ممکن است به دلایل مختلفی به هیسترکتومی یا برداشتن رحم نیاز داشته باشید. از عمل جراحی می توان برای درمان تعداد زیادی از دردهای مزمن و همچنین انواع خاصی از سرطان و عفونت استفاده کرد.
برداشتن رحم یا هیسترکتومی (Hysterectomy) چیست؟
هیسترکتومی یک عمل جراحی برای برداشتن رحم در زنان است. رحم که همچنین با نام زهدان شناخته می شود، جایی است که کودک در هنگام باردار بودن زن رشد می کند. پوشش رحم، منبع خون در دوران قاعدگی است. ممکن است به دلایل مختلفی به هیسترکتومی نیاز داشته باشید. از عمل جراحی می توان برای درمان تعداد زیادی از دردهای مزمن و همچنین انواع خاصی از سرطان و عفونت استفاده کرد. میزان هیسترکتومی بسته به علت جراحی متفاوت است. در اکثر موارد، کل رحم برداشته می شود. پزشک همچنین ممکن است تخمدان ها و لوله فالوپ را در حین عمل جراحی خارج کند. تخمدان ها ارگان هایی هستند که استروژن و هورمون های دیگر تولید می کنند. لوله های فالوپ ساختارهایی هستند که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می کنند. هنگامی که هیسترکتومی داشتید، دوره قاعدگی شما قطع می شود. همچنین نمی توانید باردار شوید.
هیسترکتومی (برداشتن رحم) به چه علت انجام می شود؟
در صورت وجود هر کدام از شرایط زیر، پزشک ممکن است هیسترکتومی انجام دهد:
- درد مزمن لگن
- خونریزی واژنی غیر قابل کنترل
- سرطان رحم، دهانه رحم و تخمدان ها
- فیبروم ها، که تومورهای خوش خیمی هستند که در رحم رشد می کنند.
- بیماری التهابی لگن، که یک عفونت جدی ارگان های تولید مثل است.
- پرولاپس رحم، که هنگامی رخ می دهد که رحم از دهانه رحم دچار افتادگی شده و از مهبل بیرون می زند.
- آندومتریوز، نوعی اختلال است که در آن پوشش داخلی رحم در خارج از حفره رحم رشد می کند و باعث درد و خونریزی می شود.
- آدنومیوز، شرایطی است که در آن پوشش داخلی رحم در داخل عضلات رحم رشد می کند.
روش های جایگزین هیسترکتومی
- بر اساس گزارش شبکه ملی بهداشت و درمان زنان، هیسترکتومی شایع ترین روش جراحی است که بر روی زنان در ایالات متحده انجام می شود. این عمل جراحی ایمن و کم خطر محسوب می شود. با این وجود، هیسترکتومی ممکن است بهترین گزینه انتخابی برای زنان نباشد. این روش درمانی نباید در زنانی که هنوز هم می خواهند فرزند داشته باشند، مورد استفاده قرار بگیرد، مگر اینکه راه دیگری وجود نداشته باشد.
- خوشبختانه، بسیاری از اختلالاتی که با هیسترکتومی برطرف می شوند، ممکن است از طریق روش های دیگری نیز درمان شوند. به عنوان مثال، از هورمون درمانی می توان برای درمان آندومتر استفاده کرد. فیبروم ها را می توان با انواع دیگر جراحی که رحم را حفظ می کنند، درمان کرد. با این وجود، در برخی شرایط، هیسترکتومی به وضوح بهترین انتخاب است. معمولا تنها گزینه برای درمان سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم محسوب می شود.
- شما و پزشکتان می توانید در مورد گزینه های درمانی صحبت کرده و بهترین انتخاب را برای شرایط خاص تعیین کنید.
انواع هیسترکتومی چیست؟
انواع مختلفی از هیسترکتومی موجود است:
1. هیسترکتومی جزئی
در حین هیسترکتومی جزئی، پزشک تنها بخشی از رحم را خارج می کند. ممکن است دهانه رحم را سالم نگه دارند.
2. هیسترکتومی کامل
در حین هیسترکتومی کامل، پزشک ممکن است کل حم، از جمله دهانه رحم را خارج کند. در صورت برداشتن دهانه رحم، دیگر نیازی به انجام آزمایش پاپ اسمیر سالانه نیست. با این وجود، باید معاینات منظم لگن صورت گیرد.
3. هیسترکتومی و سالپنگواوفورکتومی
در طی هیسترکتومی و سالپنگواوفورکتومی، پزشک رحم را به همراه یکی یا هر دو تخمدان و لوله فالوپ خارج می کند. در صورت برداشتن هر دو تخمدان، ممکن است به درمان های جایگزین هورمونی نیاز باشد.
هیسترکتومی چگونه انجام می شود؟
هیسترکتومی می تواند به روش های مختلفی انجام شود. همه روش ها نیاز به بیهوشی عمومی یا موضعی دارند. یک بیهوشی عمومی باعث می شود که در کل عمل جراحی خواب باشید، بنابراین درد را حس نمی کنید. در بی حسی موضعی، ناحیه خط کمر را بی حس می کنند، اما شما در حین عمل جراحی بی هوش نیستید. این نوع بی حسی گاهی همراه با آرام بخش استفاده می شود تا به شما کمک کند در طول عمل حس خواب آلودگی و راحتی کنید.
1. هیسترکتومی شکمی
در حین هیسترکتومی شکمی، پزشک از طریق ایجاد برش بزرگی در شکم، رحم را خارج می کند. برش ممکن است به صورت افقی یا عمودی باشد. هر دو این برش ها بهبود پیدا کرده و کمی اثر زخم باقی می ماند.
2. هیسترکتومی واژنی
در حین هیسترکتومی واژنی، رحم از طریق یک برش کوچک در واژن، برداشته خواهد شد. هیچ برش خارجی وجود ندارد، بنابراین زخم قابل مشاهده ای وجود ندارد.
3. هیسترکتومی لاپاروسکوپی
در حین هیسترکتومی لاپاروسکوپی، پزشک از یک ابزار کوچک ریز به نام لاپاروسکوپ استفاده می کند. لاپاروسکوپ یک لوله دراز و نازک است که نور زیاد و دوربینی با کیفیت بالا در قسمت جلویی خود دارد. ابزار از طریق برش در شکم وارد می شود. به جای یک برش بزرگ، سه تا چهار برش کوچک ایجاد می شود. هنگامی که جراح بتواند رحم را ببیند، رحم را به قطعات کوچک بریده و هر بار یک تکه را خارج می کند.
خطرات هیسترکتومی یا برداشتن رحم چیست؟
هیسترکتومی یک عمل جراحی نسبتا بی خطر محسوب می شود. با این وجود، مانند همه جراحی های اساسی، خطراتی نیز وجود دارد. برخی از افراد ممکن است واکنش منفی نسبت به بی هوشی ها داشته باشند. همچنین در محل جراحی خطر خونریزی زیاد و عفونت وجود دارد. سایر خطرات شامل آسیب دیدگی بافت ها و اندام های اطراف به شرح زیر است:
- مثانه
- روده بزرگ
- عروق خونی
این خطرات نادر هستند. با این وجود، اگر این موارد رخ دهند، ممکن است برای اصلاح آنها به جراحی دوم نیاز باشد.
مراقبت های لازم بعد از برداشتن رحم (هیسترکتومی)
بعد از هیسترکتومی، باید دو تا پنج روز در بیمارستان بمانید. پزشک برای درد داروهایی به شما خواهد داد و علائم حیاتی شما مانند تنفس و ضربان قلب را بررسی خواهد کرد. همچنین شما را تشویق می کند که در اطراف بیمارستان هر چه سریع تر راه بروید. راه رفتن مانع از تشکیل لخته خون در پاها می شود. در صورت داشتن هیسترکتومی واژنی، واژن را با گاز استریل پانسمان می کنند تا مانع از خونریزی شوند. پزشک چند روز بعد از جراحی، گاز استریل را بر می دارد. با این وجود، ممکن است ترشح خونین یا قهوه ای رنگ را در واژن برای 10 روز مشاهده کنید. استفاده از پد قاعدگی می تواند از لباس های شما در برابر لکه شدن محافظت کند. وقتی از بیمارستان به خانه بازگشتید، مهم است که به راه رفتن ادامه دهید. می توانید در داخل خانه یا اطراف محله قدم بزنید. با این وجود باید در حین بهبودی از انجام برخی فعالیت ها اجتناب کنید. این موارد به شرح زیر است:
- فشار وارد کردن و کشیدن اشیاء مانند جارو برقی
- بلند کردن وسایل سنگین
- خم شدن
- مقاربت جنسی
اگر هیسترکتومی واژنی یا لاپاروسکوپی داشتید، احتمالا در مدت 3 تا 4 هفته می توانید اکثر فعالیت های منظم خود را انجام دهید. در صورت داشتن هیسترکتومی شکمی، زمان بهبودی کمی طولانی تر خواهد بود. باید در حدود 4 تا 6 هفته به طور کامل بهبود پیدا کنید.
منبع: healthline