شکل گیری اولین دندان های کودک در زمانی که یک جنین شش ماهه در بدن مادرش است، صورت می گیرد. دندان ها در لثه ها رشد می کنند، و تا زمانی که به طور کامل شکل بگیرند که ماه ها بعد از تولد کودک است، قابل رویت نیستند. اما گاهی اوقات، کودک با یک جفت دندان متولد می شود که قابل مشاهده هستند. این دندان ها، با نام «دندان ناتال» شناخته می شوند و یک مورد نادر است. در این مقاله به شما می گوییم که دندان ناتال چیست، چه چیزی باعث تشکیل آنها شده و چگونه می توانند بر سلامت و رشد کلی کودک تاثیر بگذارند.
دندان ناتال چیست و آیا این دندان شایع است؟
دندان ناتال بسیار نادر است و دندان هایی هستند که در زمان تولد کودک وجود دارند. احتمال تولد کودک با دندان ناتال می تواند در محدوده ای بین یکی از هر 7000 کودک تا یکی در هر 30000 کودک بر اساس مطالعات مختلف، متفاوت باشد. معمولا، بیش از سه دندان ناتال وجود ندارد، و احتمال اینکه کودک با دندان ناتال متولد شود، صرف نظر از جنسیت کودک یکسان است.
آیا دندان ناتال می تواند باعث بروز مشکلی در کودک شود؟
بله، دندان ناتال می تواند عوارضی به شرح زیر ایجاد کند:
- مشکل در مکیدن نوک پستان: این دندان می تواند منجر به مشکلی در نوزادانی شود که با دندان متولد می شوند. وجود دندان ها، مکیدن نوک سینه یا پستان را برای کودک دشوار می کند، بنابراین از تغذیه بدون مشکل جلوگیری می کند.
- تغذیه نامناسب و تاثیر آن بر سلامتی: از آنجا که کودک به درستی تغذیه نمی شود، مواد مغذی اساسی را دریافت نمی کند. این مساله می تواند بر رشد کلی کودک تاثیر بگذارد.
- ایرادگیری: در صورت وجود دندان در لثه ها، کودک درد مشابه با دندان در آوردن را تجربه می کند. این امر باعث می شود که کودک تحریک پذیر و ایرادگیر شود.
- گاز گرفتن نوک سینه ها: کودک با دندان ناتال چه نوک پستان و چه بطری شیر را گاز بگیرد. مکررا گاز گرفتن ممکن است به بطری شیر آسیب رسانده یا خوردن شیر مادر را دشوار کند.
- خفگی: دندان ناتال شل ممکن است شکسته شده و در داخل نای بیافتد که منجر به خفگی کشنده کودک می شود.
دندان های ناتال چگونه از بین می روند؟
جراحی تنها روش از بین بردن دندان های ناتال است. به خواندن این متن ادامه دهید تا اطلاعات بیشتری در مورد این روش کسب کنید:
- آماده شدن قبل از عمل: این عمل جراحی حداقل بعد از 10 روزگی کودک انجام می شود که فلور روده (باکتری ها) کودک که ویتامین K را تولید کرده و باعث انعقاد خون می شود، رشد کند. این برای بهبود سریع تر و جلوگیری از خونریزی (از دست دادن بیش از حد خون) در حین عمل ضروری است. معمولا نوزادان نیز قبل از عمل مکمل ویتامین K دریافت می کنند.
- برداشتن دندان ناتال: این عمل تحت بی حسی موضعی انجام می شود، که آرام بخش کافی برای آرامش کودک در حین عمل جراحی را فراهم می کند.
- مراقبت های بعد از عمل: بسته به میزان بهبودی، ویتامین K بیشتری می تواند به صورت عضلانی تجویز شود. کودک در مدت چند ساعت مرخص شده و معاینه ها در هفته های بعد انجام می شود.
دندانپزشک کودکان بعد از بررسی میزان تداخل دندان ناتال در رشد و نمو کودک تصمیم می گیرد که آیا دندان های ناتال را بردارد یا خیر. اگر دندان ها به شدت ریشه داشته باشند و هیچ تاثیری در تغذیه کودک نداشته باشند، ممکن است نیاز به عمل جراحی نباشد.
آیا دندان های شیری کودک جایگزین دندان ناتال می شوند؟
حدود 90 تا 99 درصد از دندان های ناتال، دندان های شیری هستند که تنها در زمان سریع تری ظاهر شده اند. تنها 1 تا 10 درصد از آنها شیری نبوده و یا اضافی محسوب می شوند. اگر دندان های ناتال کودک شیری باشند، در ادامه با دندان های دائمی جایگزین خواهند شد. در غیر این صورت، ابتدا دندان شیری کودک رشد کرده و پس از آن دندان دائمی بعد از افتادن دندان شیری رشد می کند.
انواع دندان ناتال چیست؟
در ادامه چهار نوع دندان ناتال توضیح داده شده است:
- دندان ناتال کاملا بیرون آمده: دندان ها به طور کامل از لثه بیرون آمده و به راحتی قابل مشاهده هستند. دندان ها در هنگام لمس کردن حرکت نمی کنند و محکم به لثه متصل شده اند.
- دندان شل و کاملا بیرون آمده: دندان ها کاملا قابل مشاهده هستند و به صورت شل به لثه متصل شده اند که نشانگر عدم وجود ریشه یا یک ریشه جزئی است.
- کمی از لثه بیرون آمده: لبه تاج دندان در قسمت لثه قابل مشاهده است. باقی مانده دندان در لثه قرار دارد.
- دندان بیرون نیامده اما قابل رویت است: دندان ها به صورت برآمدگی سفید بر روی لثه قابل مشاهده هستند.
آیا هیچ کدام از دندان های بیرون آمده می توانند به عنوان دندان ناتال در نظر گرفته شوند؟
تنها دندان های ذکر شده در پایین می توانند به عنوان دندان ناتال در نظر گرفته شوند:
- دندان مرکزی قسمت پایین: 85 درصد
- دندان مرکزی قسمت بالا: 11 درصد
- دندان نیش و دندان آسیاب بزرگ بالایی: 3 درصد
- دندان نیش و آسیاب بزرگ پایینی: 1 درصد
دو دندان مرکزی قسمت پایین، شایع ترین نوع دندان های ناتال هستند. بسیار نادر است که کودک با چندین دندان ناتال متولد شود.
چرا برخی از کودکان با دندان متولد می شوند؟
موارد زیر، شایع ترین دلایلی است که کودکان با دندان ناتال متولد می شوند:
- ارثی: اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر، یا یکی از اقوام نزدیک در هنگام تولد با دندان متولد شده باشد، کودک با احتمال بیشتری با دندان ناتال متولد می شود.
- سندرم الیس ون کرولد: که به آن «دیسپلازی کندرو اکتودرمال» نیز گفته می شود، یک اختلال استخوان ژنتیکی است که باعث ایجاد تعداد زیادی از ناهنجاری های مادرزادی مانند انگشتان اضافی، عدم وجود کامل مو و وجود دندان ها می شود. سندرم الیس ون کرولد یک اختلال نادر است و معمولا در جمعیت های منزوی بروز می کند.
- سندرم پیر رابین: یک اختلال ژنتیکی است که در آن کودک با یک فک پایین غیر عادی متولد می شود. یکی از چندین عارضه این اختلال، وجود دندان در هنگام تولد است.
- سندرم هالرمن-استریف یا اکولودنتو دیژینال دیسپلازی یک بیماری ژنتیکی نادر مادرزادی است که باعث ایجاد ناهنجاری های جمجمه مانند فک کوتاه تر، کف دهان قوسی شکل و دندان ناتال می شود. این اختلال، به میزانی نادر است که علت آن ناشناخته است و حتی گزینه های درمانی برای آن محدود است.
- سندرم سوتوس یک اختلال ژنتیکی است که باعث رشد سریع در دوران نوزادی و نوپایی کودک می شود. کودکانی که با این اختلال متولد می شوند، اغلب در هنگام تولد، دندان دارند.
- سندرم پاکونیشیا کانژنیتا که پاکونیشی مادرزادی نیز نامیده می شود، در اثر جهش ژنتیکی نامطلوب رخ می دهد. کودکانی که با این اختلال متولد می شوند، ناخن های ضخیم و دندان ناتال دارند.
- ناهنجاری های کلی فک: دندان های ناتال همچنین در نوزادان دارای ناهنجاری های فک مانند لب شکری و شکاف کام وجود دارد.
- مشکلات غدد درون ریز: مشکلات هورمونی مادرزادی نیز می تواند باعث ایجاد دندان های ناتال شود.
- عفونت های مادرزادی و مربوط به زایمان: اگر کودک با عفونت متولد شده باشد (از طریق مادر به او منتقل شده باشد)، ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی دندان ناتال داشته باشد. نمونه ای از این بیماری ها، بیماری سفلیس مادرزادی است. همچنین، اگر مادر در دوران بارداری از بیماری جدی یا تب بالا رنج می برد، در این صورت کودک می تواند در هنگام تولد دندان ناتال داشته باشد.
تفاوت بین دندان ناتال و دندان نئوتال چیست؟
دندان ناتال در بدو تولد کودک وجود دارد در حالی که دندان نئوتال در ماه اول تولد کودک (30 روز) ظاهر می شود. دندان های ناتال سه برابر شایع تر از دندان های نئوتال هستند که از لحاظ ظاهری و محل پدیدار شدن آنها مشابه با دندان ناتال هستند. علل، عوارض و درمان دندان های نئوتال نیز مشابه با دندان های ناتال هستند.
آیا دندان های ناتال و دندان های نئوتال می توانند به طور هم زمان ظاهر شوند؟
این دندان ها می توانند با هم ظاهر شوند، اما این مورد به شدت نادر است. وجود هم زمان این دو دندان به یک اختلال ژنتیکی مادرزادی پیچیده اشاره می کند. دندان های ناتال اغلب برای والدین بسیار نگران کننده و ناامید کننده هستند. با این وجود، این اختلال خوش خیم و قابل درمان است. اگر کودک از لحاظ دندان مشکلی نداشته باشد، پزشک ممکن است اقدامی در این خصوص انجام ندهد. حتی اگر دندان ها برداشته شوند، هیچ آسیبی به کودک نمی رسد، به هر حال کودک بعدا در زندگی اش دندان دائمی خواهد داشت.