهم که نظر کنم به رویت
که محب صادق آنست که پاکباز باشد
///////////////////////////////////////////////////////
هلاک ما
به بیابان عشق خواهد بود
کجاست مرد
که با ما سر سفر دارد
///////////////////////////////////////////////////////
شعر سفر از فروغ فرخزاده
همه شب با دلم کسی می گفت
((سخت آشفته ایی ز دیدارش
صبحدم با ستارگان سپید
می رود می رود نگه دارش))
من به بوی تو رفته از دنیا
بی خبر از فریب فرداها
روی مژگان نازکم می ریخت
چشمهای تو چون غبار طلا
تنم از حس دستهای تو داغ
گیسویم در تنفس تو رها
می شگفتم زعشق و می گفتم:
((هر که دلداده شد به دلدارش
ننشیند به قصد آزارش
برود چشم من به دنبالش
برود عشق من نگهدارش))
آه اکنون تو رفته ایی و غروب
سایه می گسترد به سینه راه
نرم و نرمک خدای تیره غم
می نهد پا به معبد نگهم
می نویسد به روی هر دیوار
آیه هایی همه سیاه سیاه
/////////////////////////////////////////////
حتما بخوانید: متن زیبا برای بدرقه مسافر کربلا
شعر سفر سهراب
سفر مرا به در باغ چند سالگی ام برد
و ایستادم تا
دلم قرار بگیرد،
صدای پرپری آمد
و در که باز شد
من از هجوم حقیقت به خاک افتادم.
و بار دگر، در زیر آسمان «مزامیر»،
در آن سفر که لب رودخانه «بابل» به هوش آمدم،
نوای بربط خاموش بود
و خوب گوش که دادم، صدای گریه میآمد
و چند بربط بی تاب
به شاخههای تر بید تاب میخوردند.
و در مسیر سفر راهبان پاک مسیحی
به سمت پرده خاموش «ارمیای نبی»
اشاره میکردند.
و من بلند بلند
«کتاب جامعه» میخواندم.
و چند زارع لبنانی
که زیر سدر کهنسالی
نشسته بودند
مرکبات درختان خویش را در ذهن
شماره میکردند.
کنار راه سفر کودکان کور عراقی
به خط «لوح حمورابی»
نگاه میکردند.
و در مسیر سفر روزنامههای جهان را
مرور میکردم.
سفر پر از سیلان بود.
و از تلاطم صنعت تمام سطح سفر
گرفته بود و سیاه
و بوی روغن میداد
و روی خاک سفر شیشههای خالی مشروب،
شیارهای غریزه، و سایههای مجال
کنار هم بودند.
میان راه سفر، از سرای مسلولین
صدای سرفه میآمد.
زنان فاحشه در آسمان آبی شهر
شیار روشن “جت”ها را
نگاه میکردند
و کودکان پی پرپرچهها روان بودند،
سپورهای خیابان سرود میخواندند
و شاعران بزرگ
به برگهای مهاجر نماز میبردند.
شعر سفر هوشنگ ابتهاج
در دل شب،
هنوز در انتظار توام
که بیخبر از دل شب،
سفر کنم
و در انتهای این شب
به خانهای تازه برسم.
هرچند این راه دور است،
ولی باید رفت
چون دل در سفر است
و چشم به راه.
///////////////////////////////////////////////////////
آزادی و پرواز از آن خاک به این خاک
جز رنج سفر از قفسی تا قفسی نیست
///////////////////////////////////////////////////////
حتما بخوانید: بهترین دعا برای مسافرت بی خطر
///////////////////////////////////////////////////////
شعر در مورد سفر حج
شنیدم که پیری به راه حجاز
به هر خطوه کردی دو رکعت نماز
چنان گر مرو، در طریق خدای
که خار مغیلان نکندی ز پای
به آخر ز وسواس خاطر پریش
پسند آمدش در نظر کار خویش
به تلبیس ابلیس در چاه رفت
که نتوان از این خوب تر راه رفت
گرش زحمت حق نه دریافتی
غرورش سر از چاه بر تافتی
یکی هاتف از غیبش آواز داد
که ای نیکبخت مبارک نهاد!
مپندار اگر طاعتی کرده ای
که نزلی بدین حضرت آورده ای
به احسانی آسوده کردن دلی
به از الْف رکعت به هر منزلی
سعدی
////////////////////////////////////////
زمزم عشق
رفتیم پی جانان در کوه و بیابان ها
غافل ز غم هجران وا سوده ز حرمان ها
رفتیم ز مشتاقی روزان و شبان تنها
در کوه و در و صحرا بر خار مغیلان ها
از شوق حرم بودیم، چون آهوئی صحرائی
آواره و سرگردان در کوه و بیابان ها
صحرا و بیابان دور سیاره به ره مهجور
شد دیده و دل بی نور از بیم و غم جان ها
آبادی و آب آنجا کم بود و خطر بسیار
خار و خس جانفرسا جای گل و ریحان ها
فریاد رفیقان بود تند و خشن ای فریاد
از درد و غم و حسرت وز چاک گریبان ها
من خسته و خونین دل دل در طلب منزل
داد از من و آه از دل برخاست به دوران ها
شب تیره و ره مغشوش تن خسته و جان پر جوش
رهبر ز خطر مدهوش درمانده چو حیران ها
هم قافله بد غافل هم راهبر منزل
شب تار و سفر مشکل وا مانده تن و جان ها
گم گشته دلیل راه کز رمل نبود آگاه
در پنج و ششم از ماه ویلان به بیابان ها
وقت عمل حج تنگ ره دور و قوافل ننگ
تیه عجبی از رمل خسته و بی جان ها
در قافله من تنها بی یار و رفیق، اما
آن یار نهانی داشت دلجوئی و احسان ها
بُد یار من و غمخوار آن دوست که در هر حال
می کرد مرا دل شاد از غصه و خذلان ها
هر چند ز هجرانش شب بود ز غم روزم
آن دوست نویدم خوش داد از شب هجران ها
گه یاد وطن در دل گه یاد رخ دلبر
پر درد دل یاران دور از همه درمان ها
خون دل و اشک چشم بود آب و غذای ما
یا رب نظری بنما کز غم برهد جان ها
از زمزم عشق آن یار آب ار نزند بر دل
ترسم که جگر سوزد از شعله حرمان ها
گرد رخ الهی شست از خون دل و دریافت
از فاتحه مهرش درد همه درمان ها
الهی قمشه ای
//////////////////////////////////////////////
دیدگان باور ندارند این همه لطف و صفا
عشق بازی با خدای عاشق مهر و وفا
خانه کعبه کجا و من کجا آنجا کجا
به به از الطاف یزدان در حق صاحب جفا
کی کنم باور خدایا این همه لطف و صفا
من که در حقت بسی کردم فقط جور و جفا
من که در بد عهدی ام شرمنده از درگاه تو
ای خدا زیبنده باشد مر تو را صدق و صفا
از ازل خواندی هزاران بار ما را با وفا
در جوابت نه بیاوردیم از روی جفا
ما فقط یک بار گفتیم ای خدا و ای اله
با هزاران شوق فرمودی اجابت با وفا!
گفتم آنَک با خودم تا کی کنم جور و جفا
لحظه ای بر خود بیا و محو شو از این صفا
لحظه ای در دل بگفتم ذکر لبیک اله
تا به خویشم آمدم خود را بدیدم در صفا
کار ما نبود خدایا صحبت از صدق و صفا
بس که در حقت بسی من کرده ام جور و جفا
از ازل فرموده بودی تو ألستَ رَبکُم؟
گفته ام قالو بلی لکن نکردم من وفا
تا که پوشیدم لباس و کسوت اهل وفا
ناگهان گشتم خجل چون کرده بودم بس جفا
غبطه خوردم من به حال آن لباس ساده چون
بس که با خود داشت رنگ سادگی صدق و صفا
/////////////////////////////////////////////
جمال کعبه مگر عذر رهروان خواهد
که جان زنده دلان سوخت در بیابانش
حافظ
/////////////////////////////////////////
در کعبهٔ کوی تو هر آن کس که بیاید
از قبلهٔ ابروی تو در عینِ نماز است
حافظ
ناجی حاجی
ای به مکه رفته و برگشته باز
تو شدی محمود و ما ماندیم ایاز
ای که راجی رفته و حاجی آمدی
گو که ناجی هم شدی از کبر و ناز
کعبه دل ها به دست آورده ای
پس شدت بر کعبه گل پا فراز
از فروع دین تو را فرضی نبود
جز ادای دین حج ای بی نیاز
صرف کردی مال از راه حلال
یا ز سود و سفته بودت برگ و ساز
داده ای خمس و زکات خود تمام
کرده ای از ایتام و ارحامت نیاز
راستی با شور عشاق آمدی
کز عراق و ترک رفتی در حجاز
چون شدی محرم سوی حل و حرم
بود از حل و حرامت احتراز
خانه دیدی یا که صاحبخانه را
کشف شد بر تو حقیقت زین مجاز
هفت شوط تو طواف کعبه بود
یا مطافت بود اسم و امتیاز
سعی تو بین صفا و مروه بود
بهر حق جوئی و با صرف جواز
عارفانه جانب مشعر شدی
وز منا گشتی به منا سرفراز
پاسخ لبیک تو لبیک بود
یا که لا لبیک آمد بر تو باز
شور محشر دیدی و رمی جمار
زین صور راهت به معنی گشت باز
نغمه ای آمد به گوش جان تو
در جوار کعبه جز بانگ نماز
با اصالت یا نیابت شد تمام
این مناسک از تو با عرض نیاز
مال و عمرت گر کم و کوتاه شد
گو چه آوردی از این راه دراز
اندرین سودا تو در سوده و زیان
حاجی و ناجی شدی یا حیله باز
باز هم این راه حق پیمودنی است
تا توانی توسن همت بتاز
زآن که قانع را از این حرمان بود
روز و شب در دل بسی سوز و گداز
امید مجد
شعر در مورد سفر مکه
کعبه دلها به دست آورده ای
پس شدت بر کعبه گل پا فراز
از فروع دین ترا فرضی نبود
جز ادای دین حج ای بی نیاز
////////////////////////////////////////////
ای به مکه رفته و برگشته باز
تو شدی محمود و ما ماندیم ایاز
ای که راجی رفته و حاجی آمدی
گو که ناجی هم شدی از کبر و ناز
///////////////////////////////////////////
حجّاج سوی کعبه زِ هر جا که رو کنند
باید رضای حق همه جا جست و جو کنند
//////////////////////////////////////////////
حاجیان آمدند با تعظیم
شاکر از رحمت خدای کریم
آمده سوی مکه از عرفات
زده لبیک عمره از تنعیم
یافته حج و، عمره کرده تمام
بازگشته به سوی خانه، سلیم
////////////////////////////////////////////////////
سلام کعبه! سلام آستان سبز سجودم
سلام قبله من! هستی ام! تمام وجودم
سلام عشق نجیبی که صاف و ساده و پاکی
فدای نیم نگاهت تمام بود و نبودم
//////////////////////////////////////////
هوس کعبه و آن منزل و آن جاست مرا
آرزوی حرم و مکّه و بطحاست مرا
شعر در مورد سفر و همسفر
زندگی با سفر آغاز شود
سفر از دل مادر به زمین ساز شود
وقتی که از نیستی چشمت به جهان باز شود
سفر آغاز شود
سفر همواره با ماست
بی سفر دنیا نیست
سفر زمین به دور خورشید
سفر ماه به دور خورشید
سفر کهکشان در طول زمان
سفر فصلها در گردش سال
سفر همواره بجاست
این سفر رفتگانند که آیند و روند
سفر آدم ساز است
سفر انسان ساز است
سفر شیطان ساز است
سفرت را با تدبیر شروع کن ای دوست
سفز حاصلش تجربه هاست
تجربه حاصلش تدبیرهاست
تدبیر حاصلش شخصیت آدمهاست
سفر خوب یعنی سلمان ها
سفر بد یعنی سلمان ها
سفر خوب یعنی سلمان فارسی ها
سفر بد یعنی سلمان رشدی ها
هر دو سلمان هستند
هر دو مخلوق خداوند هستند
این سفرهاست که می سازدشان اینچنین
سفرت را بساز
سفرت را با عشق بساز
عشق را ز سفر گر گیری
در تمام مراحل تو گیری
بهترین عشق عشق خالق باشد
عشق خالق بیامیز با سفرت
عشق خالق هموار کند راه سخت سفرت
سفر همواره دو آخر دارد
یک سفر راهی به جهنم دارد
یک سفر راهی به بهشت دارد
سفرت را تو با تدیبر خداوند بساز
که خداوند آخر تدبیرش بهشت است و بس
خود را به کمتر از تدبیر خداوند نفروش
////////////////////////////////////////////////
حتما بخوانید: متن خداحافظی از دوستان برای مهاجرت خودم
////////////////////////////////////////////////
سفر یعنی رسیدن به تعالی
سفر یعنی یه اندوه تباهی
سفر یعنی گذر کردن از اینها
سفر یعنی رسیدن به دو راهی
سفر یعنی به خاطره رسیدن
سفر یعنی گذشتن از جوانی
سفر یعنی حدیث تازه بودن
سفر یعنی رسیدن به جدایی
سفر یعنی از اینجا دل بریدن
سفر یعنی رسیدن به خدایی
/////////////////////////////////////////////
ای سفر کرده کجا رفتی و احوال چه شد
نشد احوال تو معلوم بگو حال چه شد
/////////////////////////////////////////
باید ســـفر کنـی… ،ســــفرِ عاشـــــقانهها
با کـاروانِ بوســه…،ســـــرود و تـرانهها
تنـها دگر مـرو…، که در ایـن راه پُـر خطر
یک بوسـه دسـتگیر تـو باید…،به خـانهها
بتوان نهــاد، پُشتِ سر آن هفـت شهرِ عشق
شـرط آنکه…، خار رَه نشـود بَـر بهـانهها
دل را به مَرد وزن ز چه بندی؟ رها شوی
وردِ زبـانِ مَــرد و زنـی…، در زمـــانهها
چشـمانِ یار خـوان و بر آن یک گمان مَبَـر
ما را کـه دور میکند از حـق…، گمانهها
/////////////////
مسافر، مسافر است
وقت استقبال هم می دانی
که یک روز باید بدرقه اش کنی …
دل نبند …
تا جایی که می توانید سفر کنید
به دور دست ترین جاهایی که می توانید بروید.
تا زمانی که می توانید.
یادتان باشد،
زندگی برای زیستن در یک نقطه نیست!
شعر سفر مشیری
سفر درشب
همچون شهاب میگذرم در زلال شب
از دشت های خالی و خاموش
از پیچ و تاب گردنه ها قعر دره ها
نور چراغها چون خوشه های آتش
در بوته های دود
راهی میان ظلمت شب باز میکند
همراه من ستاره غمگین و خسته ای
در دور دست ها
پرواز میکند
نور غریب ماه
نرم و سبک به خلوت آغوش دره ها
تن میکند رها
بازوی لخت گردنه پیچیده کامجو
بر دور سینه هوس انگیزه تپه ها
باد از شکاف دامنه فریاد میزند
من همچون باد
می گذرم روی بال شب
در هر سوی راه
غوغای شاخه ها و گریز درخت هاست
با برگ های سوخته با شاخه های خشک
سر مکشند در پی هم خارهای گیج
گاهی دو چشم خونین از لای بوته ها
مبهوت می درخشد و محسور می شود
گاهی صدای وای کسی از فراز کوه
در های و هوی همهمه ها دور می شود
ای روشنایی سحر ای آفتاب پاک
ای مرز جاودانه نیکی
من با بمید وصل تو شب را شکسته ام
من در هوای عشق تو از شب گذشته ام
بهر تو دست و پا زئده ام در شکنج راه
سوی تو بال و پر زده ام در ملال شب
//////////////////////////////////////////////////////
شعر سفر بخیر
به کجا چنین شتابان ؟
گون از نسیم پرسید
دل من گرفته زینجا
هوس سفر نداری
ز غبار این بیابان ؟
همه آرزویم
اما
چه کنم که بسته پایم
به کجا چنین شتابان ؟
به هر آن کجا که باشد به جز این سرا سرایم
سفرت به خیر ! اما تو دوستی خدا را
چو ازین کویر وحشت به سلامتی گذشتی
به شکوفه ها به باران
برسان سلام ما را
/////////////////////////////////////////////////
شعر در مورد سفر با دوستان
با دوستان پا به جاده میگذاریم،
لحظهها پر از شور و شادی میسازیم.
//////////////////////////////////////////////////
دست در دست، دلها همصدا،
سفرمان پر از عشق و صدا.
////////////////////////////////////////////////////////
جادهها پر از قصههای تازه است،
با دوستان هر قدم، دل شاد و رهاست.
/////////////////////////////////////////////////////
خندههایمان در باد میرقصد،
در سفر با هم، دل به دنیا میبندد.
///////////////////////////////////////////////////////
رفیق و همراه، در کنار هم،
سفر راهیست به دل مهربان.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
در کنار دوستان، غمها سبک است،
سفر با آنها، بهترین فرصت است.
////////////////////////////////////////
با هم میرویم، بیهیچ نگرانی،
دنیای سفر، پر از مهربانی.
//////////////////////////////////////////////
از دورترین نقطه تا نزدیکترین مکان،
با دوستان، سفر معنایی دیگر دارد.
//////////////////////////////////////////
خاطراتی که در قلب میماند جاودان،
لحظههای ناب، همراهی بیپایان.
//////////////////////////////////////////
سخن آخر
در پایان، میتوان گفت که شعر در مورد سفر نه تنها بهعنوان یک پدیده فیزیکی، بلکه بهعنوان یک نماد عمیق از جستجوی معنای زندگی، خودشناسی و کشف دنیای درونی انسانها مطرح است. شاعران با استفاده از زبان و تخیل خود، توانستهاند سفر را به ابزاری برای بیان تجربیات روحی و فلسفی تبدیل کنند. این اشعار نه تنها خواننده را با مناظر جدید و فرهنگهای مختلف آشنا میسازد، بلکه او را به تأمل و تفکر دربارهٔ مسیرهای زندگی، چالشها و تحولات درونی خود دعوت میکند. سفر در شعر، در حقیقت، سفری است به عمق وجود انسان که در هر قدم آن میتوان زیبایی، غم، امید و رشد را تجربه کرد. بنابراین، این موضوع در ادبیات نه تنها نشاندهندهٔ حرکت فیزیکی است، بلکه بهعنوان راهی برای کشف و درک بهتر زندگی و معنای آن باقی میماند.
دیدگاه ها