تب یک بیماری نیست، بلکه صرفا یک علامت است. وقتی که هر گونه عامل عفونت زای باکتریایی یا ویروسی وارد بدن ما می شود، بدن به دفاع در مقابل آن می پردازد. در چنین وضعیتی دمای بدن افزایش می یابد، که ما این حالت را تب می نامیم.
در این حالت، پروتئین بدن تجزیه می شود و بدن سایر مواد مغذی را نیز از دست می دهد. به همین دلیل و نیز به دلیل اینکه در حین تب، معمولا فرد اشتهای خود را از دست می دهد و به دنبال آن مصرف غذایش کم می شود، وزن فرد کاهش می یابد و اگر تب طولانی شود ممکن است او حتی به شدت لاغر شود. تب، همچنین موجب افزایش میزان دفع ویتامین های B کمپلکس و C از طریق ادرار می شود.
بهترین رژیم غذایی در هنگام تب چیست؟
هنگام بروز تب، باید تلاش کنیم تا از طریق اتخاذ یک رژیم غذایی که محتوای پروتئین آن بیش از حد مورد نیاز بدن است، مانع از دست رفتن غیر عادی پروتئین بدن شویم. این باور قدیمی که مصرف پروتئین زیاد باعث تشدید تب می شود هیچ مبنای علمی ندارد و همچنین این باور اشتباه قدیمی که "اگر سردت هست زیاد بخور و اگر تب داری کم".
درمان کم اشتهایی در هنگام بیماری و داشتن تب
به دلیل کم اشتهایی که با اکثر تب ها همراه است، مدیریت رژیم غذایی در هنگام تب دشوار می شود، که در صورت وجود حالت تهوع، کار از آن هم سخت تر و پیچیده تر خواهد بود. در این موارد، اگر دهان بیمار را تمیز نگاه داریم کمک زیادی به او کرده ایم، چون اگر زبان بیمار بار داشته باشد تمایل او به غذا کاهش می یابد.
استفاده از دهان شویه قبل و بعد از هر وعده غذایی، می تواند بسیار مفید باشد. خیار یا گوجه فرنگی تازه با کمی نمک و فلفل و آب لیمو یک غذای اشتها آور است که می تواند مشکل کم اشتهایی را تا حدودی حل کند.
غذاهای مناسب در هنگام داشتن تب های کوتاه مدت
در تب های با دوره کوتاه مانند: آنفولانزا، ذات الریه، تیفوئید و مالاریا که فقط چند روز طول می کشند و نه چند هفته، هدف اصلی رژیم غذایی حفظ بیمار از تمام فشارها و تنش های احتمالی حتی در غذای مصرفی اوست. لذا در 2 تا 3 روز اول باید به بیمار غذاهای آبکی یا نیمه آبکی داده شود؛ غذاهایی مانند مخلوط شیر با چیزهایی مثل شکلات، قهوه، چای، تخم مرغ و آب میوه، فرنی، شله زرد، سوپ، آب میوه و...
نکته مهم این است که حجم مایعات مصرفی بیمار، حداقل باید 2 تا 3 لیتر در روز باشد. بلافاصله پس از کاهش دمای بدن و بهبود اشتها، بیمار می تواند به تدریج مصرف غذاهای نرم و سپس غذاهای عادی را شروع کند.
تب های بلند مدت و تغذیه مناسب در این نوع از تب ها
در تب های با دوره بلند، یعنی آنهایی که بیش از 7 روز طول می کشند (مانند آنچه که در بیماری سل دیده می شود) لازم است ببینیم که آیا مصرف غذای فرد و به ویژه پروتئین و انرژی دریافتی او برای برآوردن نیازهای اضافی تحمیل شده توسط تب کافی است یا خیر؟
«میزان کالری» دریافتی در هنگام بیماری های همراه با تب
رژیم غذایی دوران تب باید پر کالری باشد، به طوری که تا حداکثر 50 درصد بیش از نیاز طبیعی بدن بیمار انرژی تأمین کند. این کالری های اضافی را می توان با مصرف خامه (به شکل خامه های میوه ای یا به صورت یک لایه بر روی دسرها)، با افزودن گلوکز به آب میوه ها و اضافه کردن کره به سوپ تأمین کرد.
برای جبران پروتئین از دست رفته بدن، می توانید از یک الگوی آزاد تأمین پروتئین استفاده کنید. برای اطمینان از تأمین پروتئین مورد نیاز باید در هر وعده غذایی خود یک بشقاب هم مواد پروتئینی به شکل دسرهای تهیه شده از شیر، غذاهای تهیه شده از تخم مرغ با پنیر یا کشک، سوپ های حاوی حبوبات و مانند آنها مصرف کنید. غذای مصرفی شما باید نرم، به راحتی قابل هضم، کاملا پخته و اشتها آور باشد. بهتر است به جای سه وعده غذای سنگین از شش وعده غذای سبک تر استفاده شود.
«میزان مایعات» مصرف در هنگام بیماری های همراه با تب
به دلیل از دست دادن آب از طریق افزایش تعریق در وضعیت تب، مصرف مایعات نیز باید به 2/5 تا 3 لیتر در روز افزایش داده شود. در حین تعریق، بدن ما علاوه بر آب، مقداری نمک هم از دست می دهد، که برای جبران آن می توان نمک را به همراه آب لیمو، آب میوه و سوپ به بدن بازگرداند. با مصرف میوه جات تازه و سوپ سبزیجات هم می توان ویتامین های از دست رفته از طریق ادرار در وضعیت تب را جبران کرد.
اگر از این توصیه های تغذیه ای پیروی کنید، درخواهید یافت که با این کار ضعف توأم با تب بسیار کمتر می شود و بیماری سریع تر بهبود می یابد.