اسهال کودکان نشانه چیست ؛ درمان خانگی و داروی اسهال کودکان

اسهال (به انگلیسی: Diarrhea) یکی از شایعترین نشانه های بیماری در نوزادان و کودکان است و یکی از علل مهم بیماری و مرگ و میر در نوزادان و کودکان محسوب می شود. تخمین زده می شود اسهال سالیانه عامل به وجود آمدن 37 میلیارد بیماری و 2/3 میلیون مرگ در کودکان زیر 5 سال است. در مناطقی که اسهال زیاد است؛ کودکان کم سن و سال بیش از 15 %روزهای زندگی خود را با اسهال می گذرانند و حدود 80 % مرگهای ناشی از اسهال در کودکان زیر 2 سال اتفاق می افتد. ما در این مطلب سلام دنیا، درباره علت اسهال کودکان و اینکه اسهال کودکان نشانه چیست و روش های درمان آن با روش های خانگی و داروی اسهال کودکان، شرح دادیم. با ما همراه باشید.

اسهال کودکان نشانه چیست

علت اسهال در کودکان

تغذیه: یکی از عامل های مهم در ایجاد اسهال عدم تغذیه با شیر مادر است زیرا شما مجبور هستید از بطری برای تغذیه کودک خود استفاده کنید که این عمل احتمال ابتلا به اسهال را در کودکان تا 30 برابر افزایش می دهد. همچنین ممکن است ترکیبات شیری که برای تغذیه نوزاد خود استفاده می کنید، مناسب کودک شما نباشد.

شیوه تغذیه کودکان هم بسیار حائز اهمیت است زیرا خیلی از کودکان به دلیل تغذیه بیش از حد یا مصرف یک غذای جدید و یا مصرف یک غذای نامتعادل ممکن است دچار اسهال شوند.

• عفونت دستگاه گوارش: یکی دیگر از علل های ایجاد اسهال در کودکان انتقال عفونت های ایجاد کننده اسهال از طریق دست و غذای آلوده، نوشیدن آب ناسالم، استفاده از توالت های غیر بهداشتی و دست زدن به کبوتر یا مرغ خانگی است. به کودک خود یاد بدهید بعد از دست زدن به حیوانات دست خود را با مواد شوینده بشوید.
• عفونت های غیر گوارشی: عفونت هایی مثل، عفونت سیستم تنفسی، عفونت ادراری یا عفونت گوش میانی
• مصرف آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک ها همان چرک خشک کن ها هستند. در بعضی از کودکان بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها اسهال به وجود می آید و این مسئله ناشی از تغییر باکتری های روده است.
• اسهال هنگام دندان در آوردن: بسیاری از مادران بر این باور هستند که خود درآمدن دندان باعث اسهال می شود در حالی که هیچ دلیل علمی در این رابطه وجود ندارد. علت اسهال شدن کودکان در هنگام دندان در آوردن، به این خاطر است که آن ها بیش از هر زمان دیگری هرچیزی که به دستشان می رسد فورا آن را به دهان خود می برند و این باعث انتقال عوامل بیماری زا به بدن کودک می شود.

حتما بخوانید: علائم دندان درآوردن نوزاد و روش کاهش درد آن

علائم بیماری اسهال در کودکان

اسهال: وقتی که مدفوع آبکی شود و یا تعداد دفعات اجابت مزاج (دفع مدفوع از بدن) افزایش یابد. می گویند فرد دچار بیماری اسهال شده است. تعداد دفعات اجابت مزاج در حالت طبیعی در شیر خوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند با کودکانی که شیر خشک مصرف می کنند متفاوت است. تعداد دفعات اجابت مزاج در شیر خواران به طور معمول به شرح زیر است:

• شیر خوارانی که با شیر مادر تغذیه می شوند: چند بار در روز
• شیر خوارانی که با شیر خشک تغذیه می شوند: روزی 1 بار یا هر دو روز 1 بار

کم آبی بدن: یکی از نشانه های اسهال کم آب شدن بدن است. کودکان یا هر فرد دیگر نباید به این مرحله برسد زیرا بدن در شرایط بحرانی و خطرناک قرار می گیرد، بنابراین با مشاهده هر یک از علایم زیر به پزشک مراجعه کنید تا درمان های پزشکی برای رفع کم آبی بدن انجام شود.

1 . خشک بودن دهان و چشم ها

2 . گود افتادن چشم ها (نشانه کم آبی شدید در کودکان)

3 . کاهش حالت ارتجاعی پوست ( با دست پوست کودک را بکشید اگر سریع به حالت اولیه باز نگردد، نشانه کم آبی بدن است)

4 . میزان حجم ادرار: در این حالت دفع ادرار قطع می شود و آب بدن از طریق مدفوع خارج می شود (مدفوع آبکی می شود) و یا حجم ادرار به شدت کاهش می یابد.

مراقبت های لازم و درمان خانگی اسهال کودکان زیر دو سال

کودکان زیر 6 ماه: بهترین تغذیه برای کودکان زیر 6 ماه شیر مادر است. و داروی درمانی متداول پودر ORS (اُ، آر، اس) است که می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه ها تهیه کنید.

کودکان بالای 6 ماه: برای این دسته از کودکان می توانید از غذا هایی همچون: شیرمادر، لعاب برنج، فرنی، سوپ، آب میوه تازه، دوغ، چای خیلی کم رنگ و کمی شیرین. داروی درمانی: پودر ORS (اُ، آر، اس)، که می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه ها تهیه کنید.

حتما بخوانید: برای اسهال نوزاد چی خوبه

داروی اسهال کودکان

طرز تهیه محلول دارویی ضد اسهال ORS (اُ، آر، اس) در خانه

تأمین مایعات و املاح مورد نیاز بدن در هنگام اسهال و بعد از قطع شدن آن مهم ترین نکته در درمان اسهال است. درمان خانگی، اسهال همراه با استفراغ بسیار سخت است زیرا تامین غذا و مایعات مورد نیاز بدن را از طریق دهان غیر ممکن می سازد. در این موارد تأمین این مواد از طریق تزریق وریدی (تزریق دارو و مایعات به داخل رگ ها) انجام می شود. داروی ضد اسهال ORS (اُ، آر، اس) همان مخلوط شکر با نمک خوراکی است. ORS مهم ترین دارویی که استفاده از آن بسیار راحت است (البته مزه آن اصلا خوب نیست، و خوراندن آن به کودکان ممکن است دردسر ساز شود.)

طرز تهیه ORS (اُ، آر، اس):

1. دست های خود را با مواد شوینده دست شستشو دهید.

2. تمام پودر داخل یک بسته ORS را داخل ظرف تمیزی خالی کنید.

3. به پودر داخل ظرف 4 لیوان آب آشامیدنی سالم اضافه کنید.

4. تا زمانی که پودر کاملا در آب حل شود، به هم زدن محلول ادامه دهید تا کاملا پودر در آب حل شود

5. چون این پودر مخلوط شکر و نمک خوراکی است پس طعم خوشی ندارد ولی باید به همان صورت مصرف شود و نباید به آن چیزی اضافه کنید.

6. در طی 24 ساعت تمام این 4 لیوان محلول با فاصله زمانی مناسب باید توسط کودک مصرف شود.

بعد از هر بار مدفوع آبکی مقادیر زیر توصیه می شود:

در مواقع ضروری می توانید خودتان در خانه با دستور زیر محلول ORS (اُ، آر، اس) را تهیه کنید:

• حل کردن 2 قاشق مربا خوری نمک به همراه 1 قاشق مربا خوری شکر در یک لیتر آب

توجه: استفاده خودسرانه از دارو های ضد اسهال برای کودکان ممنوع است. هرگز از آنتی بیوتیک ها بدون تجویز پزشک استفاده نکنید. (به زبان خیلی ساده استفاده خود سرانه از آنتی بیوتیک ها باعث می شود که حتی عفونت های خیلی ساده با مصرف آنتی بیوتیک های قوی هم خوب نشود)

در رابطه با کنترل اسهال و بهبود آن در کودکان به نکات زیر توجه کنید:

1. در صورت بروز اسهال در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند به هیچ وجه دادن شیر را قطع نکنید و حتی بیشتر از قبل به شیر دادن نوزاد خود ادامه دهید.

2. کودکان مبتلا به اسهال معمولا بی اشتها می شوند؛ بنابراین شما باید وعده های غذایی اورا افزایش دهید ولی در هر وعده از غذای کمتری استفاده کنید.

3. اگر کودک شما در هنگام اسهال دچار استفراغ هم شود؛ 10 دقیقه بعد از استفراغ دوباره تلاش کنید تا به او مایعات بدهید. دادن مایعات را تا زمان بهبودی کامل کودک ادامه دهید. اسهال در کودکان معمولا 3 تا 5 روز طول می کشد. (در این مدت اسهال باید روز به روز بهتر شود و اگر نه کودک را نزد پزشک ببرید)

4. در دوره نقاهت (بعد از قطع شدن اسهال)، به مدت یک هفته تغذیه کودک باید تحت کنترل باشد و از غذا های مقوی و مناسب استفاده شود.

5. اگر اسهال روند رو به بهبود نداشت و یا هر یک از علایم زیر در کودک مشاهده شد او را به نزدیک ترین مرکز بهداشتی درمانی ببرید.

برای پیشگیری از اسهال در کودکان به موارد ذکر شده توجه فرمایید!

1. بهتر است کودک تا 6 ماهگی فقط با شیر مادر تغذیه شود.

2. اگر به هر دلیلی مجبور هستید از شیری به غیر از شیر خودتان استفاده کنید؛ بهتر است به جای استفاده از بطری، از قاشق یا فنجان تمیز استفاده کنید.

3. اگر به آب لوله کشی دسترسی ندارید قبل از استفاده از آب آن را بجوشانید.

4. از توالت های بهداشتی استفاده کنید و حتما دست های خود را بشویید.

5. روی غذا ها، میوه ها و آب آشامیدنی را بپوشانید و بعد از طبخ غذا آن را به صورت تازه میل فرمایید. در صورت نگهداری در یخچال، هنگام استفاده مجدد به خوبی آن را گرم کنید.

6. روی زباله ها را بپوشانید و آن ها را در محل مناسب قرار دهید.

7. بهتر است پنجره ها را طوری بکشید تا از ورود مگس ها جلوگیری شود.

8. حتما واکسیناسیون کودک را به موقع و کامل انجام دهید.

9. غذا های کمکی را از سن 6 ماهگی شروع کنید.

10. سبزی ها، کاهو و میوه ها را به طور صحیح ضد عفونی کنید.

سخن آخر

در مناطقی که اسهال زیاد است؛ کودکان کم سن و سال بیش از 15 %روزهای زندگی خود را با اسهال می گذرانند و حدود 80 % مرگهای ناشی از اسهال در کودکان زیر 2 سال اتفاق می افتد. از این رو ما در این مطلب سلام دنیا، به شما گفتیم که اسهال کودکان نشانه چیست و چگونه با درمان خانگی و داروی اسهال کودکان می توانید اسهال در کودکان را درمان کنیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد.

مقالات مرتبط:

چطور بفهمیم کودک مبتلا به اسهال است؟