تعمیر و نگهداری خودرو نه تنها به حفظ ارزش آن کمک می کند، بلکه برای سالم، ایمن و قابل اطمینان ماندن آن نیز مفید است. نگهداری و تعمیرات منظم ماشین شامل پروژه های مختلفی می باشد که ممکن است انجام آنها در خانه کار ساده ای نباشد. با این وجود، درک آنچه که بایستی برای مراقبت از خودرو انجام دهید، می تواند به شما کمک کند تا با آمادگی بیشتری با تعمیرکار مرکز خدمات، درباره انجام کارهای ضروری برای خودروی خود صحبت کنید.
چگونه خودرو را خودتان تعمیر و نگهداری کنید
روش 1: مدیریت مایعات و فیلترهای خودرو
1. بدنبال نیازهای خاص کاربردی در کتابچه راهنمای خودرو بگردید. در حالی که بسیاری از جنبه های مرسوم نگهداری خودرو در سرتاسر جهان یکسان است، اما ممکن است موارد خاصی برای مدل یا سال تولید خودروی شما ذکر شده باشند. در کتاب راهنمای خودرو به دنبال نیازهای نگهداری زمان بندی شده بگردید تا مطمئن شوید که هیچ مورد مهمی را فراموش نکرده اید.
- بعضی خودروها لازم است تسمه تایم آنها در مسافت خاصی تعویض شود؛ در غیر این صورت ریسک بروز آسیب برای سرسیلندر خودروی شما وجود دارد.
- اگر کتابچه راهنمای خودرو را در اختیار ندارید، برای کسب اطلاعات به سراغ سایت شرکت سازنده خودرو بروید.
2. مخزن مایعات را در کنار موتور بررسی کرده و در صورت لزوم مایع به آن اضافه کنید. در کنار موتور مخازنی پلاستیکی برای نگهداری روغن ترمز، خنک کننده موتور، مایع شیشه شور و روغن هیدرولیک فرمان وجود دارد. خط پایینی بر روی این مخازن نشان دهنده "نقطه پر کردن" (fill) می باشد. هر زمان که دیدید مایع به سطحی پایین تر از این نقطه رسیده است، بایستی مایع مناسب را به مخزن اضافه کنید تا به سطح "نقطه پر شدن" (full) برسد.
- بعضی خودروها از نیازهای خاصی برای نوع خنک کننده یا روغن ترمز برخوردارند. در این خصوص به کتابچه راهنمای خودرو یا راهنمای تعمیرات خاص مراجعه نمایید.
- برای پر کردن هر مخزن، درپوش آن را باز کرده و مایع مناسب را تا رسیدن به نقظه پر شدن (full) در مخزن بریزید. سپس درپوش مخزن را ببندید.
3. هر 5000 کیلومتر، روغن موتور را تعویض کنید. هر زمان که به علامت 5000 کیلومتر رسیدید، خودرو را بر روی جک قرار داده و ظرفی را در زیر صفحه روغن موتور قرار دهید. سپس پیچ تخلیه را باز کنید (تنها پیچی که وارد صفحه روغن موتور می شود) و اجازه دهید تا روغن به داخل ظرف تخلیه شود. سپس فیلتر روغن را پیدا کرده و آن را بردارید. مقداری از روغن موتور تازه را با انگشت خود برداشته و بر روی قسمت برچسب فیلتر جدید بمالید و سپس فیلتر را در محل خود سوار کنید. پس از تخلیه کامل روغن، پیچ صفحه روغن را ببندید.
- سپس موتور را با مقدار مناسبی روغن از نوع پیشنهاد شده پر کنید.
- خودروهای مختلف، نیاز و ظرفیت روغن موتور متفاوتی دارند. به راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو مراجعه کنید تا از نوع پیشنهادی و میزان روغن مصرفی خودروی خود مطلع شوید.
4. هر سال یکبار فیلتر هوای خودرو را تعویض کنید. فیلتر هوا مانع می شود که شن و گرد و خاک از محیط بیرون وارد موتور خودرو شود. بسیاری از فیلترها بایستی به صورت سالیانه تعویض شوند؛ هرچند بعضی از فیلترها قابل تمیز کردن و استفاده مجدد می باشند. جعبه هوا را در انتهای لوله ورودی که منتهی به قسمت بالای موتور می شود بیابید.
- فیلتر هوا در داخل جعبه هوا قرار دارد. فیلتر را از داخل جعبه خارج کرده و فیلتر هوای جدید را در جای آن قرار دهید.
- مجدداً جعبه هوا را بسته و از زبانه های موجود برای ثابت کردن درپوش آن استفاده کنید.
نکته: توصیه می شود که هر 25000 کیلومتر یک بار فیلتر هوا را تعویض کنید؛ هر چند این امر بستگی به میزان رانندگی، محل زندگی و محل نگهداری خودرو دارد. اگر در نزدیکی یک بزرگراه یا در شهری شلوغ زندگی می کنید، فیلتر هوای خودروی شما بسیار سریعتر کثیف خواهد شد.
5. از بنزینی با اکتان مناسب برای موتور خودرو استفاده کنید. میزان اکتان سوخت، معیاری برای پایداری سوخت تحت فشار می باشد. فشار زیاد یا تزریق پرفشار در موتورها (موتورهای توربو شارژ یا سوپر شارژ) نیازمند سوختی با اکتان بالاتر نسبت به سایر خودروها می باشد. استفاده از سوختی با اکتان کمتر باعث آسیب به موتور و بروز مشکلات جدی در آینده خواهد شد.
- اکثر خودروهایی که نیازمند بنزین سوپر می باشند، این مساله را در بعضی نقاط خودرو مانند درپوش باک بنزین متذکر میشوند.
- راهنمای خودرو یا وب سایت سازنده خودرو را در صورت داشتن تردید درباره سطح اکتان سوخت مورد نیاز خودرو خود بررسی نمایید.
6. هر 65000 کیلومتر، فیلتر بنزین را تعویض نمایید. فیلتر بنزین مانع عبور آلودگی ها و رسوبات از مخزن سوخت به موتور خودرو می شود. برای تعویض فیلتر، آن را در مسیری که از باک بننزین به قسمت جلوی خودرو وجود دارد پیدا کنید. این فیلتر مانند یک سیلندر با دو نازل که از پشت و جلوی آن خارج شده است به نظر می رسد. ظرفی را در زیر آن قرار دهید تا مانع ریختن قطرات سوخت بر روی سطح زمین شوید. سپس با یک پیچ گوشتی دو سو، ضامن های نگهدارنده مسیر سوخت به نازل ها را باز کنید.
- قلابی را که فیلتر کهنه را نگهداشته است باز کرده و فیلتر را بیرون بکشید.
- فیلتر جدید را به قلاب متصل کرده و آن را در جای خود محکم کنید. سپس خطوط سوخت را به نازل ها وصل کرده و ضامن ها را ببندید.
- در صورت شکسته شدن ضامن ها، بایستی آنها را نیز تعویض نمایید.
7. یک بار در سال مخزن خنک کننده خودرو را تخلیه و تمیز کنید. خودرو را بر روی جک قرار داده و ظرفی را در زیر خروجی تخلیه رادیاتور خودرو قرار دهید. دریچه تخلیه را باز کرده و اجازه دهید تمام مایع خنک کننده تخلیه شود. سپس دریچه را ببندید. درپوش بالایی رادیاتور را باز کرده و آن را با آب پر کنید. سپس درپوش را بسته و مجدداً آب رادیاتور را تخلیه نمایید. سپس رادیاتور را با مایع خنک کننده مناسب دوباره پر کنید.
- بسیاری از خودروها به مایع خنک کننده ای با ترکیب 50 درصد آب و 50 درصد مایع خنک کننده نیازمند هستند. شما معمولاً می توانید مایع خنک کننده ترکیب شده با آب را از فروشگاه محلی تامین قطعات خودرو تهیه نمایید.
- راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو را بررسی کنید تا ببینید چه میزان مایع خنک کننده و از چه نوعی را باید برای خودرو خود استفاده نمایید.
8. رادیاتور ماشین را با مواد جرم گیر در مواقع ضروری تمیز کنید. مواد جرم گیر را بر روی رادیاتور ماشین اسپری و چند دقیقه منتظر تاثیر آن بمانید. لازم نیست خود رادیاتور را تمیز کنید زیرا دست زدن به آن ممکن است پره های موجود در آن را خم کرده یا به دستان شما آسیب بزند. در عوض، اجازه دهید تا مواد جرم گیر برای مدت 2 دقیقه بر روی رادیاتور باقی بمانند؛ سپس آن را با شلنگ بشویید.
- راهنمای استفاده از جرم گیر مربوطه را مطالعه نمایید تا بتوانید به بهترین نحو از آن استفاده کنید.
روش 2: مراقبت از ترمزها، تسمه ها و شلنگ های خودرو
1. لنت های ترمز را هر 35000 کیلومتر تعویض نمایید. مشکل در ترمز می تواند بسیار خطرناک باشد. اگر فکر می کنید ترمزهای خودرو مشکل دارند، بلافاصله آنها را سرویس نمایید. برای انجام این کار، خودرو را بر روی جک قرار داده و پیچ های چرخ را باز کنید. گیره ترمز را پیدا کنید (این قطعه مانند یک انبر می باشد که بر روی محور گردنده خودرو قرار داده شده است) و دو پیچی را که آن را در جای خود ثابت کرده اند، باز کنید. آن را از قسمت گردنده جدا کرده و از یک انبرک C برای فشار دادن پیستون برای بازگشتن به درون گیره استفاده کنید.
- در اینجا می توانید لنت های ترمز جدید را در داخل گیره با سر دادن آن به محل لنت قبلی، قرار دهید.
- انبرک C را برداشته و گیره را مجدداً بر روی قسمت گردنده قرار دهید، سپس با کمک دو پیچ آن را در جای خود ثابت کنید.
- این روال را بر روی لنت ترمز سمت دیگر نیز تکرار کرده و سپس چرخ ها را در جای خود قرار داده و ماشین را از روی جک خارج نمایید.
2. تسمه های فرسوده یا پاره شده را تعویض کنید. تسمه های خودرو را برای وجود ترک یا پارگی بررسی نمایید. سپس کشش تسمه را بررسی کنید تا احیاناً شل نشده باشد. اگر علائمی دال بر آسیب به تسمه مشاهده کردید یا تسمه خاصیت کشسانی خود را از دست داده بود، آن را تعویض کنید. یک نوار شکن را وارد ورودی قرقره کشنده خودکار نموده و در صورت وجود، آن را در جهت عکس عقربه های ساعت بچرخانید. در غیراین صورت، دو پیچی که آلترناتور را قلاب نگاه می دارند باز کنید تا تسمه از حالت کشیده شده خارج شود. تسمه را از قرقره ها خارج کرده و سپس تسمه جدید را در محل قبلی قرار دهید.
- سعی کنید از برچسب راهنمایی که بر روی بدنه خودرو برای این کار نصب شده است (یا کتابچه راهنمای خودرو) برای عبور دادن تسمه جدید از قرقره ها، پیروی کنید.
- از نوارشکن برای کشنده خودکار یا فشار آوردن بر روی آلترناتور برای افزودن کشش لازم به تسمه استفاده کنید؛ سپس قرقره کشنده را رها کرده یا پیچ های آلترناتور را در محل خود سفت کنید تا تسمه در محل خود ثابت شود.
3. شلنگ های های آسیب دیده یا ترک خورده را تعویض کنید. کاپوت خودرو را باز کرده و شلنگ های پلاستیکی را در موتور بررسی کنید تا احیاناً آسیب ندیده باشند. اگر شلنگ آسیب دیده ای پیدا کردید، ظرفی در زیر آن قرار داده و گیره های شلنگ را با انبردست یا پیچ گوشتی باز کنید. شلنگ را برداشته و به مرکز تامین قطعات خودرو ببرید تا شلنگی با قطر و طول مشابه آن از فروشنده دریافت کنید.
- شلنگ جدید را در محل شلنگ قبلی نصب کرده و گیره های آن را محکم کنید.
- پس از انجام این کار آب و ماده خنک کننده را به نسبت 50-50 به مخزن خنک کننده اضافه کنید تا به خط پر شدن مخزن برسید.
روش 3: نگهداری از سیستم برق ماشین
1. بست های باتری را یک بار در سال تمیز کنید. اتصالات باتری ممکن است دچار جرم گرفتگی شوند و عبور جریان برق را در سیستم خودرو دچار مشکل نمایند. از آچار با اندازه مناسب برای باز کردن پیچ هایی که کابل قطب منفی (-) باتری را نگاه می دارند استفاده کنید و سپس کابل را از باتری جدا نمایید. سپس همین کار را برای کابل قطب مثبت (+) انجام دهید. یک قاشق غذاخوری جوش شیرین (13.8 گرم) را به یک فنجان آب (240 میلی لیتر) بیفزایید.
- با یک مسواک فلزی این محلول را بر روی بست های باتری و اتصالات فلزی بکشید.
- نهایتاً بست های باتری را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید.
- سپس کابل های قطب مثبت و منفی را به ترتیب به باتری متصل کنید.
2. چراغ های خودرو را بررسی کرده و لامپ های سوخته را تعویض نمایید. از یک دوست بخواهید تا درمقابل، پشت سر و پهلوهای خودرو ایستاده و چراغ های مختلف خودرو را بررسی نماید.
- شما می توانید به لامپ های سوخته جلوی خودرو از قسمت پشت چراغ ها در داخل کاپوت خودرو دسترسی پیدا کنید. چراغ های عقب نیز معمولاً از داخل صندوق عقب خودرو قابل دسترسی می باشند.
- سوکتی که لامپ در داخل آن قرار می گیرد را بیرون کشیده و سپس لامپ سوخته را در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید و در نهایت با یک کشش لامپ را از جای خود خارج نمایید. لامپ را تعویض کرده و سوکت آن را در جای خود قرار دهید.
- اگر نمی دانید چگونه یک لامپ را تعویض کنید، به راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو برای کسب اطلاعات لازم مراجعه نمایید.
3. فیوزها را بررسی کرده و فیوزهای سوخته را تعویض کنید. اگر بعضی چراغ ها در قسمت داخلی خودرو از کار افتاده اند، احتمال وجود یک فیوز معیوب در سیستم وجود دارد. 2 جعبه فیوز موجود در خودروی خودر را بیابید. یکی از آنها معمولاً در کنار زانوی راننده و زیر فرمان قرار داشته و دیگری در کنار بدنه موتور جاسازی شده است. از راهنمای موجود بر روی جعبه فیوز برای یافتن فیوز مناسب چراغ هایی که خاموش شده اند استفاده کرده و سپس فیوز معیوب را با فیوز مناسب با همان آمپر عبوری تعویض کنید.
- میزان امپراژی که یک فیوز قادر به تحمل آن است بر روی فیوز نوشته شده است. مطمئن شوید که فیوز جدید همان عدد نوشته شده بر روی بدنه فیوز سوخته را دارد.
- اگر نمی توانید جعبه فیوزها را بیابید یا راهنمای فیوزها را پیدا نمی کنید، به راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو برای کسب اطلاعات لازم مراجعه نمایید.
4. هر 50000 کیلومتر شمع های خودرو را تعویض نمایید. کاپوت خودرو را باز کرده و سیم های متصل به شمع ها را که وارد قسمت بالایی موتور می شوند را بیابید. نزدیکترین سیم را گرفته و از قسمت پایه خم کنید تا بتوانید با کشش آن را از شمع جدا کنید.
- با استفاده از یک سوکت شمع و یک گیره، شمع را از محل خود باز کرده و آن را به سمت بالا و بیرون بکشید. با استفاده از ابزار اندازه گیری شکاف شمع، میزان شکاف شمع را پیدا کنید. اندازه شکاف مناسب شمع خودرو را می توانید در راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو پیدا کنید.
- شمع جدید را در محل سوکت شمع قرار داده و آن را وارد موتور نمایید. ابتدا سوکت را با دست وارد موتور کرده و سپس با گیره آن را محکم کنید.
- سیم شمع ها را مجدداً وصل کرده و همین روال را برای هر سیلندر تکرار کنید.
5. از یک اسکنر OBD-II برای بررسی و پاک کردن کدهای خطا استفاده کنید. اگر چراغ بررسی موتور خودرو روشن شده است، خودرو را خاموش کرده و یک اسکنر OBD-II به پورت ذورنقه ای شکلی که در زیر فرمان قرار دارد، متصل کنید. سوییچ خودرو را تا مرحله قبل از استارت بچرخانید و اسکنر کد را روشن کنید تا ببینید چه چیزی باعث روشن شدن چراغ بررسی موتور شده است.
- اگر اسکنر کد توصیفی مناسب به زبان انگلیسی را در اختیار شما قرار نمی دهد، صرفا کد خطا را یادداشت کنید. سپس می توانید آن کد خطا را در وب سایت شرکت سازنده خودرو یا کتابچه راهنمای خودرو پیدا کنید.
- از کدهای خطا برای مشخص کردن این که آیا برای خودرو مشکلی پیش آمده است که نیازمند تعمیرات می باشد یا خیر، استفاده کنید.
- پس از انجام تعمیرات لازم، از اسکنر کد برای پاک کردن کدهای خطا و خاموش کردن چراغ بررسی موتور بهره بگیرید.
- شما می توانید اسکنر OBD-II را در فروشگاه قطعات یدکی خودرو خریداری کنید یا از تعمیرگاههای مجاز بخواهید این اسکن را برای شما انجام دهند.
روش 4: انجام نگهداری های بیرونی در خودرو
1. فشار باد لاستیک ها را بررسی کرده و در صورت لزوم باد آنها را تنظیم کنید. به بدنه لاستیک خودرو نگاه کرده و عبارت حداکثر فشار را همراه با یک عدد و علامت "PSI" پیدا کنید. سپس پیچ درپوش قسمت ورودی و خروجی باد چرخها را باز کرده و با استفاده از دستگاه سنجش باد، میزان فشار باد داخل چرخ ها را اندازه گیری نمایید. اگر میزان فشار باد لاستیک ها کمتر از میزان حداکثر فشار ذکر شده بر روی بدنه لاستیک بر حسب PSI (پوند بر اینچ مربع) بود، از یک پمپ باد برای افزودن باد به چرخ ها تا رسیدن به حدود مقدار حداکثری ذکر شده بر حسب PSI استفاده کنید.
- در کنار بسیاری از پمپ بنزین ها، محلی برای تنظیم باد لاستیک ها در نظر گرفته شده است.
- فشار کم باد لاستیک می تواند مصرف سوخت خودرو را افزایش داده و چرخ ها را سریعتر فرسوده می سازد.
2. از یک سکه برای بررسی آج های موجود بر روی لاستیک ها از لحاظ فرسایش استفاده کنید. شما می توانید با یک سکه، سطح آج های باقیمانده لاستیک را به سرعت بررسی نمایید. سکه را در داخل شیار لاستیک خودرو قرار دهید.
- اگر می توانستید تصویر درج شده بر روی سکه را به طور کامل ببینید، یعنی عمق شیار کمتر از حد نرمال (حدود 2 تا 3 میلی متر) می باشد و بایستی لاستیک ها را تعویض نمایید.
3. هر 8000 کیلومتر جای لاستیک ها را تعویض نمایید. برای تضمین میزان فرسایش شیارهای لاستیک ها به طور یکنواخت، به صورت دوره ای جای لاستیک های عقب و جلوی خودرو را تعویض نمایید. خودرو را بر روی جک قرار داده و سپس چرخ های عقب را به جلو و چرخ های جلو را به عقب خودرو منتقل نمایید.
- میزان فرسایش لاستیک های جلو و عقب خودرو به دلیل این که لاستیک های جلو، بخش عمده تحمل فشار ترمزها و چرخش در پیچ ها را بر عهده دارند، متفاوت می باشد.
- گاهی اوقات می توانید لاستیک های سمت چپ و راست خودرو را نیز با یکدیگر تعویض نمایید.
- اگر لاستیک ها دارای فلش های جهت نما در کناره ها می باشند، این فلش ها را به نحوی قرار دهید که به سمت جلوی خودرو اشاره نمایند. در این حالت محل لاستیک های چپ و راست را تغییر ندهید.
4. تیغه برف پاک کن ها را در صورت ایجاد صدای نامناسب و خط بر روی شیشه تعویض کنید. برف پاک کن قطعه ای مهمی برای رانندگی ایمن با خودرو می باشد. وقتی برف پاک کن خطوطی را بر روی شیشه ماشین ایجاد نمود، به معنی این است که زمان تعویض آن رسیده است. در اکثر خودروها، می توانید برف پاک کن را گرفته و آن را تا زاویه عمود بر شیشه ماشین به سمت بیرون خم کنید. سپس آن را به سمت پایین بکشید تا از محل قلاب خارج شود.
- تیغه برف پاک کن جدید را به قلاب متصل کنید و سپس آن را بچرخانید تا به صورت موازی با بازوی برف پاک کن درآید.
- اگر نمی توانید بفهمید که چگونه تیغه های برف پاک کن را تعویض نمایید، به سراغ راهنمای خودرو یا تعمیرات خاص خودرو بروید.
5. برای محافظت از رنگ خودرو، دو بار در سال آن را واکس یا پولیش بزنید. رنگ خودرو وظیفه ای فراتر از زیباسازی آن به عهده دارد و مانع زنگ زدگی بدنه خودرو و نیاز آن به تعمیرات پرهزینه می شود. پس از شستشوی خودرو یک لایه تازه از واکس را هر 6 ماه یکبار بر روی رنگ قرار دهید تا مانع بروز زنگ زدگی در بدنه خودرو شوید.
- ابتدا خودرو را با مواد شوینده مناسب شسته و آبکشی نمایید. سپس اجازه دهید خشک شود یا آن را با یک دستمال خشک کنید.
- سپس با ابزار مناسب و به صورت چرخشی واکس را بر روی سطح رنگ بدنه خودرو پخش کنید و سپس صبر کنید تا واکس کاملاً خشک شود.
- در نهایت با یک پارچه تمیز، باقی مانده واکس را از روی سطح بدنه خودرو پاک کنید.
منبع: wikihow