امام علی علیه السلام، اولین امام و مولای شیعیان است و اولین فردی که به حضرت محمد (ص) ایمان آورد، امام علی (ع) بودند. زندگی نامه امام علی (ع) پر از دلاوری ها و فداکاری هایی است که ایشان در مسیر اسلام داشته است که سرانجام به خاطر کینه ورزی دشمنان اسلام در محراب مسجد به درجه رفیع شهادت رسید. و اولین شهید محراب در تاریخ می باشند. دراین مقاله از وب سایت سلام دنیا، زندگی نامه امام علی (ع) از تولد تا شهادت حضرت علی (ع) با شرحی کامل و مفصل برای شما بیان کرده ایم. با ما همراه باشید.
زندگی نامه کامل امام علی (ع)
ولادت و تولد امام علی (ع) (پدر و مادر امام علی)
امام علی (ع) اولین فرزند از قبیله هاشمی است که پدر و مادرشان هر دو نیز از قبیله هاشمی بودند. پدر امام علی، ابوطالب فرزند عبدالمطلب که ایشان نیز فرزند هاشم بن عبد مناف و مادرشان فاطمه بنت اسد که فرزند هاشم بن عبدمناف هستند. خاندان هاشمی از نظر فضیلت های اخلاقی، صفت های عالی انسانی در بین قبیله قریش و کل طایفه های عرب؛ مشهور و زبان زد بودند. برخی از فضایل اخلاقی که مختص به بنی هاشم است شامل: مروت، فتوت، شجاعت و... می باشد.
امام علی (ع) در روز 13 ماه رجب در سال 30 عام الفیل در خانه کعبه به دنیا آمدند. داستان ولادت امام علی (ع) این گونه است که فاطمه دختر اسد در زمان درد زایمان به سمت مسجد الحرام رفتند و خود را به دیوار خانه کعبه نزدیک کرد و گفتند: «بار الها، من به تو، پیغمبرانت، و کتاب هایی که از سوی تو نازل شده اند و همچنین به سخن جد بزرگوارم ابراهیم خلیل الله که این خانه را ساخته است، ایمان راسخی دارم. خداوندا ! به حرمت شخصی که این خانه را ساخته، و به حق، بچه ای که در رحم من است، تولد این کودک را برای من آسان گردان» لحظه ای بعد دیوار سمت جنوب شرقی مکه در مقابل چشمان عباس بن عبدالمطلب و یزید بن تعف شکافته شد. فاطمه داخل کعبه شد؛ و دیوار دوباره به هم پیوست. به مدت 3 روز فاطمه بنت اسد در پاک ترین مکان دنیا مهمان خداوند بودند. و فرزند خود را پس از سه روز یعنی در 13 رجب به دنیا آوردند. دیوار از همان جا که قبلا شکافته شده بود، باز شد و ایشان بیرون آمدند و گفتند: «پیغامی از غیب شنیدم که نام کودک را "علی" بگذار.»
حتما بخوانید: دعای شب قدر چیست و اعمال آن
دوران کودکی امام علی (ع)
امام علی (ع) تا سن 3 سالگی با پدر و مادرشان زندگی کردند. و چون خداوند می خواست که ایشان به کمالات بالاتر برسند، حضرت محمد (ص)؛ او را از آغاز تولد به طور غیر مستقیم تحت تربیت خود قرار داد. به دلیل وقوع خشکسالی در مکه، ابوطالب عموی پیامبر، با داشتن چندین فرزند در گذران زندگی با هزینه های زیاد و سنگین زندگی روبه رو شد. پیامبر با عموی خود عباس مشورت کردند که هر یک از آنها، یکی از فرزندان ابوطالب را پیش خود ببرند تا در کار ابوطالب گشایشی باشد. به این ترتیب، عباس، جعفر و پیامبر نیز علی (ع) را به منزل خود بردند. و امام علی (ع) کاملا در کنار حضرت محمد (ص) زندگی کردند. و همه جا با پیامبر همراه بودند؛ حتی زمانی که پیامبر (ص) از شهر خارج می شدند یا به کوه و بیابان می رفتند.
امام علی (ع) نخستین ایمان آورنده و یاور پیامبر اسلام (ص)
زمانی که حضرت محمد (ص) بعد از وحی از جانب خدا، به پیامبری رسیدند به مدت 3 سال به طور مخفیانه به اسلام دعوت کردند و پس از آن به امر خداوند، دعوت همگانی آغاز شد. در این بین، فقط امام علی (ع) دنبال کننده و مجری دستورات پیامبر (ص) در دعوت الهی بودند. و تنها همراه ایشان در مهمانی که پیامبر برای دعوت و آشنایی خویشاوندان خود با اسلام ترتیب داد بود؛ شدند. در این مهمانی پیامبر از حاضران سوال فرمودند" «چه کسی از شما من را در این مسیر یاری خواهد کرد تا برادر، جانشین و نماینده من در میان شما باشد؟» حضرت علی (ع) تنها شخصی بودند که از جای خود بلند شدند و جواب دادند: «ای رسول خدا، من شما را در این مسیر کمک می کنم.» حضرت محمد (ص) این سوال را 3 بار تکرار کردند و هر بار همان جواب را شنیدند. سپس فرمود: «ای بستگان و خویشاوندان من! همه بدانید که علی (ع) برادر، وصی و جانشین پس از من در بین شما است.»
حتما ببینید: عکس پروفایل شب قدر و شهادت امام علی
همراهی امام علی (ع) با رسول الله و ازواج با حضرت فاطمه (س)
حضرت علی (ع) تا زمانی که حضرت محمد (ص) از مکه به مدینه هجرت فرمایند، همواره در کنار رسول خدا (ص) بودند. یکی از افتخارات امام علی (ع) واقعه لیله المبیت می باشد؛ بزرگان قبیل های مکه در طی مجلسی تصمیم گرفتند که از هر قبیله جوانی را انتخاب کنند و در شب هجرت بر رسول خدا (ص) حمله ور شده و ایشان را به قتل برسانند تا قبیله بنی هاشم نتواند به تمام قبایل درگیر شود و در نتیجه به گرفتن خون بها راضی شود. جبرئیل پیامبر اکرم (ص) خبر دادند که امشب نباید در بستر خود بخوابی، حضرت محمد (ص) به امام علی (ع) فرمودند: امشب در بستر من بخواب و به تو صدمه ای نخواهد رسید. امام علی (ع) سوال کردند: «اگر من در بستر تو بخوابم، شما در امان خواهید ماند» و ایشان فرموند: بلی، امام علی (ع) لبخند زد و سجده کردند. درباره این کار امام علی آیه 207 سوره بقره (و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضاة الله) نازل شد.
ازدواج امام علی (ع)
زمانی که حضرت فاطمه (س) در خانه پدر بودند، ابوبکر، عمر و دیگر افراد قبیله قریش به خواستگاری ایشان آمدند؛ اما پیامبر نپذیرفت. مردمی از انصار به امام علی (ع) گفتند: زهرا را خواستگاری کن. علی (ع) به خانه پیامبر رفتند و رسول الله (ص) پرسیدند: پسر ابوطالب برای چه کاری آمده است؟ امام علی (ع) فرمودند برای خواستگاری زهرا، پیغمبر (ص) فرمودند: مرحبا و اهلا ! مردانی از قبیله قریش برای اینکه دخترم را به آنها ندادم، از من رنجیدند، من به آنها گفتم که این کار به امر خداوند بوده است. پیامبر در سال های اول تا سوم هجری، دخترشان را به عقد امام علی (ع) در آوردند. اولین فرزند آنها در 15 ماه رمضان سال سوم هجری متولد شد که نامش را حسن گذاشتند. و فرزند دوم ایشان حسین در 3 شعبان سال 4 هجری متولد شدند. و دو دختر به نام های زینب و ام الکلثوم.
حتما بخوانید: در خصوص نحوه شهادت حضرت فاطمه (س) چه می دانید؟
حضرت علی (ع) در واقعه غدیر خم
حضرت محمد (ص) پس از تمام شدن مراسم حج در آخرین سال عمر خود در مسیر برگشت در مکانی به نام غدیر خم در نزدیگی جحفه دستور توقف دادند، زیرا از طرف خداوند به پیامبر وحی دادند که باید رسالتش را به اتمام برساند. بعد از اقامه نماز ظهر پیامبر (ص) بر بالای منبری که از جهاز شتران درست شده بود، رفتند و فرمودند: «ای مردم! زمان اینکه من دعوت حق را لبیک بگویم و از بین شما بروم نزدیک است؛ در مورد من چه فکر می کنید؟» مردم پاسخ دادند: «شهادت می دهیم که تو آیین خداوند را تبلیغ کردی» حضرت محمد (ص) فرمودند: «آیا شهادت نمی دهید که به جز خدای یکتا، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیغمبر اوست؟» مردم پاسخ دادند: «آری، شهادت می دهیم»؛ بعد از آن حضرت محمد (ص) دست حضرت علی (ع) را بالا بردند و فرمودند: «ای مردم ! در نزد مومنین شایسته تر از خودشان چه کسی است؟» مردم جواب دادند: «خدا و پیغمبر او بهتر می دانند»، بعد حضرت محمد (ص) فرمودند: «ای مردم! هر کس که من مولا و رهبر او هستم، علی نیز مولا و رهبر اوست.» و این جمله را برای 3 بار تکرار فرمودند. سپس مردم به خاطر این انتخاب به امام علی (ع) تبریک گفتند و با او بیعت کردند.
دلاوری و رشادت های حضرت علی (ع)
امام علی (ع) در بیشتر جنگ ها به عنوان پرچمدار سپاه اسلام در کنار پیامبر اکرم، می جنگیدند و داستان های بی شماری از دلاوری و رشادت های ایشان ورد زبان ها می باشد. طبق روایات، امیر المومنین در همه جنگ ها به جز جنگ تبوک حاضر بودند. در زمان جنگ تبوک امام علی (ع) به جای پیامبر در مدینه ماندن که این مسئله سبب ایجاد شایعاتی درباره کدورت و ناراحتی پیامبر از حضرت علی (ع) شد. که بعد از آنکه امام علی (ع) آن را با پیامبر در میان گذاشتن، پیامبر فرمود: «أنتَ مِنّی بِمَنزلهِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّا أنـّه لانَبی بَعدی؛ منزلت و جایگاه تو برای من مانند منزلت و جایگاه هارون برای موسی است با این فرق که دیگر بعد از من پیامبری نخواهد بود.» به دلیل شجاعت زیاد امام علی (ع) در هر جنگی ضررهای بسیاری بر سپاه دشمن وارد می شد و کسی جرئت مقابله با ایشان را نداشتند برای همین امیر المومنین را «حیدر کرار» می نامیدند.
حتما بخوانید: زندگینامه امام حسین (ع)
دوران خلافت امام علی (ع)
پس از رحلت حضرت محمد (ص) در زمانی که علی (ع) و برخی از افراد قبیله بنی هاشم مشغول تدفین پیامبر بودند؛ عده ای از مهاجران و انصار که ابوبکر، عثمان و عمر نیز به همراه آنها بودن در مکانی به نام سقیفه بنی ساعده تجمع کردند تا برای حکومت تکلیف تعیین کنند. پس از دعوا و مشاجرهایی که داشتند و بدون توجه به سخنان پیامبر در روز غدیر، ابوبکر به عنوان خلیفه انتخاب شد. سپس عمر و عثمان به ترتیب به خلافت رسیدند، امام علی (ع) در مقابل این موضوع به مدت 25 سال صبر کردند، پس از به قتل رسیدن عثمان، برخی از صحابه به ملاقات امام علی (ع) رفتند و گفتند: ما شایسته تر از تو برای خلافت، کسی را نمی شناسیم؛ امام علی (ع) گفتند: من وزیر باشم بهتر از اینکه امیر شما باشم. آنها گفتند: به جز بیعت کردن با تو، چیزی را قبول نمی کنیم. امام علی (ع) گفتند: بیعت مخفیانه نمی شود و باید در مسجد باشد. به جز چند نفر همه انصار با ایشان بیعت کردند، دلیل مخالفت امام علی (ع) با بیعت با مردم این بود که ایشان جامعه موجود را فاسدتر از چیزی می دانست که ایشان بتواند آن را رهبری کرده و معیار های خود را به اجرا درآورد.
شهادت حضرت علی (ع)
پس از سرکوب خوارج در جنگ نهروان، بعضی از خوارج که یکی از آنها عبدالرحمان بن ملجم مرادی بود، دور هم جمع شدند و اوضاع شکست و جنگهای داخلی را بررسی کردند که در آخر به این نتیجه رسیدند که مسبب این خونریزی ها و شکست امام علی (ع)، عمروعاص و معاویه هستند. پس باید این سه نفر را از میان بردارند تا تکلیف مسلمانان روشن شود. بنابراین هر یک متعهد به کشتن یکی از این 3 تن شدند. ابن ملجم مرادی مسئول به قتل رساندن امام علی (ع) شدند، بنابراین در شب 19 ماه مبارک رمضان به همراه تعدادی در مسجد کوفه منتظر شدند. امام علی (ع) آن شب در منزل دخترشان حضرت ام الکلثوم مهمان بودند و از آنجا که از توطئه و حادثه صبح آگاه بودند، آن را با ایشان در بین گذاشتند، ام الکثوم گفتند: فردا به جای خودتان جعده را به مسجد بفرستید. ولی امام علی (ع) فرمودند: «از امر و قضای خداوند نمی توان فرار کرد» سپس کمربند خود را محکم بستند و به سمت مسجد رفتند. ابن ملجم، زمانی که امام در سجده بودن با ضربه شمشیر، فرق مبارک ایشان را شکافتند و خون در محراب جاری شدند. در این زمان ایشان فرمودند: «فزت و رب الکعبه؛ به خدای مکه قسم که رستگار شدم»
حتما بخوانید: زندگینامه میلاد مسیح
محل دفن حضرت علی (ع)
پس از اینکه امام علی (ع) در شب بیست یکم ماه رمضان به شهادت رسیدند، بدون اینکه فردی متوجه شود در نزدیکی شهر کوفه دفن کردند. این امر به دلیل پیشگیری از نبش قبر و بی احترامی دشمنان نسبت به جنازه ایشان بود.
کتاب و آثار مولا علی (ع)
امام علی (ع) آثار عالی دارند که برخی از آنها در ادامه آمده است:
- نهج البلاغه: مجموعه ای از سخنان، خطبه ها و نامه های امام علی (ع) است که به وسیله طرفداران و پیروان ایشان جمع آوری شده و آن را نهج البلاغه می نامند.
- «غرر الحکم و درر الکلم»: مجموعه ای از بیانات امام علی (ع) می باشد.
- مصحف قرآن: یکی دیگر از آثاری که از امام علی (ع) بر جا مانده قرآن معروف آن حضرت است که در آن سوره های قرآن طبق تاریخ نزول شان مرتب و نوشته شده است.
- دعای کمیل: دعایی است که امام علی (ع) به یکی از شاگردان خود که نامشان کمیل بن زیاد است، یاد داده اند.
سخن آخر
امام علی (ع)، اولین امام شیعیان که در ماه رجب به دنیا آمدند. در این مقاله از سایت سلام دنیا، شرح کامل زندگی نامه امام علی (ع) از تولد تا شهادت ایشان را برای شما بیان کردیم. امیدوارم که مفید بوده باشد. و این پست با کسانی که به دنبال اطلاعات بیشتر یا انشایی کامل درباره زندگی نامه امام علی (ع) هستند، به اشتراک بگذارید.
مقالات مرتبط:
خواص بندهای دعای جوشن کبیر + شرایط ختم