حسین بن علی بن ابی طالب بن عبدالمطلب، سومین امام معصومین هستند که پدر گرامی شان حضرت علی (ع) و مادر گرامی شان فاطمه زهرا هستند که دختر رسول الله می باشند. در این مقاله از سایت سلام دنیا، قصد داریم تا بیوگرافی و زندگینامه امام حسین، ولادت امام حسین و دوران کودکی، فرزندان و همسران امام حسین و شهادت امام حسین (ع) صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
زندگینامه امام حسین ؛ از ولادت امام حسین ، فرزندان و همسران تا شهادت ایشان
ولادت امام حسین (ع) در کجا و چه زمانی بود؟
امام حسین (ع) در سوم ماه شعبان سال چهارم هجری و در شهر مدینه منوره متولد شدند. بعدها لقب «سیدالشهدا» و «اباعبدالله» به او دادند. ایشان دومین فرزند خانواده هستند که پیامبر اکرم (ع) پس از نزول آیه تطهیر بارها و بارها ایشان را با نام «اهل بیت نبوت» خطاب قرار دادند. حسین بن علی (ع) در دوران کودکی از محبت و علاقه فراوان پدر برخوردار بود. ایشان در دوران خلافت امام علی (ع) در کنارشان بودند و در جنگ های مختلف شرکت می کردند. در هنگام امامت امام حسن (ع) پیرو ایشان بودند و پس از شهادت ایشان نیز تا زمانی که معاویه زنده بود، به پیمان ایشان به معاویه وفادار بودند، اما به عملکرد او سخت اعتراض می کردند.
حتما بخوانید: پیام تبریک روز پاسدار و تولد امام حسین
مدت عمر امام حسین (ع) و امامت ایشان
امام حسین (ع)، 58 سال عمر کردند که 7 سال از عمرشان در زمان برکت جدشان رسول الله و 37 سال در زمان پدرشان امیرالمومنین و 47 سال از عمرشان را نیز در کنار برادر بزرگوارشان امام حسن (ع) سپری کردند. مدت خلافت امام حسین (ع) 11 سال بود.
فرزندان و همسران امام حسین (ع)
علماء نظرات مختلفی در مورد فرزندان امام حسین (ع) دارند. بر اساس نظرات شیخ مفید، امام حسین (ع) شش فرزند داشتند که نام های آنها به شرح زیر است:
- امام سجاد (ع) یا علی بن الحسین که نام مادرشان «شاه زنان» که به شهربانو نیز معروف بود و دختر یزدگرد سوم پادشاه ساسانی بودند.
- علی بن الحسین الاکبر که مادرشان لیلا نام داشتند که دختر ابی مره بن عروه بن مسعود ثقفی است. ایشان در روز عاشورا به همراه پدرشان شهید شدند.
- جعفر که مادرشان قضاعیه بودند. جعفر در دوران حیات پدرشان از دنیا رفتند.
- عبدالله که معروف به علی اصغر هستند که در روز عاشورا به شهادت رسیدند. مادرشان رباب دختر امری القیس بود.
- سکینه که مادرشان رباب است
- فاطمه که مادرشان ام اسحاق بودند.
امام حسین (ع) در دوران امامت پدرشان حضرت علی (ع) و برادرشان امام حسن (ع)
در تمام مدت امامت حضرت علی (ع)، ایشان با دل و جان از پدر اطاعت می کردند و در چند سالی که حضرت علی (ع) متصدی خلافت ظاهری شدند، حضرت امام حسین (ع) در پیشبرد اهداف اسلامی مانند یک سرباز فداکار عمل می کردند و مثل برادر بزرگوارشان تلاش می کردند و در جنگ های آن دوران از جمله صفین، جمل و نهروان شرکت کردند. پس از شهادت حضرت علی (ع) به فرمان خداوند و فرموده رسوال الله و وصیت امیرالمومنین (ع)، رهبری و امامت شیعیان به حسن بن علی (ع) که فرزند بزرگ تر حضرت علی (ع) بودند، رسید.
امام حسین (ع) در دوران خلافت امام حسن (ع) همواره همفکر و همراه ایشان بودند. حتی زمانی که به دستور خداوند بزرگ، امام حسن (ع) مجبور به صلح با معاویه شدند و متحمل ناراحتی های زیادی شوند، امام حسین (ع) همواره شریک رنج ها و ناراحتی های برادرشان بودند زیرا می دانستند که این صلح به صلاح مسلمانان و اسلام خواهد بود و هرگز به برادر اعتراضی نکردند.
حتما بخوانید: زندگی نامه امام علی (ع) با شرح کامل
دوران امامت امام حسین (ع) چگونه بود؟
وقتی که امام حسن (ع) به شهادت رسیدند، بنابر گفته رسوال الله و وصیت امیرالمومنین (ع) و برادرشان حسن بن علی (ع)، امامت و خلافت مومنان به ایشان واگذار شد. امام حسین (ع) شاهد این مساله بودند که معاویه به ناحق بر حکومت اسلامی تکیه زده و تلاش زیادی برای تخریب جامعه اسلامی و قوانین خداوند می کند. ایشان از این مساله بسیار ناراحت بودند اما نمی توانستند قدرتی را فراهم کنند که معاویه را از جایگاه حکومت اسلامی پایین بکشند. در واقع برادرشان امام حسن (ع) نیز به همین مشکل دچار بودند.
در تمام مدت حکومت معاویه، امام حسین (ع) با او به مخالفت پرداختند و هرگز تن به بیعت با یزید ندادند و ولیعهدی او را قبول نکردند. امام حسین (ع) حتی در برخی موارد نامه ای انتقادی و کوبنده برای معاویه می نوشتند. معاویه اصراری برای بیعت گرفتن از امام حسین (ع) نکرد. زمانی که معاویه از دنیا رفت، یزید بر تخت حکومت اسلامی تکیه زد. یزید خود را امیرالمومنین خواند و برای اینکه سلطنت ناحق و ستمگرانه اش را تثبیت کند، مصمم شد تا برای همه نامداران و شخصیت های اسلامی بزرگ نامه بفرستد و آنها را به بیعت با خودش دعوت کند. از این رو، نامه ای برای حاکم مدینه نوشت و در آن خواهان بیعت گرفتن حاکم مدینه از امام حسین (ع) برای خودش شد و دستور داد در صورتی که مخالف بودند، ایشان را به قتل برسانند.
حاکم مدینه این خبر را به اطلاع امام حسین (ع) رساندند و از ایشان جواب خواستند. امام حسین (ع) نیز در پاسخ به نامه حاکم مدینه فرمودند: «اِنّا لِلّهِ وَاِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ وَعَلَى الاِْسْلامِ الْسَّلامُ اِذ قَدْ بُلِيَتِ الاُْمَّةُ بِراعٍ مِثْلَ يَزيدَ، وَلَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللّه ِ صلي الله عليه و آلهيَقُولُ: اَلْخِلافَةُ مُحَرَّمَةٌ عَلى آلِ اَبى سُفيانَ.». «امام فرمودند: در این صورت باید گفت: همانا ما از خداییم و به سوی خدا برمی گردیم و آنگاه که افرادی چون یزید بر مسند حکومت اسلامی بنشینند، باید فاتحه اسلام را خواند. این زمام داران با نام اسلام و قدرت اسلامی، اسلام را از بین می برند. و من خودم از پیامبر اکرم (ص) شنيدم كه می فرمودند: خلافت بر ابوسفیان حرام است.
حتما بخوانید: زندگی نامه حضرت محمد از تولد تا رحلت
شهادت امام حسین (ع)
امام حسین (ع) از این مساله آگاه بودند که اگر حکومت یزید را نپذیرند و در مدینه بمانند، ایشان را به شهادت خواهند رساند. در نتیجه به امر خداوند، شبانه و مخفیانه از مدینه به سوی مکه حرکت کردند. سپس کوفیان از امام حسین (ع) که در مکه به سر می بردند، درخواست کردند که نزد آنان بیایند تا زمامدار امور ایشان باشند. امام حسین (ع) نیز مسلم بن عقیل که پسرعمویشان بودند را به کوفه فرستادند تا واکنش اجتماعی و حرکتشان را از نزدیک دیده و برایشان بنویسد. مسلم که به کوفه رسید، با استقبال گرم و صمیمی مواجه شد. هزاران نفر با ایشان به عنوان نایب امام حسین (ع) بیعت کردند و مسلم نیز نامه ای به امام حسین (ع) نوشت و حرکت فوری امام حسین (ع) به سوی کوفه را لازم دانست.
با وجود اینکه امام حسین (ع) کوفیان را به خوبی می شناختند، اما بی وفایی و بی دینی شان را در زمان حکومت پدر خود دیده بودند. ایشان می دانستند که نمی توانند به گفته های آنها اعتماد و بر روی بیعت شان حساب کنند. اما برای اجرای امر پروردگار و اتمام حجت تصمیم به حرکت به سمت کوفه گرفتند. ایشان تا هشتم ذیحجه در مکه ماندند تا هر کسی که در راه مکه مانده بود، خود را به ایشان برساند و در چنین روزی با پیروان خود از مکه راهی کوفه شدند. ایشان با این اقدام به جهانیان فهماندند که یزید را به رسمیت نمی شناسند و با او بیعت نخواهند کرد، بلکه علیه او قیام خواهند کرد.
یزید که متوجه حرکت ایشان به سمت کوفه شد و از بیعت کوفیان با او آگاه گشت، ابن زیاد را از طرف خودش به کوفه فرستاد. ابن زیاد از ضعف در ایمان و دو رویی و ترس مردم کوفه استفاده کرد و با ایجاد تهدید و ارعاب، آنان را از اطراف مسلم پراکنده کرد و در نتیجه مسلم به تنهایی با اعمال ابن زیاد به مبارزه پرداخت. در نهایت کار به جایی رسید که همان کسانی که برای نوشتن نامه به امام حسین اصرار کرده بودند، لباس رزم پوشیدند تا به محض ورود امام حسین به کوفه، ایشان را به شهادت برسانند.
حتما بخوانید: متن تسلیت تاسوعا و عاشورای حسینی
امام حسین (ع) از زمانیکه مدینه را ترک کردند و تمام مدتی که در مکه بودند و در طول حرکت از مکه به کربلا، به صراحت اعلام می کردند مقصود من از حرکت، رسوا ساختن حکومت ضد اسلامی یزید و برپایی امر به معروف و نهی از منکر و ایستادگی در برابر ظلم و ستم است. من به جزء زنده نگاه داشتن نام اسلام و دین محمدی و سنت پیامبر، هدف دیگری ندارم. این ماموریتی است که خداوند به من واگذار کرده و من باید در این راه تلاش کنم، حتی اگر این کار به قیمت کشته شدن خودم و فرزندان و یاران من تمام شود. امام حسین (ع) با علم امامت می دانستند که این آخرین سفرشان به شهادت می انجامد. اما ایشان کسی نبودند که از فرمان خداوند سرپیچی کرده و در برابر این دستور آسمانی و فرمان خداوند برای جان خود ارزش قائل شده یا واهمه ای از اسارت خود و خانواده شان داشته باشند. ایشان بلا و شهادت را سعادت می دانستند.
امام از مکه رهسپار کوفه شدند تا زمامدار امور مومنین باشند، اما قبل از امام حسین (ع)، عبیدالله بن زیاد از طرف یزید وارد کوفه شد تا امام نتواند وارد کوفه شود. امام حسین (ع) در کربلا با سپاهیان عبیدالله بن زیاد مواجه شدند و در جنگی که در دهم محرم سال 61 قمری میان دو لشکر در گرفت، به همراه 72 تن از یارانش به شهادت رسیدند. پس از جنگ نیز خانواده ایشان به اسارت یزید در آمدند و به کوفه و شام فرستاده شدند.
شهادت ایشان تاثیر قابل توجهی بر رفتار مسلمانان و شیعیان در طول تاریخ داشت. شهادت ایشان الهام بخش مبارزات، انقلاب ها و قیام های متعددی بود. آن حضرت زمانی که اساس اسلام را در خطر دید، همراه یاران اندک و با ایمان خود با سپاه یزید به مبارزه پرداخت به گونه ای که دامنه تاثیر آن تا ابدیت کشیده شد و چنان در عمق دل ها تاثیرگذار بود که همه ساله عاشقان آن حضرت و شیعیان در سرتاسر جهان در ایام محرم برای ایشان سوگواری و عزاداری می کنند.
حرم امام حسین (ع)
مقبره امام حسین (ع) در کربلا واقع شده است. در واقع یاران آن حضرت، پیکره ایشان و یارانش را در همان جایی که به شهادت رسیدند، دفن کردند. در آن دوران، آرامگاه ایشان تنها برآمدگی هایی بر روی خاک بود. در طول تاریخ بارها و بارها مقبره ایشان ساخته و مزین گشته و بارها تخریب شد. به عنوان مثال در دوران قاجار، آقا محمدخان قاجار دستور داد تا گنبد امام حسین (ع) را با طلا آراسته کنند. مهم ترین و جدی ترین تخریب ایجاد شده به دستور متوکل صورت گرفت. وهابیان نیز در سال 1216 قمری آسیب جدی به بارگاه ایشان وارد کردند.
نتیجه گیری
امام حسین (ع)، سومین امام شیعیان و فرزند علی بن ابی طالب (ع) و فاطمه (ع) دختر رسول اکرم است. زندگی ایشان سرتاسر از رشادت ها و دلیری ها برای مبارزه در راه خدا و اسلام است. ایشان برای حفظ اسلام و امر به معروف و نهی از منکر از جان خویش و همراهان گرامی شان هراسی نداشتند و اگر فداکاری ها و از جان گذشتگی های آن حضرت نبود، اسلام زنده نمی ماند.
مطالب مرتبط:
اعمال شب و روز عاشورا در مفاتیح