بیضه ها، هورمون جنسی در مردان یعنی تستوسترون و همچنین اسپرم را تولید می کنند. اندازه متوسط بیضه مردان در حدود 4 * 3 * 2 سانتی متر و شکل آن بیضی است. بیشتر مردان دارای دو بیضه هستند. طبیعی است که یکی از بیضه ها سایز متفاوتی نسبت به دیگری داشته باشد. بیضه ها در ناحیه کیسه بیضه قرار دارند که در انتها به طناب منوی متصل است. به خواندن این متن ادامه دهید تا در مورد اندازه بیضه اطلاعات بیشتری کسب کنید.
آیا اندازه بیضه حائز اهمیت است؟
تولید سالم تستوسترون و اسپرم ها می تواند در حجم های متفاوتی از بیضه رخ دهد. برخی مطالعات نشان داده اند که بر اساس یک منبع معتبر، بیضه های بزرگتر در بین برخی از پستانداران با سطح تستوسترون بالاتر همراه است، در حالی که حجم بیضه کوچکتر با کاهش تولید اسپرم همراه است.
اگر اختلالی مانند «سندرم کلاین فلتر» داشته باشید که بر اثر آن کروموزم X اضافه ای وجود داشته باشد، در این صورت سطح تستوسترون نگران کننده می شود. علائم این اختلال شامل بیضه های کوچک تر یا بیضه های کم تحرک و برخی از خصوصیات زنانه مانند موی بدن و صورت کمتر و رشد بافت سینه است. ابتلا به سندرم کلاین فلتر معمولا به معنای پایین آمدن سطح تستوسترون و کاهش فعالیت اسپرم است. می تواند باعث ناباروری شود.
اصطلاح بالینی میزان غیر طبیعی کم تستوسترون، «هیپوگنادیسم» است. علائم آن به شرح زیر است:
- بیضه های کوچک تر از حد نرمال
- رشد بافت سینه
- نسبت به هم سن و سالان مرد خود موهای کمتری دارد
- علائم دیگر مشابه با اختلال سندرم کلاین فلتر
هیپوگنادیسم اغلب با درمان جایگزینی تستوسترون قابل درمان است و گاهی اوقات در دوران بلوغ ممکن است شروع شود.
مطالعه ای در سال 2013 نشان داد که بیضه های کمی کوچک تر با کیفیت پرورش بهتر در پدران همراه بوده است. کاهش سطح تستوسترون و حجم بیضه با سطح بالاتری از مراقبت پدرانه همراه بود. اگر متوجه تورم بیضه خود شده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. رشد بیشتر بیضه ها در بزرگسالی، به جای اینکه نشان دهنده افزایش توانایی مردانه باشد، می تواند نشانه سرطان بیضه یا یک بیماری دیگر باشد.
چه موقع رشد بیضه ها شروع و متوقف می شود؟
بیضه یک مرد در هنگام تولد حدود یک سانتی متر مکعب است و تا سن 8 سالگی شروع به رشد می کنند، تا همین اندازه باقی می ماند. سپس آنها به طور ثابت رشد می کنند و گاهی اوقات در دوره بلوغ به اندازه بزرگ سالی خود می رسند. همچنین در دوران بلوغ است که موها روی ناحیه اسکروتوم و اطراف دستگاه تناسلی شروع به رشد می کنند. اگرچه بیضه ها نیز با همان سرعت رشد می کنند، اما یکی از آنها بزرگ تر بوده و برای مدت طولانی تری رشد می کند. همچنین شایع است که یکی از بیضه ها در فاصله کمی پایین تر از دیگری آویزان شود.
آیا بیضه ها کوچک می شوند؟
بر اساس یک منبع معتبر، با افزایش سن تولید تستوسترون کاهش پیدا می کند، زیرا بیضه ها کوچک تر می شوند. این حالت با نام « آتروفی بیضه» شناخته می شود. تغییرات اغلب تدریجی است و ممکن است به طور خاص قابل ملاحظه نباشد. وقتی این اتفاق به طور طبیعی رخ می دهد، هیچ تهدیدی برای سلامتی نیست. پایین آمدن سطح تستوسترون می تواند منجر به کاهش میل جنسی و توده عضلانی کمتر شود، اما اینها به عنوان قسمتهای طبیعی پیری در نظر گرفته می شوند.
علت آتروفی بیضه (کوچک شدن بیضه)
برخی از بیماری ها نیز می توانند باعث آتروفی بیضه شوند که به شرح زیر است:
- بیماری های مقاربتی مانند سوزاک و سیفلیس
- اوریون، سل و برخی عفونت های ویروسی بیضه ها
- ترومای غیر نافذ بیضه ها
سایر عوامل بی ضرر نیز می توانند باعث ایجاد تغییرات موقتی در بیضه و اسکروتوم شوند. به طور خاص، هوای سرد می تواند باعث «کوچک شدن» شود؛ اگرچه این مساله تاثیری در اندازه خود بیضه ها ندارد.
در هنگام قرار گیری در معرض هوا یا دمای سرد، بیضه ها ممکن است به طور موقت از طریق مکانیسمی به نام انقباض کروماتیک به بدن نزدیک شوند. این مساله اتفاق می افتد، زیرا بیضه ها تلاش می کنند دمای خاصی که برای تولید اسپرم ایده آل است را حفظ کنند. این درجه حرارت کمی کمتر از درجه حرارت متوسط بدن است، به همین دلیل است که بیضه ها تمایل دارند از بدن به واسطه آویزان بودن فاصله داشته باشند. اما وقتی در معرض دما یا هوای سرد قرار می گیرند، ماهیچه کرماستر وارد عمل شده و بیضه ها را برای گرم شدن به سمت بدن می کشد.
آیا طبیعی است که یک بیضه کوچک تر از دیگری باشد؟
بسیار طبیعی است که یک بیضه کمی بزرگ تر از دیگری باشد. معمولاً هیچ توضیح پزشکی یا بهداشتی برای اختلاف اندازه وجود ندارد. با این وجود، اگر متوجه تغییر در شکل یا اندازه هر دو بیضه شده اید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر یک بیضه احساس سنگین تری یا احساس تشکیل توده یا تغییر شکل دارد، می تواند یک تومور و احتمالاً اولین علامت سرطان بیضه باشد. این شکل از سرطان اغلب با موفقیت درمان می شود، اما تشخیص اولیه آن حائز اهمیت است. سرطان بیضه یا پیچش بیضه که شامل پیچیده شدن طناب منوی است که باعث درد و تورم می شود و باید پس از بروز علائم توسط پزشک ارزیابی و درمان شود.
تست سلامت بیضه
صرف نظر از اندازه بیضه ها، باید ماهانه خودآزمایی بیضه انجام دهید تا برآمدگی ها یا سایر تغییراتی که ممکن است باعث بیماری شود را بررسی کنید. خودآزمایی می تواند بعد از دوش گرفتن یا قبل از لباس پوشیدن در هنگام صبح انجام شود.
برای انجام خودآزمایی، یک دقیقه وقت بگذارید تا بیضه ها را به آرامی بین انگشت شست و دیگر انگشتان بچرخانید تا تغییر در اندازه، شکل یا سفت شدگی آن را احساس کنید. انجام این کار در مقابل آینه ممکن است به شما کمک کند آنچه را انجام می دهید، مشاهده نمایید. اگر در خودآزمایی، درد ملایمی احساس کردید یا متوجه یک توده مشکوک، تورم یا تغییر دیگر شده اید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. چنین تغییراتی می تواند نشان دهنده سرطان بیضه یا عفونت باشد.
ممکن است در مورد این تغییرات با پزشک عمومی خود صحبت کنید یا می توانید به مطب پزشک اورولوژی مراجعه کنید. یک اورولوژیست، پزشکی با تخصص سلامت دستگاه تولید مثل مردان و مجاری ادرار است. برای مراجعه به پزشک صبر نکنید. سرطان بیضه معمولا با جراحی برداشتن بیضه سرطانی درمان می شود، اما زمانی که دیر اقدام کنید، در بیضه دیگر نیز پخش می شود.
سلامت و عملکرد بیضه
سلامت و عملکرد دستگاه تناسلی از اندازه آن مهم تر است. اگر احساس می کنید که بیضه ها بیش از حد کوچک هستند یا علائم دیگری دارید که شما را نگران می کند، مانند میل جنسی کم، بزرگ شدن بافت پستان، یا ناباروری، با پزشک خود مشورت کنید. اغلب درمان تستوسترون می تواند کمک کند. اگر تولید اسپرم تحت تاثیر قرار گیرد، متخصصان باروری وجود دارند که می توانند به شما و شریک زندگی تان در باروری کمک کنند.
منبع: healthline