بارداری خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که تخم بارور در محلی خارج از رحم کاشته شود. تقریبا تمام بارداری های خارج از رحم در لوله رحم یا فالوپ اتفاق می افتند و به همین خاطر گاهی بارداری لوله ای نیز نامیده می شوند. لوله های رحمی به منظور نگهداری از جنین در حال رشد طراحی نشده اند؛ بنابراین تخم بارور در یک بارداری لوله ای نمی تواند رشد کاملی داشته باشد و باید مورد درمان قرار گیرد. از میان هر 50 مورد حاملگی، تنها یکی از آن ها بارداری خارج از رحم است.
چه عواملی سبب بارداری خارج از رحم می شود؟
بارداری خارج از رحم به سبب یک یا تعدادی از عوامل زیر اتفاق می افتد:
4 دلیل بارداری خارج از رحم
1. عفونت یا التهاب لوله رحم می تواند باعث مسدود شدن تمام یا قسمتی از لوله شود.
2. بافت های آسیب دیده ی به جا مانده از عفونت های قبلی و یا انجام عمل جراحی به روی لوله رحم نیز ممکن است مانع از حرکت نطفه گردد.
3. جراحی انجام شده در ناحیه لگن یا لوله ها می تواند چسبندگی ایجاد کند.
4. رشد غیرعادی یا عیوب مادرزادی می توانند باعث ناهنجاری در شکل لوله شوند.
چه کسانی در معرض خطر بارداری خارج از رحم قرار دارند؟
عوامل افزایش خطر در بارداری خارج از رحم عبارتند از:
1. بارداری در سنین 35 تا 44
2. سابقه بارداری خارج از رحم
3. سابقه جراحی در ناحیه لگن یا شکم
4. بیماری التهاب لگن
5. سابقه چندین سقط اجباری جنین
6. باردار شدن پس از بستن لوله های رحم یا در هنگام مصرف قرص های پیشگیری اورژانسی
7. مصرف سیگار
8. اندومتروز
9. قرار گرفتن تحت درمان ناباروری یا استفاده از داروهای درمان نازایی
علائم بارداری خارج از رحم چیست؟
در صورت وقوع این نوع از بارداری، ممکن است علائم و نشانه های یک بارداری عادی مشاهده شود؛ با این وجود، علائم زیر ممکن است به تشخیص یک بارداری خارج از رحم احتمالی کمک کنند:
1. درد شدید و گاه به گاه که هربار در شدت درد متفاوت است (این درد ممکن است در ناحیه لگن، شکم یا حتی به دلیل جمع شدن خون حاصل از بارداری خارج از رحم در دیافراگم، در شانه و گردن احساس شود.)
2. خونریزی واژن که ممکن است از خون عادت ماهیانه شدیدتر یا کمتر باشد
3. علائم بیماری های گوارشی
4. ضعف و خستگی، سرگیجه یا غش
اگر درد شدیدی را تجربه می کنید که بیشتر از چند دقیقه طول می کشد و یا دچار خونریزی واژن هستید، حتما دراولین فرصت با پزشک خود تماس بگیرید.
بارداری خارج از رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما احتمالا با اولین معاینه لگنی می تواند مکان وقوع درد، التهاب یا توده شکمی را مشخص کرده و بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد. او با استفاده از فراصوت (سونوگرافی) مشخص می کند که آیا جنین در حال رشدی در رحم وجود دارد یا نه. اندازه گیری سطح اچ سی جی (HCG) نیز حائز اهمیت است. اگر سطح هاش سی جی کمتر از میزان مورد انتظار باشد، احتمال بارداری خارج از رحم وجود خواهد داشت.
از آن جا که سطح پایین استروژن می تواند یکی از نشانه های بارداری خارج از رحم باشد، پزشک شما ممکن است سطح استروژن شما را نیز مورد آزمایش قرار دهد. علاوه بر این، ممکن است عمل کولدوسنتزیس نیز انجام گیرد؛ عملی که در طی آن آمپولی به قسمت بالای واژن، در پشت رحم و جلوی دهانه مقعد، تزریق می شود. حضور خون در این ناحیه می تواند دلیلی بر خونریزی از یک لوله رحمی آسیب دیده باشد.
یک بارداری خارج از رحم چگونه درمان می شود؟
بارداری خارج از رحم می تواند به یکی از روش های زیر درمان شود:
مصرف متوتروکسات به بدن اجازه می دهد لخته های خون بارداری را جذب کرده و بسته به طول مدت حاملگی، لوله رحم را بهبود بخشد. اگر لوله کشیده شده و یا آسیب دیده و در حال خونریزی است، ممکن است تمام یا بخشی از آن برداشته شود. در این مورد، خونریزی باید سریعا متوقف شود. انجام عمل جراحی نیز ضروری است.
عمل جراحی لاپاراسکوپی می تواند پس از بیهوشی عمومی انجام گیرد. در این روند، جراح با استفاده از لاپاراسکوپ به بارداری خاتمه داده و لوله رحم آسیب دیده را ترمیم کرده یا برمی دارد. اگر بارداری خارج از رحم با عمل لاپاراسکوپی نیز برطرف نشود، ممکن است عمل جراحی دیگری به نام لاپاراتومی انجام گیرد.
بارداری خارج از رحم در آینده چه تاثیری برجای خواهد گذاشت؟
در صورتی که تمام لوله رحم برداشته نشده، ضروری است که سطح اچ سی جی، تا زمانی که به صفر برسد، در دوره های منظم مورد بررسی قرار گیرد. بالا ماندن سطح هاش سی جی می تواند نشانه خارج نشدن کامل بافت غیرطبیعی باشد که در این صورت عمل جراحی یا استفاده از متوتروکسات مورد نیاز است.
پس از بارداری خارج از رحم، شانس داشتن یک حاملگی موفق پایین می آید، اما این مشکل به علل ایجاد بارداری غیرطبیعی و تاریخچه مصرف دارو نیز بستگی دارد. اگر لوله های رحم در محل خود باقی بمانند، شانس داشتن بارداری موفق در آینده تا حدود 60 درصد افزایش می یابد.
منبع: americanpregnancy