آموزش بافتنی با قلاب از ابتدا؛ اموزش انواع مدلهای بافتنی با قلاب

قلاب بافی یا قلاب دوزی همان بافت تور با استفاده از قلاب است که یکی از پر کاربردترین و محبوب ترین هنرهای دستی است که به عنوان صنایع دستی رودوزی معروف است. قلاب بافی قدمت زیادی دارد و به نظر دانشمندان، 1500 سال قبل از میلاد مسیح از تور استفاده می کردند. در این مقاله آموزش بافتنی با قلاب را به روش های مختلف شرح می دهیم.

آموزش بافتنی با قلاب، انواع قلاب بافی

هنر قلاب بافی به 3 شیوه به کار می رود: قلاب بافی ساده، قلاب بافی برجسته و قلاب بافی معرق، که از بین این سه روش قلاب بافی معرق پرکاربردتر و زیباتر است. باید گفت که مناسبترین نوع پارچه به عنوان زمینه قلاب بافی پارچه ماهوت است که انواع رنگهای زرشکی، سیاه، قرمز، قهوه ای و... می باشد. 

در گذشته قلاب بافی برای بافتن جا قرآنی ، رومیزی، به کار می رفت اما امروزه با خلاقیت و ایده های جذاب و ترکیب چند گره پایه بافت های هنری مختلفی ماند کیف، سبد، لوازم تزئینی و.... ایجاد کنید.

آموزش بافتنی با قلاب از ابتدا

اگر تا به امروز هیچ گاه میل بافتنی به دست نگرفته اید و تجربه ای در زمینه بافتنی با قلاب ندارید؛ نگران نباشید، ما در این مقاله سعی داریم تا به شما کمک کنیم تا بافتنی با قلاب را از ابتدا یاد بگیرد و بتوانید به راحتی هر چیزی که دوست دارید برای خود ببافید و حتی با آن کسب درآمد کنید.

لوازم مورد نیاز برای قلاب بافی

• قلاب
• نخ
• سوزن
• متر
• نشان گذار
• گیره
• قیچی

حتما بخوانید: آموزش بافتنی از پایه

انواع میل قلاب بافی

• میل فلزی یا استیل
• میل چوبی
• میل آلومینیومی

نکته: نوع آلومینیومی قلاب به دلیل اینکه نخ را ریشه ریشه می کند و بافت با آن راحت نیست توصیه نمی شود. بهترین نوع جنس قلاب نوع استیل آن است.

انواع نخ قلاب بافی

انتخاب نخ از نظر رنگ، ضخامت و میزان دوام آن مهم است زیرا جنس نخ می تواند متفاوت باشد و نخ با الیاف طبیعی که از پشم حیوانات و بافت گیاهان گرفته شده است مانند کتان، بامبو، الیاف پنبه و... و نخ با الیاف مصنوعی که ساخته دست بشر است مانند اکریلیک، نایلون و... که به راحتی هوا را عبور نمی دهند.

آموزش قلاب بافی ساده

انتخاب نوع قلاب براساس ضخامت نخ و اندازه مدل

• نخ ها و قلاب هر کدام شماره ای دارند که باید با هم تطابق داشته باشند. مثلا برای بافت مدل توری سینی باید از نخ نازک و قلابی با شماره بالا 10 استفاده شود تا بافتی ظریف و زیبا داشته باشید. قلاب بزرگتر، دارای بافت نرم ولی ظاهر زبرتری ایجاد کند.
• آنچه که برای شروع قلاب بافی از ابتدا باید به خاطر بسپارید این است که انتخاب مدل مورد نظر بسیار مهم است، و گام دوم انتخاب قلاب متناسب با نخ است. به این معنی که زمانی که با سر قلاب نخ را می گیرید به راحتی نخ و قلاب با هم هماهنگ باشد.
• هر چه شماره روی قلاب بیشتر شود نوک قلاب ریزتر  و بافت آن ظریف تر می شود. 

حتما بخوانید : اموزش کیف بافتنی جدید زیبا؛ کیف بافتنی زنانه، بچه گانه

آموزش مقدماتی قلاب بافی 

اولین چیزی که در آموزش بافتنی با قلاب باید در نظر بگیرید روش گرفتن قلاب در دست است. برای این کار باید قلاب را مانند یک مداد یا چاقو با دستی که با آن می نویسید در دست بگیرید. 

• نکته: انگشت شست را در قسمت فرو رفتگی میل قلاب بافی قرار دهید و انگشت اشاره را در پشت آن بگذارید. زمانی که میل قلاب بافی را دست می گیرید باید احساس راحتی داشته باشید.

آموزش قلاب بافی از مبتدی تا پیشرفته

گره خفت

گره ابتدای کار را گره خفت می گویند که اولین حلقه برای شروع قلاب بافی است. باید به یاد داشته باشید که در قلاب بافی کشش مناسب نخ مهم است زیرا نخ شل یا سفت می تواند قلاب بافی را برایتان مشکل کند. البته این کار با تجربه و تمرین بدست می آید.

مراحل تصویری گره خفت زدن در قلاب بافی

اول یک حلقه با استفاده از نخ درست کرده و کمی نخ در انتها آن آزاد بگذارید.

سپس دم نخ را از حلقه ای که درست کرده اید عبور دهید.

قلاب را مطابق شکل از داخل حلقه عبور دهید.

سپس انتهای هر دو نخ را بگیرید و به آرامی بکشید تا سفت شود.

روش نقشه خوانی و علائم قلاب بافی

قلاب بافی یک هنر بین المللی است و برای همین دارای علائم و نشانه هایی است که در کل دنیا مشترک است بنابراین در آموزش بافتنی با قلاب، یاد گرفتن علائم قلاب بافی می تواند به نقشه خوانی الگوهای مورد علاقه شما کمک کند. زمانی که بتوانید نقشه خوانی را بیاموزید می توانید مدل بافتنی خارجی را هم بدون اینکه نیاز به ترجمه داشته باشد با توجه به علائم به راحتی ببافید.

• در نقشه های قلاب بافی، بافت نامرئی (Slip Stitch) را با استفاده از دایره توپر نمایش می دهند. علامت اختصاری آن st یا sl است.
• دایره تو خالی به معنای بافت زنجیره است.
• علامت + یا × نشان دهنده بافت پایه کوتاه (single crochet) است. نماد اختصاری آن sc است.
• علامت T بافت پایه ساده  یا متوسط (half double crochet) را نشان می دهد. نماد اختصاری ان hdc است.
• بافت برجسته از جلو که front-post گفته می شود.
• بافت برجسته از پشت که back-post گفته می شود.

سایر علائم قلاب بافی در جدول زیر آمده است.

نماد گرافیکی	نام فارسی	اسم لاتین	علامت اختصاری
	پایه بلند	double crochet	dc
	پایه دوبل	treble crochet	tr
	پایه سوبل  یا سه تایی	double treble crochet	dtr
	دو تا یکی کردن دو پایه کوتاه	single crochet two together	sc2tog
	دو پایه کوتاه از داخل یک زنجیره	single Crochet increase	sc inc
	دو تا یکی کردن با پایه بلند	double crochet two together	dc2tog
	دو تا پایه بلند از داخل یک زنجیره	double crochet increase	dc inc
	بافت فندقی، پاپ کورنی و ذرتی	popcorn Stitch	5dc inc
	بافت حبابی	bobble Stitch	3dc cluster
	بافت خوشه ای، سه تا یکی کردن پایه بلندها	cluster Stitch	dc 3 tog

حتما بخوانید : آموزش بافتنی با میل | آموزش انواع مدل بافتنی با دو میل

اموزش انواع مدلهای بافتنی با قلاب

زنجیره (chain)

اساس بافت قلاب بافی زنجیره یا CH است برای این کار بعد از اینکه مانند بالا گره خفت را زدید؛ نخ را با سر قلاب گرفته و بعد از داخل گره خفت بیرون بکشید. این اولین زنجیره است. تعداد زنجیره ها با توجه به شکل یا مدل مورد نظر می تواند کم یا زیاد شود. 

بافت پایه کوتاه

زمانی که می خواهید شروع به بافت کوتاه روی مدل خود کنید یا بعد از یک ردیف زنجیره یا پس از یک بافت اولیه.

• برای بافت پایه کوتاه پس از یک زنجیره باید قلاب خودتان را در دانه دوم (چون گره اول که به قلاب متصل هست زنجیره محسوب نمی شود) فرو کنید این کار از جمع شدن بافت پیشگیری می کند.
• نخ را از قسمت پشت کار به دور قلاب خود حلقه کنید و بعد نخ را از داخل حلقه اول بیرون بکشید. در این زمان شما باید 2 دانه روی قلاب داشته باشید.
• مجددا نخ را دور قلاب حلقه کنید و این بار نخ را از داخل هر دو دانه بیرون بکشید. این باعث می شود یک دانه روی قلاب داشته باشید و این اولین بافت پایه کوتاه می شود.

آموزش مدل بافت نامرئی یا st در قلاب بافی

گره نامرئی، کوتاه ترین، سفت ترین گره بافت در قلاب بافی است که به شکل یک ردیف زنجیره می ماند که به کار قلاب بافی وصل می شود؛ در مواردی که می خواهید دو بافت را به هم وصل کنید از بافت نامرئی استفاده می شود.

بافت پایه ساده یا متوسط

• برای بافت پایه ساده یا متوسط، باید به تعداد مورد نظرتان زنجیره ببافید.
• سپس یک ژته بیندازید یعنی نخ را یک مرتبه به دور قلاب حلقه کنید و بعد قلاب را در بین زنجیره سوم رد کنید. 
• نخ را با قلاب از پشت کار بگیرید و از درون زنجیره بیرون بکشید تا 3 حلقه روی قلاب ایجاد شود.
• سپس مجددا نخ را توسط قلاب گرفته و از هر 3 حلقه عبور دهید و یک حلقه باقی می ماند. این اولین بافت ساده محسوب می شود.

حتما بخوانید : آموزش جوراب بافتنی با دو میل و قلاب

روش بافت پایه دوبل در قلاب بافی

• پایه دوبل یا treble crochet، به بافتی گفته می شود که از بافت ساده بلندتر است و از بافت پایه بلند کوتاه تر می باشد. این یکی از بافت های اساسی در آموزش بافتنی با قلاب است. 
• برای بافت پایه دوبل، به تعداد مورد نظر زنجیره می بافید. بعد دو تا ژته بیاندازید یعنی نخ را دو بار به دور قلاب حلقه کنید. بعد قلاب را از میان پنجمین زنجیره رد کنید.
• نخ را با قلاب از پشت کار بگیرید و از داخل زنجیره رد کنید تا 4 حلقه روی قلاب بماند.
• مجددا نخ را با قلاب بگیرید و از 2 حلقه اول بیرون بیارید تا 3 حلقه باقی بماند.
• این کار را تکرار کنید تا یک حلقه بر روی قلاب باقی بماند. این اولین بافت پایه دوبل شما می باشد.

بافت پایه سوبل یا سه تایی در قلاب بافی

• برای این کار باید 3 تا ژته بیندازید یعنی نخ را 3 مرتبه دور قلاب حلقه کنید.
• بعد 5 تا زنجیره را رها کرده قلاب را داخل زنجیره ششم می کنید. بعد نخ را بگیرید و بیرون بکشید.
• مجددا نخ را با قلاب بگیرید و از 2 حلقه اول  بیرون آورید. و این کار را تکرار کنید تا زمانی که 2 حلقه روی قلاب باقی بماند. یعنی حلقه ها را دوتا یکی می کنید. 
• دوباره نخ را توسط قلاب بگیرید و از 2 حلقه بافی مانده بیرون بکشید.
• دلیل اینکه 5 زنجیره را اول کار رها کرده بودید این بود که زنجیره پایان کار ما هم ارتفاع پایه سوبل شود.

روش دو تا یکی کردن دو پایه کوتاه در قلاب بافی

• این کار بسیار ساده است. اولین کاری که باید انجام دهید این است که هر جا که می خواهید بافت دوتا یکی کردن را انجام دهید، قلاب را از دانه بعد آن رد کنید.
• بعد نخ را دور قلاب حلقه کرده و از داخل آن دانه بیرون آورید. این کار را تکرار کنید. تا 3 حلقه روی قلاب داشته باشید.
• سپس نخ را با قلاب بگیرید و از درون 3 حلقه بیرون آورید تا به یک حلقه تبدیل شود.

بافت پاپ کورنی

یکی از ساده ترین بافت هایی که به کار بافتنی شما حجم می دهد و آن را از سادگی و هموار بودن بیرون می آورد، بافت پاپ کورنی است که به آن بافت ذرتی یا فندقی هم می گویند. بافت پاپ کورنی با بافتن 5 تا پایه بلند در یک نقطه به وجود می آید. هر چند می توانید این بافت را با 3، 4، 6 یا 7 پایه بلند نیز ایجاد کنید این کار سلیقه ای است و به میزان پفی که می خواهید بافت شما داشته باشد بستگی دارد.

نکته مهم در بافت پاپ کورنی یا ذرتی این است که باید توجه کنید که پف کار همیشه روی کار به وجود آید، اگر بافت شما گرد باشد این مسئله مهم نیست ولی در کارهایی که به صورت رفت و برگشت است باید به این نکته توجه کنید.

بافت حبابی

• اغلب اوقات به بافت حبابی، بافت پفی یا پفکی نیز می گویند که اشتباه است. بافت حبابی با اینکه شبیه بافت ذرتی یا پاپ کورنی است ولی فرق هایی با هم دارند که باید توجه کرد. از این بافت حباب در موتیف ها استفاده می شود.
• موتیف های به بافت هایی گفته می شود که به شکل، اشکال هندسی (مستطیل، مربع، شش ضلعی، گل و...) به صورت قطعه قطعه بافته می شود و به هم متصل می شود.
• ایده اصلی بافت حبابی این است که چندین بافت پایه بلند را به صورت نصفه انجام داده و بعد به یکباره همه را با هم کامل کنید.

بافت خوشه ای

بافت خوشه ای به معنای یکی کردن پایه بلندها می باشد. زمانی که 4 یا 5 پایه بلند را یکی کنید، یک بافت خوشه ای ایجاد می شود. برخی اوقات به بافت حبابی، بافت خوشه ای نیز می گویند ولی این دو بافت در جای زدن پایه بلند ها با هم فرق می کنند. مهم ترین مسئله در بافت خوشه ای این است که بافت های پایه بلند برخلاف بافت حبابی که در یک دانه زده می شود باید در دانه های پیاپی زده شود.

انواع مدل های بافتنی با قلاب

آموزش بافتنی با کاموا

مطالب مرتبط :

آموزش کلاه بافتنی؛ اموزش تصویری بافت کلاه

آموزش بافت شال گردن برای مبتدیان