فن بیان در سخنرانی، به معنای مجموعه ای از مهارت های کلامی، قواعد و تکنیک هایی است که در هنگام صحبت کردن از آنها استفاده می شود تا بتوان بیانی عالی و گیرا داشت و مخاطب جذب گوینده شود. در واقع، فن بیان مهارت خوب حرف زدن با دیگر افراد است که باعث شکل گیری روابط مناسب می شود.
تکنیک های فن بیان
برخی از این تکنیک ها شامل:
1- استفاده از کلمات معنادار و پرکاربرد
2- تأكيدها
3- تغییر تن صدا در هنگام ادای جملات و کلمات و پرهیز از یکنواختی آن
4- متناسب بودن سرعت در صحبت کردن
5- سکوت ها و درنگ ها
6-داشتن صدایی رسا و خوب برای ادا کردن جملات
ولی به 2 دلیل ممکن است توانایی و مهارت فن بیان در سخنرانی پایین بیاید:
1. بازدارنده های درونی
2. کامل نبودن دایره ی لغات در ذهن
«بیان احساسات بین اعضای خانواده» چه تأثیری بر فن بیان کودکان خواهد گذاشت؟
کودکانی که در خانواده هایی متولد و بزرگ می شوند که در آنها، بیان احساسات بین اعضای آن رد و بدل نمی شود و افراد آن خانواده به سختی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، در بزرگسالی درگیر مشکلات ارتباطی خواهند شد. از آنجایی که طریقه ی ابراز احساسات را ندیده، یاد نگرفته اند و نمی توانند احساساتشان را کنترل کنند در نتیجه آنها را سرکوب می کنند.
برای رفع این مشکل، فرد باید مهارت ابراز و بازگویی احساسات درونی اش را در حد معمول و نیاز بیاموزد. بیان احساسات به جنسیت ارتباطی ندارد، بلکه چه زن چه مرد با بروز احساسات شان نشان می دهند که از سلامت روانی برخوردارند و احساساتشان را سرکوب نمی کنند.
حریم شخصی چیست و چه ارتباطی با مهارت فن بیان دارد؟
همه ی افراد حصاری به دور خود دارند که حریم شخصی نام دارد. ضخامت این دیوار بستگی به شخصیت و دنیای آن شخص دارد، در بعضی از افراد، این دیوار بسیار نازک و در بعضی ضخیم است. افرادی که دیوار حریم شخصی شان نازک است، رازهای زیادی از زندگی شخصی را برای بقیه بازگو می کنند و به راحتی و بدون هیچ مشکلی احساساتشان را ابراز می دارند و هیچ گونه محدودیتی برای کنترل آنها قائل نمی شوند. اما افرادی که دیوار حریم شخصی شان ضخیم است، در برقراری ارتباط با دیگر افراد و ابراز احساساتشان با مشکل روبه رو هستند. بنابراین، آموختن هنر فن بیان برای این افراد کاملا ضروری است.
دایره لغت گسترده چه تأثیری بر کیفیت فن بیان دارد؟
«کامل نبودن دایره لغات» نیز می تواند فرد را در بیان احساساتش با مشکل روبه رو کند؛ زیرا ما برای بیان افکار، عواطف و احساسات خود ناگزیر از به کار بردن کلمات در قالب جملات و با نحو درست هستیم. پس هر چه دایره لغات گسترده تر باشد، ابراز افکار و احساسات نیز آسان تر خواهد شد و هنر فن بیان امکان به کارگیری درست دستور زبان را برای مان فراهم می کند.
مراحل یادگیری فن بیان
1. امیدواری
تفکر مثبت، حاصل نگرش به زیبایی هاست. مشاهده ی تلاش و تمرین فردی که با توجه، تفکر و پشتکار در بهبود بیان خویش فعالیت های مؤثر و تحسین برانگیز انجام می دهد، می تواند به دیگران انگیزه ی لازم را بدهد که این امر شدنی و امکان پذیر است. افکار منفی را از خود دور کنید و به موفقیت ایمان داشته باشید. فراموش نکنید که اگر دیگران توانسته اند، پس شما نیز می توانید.
2. پشتکار
همان گونه که یک نقاش آنچه را که تصور می کند، به راحتی ترسیم می کند، یک نویسنده افکار و احساساتش را بر روی کاغذ می آورد و موسیقیدان نیز افکار و حالات درونی خود را در قالب آهنگ یا سمفونی بیان می کند، یک سخنران نیز باید بتواند آنچه را می خواهد به دیگران انتقال دهد، به راحتی به زبان آورد. پیش نیاز این امر پشتکار و تمرین است که ضمن آن فرد به تدریج به مهارت های مفید دیگری نیز دست می یابد. در کلاس های نویسندگی به هنرجویان توصیه می شود پیش از نوشتن مطلبی، ابتدا آن را به خوبی بیان کنند. بنابراین، فن بیان قوی می تواند گامی مهم حتی در مهارت نویسندگی باشد.
3. نظم و ترتیب
نظم نخستین اصل موفقیت است. در واقع یکی از ابزارهای کارآمد و تعیین کننده ی هر فعالیتی نظم و ترتیب و عملکرد مرحله به مرحله مطابق اصول منطقی و تدوین شده و توان شخصی است. برای نمونه تمرین های بالا بردن بازدهی تنفس و صداسازی، مانند هر ورزش دیگری باید بر مبنای حرکات علمی و مفید تأیید شده و با نظمی مشخص اجرا شوند. کلیه ی مشاهیر جهان دارای عادت پسندیده ی نظم فکری بودند و ذهن خود را به دقت برنامه ریزی می کردند.
نکاتی مهم در هنر فن بیان:
1- بعد از نوشتن متن سخنرانی خود سعی کنید تا آن جا که امکان دارد آن را خلاصه کنید تا برای بیان نکات مهم و ضروری فرصت کم نیاورید.
2- در مورد موضوع مورد بحثتان، به طور منسجم و پیوسته سخنرانی کنید و تمام نکات آن را مرحله به مرحله بازگو کنید.
3- با مخاطبان پرسش و پاسخ انجام دهید. از آنها سؤال کنید و بخواهید که همگی در بحث سخنرانی شرکت کنند و فقط خودتان صحبت نکنید و متكلم وحده نباشید.
4- چند داستان جالب، جذاب و آموزنده مرتبط با موضوع سخنرانی بگویید تا مخاطبان با اشتیاق و علاقه بیشتری به سخنرانی شما گوش دهند و درک موضوع برایشان آسان تر شود.
5- متن شما نباید دشوار و پیچیده باشد. چون این پیچیدگی و استفاده از کلمات قصار مخاطبان را سردرگم می کند و از جلسه فراری می دهد.
6- آهنگ و تن صدای خود را در طول سخنرانی تغییر دهید و با تن صدای یکنواخت سخنرانی نکنید. مثلا برای تأکید بر روی مطلبی مهم تن صدای خود را بلندتر کنید.
7- در طول سخنرانی لبخند بزنید. این لبخند هم چهره ی شما را زیباتر می کند، هم نشان از رضایت شما از حضور در جلسه ی سخنرانی است.
8- تمرین کنید که جمله های خود را با افت و خیز متفاوت بیان کنید تا تأثیرگذاریشان بیشتر شود.
9- قبل از بیان نکات مهم و ضروری، سکوت کنید.
دیدگاه ها