علائم سنگ مثانه چیست؛ علت و درمان سنگ مثانه در زنان و مردان

سنگ های مثانه توده های سختی از مواد معدنی در مثانه شما هستند.سنگ مثانه زمانی ایجاد می شود که مواد معدنی موجود در ادرار غلیظ، متبلور شوند و به سنگ تبدیل شوند. این مشکل اغلب زمانی رخ می دهد که برای تخلیه کامل مثانه دچار مشکل باشید.سنگ‌های مثانه کوچک ممکن است بدون درمان از بین بروند، اما گاهی اوقات سنگ‌های مثانه نیاز به دارو یا جراحی دارند. سنگ مثانه در صورت درمان نشدن ممکن است منجر به عفونت و سایر عوارض شود. در این مطلب سلام دنیا، درباره اینکه علائم سنگ مثانه چیست ؛ علت سنگ مثانه در زنان و مردان، عوارض، عوامل خطرساز، آزمایشات، روش تشخیص و درمان سنگ مثانه و پیشگیری از آن صحبت کردیم. با ما همراه باشید.

علائم سنگ مثانه

گاهی اوقات سنگ های مثانه، حتی سنگ های بزرگ هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. اما اگر سنگ دیواره مثانه را تحریک کند یا جریان ادرار را مسدود کند، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد زیر شکم
• درد در هنگام ادرار کردن
• تکرر ادرار
• مشکل در ادرار کردن یا قطع شدن جریان ادرار
• خون در ادرار

حتما بخوانید: خون در ادرار نشانه چیست

• ادرار کدر یا رنگ تیره غیر طبیعی

علت سنگ مثانه

زمانی که مثانه به طور کامل تخلیه نشود، سنگ مثانه ایجاد شود. این باعث می شود که ادرار به ادرار غلیظ تبدیل شود. ادرار  غلیظ باقی مانده در مثانه می تواند متبلور و تبدیل به سنگ شود.

برخی از عفونت ها می توانند منجر به تشکیل سنگ مثانه شوند. گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای که بر توانایی مثانه برای نگه داشتن، ذخیره یا دفع ادرار تأثیر می گذارد، می تواند منجر به تشکیل سنگ مثانه شود. هر ماده خارجی موجود در مثانه باعث ایجاد سنگ مثانه می شود.

شایع ترین شرایطی که باعث ایجاد سنگ مثانه می شود عبارتند از:

بزرگ شدن غده پروستات: بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) می تواند باعث ایجاد سنگ مثانه در مردان شود. بزرگ شدن پروستات می تواند جریان ادرار را مسدود کند و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کند.

حتما بخوانید: 6 درمان خانگی و داروی گیاهی برای بزرگ شدن پروستات

اعصاب آسیب دیده: به طور معمول، اعصاب پیام ها را از مغز به عضلات مثانه می رسانند و عضلات مثانه را برای سفت شدن یا شل شدن هدایت می کنند. اگر این اعصاب در اثر سکته مغزی، آسیب نخاعی یا سایر مشکلات سلامتی دچار آسیب شوند،ممکن است مثانه به طور کامل تخلیه نشود. این مشکل به مثانه نوروژنیک معروف است.

سایر علل احتمالی سنگ مثانه عبارتند از:

التهاب: التهاب مثانه که گاهی به دلیل عفونت های مجاری ادراری یا پرتودرمانی لگن ایجاد می شود، می تواند منجر به سنگ مثانه شود.

تجهیزات پزشکی: کاتترهای مثانه، لوله‌های باریکی که از طریق مجرای ادرار برای کمک به تخلیه ادرار از مثانه وارد می‌شوند،ممکن است باعث ایجاد سنگ مثانه شوند. همینطور اشیایی مانند دستگاه پیشگیری از بارداری یا استنت های مجاری ادراری که به طور تصادفی به مثانه شما مهاجرت می کنند. کریستال های معدنی که بعداً تبدیل به سنگ می شوند، تمایل دارند روی سطوح این دستگاه ها تشکیل شوند.

سنگ کلیه: سنگ هایی که در کلیه شما تشکیل می شوند مانند سنگ مثانه نیستند. آنها به روش های مختلف تشکیل می شوند. اما سنگ های کوچک کلیه ممکن است از حالب ها به داخل مثانه شما حرکت کنند و اگر دفع نشوند، می توانند به سنگ مثانه تبدیل شوند.

عوامل خطرساز سنگ مثانه

مردان، به خصوص افراد بالای 50 سال، بیشتر در معرض ابتلا به سنگ مثانه هستند.

شرایطی که می تواند خطر ابتلا به سنگ مثانه را افزایش دهد عبارتند از:

انسداد خروجی مثانه: هر شرایطی که جریان ادرار را از مثانه به مجرای ادرار، لوله ای که ادرار را از بدن شما خارج می کند را مسدود کند، می تواند منجر به تشکیل سنگ مثانه شود. دلایل مختلفی وجود دارد، اما شایع ترین آن بزرگ شدن پروستات است.

آسیب عصبی(مثانه نوروژنیک): سکته مغزی، آسیب های نخاعی، بیماری پارکینسون، دیابت، فتق دیسک و تعدادی از مشکلات دیگر می توانند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب وارد کنند.

ممکن است آسیب عصبی و ابتلا به بیماری زمینه ای باعث انسداد خروجی مثانه شوند. وجود این شرایط در کنار هم خطر ابتلا به سنگ مثانه را بیشتر می کند.

عوارض سنگ مثانه

سنگ های مثانه ای که دفع نمی شوند،حتی آنهایی که علائمی ایجاد نمی کنند هم می توانند منجر به عوارضی مانند:

• نارسایی مزمن مثانه: سنگ‌های مثانه درمان‌نشده می‌توانند باعث مشکلات ادراری طولانی‌مدت مانند درد یا تکرر ادرار شوند. سنگ های مثانه همچنین می توانند در دهانه ای که ادرار از مثانه خارج می شود به مجرای ادرار رسوب کرده و جریان ادرار را مسدود کند.
• عفونت های دستگاه ادراری: عفونت های باکتریایی مکرر در دستگاه ادراری ممکن است به دلیل سنگ مثانه ایجاد شود.

حتما بخوانید: برای عفونت ادراری چی بخوریم

آزمایشات و تشخیص سنگ مثانه

معاینه فیزیکی: پزشک شما احتمالاً زیر شکم شما را معاینه می کند تا ببیند آیا مثانه شما بزرگ شده است یا خیر یا ممکن است برای تعیین اینکه آیا پروستات شما بزرگ شده است معاینه رکتوم انجام دهد. همچنین در مورد علائم یا علائم ادراری که دارید صحبت خواهید کرد.

آزمایش ادرار: ممکن است نمونه ای ادراری از شما گرفته شود و از نظر میزان میکروسکوپی خون، باکتری ها و مواد معدنی متبلور بررسی شود. آزمایش ادرار همچنین برای بررسی عفونت دستگاه ادراری هم انجام می شود،زیرا  عفونت می تواند باعث ایجاد سنگ مثانه یا در نتیجه آن تشکیل شود.

• سی تی اسکن: سی تی از اشعه ایکس و رایانه برای اسکن سریع و ارائه تصاویر واضح از داخل بدن شما استفاده می کند. این آزمایش می تواند سنگ های بسیار کوچک را هم تشخیص دهد. سی تی اسکن یکی از دقیق ترین تست ها برای شناسایی انواع سنگ های مثانه است.
• سونوگرافی: این آزمایش امواج صوتی را از اندام ها و سایر ساختارهای بدن شما منعکس می کند تا تصاویری ایجاد کند که به تشخیص سنگ های مثانه کمک می کند.
• اشعه ایکس: عکس برداری با اشعه ایکس از کلیه ها، حالب ها و مثانه به پزشک برای تشخیص اینکه سنگ مثانه دارید یا خیر کمک می کند. با این حال، برخی از انواع سنگ ها را نمی توان در اشعه ایکس معمولی مشاهده کرد.

درمان سنگ مثانه

نوشیدن مایعات فروان ممکن است به دفع طبیعی سنگ کوچک کمک کند. با این حال، از آنجایی که سنگ های مثانه اغلب به دلیل مشکل در تخلیه کامل مثانه ایجاد می شوند، ممکن است آب اضافی برای دفع سنگ کافی نباشد.

در بیشتر مواقع، باید سنگ ها را از مثانه خارج کنید. چند روش برای انجام این کار وجود دارد.

1. درمان سنگ مثانه با شکستن سنگ های مثانه

در این روش، ابتدا داروهای بی حس کننده یا بیهوشی عمومی به شما داده می شود تا شما را بیهوش کند. پس از آن، یک لوله کوچک با یک دوربین در انتهای مثانه شما وارد می شود تا پزشک شما سنگ را ببیند. سپس، لیزر، اولتراسوند یا دستگاه های دیگر سنگ را به قطعات کوچک شکسته و از مثانه خارج می کند.

2. درمان سنگ مثانه با خارج کردن سنگ با جراحی

گاهی اوقات، سنگ های مثانه خیلی بزرگ هستند و یا شکستن آنها خیلی دشوار است. در این موارد، پزشک سنگ های مثانه را از طریق جراحی خارج می کند.درصورتی که سنگ‌های مثانه در نتیجه انسداد خروجی مثانه یا بزرگ شدن پروستات هستند، همزمان با برداشتن سنگ‌های مثانه این شرایط هم باید با جراحی درمان شود.

پیشگیری از سنگ مثانه

از آنجا که سنگ‌های مثانه معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شوند که پیشگیری از آن دشوار است، اما می‌توانید با رعایت نکات زیر احتمال ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهید:

•  در مورد علائم غیر معمول ادراری را با پزشک خود صحبت کنید: تشخیص زودهنگام و درمان بزرگی پروستات یا سایر بیماری های کلیه و مجاری ادراری ممکن است خطر ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهد.
•  مایعات فراوان بنوشید: نوشیدن مایعات فراوان، به خصوص آب، ممکن است به جلوگیری از سنگ مثانه کمک کند؛ زیرا مایعات غلظت مواد معدنی را در مثانه رقیق می کند. میزان نوشیدن آب به سن، اندازه، سلامت و سطح فعالیت شما بستگی دارد. از پزشک خود درباره میزان مناسب مایعات مصرفی سوال بپرسید.

نتیجه گیری:

سنگ های مثانه توده های سختی از مواد معدنی در مثانه هستند که به دلیل عدم تخلیه کامل مثانه رخ می دهند.گاهی اوقات سنگ های کوچک خود به خود دفع می شوند اما سنگ های بزرگ به درمان با دارو و جراحی نیاز دارند.عواملی مانند عفونت دستگاه ادراری،بزرگ شدن غده پروستات،التهاب و اعصاب آسیب دیده می توانند باعث تشکیل سنگ مثانه شوند. سنگ مثانه حتما باید درمان شود زیرا در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز مشکلات جدی تر شود.

مقالات مرتبط:

درمان خانگی سنگ کلیه با 10 نوشیدنی مفید

علائم سنگ کیسه صفرا و درمان آن