رنگ لثه در افراد مختلف متفاوت است. سیاهی لثه ها و دیگر تغییرات در رنگ لثه می تواند ناشی از بیماری ها، داروها، سیگار کشیدن یا دیگر فاکتورهای سبک زندگی باشد. لثه ها، بافت های محکمی هستند که دندان ها را احاطه کردن و در جای خود نگه می دارد. آنها می توانند دارای رنگ های قرمز یا صورتی تا قهوه ای و سیاه متغیر باشند. سلامتی دهان برای سلامت کلی بدن ضروری است. تغییرات در رنگ لثه می تواند نشانه ای از یک بیماری باشد، بنابراین فرد باید به پزشک مراجعه کند.
دلایل تغییر رنگ و سیاهی لثه
طیفی وسیعی از شرایط وجود دارد که می تواند باعث ایجاد لثه های سیاه شود، از جمله:
1. ملانین
بدن به طور طبیعی ملانین تولید می کند، ماده ای که رنگ پوست، مو و چشم ها را ایجاد می کند. هر چه ملانین بیشتری در بدن فرد باشد، مو، پوست یا چشم ها تیره تر خواهد بود. لثه های قهوه ای یا سیاه ممکن است به علت داشتن ملانین بیشتر در بدن باشد. اگر لثه های یک نفر همیشه خیلی تیره باشد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر رنگ لثه ها در یک دوره کوتاه تغییر کند، یا لکه های تیره روی لثه ظاهر شود، احتمالاً ناشی از ملانین نیست و ممکن است نشانه یک بیماری باشد.
2. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن می تواند باعث تغییر رنگ لثه ها شود. این حالت به عنوان ملانوز سیگاری ها شناخته شده است. سلول های خاصی از بدن به نام ملانوسیت ها، ملانین را می سازند. نیکوتین موجود در سیگار می تواند موجب شود که ملانوسیت ها، بیش از معمول ملانین تولید کنند. لثه ها ممکن است قهوه ای یا سیاه شوند. تغییر رنگ لثه ها می تواند به صورت لکه هایی روی لثه یا در تمام درون دهان اتفاق بیفتد. قسمت داخلی گونه و لب پایین نیز ممکن است تغییر رنگ بدهد. تحقیقات ارتباط بین ترک سیگار و رفع تیرگی لثه را مشخص کرده است. این نشان می دهد که لکه های تیره تر روی لثه می تواند ناشی از سیگار کشیدن باشد و احتمال دارد برگشت پذیر باشد.
3. دارو
مینوسیکلین برای درمان جوش و برخی عفونت ها مانند کلامیدیا استفاده می شود. یکی از عوارض جانبی غیر شایع مینوسیکلین، تغییر رنگ است که گاهی اوقات در دهان اتفاق می افتد. فرد باید در مورد هر نوع تغییر ناشی از مصرف دارو با پزشک صحبت کند، زیرا ممکن است داروهای جایگزین وجود داشته باشد.
4. خالکوبی آمالگام
خالکوبی آمالگام می تواند در هر جایی از دهان ظاهر شود اما معمولاً در کنار دندان پر شده، دیده می شوند. به نظر می رسد یک تکه سیاه یا خاکستری درون دهان است. آمالگام ترکیبی از فلزات است که برای پر کردن دندان استفاده می شود. اگر بخشی از این فلز از جای خود خارج شوند، می تواند زیر پوست لثه وارد شود. لزومی برای انجام درمان جهت رفع خالکوبی آمالگام نیست، زیرا خطری برای سلامت انسان ندارد.
5. التهاب لثه زخمی نکروزی حاد (ANUG)
التهاب لثه زخمی نکروزی حاد، عفونت لثه ای است که به عنوان بیماری دهان خندقی نیز شناخته می شود. این التهاب باعث تب، لثه های دردناک و بوی بد دهان می شود. اگر لایه ای از بافت مرده روی لثه تشکیل شود، عفونت باعث ایجاد لثه های سیاه یا خاکستری می شود. دهان خندقی ناشی از رشد سریع باکتری ها در دهان است، که معمولاً بخاطر لثه ها است. ممکن است به خاطر بهداشت ضعیف دهانی، استرس، کمبود خواب یا رژیم غذایی ناسالم به وجود آیند.
علائم اولیه دهان خندقی شامل: خونریزی لثه، بوی بد دهان، میزان زیاد بزاق دهان و احساس بیماری است. ممکن است زخم لثه ها در کنار دندان ها ایجاد شوند. درمان این بیماری ساده است. دندانپرشک دهان را تمیز می کند و ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. شستشوی دهان با دهانشویه دارویی و تمیز نگه داشتن دندان ها و لثه ها، به جلوگیری از تکرار عفونت ها کمک می کند.
6. بیماری آدیسون
بیماری آدیسون روی غدد آدرنال تاثیر می گذارد که می تواند انواع هورمون ها را ایجاد می کند. این اختلال باعث می شود تولید هورمون کافی توسط این غدد متوقف شود. علائم اولیه شامل موارد زیر است:
- خستگی
- احساس تشنگی بیش از حد معمول
- کاهش وزن ناخواسته
- کمبود اشتها
- ضعف عضلات
با پیشرفت بیماری آدیسون، فرد ممکن است دچار تیرگی لثه ها و لب ها شود. اصطلاح پزشکی آن هیپرپیگمانتاسیون (تجمع رنگدانه ها در بافت) است. علاوه بر تاثیر روی لب و لثه، بیماری آدیسون می تواند باعث ایجاد لکه های تیره روی سایر نواحی پوست بدن شود. شایع ترین نقاطی که ممکن است دچار لکه های تیره شود روی زانوها، ناخن ها، در خطوط کف دست و اطراف زخم است. بیشتر موارد بیماری آدیسون به علت مشکلات سیستم ایمنی است. این مسئله باعث می شود بدن به غدد آدرنال حمله کرده و به آن آسیب بزند.
در صورت عدم درمان، بیماری آدیسون می تواند عوارض شدیدی ایجاد کند. اگر سطح هورمون ها خیلی کم شود، می تواند یک بحران آدرنال ایجاد کند. علائم بحران آدرنال شامل: کم آبی شدید، تنفس سریع و کوتاه، خواب آلودگی و رنگ پریدگی پوست است. بحران آدرنال یک اورژانس پزشکی است.
7. سندرم پوتز جگرز
سندرم پوتز جگرز یک بیماری ژنتیکی است که می تواند خطر ابتلا به پولیپ یا سرطان را افزایش بدهد. یکی از علائم اولیه آن، ظاهر شدن لکه های آبی تیره یا قهوه ای تیره باشد. این لکه های می توانند در دهان و همچنین انگشتان دست و پاها ظاهر شوند. سندرم پوتز جگرز به طور کلی در کودکان دیده می شود و بالا رفتن سن از بین می رود. یکی دیگر از علائم اصلی خونریزی یا انسداد روده است که معمولاً در دوران کودکی اتفاق می افتد. آزمایش ژنتیکی نشان می دهد که آیا فرد مبتلا به سندرم پوتز جگرز است یا خیر.
راه های درمان تغییر رنگ و تیرگی لثه ها
درمان تیرگی لثه ها به علت اصلی آن بستگی دارد. شرایطی مانند عفونت لثه ها یا بیماری آدیسون نیز نیاز به درمان با دارو دارد. ممکن است بتواند تغییر رنگی که بخاطر سیگار کشیدن روی لثه ایجاد می شود را به شکل قبل برگرداند. پزشک باید توصیه و پشتیبانی لازم برای ترک سیگار را ارائه دهد. برای روشن شدن رنگ لثه، دندانپزشکان ممکن است بلیچینگ را توصیه کنند. با این حال، بلیچینگ لثه می تواند به آن آسیب بزند و باید توسط یک فرد متخصص انجام شود.
منبع: medicalnewstoday