ارتقاء پردازنده گرافیکی در لپتاپ ها معمولاً چالشبرانگیز است، زیرا اغلب قطعات بهصورت یکپارچه طراحی شده و روی مادربرد لحیم شدهاند. برخلاف رایانههای رومیزی که ساختاری مدولار دارند و امکان تغییر قطعات بهسادگی وجود دارد، لپتاپها معمولاً قابلیت ارتقا را فدای قابلیت حمل میکنند. حتی تغییراتی مانند افزایش رم یا فضای ذخیرهسازی در برخی مدلها دشوار یا غیرممکن است. با اینکه شرکتهایی مانند Dell تلاشهایی برای ارائه لپتاپهای قابل ارتقا انجام دادهاند، اما این ایده چندان موفق نبوده است.
با این حال، برندهایی مانند Framework گزینههای ماژولار را پیشنهاد میدهند. از سوی دیگر، پردازندههای گرافیکی خارجی (eGPU) میتوانند جایگزینی برای محدودیتهای سختافزاری لپتاپ باشند، هرچند که این راهکار نیز معایب خاص خود را دارد. در این مقاله از سلام دنیا، نگاهی آیا میشود کارت گرافیک لپ تاپ را عوض کرد؛ و امکان ارتقاء کارت گرافیک در لپتاپها و برخی از راهحلهای موجود برای بهبود عملکرد گرافیکی خواهیم داشت.
آیا میتوان کارت گرافیک (GPU) لپتاپ را ارتقا داد؟
در بیشتر موارد، نه. ارتقاء پردازنده گرافیکی داخلی لپتاپ - مانند سختافزار Arc مجتمع اینتل یا سختافزار Radeon AMD که همراه با تراشههای مدرن ارائه میشود - ممنوع است. پردازندههای گرافیکی یکپارچه، خوب، به همراه پردازنده در مادربرد ادغام میشوند. و از آنجایی که نمیتوانید پردازنده لپتاپ را بدون تعویض کامل مادربرد ارتقا دهید، پردازنده گرافیکی یکپارچه در کنار شماست.
حتما بخوانید: کارت گرافیک چیست و چگونه کار می کند
متأسفانه، حتی پردازندههای گرافیکی لپتاپ مجزا به برد لحیم میشوند و با یک سیستم خنککننده اختصاصی طراحی شدهاند که برای کار با چیدمان برد خاص ساخته شده است. آیا تا به حال پنل پایینی لپ تاپ گیمینگ را جدا کرده اید؟ ممکن است شبیه سیمها، روبانها و لولههای حرارتی به هم ریخته به نظر برسد، اما در واقع به دقت چیده شده است تا همه سختافزار را به درستی جا دهد. این لپتاپها با هدف ارتقاء طراحی نشدهاند و در بیشتر موارد، سادهترین راه برای ارتقاء پردازنده گرافیکی لپتاپ، خرید یک لپتاپ کاملاً جدید است.
آیا لپتاپی با قابلیت ارتقای پردازنده گرافیکی (GPU) وجود دارد؟
چند سال پیش، دل سعی کرد یک لپ تاپ بازی قابل ارتقا با Alienware Area-51m ارائه دهد، یک لپ تاپ گیمینگ عظیم با گرافیک قابل ارتقا. با این حال، این آزمایش تنها یک سال به طول انجامید تا اینکه دل از Alienware Area-51m R2 رونمایی کرد، یک مدل به روز شده بدون هیچ گونه قطعات قابل ارتقا. این شکست منجر به پیگرد قانونی علیه Dell شد و به نظر می رسید رویای لپ تاپ بازی قابل ارتقا به پایان رسیده است. با این حال، هنوز امیدی در قالب لپ تاپ فریم ورک وجود دارد. Framework با ارائه لپتاپهای ماژولار 13 اینچی و کرومبوکها با بسیاری از قطعات قابل ارتقا، نامی برای خود دست و پا کرده است. لپ تاپ Framework 13 بهترین انتخاب ما در مورد بهترین لپ تاپ های قابل ارتقا است ، اما اخیراً این شرکت لپ تاپ Framework 16 را معرفی کرده است که از این نظر حتی بهتر است.
حتما بخوانید: تغییر تنظیمات کارت گرافیک برای استفاده از GPU اختصاصی ویندوز
این دستگاه دارای پردازنده های AMD Ryzen است، اما همچنین دارای یک محل توسعه است که می تواند به صورت اختیاری شامل یک پردازنده گرافیکی AMD Radeon RX 7700S باشد. در حال حاضر، این اولین نسل از لپتاپ است، بنابراین تنها یک GPU در دسترس است، اما ممکن است شاهد گسترش آنها در طول زمان باشیم. حتی در حالت فعلی، این از نظر فنی یک گزینه ارتقاء است. میتوانید همین حالا لپتاپ Framework 16 را بدون کارت گرافیک بخرید و بعداً بسط گرافیک را دریافت کنید. به دلیل طراحی ماژولار آن، می توانید اجزای لپ تاپ Framework 16 را هر زمان که بخواهید تغییر دهید. فراتر از لپ تاپ Framework، تنها گزینه واقعی شما برای افزودن قدرت گرافیکی بیشتر به لپ تاپ شما از طریق یک GPU خارجی است.
پردازنده های گرافیکی خارجی یک راه حل مدرن (اما گران قیمت) برای مشکل گرافیک لپ تاپ هستند. فرض کنید یک لپتاپ خریدهاید. در داخل لپ تاپ جایی برای ارتقاء GPU وجود ندارد، اما نمی خواهید اجازه دهید بقیه لپ تاپ هدر برود. اینجاست که GPU های خارجی وارد می شوند. می توانید پردازنده های گرافیکی خارجی را به دو نوع اصلی تقسیم کنید. ممکن است یک محفظه GPU خارجی تهیه کنید که برای قرار دادن کارتهای گرافیک دسکتاپ (شامل برخی از بهترین GPUهای موجود در بازار) طراحی شده است یا میتوانید یک راهحل همهکاره دریافت کنید، جایی که GPU و محفظه یک آیتم واحد هستند.
در هر دو مورد، GPU خارجی با استفاده از کابلی که معمولاً یک کابل Thunderbolt 4 (یا USB4) یا یک راه حل جایگزین مانند OCuLink یا کانکتورهای اختصاصی مانند کانکتور Asus ROG Xg Mobile است، به لپ تاپ شما متصل می شود. این کانکتورهای سطح بالا به عنوان افزونه های PCIe عمل می کنند، بنابراین به نوعی مانند وصل کردن یک GPU در داخل رایانه شما است. از آنجایی که آنها از کابلی استفاده می کنند که (معمولاً) در بسیاری از لپ تاپ های مختلف استاندارد است، GPU های خارجی به راحتی ارتقا داده می شوند و اغلب ارزان تر از خرید کامل یک لپ تاپ جدید هستند. همچنین به شما این امکان را می دهد که برعکس عمل کنید و بقیه لپ تاپ را در حالی که GPU را حفظ کرده اید، ارتقا دهید، اگر قبلاً برای شما خوب کار می کند.
معایب پردازنده های گرافیکی خارجی
یکی از معایب بزرگ eGPU این است که مانع تحرک لپ تاپ می شود. حمل لپتاپ و eGPU با خود سختتر است و در اغلب موارد، محفظه را در خانه ترک میکنید. با این حال، این یک راه مفید برای دسترسی به سخت افزار با کارایی بالا، رزرو بازی های سبک تر یا کارهایی است که می توانند روی سخت افزار داخلی لپ تاپ برای زمانی که در حال حرکت هستید اجرا شوند. شاید فقط زمانی که در حال حرکت هستید نیاز به انجام کار داشته باشید، اما میخواهید وقتی به خانه میرسید از لپتاپ برای بازی استفاده کنید، بنابراین میتوانید GPU خارجی را آماده داشته باشید.
حتما بخوانید: تست سالم بودن کارت گرافیک GPU در ویندوز 11
اما یک مشکل قابل توجه دیگر وجود دارد - شما با داشتن آن GPU در رایانه شخصی خود، عملکرد مشابهی را از یک GPU خارجی دریافت نخواهید کرد. مشکل بزرگ اینجا پهنای باند است. Thunderbolt 4 دارای پهنای باند 40 گیگابیت در ثانیه است و 32 گیگابیت در ثانیه برای تونل زنی PCIe در نظر گرفته شده است. این معادل حدود 4 گیگابایت بر ثانیه پهنای باندی است که به طور بالقوه برای پردازنده گرافیکی خارجی شما در دسترس است. یک GPU دسکتاپ مدرن از یک اتصال PCIe 4.0 x16 استفاده میکند، با این حال، سرعت آن در حدود 32 گیگابایت بر ثانیه است که هشت برابر بیشتر از آنچه Thunderbolt 4 ارائه میکند.
این بدان معناست که شما هرگز به خود GPU فشار وارد نخواهید کرد، زیرا اغلب مینشیند و منتظر میماند تا اتصال دادهها را منتقل کند. این بخشی از چیزی است که باعث می شود GPU های خارجی جذابیت کمتری داشته باشند. شما برای عملکرد کلاس دسکتاپ علاوه بر صرف صدها دلار برای یک محفظه هزینه می کنید، اما از مزایای کامل آن بهره مند نمی شوید. تا حدودی به همین دلیل است که ما شاهد راهحلهای یکپارچهتر هستیم که به جای آن از پردازندههای گرافیکی کلاس لپتاپ استفاده میکنند، مانند One Xplayer OneXGPU. اینها پردازندههای گرافیکی قابل حملتری را ایجاد میکنند که همچنان قدرت را افزایش میدهند و عملکرد کمتری را روی میز باقی میگذارند.
ارتقای کارت گرافیک لپتاپ؛ واقعیت یا رویا؟
با وجود نکات منفی، هنوز امیدی برای GPU های خارجی وجود دارد. دستیهای بازی رایانهای مانند Asus ROG Ally علاقه به پردازندههای eGPU را برانگیختهاند، عمدتاً به این دلیل که به هیچ وجه نمیتوانید یک GPU مجزا در داخل دستگاه دستی دریافت کنید. برخلاف لپ تاپ، تنها راه برای بدست آوردن قدرت بیشتر پردازنده گرافیکی، خرید یک پردازنده گرافیکی خارجی است. به همین دلیل، شاهد ارائههای جدید پردازندههای گرافیکی خارجی، با مدلهای سطح بالاتری مانند ROG Xg Mobile ایسوس، و همچنین گزینههای میانردهتری مانند One Xplayer OneXGPU فوقالذکر و GPD G1 بودهایم. علاوه بر این، این راهحلها از یک رابط جدید (تا آنجایی که eGPUها هستند) به نام OCuLink را نیز در بر میگیرند.
حتما بخوانید: حل مشکل عدم شناسایی کارت گرافیک NVIDIA در ویندوز 11
این کانکتور دو برابر پهنای باند PCIe Thunderbolt 4 را ارائه می دهد، بنابراین با وجود اینکه هنوز در سطح یک GPU داخلی لپ تاپ نیست، عملکرد بسیار کمتری را به دلیل محدودیت های پهنای باند از دست می دهید. علاوه بر این، Thunderbolt 5 به تازگی در لپتاپهایی مانند Razer Blade 18 ظاهر شده است. پهنای باند PCIe را دو برابر میکند، که ممکن است برای مرتبطتر کردن GPUهای خارجی دوباره کافی باشد. در حالی که امیدواریم، OCuLink-2 را فراموش نکنیم، نسخه ای از این کانکتور که چهار برابر پهنای باند Thunderbolt 4 یا دو برابر آنچه که Thunderbolt 5 و اتصالات فعلی OCuLink ارائه می دهند، وعده می دهد. اگر پردازندههای گرافیکی خارجی کشش کافی پیدا کنند، قطعاً میتوانیم در آینده شاهد بهرهگیری از برخی از پردازندههای گرافیکی خارجی باشیم.
سخن آخر
اگر نمیخواهید با چالشهای ارتقای GPU در لپتاپ مواجه شوید، همیشه میتوانید یک رایانه شخصی بسازید و آن را مطابق نیاز خود بهروز نگه دارید. همچنین، میتوانید یک لپتاپ مقرون بهصرفه با یک کارت Wi-Fi قدرتمند (یا حتی یک پورت اترنت) تهیه کرده و با استفاده از قابلیت Remote Desktop در ویندوز 11، حتی از راه دور به سیستم قدرتمند خود دسترسی داشته باشید.
مطالب مرتبط:
روش پایین آوردن دمای کارت گرافیک
حافظه ویدئویی (VRAM) در کامپیوتر چیست
دیدگاه ها