پارگی تاندون چیست؛ علائم، علل، روش تشخیص و درمان انواع پارگی تاندون

تاندون یک بافت فیبری است که در بدن انسان عضله را به استخوان متصل می کند. نیروهای اعمال شده بر روی تاندون ممکن است بیش از 5 برابر وزن بدن شما باشد. در برخی موارد نادر، تاندون ها می توانند دچار ضرب خوردگی یا پارگی شوند. شرایطی که پارگی را بیشتر می کند، شامل تزریق استروئیدها به تاندون، برخی بیماری ها (مانند: نقرس یا هیپرپاراتیروئیدیسم) و داشتن گروه خونی نوع O است. اگرچه نسبتاً نادر است، اما پارگی تاندون می تواند یک مشکل جدی باشد و در صورت عدم درمان ممکن است باعث تشدید درد و ناتوانی دائمی شود. هر نوع پارگی تاندون علائم و نشانه های خاص خود را دارد و بسته به شدت پارگی و اطمینان جراح، هم به صورت جراحی و هم به صورت پزشکی (غیر جراحی) قابل درمان است.

چهار ناحیه متداول پارگی تاندون 

1. ماهیچه چهار سر

گروهی از چهار ماهیچه که دقیقا بالای زانوی شما (کشکک زانو) جمع شده اند تا تاندون کشکک را تشکیل دهند. آنها اغلب «عضله چهار سر ران» نامیده می شوند، از این گروه از ماهیچه ها برای انبساط پا در زانو و کمک به راه رفتن، دویدن و پریدن استفاده می شود.

2. آشیل

این تاندون در قسمت پشت پا و دقیقا در بالای پاشنه قرار دارد. این محلی است که عضله ساق پا به پاشنه پا (استخوان کالکانئوس) متصل می شود. این تاندون برای فشار وارد کردن با پا حیاتی است. این آشیل ها به شما کمک می کنند تا بر روی نوک پنچه های خود بایستید و هنگام شروع مسابقه دو، شروع به حرکت کنید.

3. روتاتور کاف

روتاتور کاف بر روی شانه ها قرار گرفته است و در واقع از چهار عضله تشکیل شده که با هم کار می کنند تا بازوی شما به سمت بالا حرکت کند، کمک کند تا بازوی خود را بچرخانید و ماهیچه را از در رفتگی (خارج شدن از جای خود) حفظ می کند. تاندون روتاتور کاف یکی از شایع ترین نواحی در بدن است که دچار آسیب تاندون می شود. برخی از مطالعات در مورد افراد پس از مرگ نشان داده اند که 8 تا 20 درصد از آنها دچار پارگی تاندون روتاتور کاف بوده اند.

4. ماهیچه دو سر بازویی

ماهیچه های دو سر بازویی در آرنج به عنوان فلكسور عمل می کنند. این ماهیچه با خم کردن آرنج، دست را به سمت شانه می آورد. پارگی های ماهیچه دو سر بازویی به دو صورت پروگزیمال (نزدیک) یا دیستال (دور) طبقه بندی می شوند. پارگی دیستال بسیار نادر است. پارگی پروگزیمال در جایی که ماهیچه دو سر بازویی به بالای شانه متصل می شود، دچار پارگی می شود.

علل پارگی تاندون

به طور کلی، پارگی تاندون در افراد میانسال یا پیر اتفاق می افتد. در جوانی، ماهیچه معمولا قبل از تاندون متصل شده، پاره می شود. اما در افراد پیرتر یا کسانی که بیماری خاصی دارند (مانند: نقرس و هایپرپاراتیروئیدیسم)، پارگی تاندون شایع تر است.

علل عمومی پارگی تاندون عبارتند از:

• آسیب مستقیم
• فزایش سن: با بالا رفتن سن، خون رسانی در بدن کاهش می یابد. این پدیده، خونی که به تاندون می رسد را کاهش می دهد، در نتیجه باعث ضعف تاندون می شود.
• وزن غیر عادی: هنگامی که عضله در حالی که در جهت مخالف کشیده شده، منقبض می شود، فشار بیشتری بر روی تاندون درگیر وارد می شود.
• تزریق استروئید به تاندون: این روش درمانی گاهی اوقات برای درمان التهاب تاندون مورد استفاده قرار می گیرد.
• برخی از آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک هایی مانند فلوروکینولون ها خطر پارگی تاندون، به خصوص تاندون آشیل را افزایش می دهند.

پارگی تاندون ماهیچه چهار سر ممکن است به علل زیر رخ دهد:

• تروما مستقیم زانو دقیقا در بالای کشکک پا (کاسه زانو) باشد.
• افزایش سن منجر به کاهش خون رسانی به داخل تاندون ها می شود.
• ترکیبی از انقباض ماهیچه چهار سر ران و کشیدگی عضلات (وزن غیرعادی)

علل پارگی تاندون آشیل

• افزایش سن که منجر به کاهش خون رسانی به داخل تاندون ها می شود.
• فعالیت بدنی شدید توسط کسانی که شرایط مطلوبی ندارند.
• در اثر آسیب مستقیم: نیروی غیر منتظره در کف پا به سمت بالا به منظور قرار دادن پاهای خود بر روی زمین بعد از پریدن از ارتفاع.
• فشار بیش از حد در هنگام فشار دادن پا در وزنه برداری.
• داشتن گروه خونی نوع O (این یک رابطه علت و معلولی بحث برانگیز است).

علت های پارگی تاندون روتاتور کاف

• بلند کردن یک جسم سنگین در بالای سر.
• در اثر آسیب مستقیم.
• تلاش برای مانع از افتادن یک شخص شدن از طریق گرفتن او با دست کشیده (دراز شده).

علل پارگی تاندون ماهیچه دو سر بازویی

• خم کردن بازو با زور
• بلند کردن 70 کیلوگرم یا بیشتر (پارگی آسیب دیدگی)
• سالخوردگی که باعث ضعف تدریجی تاندون می شود، ممکن است به طور خود به خودی رخ دهد.

علائم پارگی تاندون

جراحتی که با علائم و نشانه های زیر همراه باشد، ممکن است پارگی تاندون باشد.

• ضربه محکم یا ناگهانی که شنیده یا حس می کنید
• درد شدید
• کبودی سریع یا فوری
• ضعف قابل توجه
• عدم توانایی در استفاده از بازو یا پا آسیب دیده
• عدم توانایی در جابه جایی ناحیه آسیب دیده
• عدم تحمل وزن
• تغییر شکل ناحیه آسیب دیده

علائم مرتبط با صدمات خاص شامل موارد زیر است:

علائم پارگی تاندون آشیل

شما قادر نخواهید بود که در پای آسیب دیده، وزن خود را بر روی نوک پاهای خود منتقل کنید (ممکن است بتوانید انگشتان پا را به سمت پایین خم کنید زیرا عضلات تکیه گاهی سالم هستند).

علائم پارگی روتاتور کاف

شما قادر نیستید که بازوی خود را به صورت 90 درجه بلند کنید (دست خود را به سمت بدن خود بلند کنید).

علائم پارگی تاندون ماهیچه دو سر بازویی

قدرت خم کردن آرنج شما کاهش خواهد یافت و وقتی کف دست خود را به سمت بالا می گیرید، توانایی شما برای بالا بردن آرنج کاهش می یابد.

چه زمانی به دنبال کمک پزشکی باشیم

در صورت شنیدن یا احساس ضربه ناگهانی یا صدای ترکیدگی، داشتن درد شدید، درد شدید یا کبودی سریع یا فوری پس از تصادف، یا قادر به استفاده از بازو یا پای آسیب دیده نیستید، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است دچار پارگی تاندون شده باشید. هر وقت مصدومیتی اتفاق افتاد که با درد شدید همراه با ضربه شدید یا صدای ترکیدگی بود، به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. ضعف، عدم توانایی در حرکت ناحیه آسیب دیده، عدم توانایی تحمل وزن و تغییر شکل ناحیه آسیب دیده همه از علائم اصلی هستند که نیاز به مراجعه به بخش اورژانس بیمارستان دارند. از آنجا که شما بدن خود را بهتر می شناسید، در صورت یکه چیزی به نظر شما جدی است، معمولا بهترین روش، محافظه کار بودن و ارزیابی است.

آزمایش ها و تست ها پارگی تاندون

پارگی تاندون معمولا از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. هر گونه تصویربرداری، به منظور تایید تشخیص و تصمیم گیری در مورد شدت آسیب دیدگی انجام می شود.

تشخیص پارگی تاندون ماهیچه چهار سر ران

• اشعه ایکس معمولا نشان می دهد که در نمای جانبی از زانو، کشکک پا (کاسه زانو)، پایین تر از محل عادی خود قرار گرفته است.
• با استفاده از MRI، پزشک می تواند به شما بگوید که پارگی شما جزئی یا کلی است.

تاندون اشیل

• پزشک شما ممکن است تست تامپسون انجام دهد. در این تست، پزشک شما را مجبور خواهد کرد که روی یک صندلی زانو بزنید و پای خود را از روی لبه آویزان کنید. سپس پزشک ماهیچه ساق شما را در جای خاصی فشرده می کند. اگر انگشتان پای شما هنگام فشار آوردن پزشک به سمت پایین حرکت نکند، احتمالاً شما یک تاندون آشیل پاره شده دارید.
• در آزمایشی با نام فشار خون کاف، پزشک کاف فشار خون را بر روی ماهیچه ساق شما قرار می دهد. این کاف سپس تا فشار 100 میلی متر جیوه باد می شود. سپس پزشک پای شما را در وضعیتی که انگشت های شما به سمت بالا باشد، قرار می دهد. اگر تاندون شما سالم باشد، باعث می شود تا فشار تا 140 میلی متر جیوه بالا برود. اگر پارگی تاندون داشته باشید، فشار فقط به مقدار کمی افزایش می یابد.
• ممکن است قادر باشید تا پای خود را به سمت پایین خم کنید، زیرا ماهیچه های تکیه گاهی شما سالم هستند. با این وجود، قادر نخواهید بود که وزن خود را بر روی نوک پنجه های پای خود منتقل کنید. پرتوهای ایکس که از یک سمت گرفته شده،  فضای بافت چربی مثلثی را در جلوی تاندون آشیل یا قسمت ضخیم تاندون، تیره تر نشان دهد.
• MRI یا سونوگرافی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد تا تصمیم بگیرند که پارگی شما چقدر شدید است، اگرچه معمولاً برای تشخیص این آزمایشات لازم نیست.

تشخیص پارگی روتاتور کاف

• شما قادر نخواهید بود که بازوی خود را به سمت خود بالا بیاورید (به صورت زاویه 90 درجه نگه دارید). پزشک ممکن است آزمایش انداختن دست را انجام دهد. در این آزمایش، بازوی شما به صورت منفعل تا 90 درجه بالا آورده می شود و از شما درخواست می شود که دست خود را به این حالت نگه دارید. اگر پارگی روتاتور کاف داشته باشید، یک فشار جزئی بر روی ساعد، باعث می شود که به صورت ناگهانی بازوی خود را به سمت پایین بیاورید.
• اشعه ایکس ممکن است نشان دهد که استخوان بلند در قسمت فوقانی بازو (استخوان بازو)، کمی از محل خارج شده است.
• آرتروگرافی شانه برای تشخیص موارد مشکوک به پارگی تاندون روتاتور کاف از همه موثرتر است. در این آزمایش، رنگی که در اشعه ایکس قابل تشخیص باشد، مستقیما بر روی مفصل شانه تزریق می شود سپس مفصل حرکت داده می شود. بعد تصویربرداری اشعه ایکس از شانه گرفته می شود. اگر دیده شود که هر گونه رنگی از مفصل نشت کرده، پس این احتمال وجود دارد که شما دچار پارگی روتاتور کاف شده باشید. MRI یک وسیله غیر تهاجمی را برای ارزیابی یکپارچگی روتاتور کاف فراهم می کند، اگرچه پرهزینه تر بوده و مثل آرتروگرافی مخصوص شانه ها نیست.

روش تشخیص پارگی تاندون ماهیچه دو سر بازویی

• اشعه ایکس نشان می دهد که استخوان فوقانی بازوی از جا در آمده است یا مکانی که عضله به آن متصل شده، تغییر کرده است. اگر تاندون ماهیچه دو سر بازویی به طور کامل پاره شده باشد، ماهیچه دو سر بازویی به سمت آرنج شما جمع می شود که منجر به تورم دقیقا در بالای چین خوردگی بازوی شما می شود. که به آن تغییر شکل Popeye گفته می شود.
• کاهش قدرت خم کردن آرنج و خم کردن بازو (بالا بردن کف دست) را تجربه خواهید کرد. وقتی کف دست به سمت بالا باشد، قدرت برای بالا بردن دست به سمت خودتان (در حدود 90 درجه نگه داشتن دست)، کاهش می یابد.

درمان خانگی و پزشکی پارگی تاندون

مراقبت های خانگی

برای تمام پارگی تاندون ها و صرف نظر از محل پارگی، روش درمان خانگی رایس (RISE: استراحت، یخ گذاشتن، فشار وارد کردن، بلند کردن) را همانطور که به دنبال کمک پزشکی هستید، امتحان کنید.

مراحل درمان خانگی رایس

• استراحت اندام آسیب دیده
• قرار دادن یخ بر روی ناحیه آسیب دیده: یخ را در داخل یک کیسه پلاستیکی قرار داده و با حوله آن را بپوشانید و یا در یک بسته سرد قابل انجماد قرار داده و آن را با حوله بپوشانید. اگر یخ به مدت طولانی بر روی ناحیه آسیب دیده باقی بماند، ممکن است باعث آسیب بیشتر به این ناحیه شود.
• فشار دادن ناحیه آسیب دیده برای به حداقل رساندن تورم: فشرده سازی را با استفاده از پوشاندن ناحیه آسیب دیده به آرامی با استفاده از یک باند پانسمان الاستیک انجام دهید. مطمئن شوید که پانسمان این ناحیه باعث جلوگیری از خونرسانی به این ناحیه نمی شود.
• بلند کردن ناحیه آسیب دیده در صورت امکان: سعی کنید برای به حداقل رساندن میزان تورم، ناحیه آسیب دیده را در ارتفاع بالاتری از قلب خود قرار دهید.

توصیه می شود که ماهیچه چهار سر پاره شده در حالتی که زانو را دراز کرده باشید (زانو صاف شده) برای مدت طولانی بی حرکت باقی بماند و در مورد پارگی ماهیچه دو سر بازویی، آرنج باید با استفاده از یک آتل به صورت خم 90 درجه به مدت طولانی نگه داشته شود.

درمان پزشکی پارگی تاندون

1. ماهیچه چهار سر

پارگی جزئی می تواند بدون جراحی با قرار دادن پا در یک آتل یا گچ برای مدت 4 تا 6 هفته، درمان شود. زمانی که توانستید به مدت 10 روز پا آسیب دیده را بدون ناراحتی بلند کنید، نیازی به بی حرکت نگه داشتن پا با آتل نخواهد بود.

2. تاندون آشیل

درمان بدون جراحی شامل آتل بستن پا است به طوری که کف پا برای 4 تا 8 هفته به سمت پایین باشد. عده ای از این روش درمانی حمایت می کنند، زیرا از لحاظ تاثیرگذاری و حرکت، نتیجه مشابهی با جراحی دارد. مشکلی که در این روش درمانی وجود دارد، این است که احتمال پارگی مجدد آن بیش از 30 درصد است. با این وجود، هنوز هم ممکن است برای کسانی که به دلیل افزایش سن، مشکلات پزشکی یا عدم تحرک در معرض خطر جراحی هستند، گزینه مناسبی باشد.

3. روتاتور کاف

روتاتور کاف منحصر به فرد است، زیرا درمان بدون جراحی، یک درمان انتخابی در بیشتر آسیب های تاندون است. بیش از 90 درصد آسیب های تاندونی طولانی مدت هستند، و 33 تا 90 درصد از از این پارگی های مزمن بدون جراحی درمان می شوند. بر خلاف پارگی مزمن، پارگی حاد که همراه با تروما رخ می دهد، ممکن است بسته به شدت پارگی، ترمیم با جراحی نیاز داشته یا نیاز نداشته باشد. اگر پارگی کمتر از 50 درصد ضخامت دکمه سر آستین یا کمتر از یک سانتی متر باشد، بافت مرده به صورت آرتروسکوپی برداشته می شود. یک شکاف کوچک ایجاد شده و ابزاری به نام آرتروسکوپ به داخل مفصل منتقل می شود. با استفاده از این وسیله، جراح می تواند بافت مرده را بدون اینکه واقعا مفصل را برش بزند از بدن جدا کند. سپس شانه شروع به ترمیم می کند.

4. ماهیچه دو سر بازویی

اکثر جراحان ترجیح می دهند که پارگی ماهیچه دو سر بازویی را جراحی نکنند، زیرا پارگی باعث اختلال در عملکرد آن نمی شود. مطالعات نشان می دهند که پس از پارگی ماهیچه دو سر بازویی، تنها قسمت کوچکی از انحنا بازو که دچار بریدگی کوچک شده، از کار افتاده و تقریبا 10 تا 20 درصد مقاوت آن برای چرخش دستی که کف آن به سمت بالا است، کاهش می یابد (چرخش دستی که کف آن به سمت بالا است). این یک آسیب جزئی تلقی شده و ارزش جراحی در افراد میان سال و مسن را ندارد.

عمل جراحی پارگی تاندون

1. ماهیچه چهار سر

• اگر پزشک مطمئن نباشد که جراحت پارگی جزئی است، برای ترمیم تاندون، جراحی انجام خواهد شد.
• بعد از عمل جراحی، در صورتی که شما پارگی جزئی داشته باشید، قسمت آسیب دیده باید در داخل گچ یا آتل قرار بگیرد.
• با استفاده از فیزیوتراپی، پای مصدوم شما باید ظرف 6 ماه مثل پا آسیب ندیده شما شود.

2. تاندون آشیل

• جراحی برای ترمیم تاندون آشیل، برای افراد فعالی که مایل به داشتن قدرت و مقاومت نزدیک به حالت طبیعی در پلانتار فلکسیون هستند، توصیه می شود. یک مزیت بیشتر استفاده از جراحی برای ترمیم، کاهش میزان نرخ پارگی مجدد است.
• بعد از عمل جراحی، پا شما باید به صورتی که انگشت های شما به سمت پایین قرار داشته باشد برای 3 تا 4 هفته آتل بندی شود و سپس به مدت 2 تا 3 هفته قبل از شروع تحمل وزن، در وضعیت عادی خود قرار بگیرد. روش جراحی باعث خطر عفونت بیشتری نسبت به روش های بدون جراحی می شود.

3. روتاتور کاف

• بسیاری از جراحان تا زمان عدم موفقیت درمان های غیر جراحی، حتی زمانی که پارگی زیاد باشد، از روش جراحی استفاده نمی کنند.
• درمان جراحی معمولاً برای یک پارگی شدید در یک فرد جوان یا در افراد مسن (60 تا 70 سال) که به طور ناگهانی قادر به چرخش بازوی خود به سمت بیرون نیستند، صورت می گیرد.
• آکرومیوپلاستی که شامل برداشتن رباط کوراکوآکرومیال و ترمیم تاندون روتاتور کاف است، معمولا باعث بازگشت تقریبا کامل قدرت روتاتور کاف می شود.

4. ماهیچه دو سر بازویی

• ماهیچه بازویی دو سر جوانان اغلب تمایلی به پذیرش از کار افتادگی ندارد و در ناهنجاری های ملایم در این آسیب، جراحی برای ترمیم تاندون صورت می گیرد.
• جراحی همچنین برای افراد میانسالی انجام می شود که جهت کار نیاز به قدرت چرخش دست خود که کف آن به سمت بالا باشد، دارند.
• شما باید دست خود را برای چند روز بعد از جراحی در آتل قرار دهید و وقتی قادر به تحمل آن بودید، شروع به استفاده از آرنج آسیب دیده خود کنید. بعد از جراحی، خم شدن آرنج و انحنا در بازو برای نزدیک به 12 هفته طبیعی است.

راه پیشگیری از پارگی تاندون

برای جلوگیری از پارگی های بعدی، از عاملی که باعث پارگی تاندون شده، خودداری کنید یا مشکلی که باعث این پارگی شده را رفع نمایید.

نتیجه گیری

تشخیص روش درمانی با جراحی و غیر جراحی، بر اساس محل و شدت پارگی متفاوت است. ترمیم با جراحی همراه با فیزیوتراپی بیشتر می تواند منجر به بازگشت قدرت ناحیه آسیب دیده شود. ترمیم به روش غیر جراحی نیز در پارگی تاندون به عنوان روشی موفق بوده است. درمان غیر جراحی در درمان پارگی تاندون جزئی موثر است. عدم موفقیت در روش های درمانی غیر جراحی به مفهوم عدم بازگشت قابل اعتماد مقاومت ناحیه آسیب دیده با استفاده از این روش درمانی است. مزایای استفاده از این روش درمانی، شامل کاهش خطر عفونت و مدت زمان کوتاه تر بهبودی است.

منبع: webmd