گیاه آگاو (Agave) یکی از گیاهان پرخاصیت است که در سالهای اخیر توجه بسیاری را در حوزه سلامت و تغذیه به خود جلب کرده است. این گیاه که با نامهای ماگوی یا آلوئه آمریکایی نیز شناخته میشود، به دلیل داشتن شاخص گلیسمی پایینتر نسبت به شکر، گزینهای مناسبتر برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون به شمار میآید. همچنین وجود اینولین آگاو بهعنوان یک فیبر پریبیوتیک، نقش مهمی در بهبود سلامت روده و تسهیل حرکات گوارشی دارد. با این حال، مصرف بیش از اندازه آن به علت محتوای بالای فروکتوز میتواند به کبد آسیب برساند. در این مقاله از سلام دنیا به بررسی فواید و مضرات گیاه آگاو پرداختهایم.
خواص درمانی گیاه آگاو
1. فواید سلامتی آگاو: کمک به پیشگیری از افزایش ناگهانی قند خون
برای افرادی که دیابت یا پیشدیابت دارند، آگاو ممکن است جایگزین جذابی برای شکر باشد، زیرا شاخص گلیسمی آن بین 10 تا 27 است. این مقدار بسیار کمتر از عسل است که شاخص گلیسمی آن 58 و شکر که شاخص گلیسمی آن 60 میباشد. شاخص گلیسمی یک غذا نشان میدهد که آن غذا چقدر سریع باعث افزایش قند خون شما میشود، اما تأثیر ترکیبی کل وعده غذایی را در نظر نمیگیرد، بنابراین این شاخص اندازهگیری کاملی نیست. احتمالاً شما آگاو را بهتنهایی مصرف نمیکنید. معمولاً از آن بهعنوان شیرینکننده در یک لاته با شیر یا جو دوسر همراه با میوه و مغزدانه استفاده میشود. مواد مغذی دیگر موجود در این غذاها (مانند پروتئین، چربی، فیبر و کربوهیدراتهای دیگر) تأثیر کلی آن بر قند خون را تغییر میدهند، بنابراین شاخص گلیسمی آگاو بهتنهایی اهمیت کمتری پیدا میکند.
حتما بخوانید: خواص و مضرات گیاه توله
2. فواید سلامتی آگاو: حمایت از سلامت روده
محققان کشف کردهاند که برخی ترکیبات موجود در آگاو به نام آگاوینها بهعنوان پریبیوتیک عمل میکنند، به این معنی که به سلامت میکروبیوم روده شما کمک میکنند. آنها به جامعه بزرگ میکروارگانیسمهای موجود در روده شما کمک میکنند تا رشد و تکثیر یابند. یک مطالعه نشان داد که اینولین آگاو — فیبر پریبیوتیکی موجود در آگاو — به طور مؤثری ترکیب میکروبیوتای روده شرکتکنندگان را تغییر داده است. از آنجا که آگاوینها بدون اینکه ابتدا توسط آنزیمهای دستگاه گوارش تجزیه شوند، به روده بزرگ میرسند، باعث تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه مانند بوتیرات میشوند که با مزایای متعددی برای سلامتی مرتبط است، از جمله کاهش التهاب، تقویت سلامت ایمنی و بهبود سلامت متابولیکی.
3. . فواید سلامتی آگاو: حمایت از حرکات منظم روده
مطالعات نشان دادهاند که آگاو میتواند در مدیریت یبوست مؤثر باشد. یک مطالعه اخیر تأثیر فروکتانهای آگاو را بر روی افرادی که به سندرم روده تحریکپذیر (IBS) مبتلا هستند و عمدتاً با یبوست دست و پنجه نرم میکنند، ارزیابی کرد. پس از مصرف حدود 8 گرم فروکتان آگاو به مدت 15 روز، شرکتکنندگان حرکات رودهای منظمتری داشتند و قوام مدفوع آنها بهبود یافت. مطالعه دیگری نشان داد که شرکتکنندگانی که دچار یبوست عملکردی بودند، با مصرف فروکتانهای آگاو بهتنهایی یا همراه با مالتودکسترین، تعداد حرکات روده، قوام مدفوع و کیفیت زندگیشان بهبود یافته است. این فروکتانها منبعی از فیبر در رژیم غذایی شما هستند که میتوانند به حرکت بهتر مدفوع در دستگاه گوارش کمک کنند. همچنین به دلیل نقششان در بهبود ترکیب میکروبیوم روده که سلامت کلی روده را تنظیم میکند، به رفع یبوست کمک میکنند.
نحوه استفاده از گیاه آگاو
آگاو در چندین شکل مختلف وجود دارد که هرکدام مزایا و کاربردهای خاص خود را در زمینه سلامت دارند. شربت آگاو یا نکتار آگاو، شیرینی است که از فشردن هسته آگاو برای استخراج شیره آن تهیه میشود. این محصول در بیشتر فروشگاههای مواد غذایی همراه با سایر شیرینکنندهها قابل تهیه است و شاخص گلیسمی پایینتری نسبت به شکر یا عسل دارد. همچنین میتوانید پودر اینولین آگاو را خریداری کنید که با استخراج و فرآوری فروکتانهای آگاو به صورت پودر تهیه میشود. این پودر معمولاً به عنوان مکملی برای حمایت از سلامت دستگاه گوارش استفاده میشود. مطالعات نشان دادهاند که مصرف این پودر به مدت حداقل چند هفته میتواند علائم یبوست را بهبود بخشد.
میزان مصرفی گیاه آگاو
هیچ میزان مصرف مشخصی برای آگاو توصیه نشده است. هنگام مصرف این شیرینکننده باید توجه داشت که اگرچه شاخص گلیسمی آن پایینتر از شکر است، اما همچنان منبعی از قندهای افزوده در رژیم غذایی شما به شمار میرود. دستورالعملهای غذایی برای آمریکاییها توصیه میکند که بیش از 10٪ از کالری روزانه شما از قندهای افزوده تأمین نشود. برای یک رژیم غذایی 2000 کالری، این مقدار برابر با حداکثر 50 گرم قند افزوده در روز است. در مورد اینولین آگاو نیز، میزان مصرف مشخصی توصیه نشده است. براساس اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، تحقیقات نشان میدهد که مصرف روزانه تا 7.5 گرم اینولین آگاو به مدت 3 تا 6 ماه برای افراد سالم به طور کلی بیخطر است.
حتما بخوانید: خواص گیاه پنج انگشت
آیا مصرف گیاه آگاو ایمن است؟
گزارشی مبنی بر بروز حساسیت به اینولین آگاو وجود ندارد و این ماده بهطور کلی توسط FDA به عنوان ایمن شناخته شده است (GRAS).با این حال، افرادی که مشکلات گوارشی دارند باید قبل از شروع مصرف مکمل اینولین آگاو با پزشک خود مشورت کنند، زیرا این ماده میتواند بر میکروبیوم روده و حرکات رودهای تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به بیماری کبدی یا دیابت باید در مصرف مقادیر زیاد شربت آگاو احتیاط کنند، زیرا ممکن است باعث افزایش قند خون شود و بار اضافی بر کبد تحمیل کند.
تداخلات احتمالی دارویی گیاه آگاو
تحقیقات کافی درباره مکملهای آگاو برای تعیین تداخلات دارویی وجود ندارد. تاکنون هیچ تداخل دارویی گزارش نشده است. همیشه قبل از شروع مصرف هر مکمل جدیدی با یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی مورد اعتماد مشورت کنید.
ویژگیها و کاربردهای گیاه آگاو
آگاو در مناطق خشک قاره آمریکا، به ویژه مکزیک، رشد میکند. این گیاه گوشتی دارای برگهای نوکتیز است و معمولاً به صورت نکتار یا پودر عرضه میشود. همچنین برای تولید تکیلا نیز استفاده میشود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) خلوص و قدرت مکملهای غذایی را تأیید نمیکند، بنابراین بهتر است مکملهایی را خریداری کنید که توسط آزمایشگاههای مستقل برای خلوص و قدرت تست شدهاند. با این حال، یافتن مکمل اینولین آگاو که توسط آزمایشگاههای مستقل تست شده باشد، دشوار است. اگر قصد استفاده از مکمل اینولین آگاو را دارید، با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود مشورت کنید تا برندی معتبر را انتخاب کنید.
انواع نکتار گیاه آگاو و طعم آنها
شما میتوانید نکتار آگاو را در دو نوع کهربایی (Amber) یا روشن (Light) پیدا کنید. نکتار کهربایی طعمی غنیتر دارد، در حالی که نکتار روشن تقریباً طعم خاصی به غذا اضافه نمیکند. بهتر است بر اساس سلیقه خود تصمیم بگیرید که کدام نوع برای شما مناسبتر است.
حتما بخوانید: خواص گل ختمی برای سلامتی، پوست و مو
آیا میتوان از گیاه آگاو زیاد مصرف کرد؟
محدودیت رسمی و مشخصی برای مصرف آگاو وجود ندارد، اما مصرف بیش از 20 گرم اینولین آگاو ممکن است باعث ناراحتیهای گوارشی شود. برای جلوگیری از این عوارض ناخوشایند بهتر است مصرف خود را زیر این مقدار نگه دارید یا میزان مصرف خود را در طول روز پخش کنید. در مورد شربت آگاو نیز، توصیه میشود میزان قندهای افزوده در رژیم غذایی خود را به کمتر از 10 درصد کل کالری مصرفی محدود کنید. علاوه بر این موارد، ممکن است شنیده باشید که فروکتوز برای سلامتی مضر است.
مصرف بیش از حد فروکتوز با مشکلات کبدی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) مرتبط است، زیرا عمدتاً در کبد متابولیزه میشود. زمانی که کبد با مقدار زیاد فروکتوز مواجه میشود، شروع به تبدیل آن به چربی میکند که این امر میتواند منجر به افزایش کلسترول و تجمع چربی در خود کبد شود. در طول زمان، این وضعیت ممکن است به مشکلاتی مانند سندرم متابولیک منجر شود که خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش میدهد. نکتار آگاو تقریباً شامل 80٪ فروکتوز است، بنابراین مصرف زیاد آن ممکن است باعث فشار روی کبد شود.
عوارض جانبی گیاه آگاو
آگاو به طور کلی ایمن و به خوبی تحمل میشود. شایعترین عوارض جانبی اینولین آگاو مشکلات گوارشی است، به ویژه ایجاد گاز و نفخ. این عوارض شایع معمولاً زمانی رخ میدهند که مصرف فیبر افزایش مییابد.برای پیشگیری از گاز و نفخ، بهتر است مصرف خود را به تدریج افزایش داده و آن را در طول روز پخش کنید.
سخن آخر
آگاو گیاهی ارزشمند با خواص متعدد برای سلامت بدن است که میتواند به بهبود عملکرد روده، تنظیم قند خون و حمایت از گوارش کمک کند. با این حال، مصرف بیرویه آن به دلیل محتوای بالای فروکتوز میتواند مشکلاتی برای کبد و متابولیسم ایجاد کند. بنابراین، بهترین راه استفاده از آگاو، رعایت تعادل و انتخاب آگاهانه براساس نیازهای فردی و مشورت با متخصصان سلامت است.
مطالب مرتبط:
خواص و مضرات گیاه خربق برای سلامت مردان و زنان
خواص دارویی و مضرات گیاه برباله
خواص گیاه تاجریزی قرمز و سیاه برای درمان بیماری در طب سنتی
دیدگاه ها