بی اختیاری ادرار در بارداری چیست؟
تکرر ادرار یکی از اولین علائم بارداری است. ریختن ادرار یا بی اختیاری ادرار نیز از نشانه های طول بارداری و بعد از آن است. در حدود 54.3 درصد از زنان باردار اثرات منفی این مسئله روی زندگیشان را اظهار داشته اند، از جمله در سفر یا در روابط احساسی. علائم می توانند با رشد کودک و حداقل چند هفته بعد از تولد افزایش یابند.
انواع مختلف بی اختیاری ادرار
انواع مختلفی از بی اختیاری ادرار وجود دارد:
- بی اختیاری ادرار ناشی از فشار: تراوش ادرار ناشی از فشار فیزیکی روی مثانه
- بی اختیاری ادرار اورژانسی: تراوش ادرار بخاطر نیاز فوری به ادرار کردن که معمولاً در اثر انقباض مثانه ایجاد می شود
- بی اختیاری ادرار ترکیبی: ترکیبی از بی اختیاری ناشی از فشار و نیاز به دفع ادرار اورژانسی
- بی اختیاری ادرار موقت: از دست دادن موقتی کنترل بر ادرار به علت داروها یا بیماری های گذرا مانند عفونت دستگاه ادراری یا یبوست
درباره علل بی اختیاری ادرار در طول بارداری یا پس از آن بیشتر بدانید، اینکه چه مفهومی درباره سلامت شما و فرزندتان دارد و چطور می توانید با آن مقابله کنید.
آیا این مایع تراوش شده از بدن ادرار است یا مایع آمنیوتیک؟
سوال: چطور می توانم بفهمم دچار ترشح ادرار هستم یا مایع آمنیوتیک؟
پاسخ: با مراجعه به بیمارستان و آزمایش مایعات می توانید از ماهیت مایع ترشح شده اطلاع یابید. اگر به طور متناوب و در مقادیر کم دیده شد، احتمالاً ادرار است. اغلب اوقات وقتی مایع آمنیوتیک ترشح می شود، در مقادیر بسیار بیشتری است و به طور مداوم نیز ادامه پیدا می کند. وجود ماده مومی سفید یا سبز تیره نیز حاکی از مایع آمنیوتیک است.
چه عواملی باعث بی اختیاری ادرار در بارداری می شود؟
مثانه درست در بالای استخوان لگن قرار دارد و بوسیله لگن حمایت می شود. مثانه در طول روز پر و خالی می شود در حالی که اسفنکتر این اندام را بسته نگه می دارد تا اینکه خودتان را به توالت برسانید. در طول حاملگی و زایمان، عضلات گف لگن تحت فشار قرار می گیرند.
علل رایج بی اختیاری ادرار در حاملگی عبارتند از:
1. فشار: ممکن است شما بخاطر سرفه، عطسه، ورزش و خندیدن دچار بی اختیاری ادرار شوید. این فعالیت ها باعث وارد شدن فشار بیشتر به مثانه می شود که منجر به بی اختیاری ادرار می شوید. جنین نیز با رشد باعث افزایش فشار بر مثانه می شود.
2. هورمون ها: تغییرات هورمونی می تواند روی لایه های مثانه و مجرای ادرار اثر بگذارد.
3. بیماری: برخی از بیماری های باعث بی اختیاری ادرار می شوند از جمله دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، داروهای اضطراب یا سکته مغزی در گذشته.
4. عفونت دستگاه ادراری: بین 30 تا 40 درصد از زنانی که عفونت ادراری خود را کاملاً درمان نکرده اند، شاهد پیشرفت علائم آن در طول حاملگی خواهند بود. بی اختیاری ادرار از علائم عفونت دستگاه ادراری است.
چه روش هایی برای درمان بی اختیاری ادرار در بارداری وجود دارد؟
اولین راه برای درمان بی اختیاری ادرار در حاملگی تغییر سبک زندگی و کنترل مثانه است. در اینجا چند نکته برای کنترل مثانه ارائه شده است:
1. تمرین کگل
تمرین کگل باعث تقویت کف لگن می شود. این یک تمرین بی خطر و موثر برای قبل، حین و بعد از بارداری است. در تمرین کگل روی عضلاتی تمرکز کنید که برای نگه داشتن ادرار استفاده می کنید. برای ده ثانیه آن را تحت فشار قرار دهید و شل کنید. هدف انجام پنج ست از این تمرین در هر روز است. بدانید که چگونه شل کردن کف لگن می تواند در طول یا بعد از زایمان به شما کمک کند.
2. یک دفترچه یادداشت برای مثانه تهیه کنید
زمانی که حس کردید بیشترین ترشح و بی اختیاری را دارید ثبت کنید تا بتوانید برای سفرهای خود برنامه ریزی کنید. این کار همچنین اولین قدم برای بازآموزی مثانه است. بازآموزی مثانه عبارتست از آموزش دوباره به مثانه برای نگه داشتن بیشتر ادرار با طولانی کردن زمان بین توالت رفتن ها است.
3. از نوشیدنی های گازدار یا کافئین دار اجتناب کنید
از مصرف نوشیدنی های گازدار، قهوه یا چای خودداری کنید. این نوشیدنی ها ممکن است باعث شود دائماً احساس نیاز به توالت رفتن داشته باشید. سعی کنید بیشتر از آب یا نوشیدنی های بدون کافئین مصرف کنید.
4. از نوشیدن شبانه آب خودداری کنید
نوشیدنی های شبانه خود را محدود کنید تا مجبور نباشید بخاطر بی اختیاری ادرار هنگام شب دوش بگیرید.
5. رژیم غذایی پر فیبر داشته باشید
برای جلوگیری از یبوست از غذاهایی که فیبر زیادی دارند مصرف کنید، یبوست باعث ایجاد فشار اضافی به کف لگن می شود.
6. حفظ وزن سالم
وزن اضافی، به خصوص در اطراف شکم، باعث افزایش فشار بر مثانه می شود. کاهش وزن بعد از زایمان می تواند به بی اختیاری ادرار بعد از حاملگی کمک کند. در مورد هر گونه تغییرات بزرگ با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان یابید بهترین کار برای سلامتی خود و کودکتان را انجام می دهید. در حالی که دارو و جراحی نیز گزینه هایی برای درمان بی اختیاری ادرار هستند، ممکن است بخواهید تا بعد از بارداری منتظر بمانید.
نکاتی برای جلوگیری از عفونت های مجاری ادراری
کارهایی که باید انجام بدهید:
- نوشیدن مقدار زیادی آب، تا هشت لیوان آب در روز بنوشید.
- قبل و بعد از رابطه جنسی ادرار کنید.
- بعد از ادرار کردن بدن خود را از جلو به عقب پاک کنید.
- در صورت امکان از پارچه های نخی و لباس های گشاد استفاده کنید.
- هر روز لباس زیر خود را عوض کنید.
- اگر فکر می کنید که عفونت ادراری دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. عفونت ادراری درمان نشده می تواند باعث عفونت کلیه ها بشود، همچنین ممکن است موجب زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن بشود.
کارهایی که نباید انجام بدهید:
- در صورت داشتن عفونت ادراری آمیزش نکنید.
- از مصرف نوشیدنی هایی که مثانه را تحریک می کند، مانند: آب میوه، کافئین، الکل و نوشیدنی قندی اجتناب کنید.
- ادرار خود را به مدت طولانی نگه ندارید.
- از صابون های قوی، دوش واژینال، اسپری ها یا پودرهای نواحی تناسلی استفاده نکنید.
- لباس زیرهای خود را بیش از یک روز نپوشید و هر روز آن را تعویض کنید.
- درمان عفونت ادراری شامل مصرف آنتی بیوتیک به مدت سه تا هفت روز است. این روش درمانی برای کودک بی خطر است. اگر عوارض جانبی از جمله تب، لرز یا گرفتگی را بعد از مصرف مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید.
آیا برخی از زنان بیشتر در معرض بی اختیاری ادرار در بارداری هستند؟
زنانی که پیش از حاملگی دارای مثانه بیش فعال هستند یا بی اختیاری ادرار اورژانسی دارند، احتمالاً در دوران بارداری بیشتر در معرض علائم بی اختیاری ادرار خواهند بود.
سایر عوامل خطرزا عبارتند از:
- بالا رفتن سن
- داشتن اضافه وزن
- زایمان واژنی قبلی
- جراحی قبلی لگن
- سیگار کشیدن که منجر به سرفه مزمن می شود
علل بی اختیاری ادرار بعد از زایمان
بدنیا آوردن بچه می تواند در بی اختیاری ادرار بعد از بارداری نقش داشته باشد. در طول زایمان واژنی، ممکن است عضلات و اعصاب آن ناحیه دچار آسیب شود. یک فشار طولانی مدت می تواند احتمال آسیب دیدن اعصاب را نیز افزایش دهد. کنگره زنان و زایمان آمریکا تشخیص داد که سزارین باعث کاهش بی اختیاری ادرار در طول سال اول بعد از زایمان می شود. به این حال فایده آن دو تا پنج سال بعد از زایمان از بین می رود.
بی اختیاری ادرار بارداری چطور تشخیص داده می شود؟
اگر دچار بی اختیاری ادرار هستید، به پزشک خود بگویید. در برخی موارد، ممکن است ناشی از عفونت ادراری باشد و نیاز به آنتی بیوتیک داشته باشید. اگر نزدیک به پایان دوره بارداری هستید، ممکن است ترشح ادرار با ترشح مایع آمنیوتیک اشتباه گرفته شود. بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا علت دقیق را بدانید. اگر نشانه های درد زایمان و عفونت مشخص است، ممکن است پزشک آزمایش های دیگر را انجام دهد.
اسکن مثانه با استفاده از سونوگرافی می تواند به تشخیص اینکه آیا مثانه به طور کامل تخلیه می شود کمک کند. آزمایش فشار مثانه به پزشک اجازه می دهد تا متوجه شود که آیا تراوش ادرار ناشی از سرفه یا خم شدن است. اگر پزشک مشکوک به عفونت ادراری است، احتمالاً از می خواهند تا نمونه ادرار به آزمایشگاه بدهید. پزشک ممکن است آزمایشات ویژه ای انجام دهد تا مشخص کند که مایعی که از شما ترشح می شود چیست.
آیا بی اختیاری ادرار بعد از به دنیا آمدن کودک از بین می رود؟
بی اختیاری ادرار در برخی از زنان در طول روزها یا هفته ها بعد از تولد نوزاد از بین می رود. برای برخی دیگر، بی اختیاری ادرار ادامه می یابد و می تواند بدتر شود. با این حال، بی اختیاری را می توان با درمان هایی مانند تمرین کگل، بازآموزی مثانه، کاهش وزن و ورزش کنترل کرد. درباره نگرانی های خود با پزشک صحبت کنید، به خصوص اگر تغییر در شیوه زندگی تاثیر مثبتی در درمان مشکل شما نداشته است یا بی اختیاری ادرار را برای شش هفته یا بیشتر بعد از بارداری تجربه کرده اید. ممکن است بخواهید بعد از بارداری درمان های دیگر را نیز امتحان کنید مانند داروها و جراحی.
چگونه می توان از بی اختیاری ادرار در بارداری جلوگیری کرد؟
به خاطر داشته باشید که بی اختیاری ادراری حاملگی یک مشکل شایع است، به خصوص با بزرگ شدن شکم یا بعد از زایمان. خبر خوب این است که نکات ذکر شده در بالا روش های موثری برای کنترل بی اختیاری ادرار است.
منبع: healthline