آب دهان، بزاق اضافه‌ای است که از دهان خارج می شود. با اینکه حس ناخوشایندی است اما هر چند وقت یک بار برای بیشتر ما این اتفاق می افتد، مخصوصا در زمان خواب. در شب، واکنش های بلعیدن، مثل سایر عضلات صورت در حال استراحت هستند. به این معنی که بزاق می تواند جمع شده و از گوشه دهان بیرون بریزد. عبارت پزشکی برای این مساله پربزاقی و ازدیاد ترشح است.
اگرچه بیرون ریختن آب دهان در هنگام خواب رایج است، گاهی اوقات نشانه یک وضعیت عصبی، اختلال خواب یا سایر شرایط سلامتی است. احتمالا بعد از شرایط بیماری مثل سکته یا در نتیجه ی فلج مغزی یا مالتیپل اسکلروزیس (MS) این اتفاق بیشتر می افتد. برای دانستن بیشتر در مورد دلایل ریزش آب دهان و راه های توقف آن ادامه مطلب را بخوانید.
دلایل خارج شدن آب دهان
1. وضعیت خوابیدن
رایج ترین دلیل این اتفاق در هنگام خواب خیلی مشخص است، که احتمالا هرگز به آن فکر نکردید به نیروی جاذبه زمین ربط دارد. حالتی که می خوابید اغلب باعث ریختن آب دهان می‌شود. افرادی که به پهلو یا روی شکم می خوابند معمولا احتمال ریختن آب دهان شان بیشتر است. مخصوصا اگر بیشتر با دهان نفس می کشید یا مسیر سینوسی باریکی دارید بزاق جمع شده هنگامی که دهانتان برای نفس کشیدن باز می شود، به بیرون می ریزد.
مطلب پیشنهادی: علت آبریزش دهان نوزاد دو ماهه | درمان بزاق زیاد دهان نوزادان
2. سینوس های گرفته
اگر بخاطر سرماخوردگی یا عفونتی بینی شما گرفته، احتمالا بیشتر از حد معمول آب ریزش بزاق دهان خواهید داشت. اگر به طور مرتب دچار التهاب یا گرفتگی سینوس هستید یا اینکه نسبت به سایر افراد سینوس باریکتری دارید احتمالا همیشه آبریزش بزاق دهان دارید. سینوس های گرفته احتمال نفس کشیدن با دهان را هنگام خواب بیشتر می کند و این موضوع منجر به خارج شدن بزاق بیشتری از دهان شما می شود.
3. اختلال ریفلاکس معده (GERD)
اختلال ریفلاکس معده یک شرایط هضمی است که در آن محتوای معده به مری باز می گردد و به خطوط مری آسیب می زند. GERD می تواند باعث دیسفاژی (مشکل در بلعیدن) شود و یا این حس دست دهد که یک توده در گلوی شماست. این احساس در برخی افراد منجر به ریزش بیشتر آب دهان می شود.
4. عوارض جانبی داروها
برخی داروها می توانند باعث خارج شدن آب دهان شوند. داروهای ضدروان پریش (بویژه کلوزاپین) و داروهایی که برای درمان آلزایمز استفاده می شوند باعث خارج شدن بزاق اضافه شوند. برخی آنتی بیوتیک ها نیز می توانند منجر به پربزاقی شوند.
5. اختلالات بلعیدن
دیسفاژی عبارتی است که برای هر شرایطی که بلعیدن را سخت می کند استفاده می شود. اگر بیش از حد بزاق از دهان خارج می شود، می تواند یک علامت هشداردهنده برای شما باشد. ام اس، پارکینسون، دیستروفی عضلانی و حتی برخی انواع سرطان می تواند باعث دیسفاژی و در نتیجه دشواری در قورت دادن آب دهان شود.
6. وقفه تنفسی در خواب
وقتی که وقفه تنفسی دارید، در خواب شما وقفه ایجاد می شود زیرا بدن در طول شب هر از گاهی نفس کشیدن را متوقف می کند. بیرون ریختن آب دهان می تواند یک فاکتور خطر برای وقفه تنفسی در خواب باشد. وقفه تنفسی در خواب می تواند خیلی جدی باشد و باید تشخیص درستی در مورد آن صورت گیرد. اگر در شب آب ریزش بزاق دهان زیادی دارید، از خودتان بپرسید که آیا علائم دیگری از نشانه های وقفه تنفسی در خواب را نیز دارید:
علائم وقفه تنفسی در خواب
1. خروپف بلند
2. بیدار شدن از خواب در طول شب با حالت وحشت و تنگی نفس
3. مشکل در توجه و تمرکز در طول روز
4. خواب آلودگی در ساعات بیداری
5. گلودرد یا خشکی دهان هنگام بیدار شدن
اگر علاوه بر خارج شدن بزاق دهان، یک یا بیش از یک مورد از این علائم را دارید به پزشک مراجعه کنید.
راه های درمان
1. حالت خوابیدن
اولین چیز برای امتحان، عوض کردن وضعیت خوابیدن شماست. با خوابیدن رو پشت جریان بزاق خود را بهتر می توانید کنترل کنید، در نتیجه بزاق روی صورت یا بالش نمی ریزد. اگر با رو به پشت خوابیدن مشکل دارید، احتمالا بخاطر این است که وقتی در وضعیت جدیدی هستید نفس کشیدن سخت تر می شود. توجه کنید که وقتی رو به پشت می خوابید حس خفگی دارید یا اینکه ریفلاکس اسید دارید. اگر هنگام خوابیدن به احساس خود توجه کنید کلیدی برای فهمیدن این موضوع می شود که آیا مشکل عمیق تری وجود دارد یا خیر.
2. درمان های خانگی
داشتن حد متعادل و سالم بزاق در دهان مهم است. براساس انجمن دندان پزشکان آمریکا، بزاق در حفاظت از بدن در برابر عفونت نقش مهمی را ایفا می‌کند. اگر سعی دارید که بزاق کمتری از دهان خارج شود، شاید بخواهید که گوشه یک لیمو را گاز بزنید. برخی مردم معتقدند که مرکبات می‌تواند بزاق را کم کند و احتمال ریختن آن را کمتر کند. می توانید آب بیشتری نیز مصرف کنید، زیرا هیدراته ماندن بدن میزان بزاقی که بدن تولید می‌کند را کم می کند.
3. دستگاه فک پایین
دستگاه فک پایین یک دستگاه دهان دندان است. چیزی است که در دهان خود قرار می دهید؛ مثل یک محافظ دهان؛ تا راحت تر بتوانید، بخوابید و کمتر خمیازه بکشید و آب دهان کمتری بیرون بریزد. این دستگاه ها برای خرید آنلاین در برخی فروشگاه‌های عرضه جراحی تخصصی موجود هستند.
4. ماشین CPAP
اگر ریختن بزاق نشان دهنده وقفه تنفسی در خواب است باید به دنبال درمان باشید. بیشترین درمان توصیه شده برای وقفه تنفسی در خواب چیزی است به نام ماشین فشار هوای مثبت مداوم (CPAP). یک ماشین CPAP فقط به در داشتن خواب عمیق تر کمک نمی کند بلکه مطمئن می شود که در وضعیت امنی هستید و به خوبی در شب نفس می کشید. ممکن است با ماشین CPAP هم آب دهانتان خارج شود، برای چگونگی جلوگیری از این اتفاق با یک متخصص درمان وقفه تنفسی در خواب صحبت کنید.
5. تزریقات بوتاکس
برخی افراد برای پر بزاقی روش خشنی را انتخاب می کنند. یک درمان، تزریق بوتاکس به غدد بزاقی است که در اطراف دهان قرار دارند. این کار باعث جلوگیری از تولید بیش از حد بزاق توسط این غدد می شود. این درمان دائمی نیست، زیرا بالاخره بوتاکس از بین می رود و غدد، مجددا فعال می شوند.
6. عمل جراحی
مواردی وجود دارد که در آن پزشک توصیه می کند که غدد بزاقی برداشته شوند. افرادی که به این عمل نیاز دارند معمولا مشکلات عصبی اساسی دارند که بسیار جدی تر از ریزش آب دهان هنگام خواب است. این عمل ها معمولا در جلوگیری از اضطراب موفق هستند اما به افرادی که بخاطر این علامت می خواهند جراحی کنند توصیه می‌شود که ابتدا درمان های دیگر را امتحان کنند.
ریختن آب دهان هنگام خواب چیزی نیست که بخاطر آن خجالت بکشید، و گام‌های ساده‌ای وجود دارد که بتوانید این عادت را بهبود دهید. اگر نگران مقدار بزاقی که از دهان در طول خواب خارج می‌شود هستید یا دلایلی دارید که باور کنید پربزاقی شما نشانه مشکل دیگر سلامتی است، با پزشک خود مطرح کنید. بیدار شدن زیاد در طول شب، هرگز احساس استراحت نکردن، داشتن سردرد مکرر و سایر مشکلات خواب می‌تواند نشان دهد که موضوع جدی وجود دارد.