آلرژی به کافئین؛ نشانه ها، علائم، تشخیص و درمان حساسیت به کافئین + تفاوت آن با عدم تحمل کافئین

با وجود تعداد افراد زیادی که هر روز کافئین مصرف می کنند، ممکن است باور اینکه حساسیت به کافئین یک مسئله واقعی است برایتان سخت باشد. در حالی که، اغلب مردم از این محرک بدون هیچ مشکلی مصرف می کنند، برخی دیگر ممکن است پس از مصرف دچار اسهال، عصبی شدن، بی خوابی و علائم دیگر شوند.

حساسیت (آلرژی) به کافئین چیست

حساسیت به کافئین می تواند بخاطر مصرف زیاد آن باشد (بیش از 400 میلی گرم کافئین در روز که در حدود 4 فنجان قهوه است). اما برای برخی، این علائم ممکن است پس از نوشیدن یک فنجان قهوه (95 میلی گرم کافئین) دیده شود. واکنش های منفی به مقدار متوسط از کافئین ممکن است ناشی از عدم تحمل غذای غیر آلرژیک باشد، یا به طور کمتر متداول، یک واکنش آلرژیک سیستم ایمنی باشد، درست مانند حساسیت به هر غذای دیگری.

آلرژی به کافئین در مقابل عدم تحمل آن

ممکن است درباره اینکه کافئین چه تاثیری روی بدن شما می گذارد آگاه باشید، اما ممکن است برای پزشک و خودتان مشکل باشد که فوراً متوجه بشوید، چیزی که تجربه می کنید ناشی از آلرژی غذایی یا عدم تحمل است (اگر بخاطر مصرف زیاد نباشد). با این حال برخی از تفاوت های مهم بین آلرژی و عدم تحمل وجود دارد که دانستن آنها ارزشمند است.

علائم آلرژی (حساسیت) به کافئین

حساسیت یا آلرژی کافئین زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی به طور غلط، کافئین را به عنوان یک ماده مضر شناسایی می کند و آنتی بادی ها را که به عنوان ایمونوگلوبین «ای» (IgE) شناخته می شوند را به جریان خون آزاد می کند. وقتی این اتفاق بیفتد، بدن با التهاب، گشاد شدن رگ های خونی و بافت ها و ایجاد بثورات، خارش، کهیر یا تورم واکنش نشان خواهد داد. بثورات پوستی شاید اصلی ترین ویژگی تمایز بین عدم تحمل کافئین و حساسیت به کافئین باشد. علاوه بر علائم پوستی، سایر مشکلات عبارتند از:

• اضطراب
• درد قفسه سینه
• عرق سرد
• سرگیجه
• خستگی
• سردرد
• تپش قلب
• درد مفاصل
• عضلات دردناک

برخلاف برخی آلرژی ها، علائم تنفسی شایع نیست. عدم تحمل غذایی و آلرژی های کافئین می تواند در عرض چند دقیقه تا دو ساعت بروز کند. بنابراین، در حساسیت به کافئین، شدت علائم به طور معمول با سرعتی که ایجاد می شوند مرتبط است. در موارد نادر، آنهایی که به سرعت در حال پیشرفت است ممکن است منجر به آلرژی هایی شود که زندگی فرد را تهدید می کند و به عنوان آنافیلاکسی شناخته می شود. در حالی که این مشکل به طور بالقوه ای مضطرب کننده است، عدم تحمل غذایی به کافئین به ندرت جدی است.

عدم تحمل کافئین

در مقابل، عدم تحمل غذایی (همچنین به عنوان حساسیت غیر آلرژیک غذایی شناخته می شود) به مشکل در هضم غذاهای خاص و نه حساسیت به آنها اشاره دارد. عدم تحمل مواد غذایی اغلب بخاطر فقدان آنزیم خاص مورد نیاز برای متابولیز کردن مواد غذایی خاص (مانند لاکتوز) اتفاق می افتد. بدون وجود ماده لازم برای گوارش غذا، علائمی مانند: نفخ، اسهال، گاز، اسپاسم و درد معده به آسانی اتفاق می افتد.  

عدم تحمل مصرف کافئین، اغلب ناشی از تاثیر آن روی سیستم غدد درون ریز است. در صورت مصرف، کافئین یک پیام رسان شیمیایی را که به عنوان آدنوزین شناخته می شود را مهار می کند، که این ماده شیمیایی به شما کمک می کند بخوابید، و از سوی دیگر تولید آدرنالین، که واکنشی برای "مبارزه یا پرواز" است را تحریک می کند. ترشح بیش از حد آدرنالین می تواند باعث عصبی شدن، بی خوابی، سرگیجه، گر گرفتگی صورت، ضربان قلب سریع، تنفس سریع، تعریق زیاد و ناراحتی معده شود. اگر دچار عدم تحمل غذایی اساسی هستید، این علائم ممکن است بیشتر شود و ناراحتی مشهود بشود.

عوامل افزایش خطر  آلرژی به کافئین

مانند سایر آلرژی ها، علل اساسی آلرژی به کافئین تا حد زیادی ناشناخته است. اعتقاد بر این است که ژنتیک نقش مهمی در این مسئله دارد و برخی از مطالعات نشان دهنده افزایش خطر در افراد مبتلا به جهش ژن آدنوزین (ADORA2A) یا A2A است.

روش تشخیص آلرژی به کافئین

تشخیص آلرژی ها کافئین با یک نشانه کار مشکلی است. حتی اگر خارش یا کهیر ایجاد شود، تست آلرژی اغلب نیاز به تعیین این دارد که عامل آلرژن کافئین یا برخی دیگر از ترکیبات مربوطه است. در مورد قهوه، حتی ممکن است که انواع خاصی از دانه ها یا روش های برشته کردن مسئله سازتر از سایر موارد باشد. همچنین ممکن است قارچ های خاصی روی برگ های قهوه یا چای فرآوری شده باشد که باعث بروز واکنش آلرژیک غیر مرتبط با کافئین شود. بسیاری از این قارچ ها مایکوتوکسین تولید می کنند که بدن آن را به عنوان تهدید بیولوژیکی می شناسد. به عنوان مثال، مشخص شده است که کپک های قارچی دانه قهوه، 18 متاتوکسین مختلف تولید می کند که می تواند پاسخ IgE را در افرادی با دیگر آلرژی های غذایی ایجاد کند.

آزمایش پوستی آلرژی و تست های خونی آنتی بادی IgE سریع ترین و موثرترین ابزار برای تشخیص آلرژی کافئین هستند. آزمایش ژنتیک کمتر متداول است و ممکن است برای شناسایی جهش در ژن ADORA2A (همان ژن مرتبط با بیماری پارکینسون) استفاده شود. آزمایشات مثبت آلرژی به کافئین را نشان می دهد، در حالی که نتایج منفی اشاره به عدم تحمل غذایی دارد.

درمان حساسیت به کافئین

اگر آلرژی یا عدم تحمل مزمن و نسبتاً خفیف است، خوب است که مصرف قهوه و دیگر محصولات حاوی کافئین مثل چای، کولا، شکلات، نوشیدنی های ورزشی، داروهای مخصوص سردرد (مثل آناسین) و محرک های بدون نسخه (مثل NoDoz) متوقف شود تا ببینید آیا علائم بیماری از بین می رود یا عود می کند. اگر شک دارید، برچسب محصول را بخوانید تا ببینید که آیا حاوی هر نوع کافئین، قهوه، عصاره قهوه، شکلات، کاکائو، چای یا شربت کولا است یا نه. حتی محصولی با عنوان "بدون کافئین" ممکن است حاوی مقادیر ناچیزی باشد که می تواند سیستم عصبی مرکزی را در افراد حساس تحریک کند. اگر علائم آلرژی گسترش پیدا کرد، داروهای بدون نسخه خوراکی اغلب می تواند به شما کمک کند. برای آلرژی های مزمن یا عود کننده ممکن است کاربرد داروهای تزریقی برای حساسیت زدایی نسبت به آلرژن، مفید باشد.

راه های مقابله و ترک کردن کافئین

ترک کردن کافئین گاهی در کلام آسان تر از انجام آن است. مانند دیگر شکل های ترک، ترک کافئین می تواند باعث سردرد، خستگی و تحریک پذیری شود. در موارد شدید، حتی ممکن است حالت تهوع و علائمی مانند آنفولانزا را نیز تجربه کنید. یک بررسی جامع از مطالعات منتشر شده در ژورنال Psychopharmacology، نتیجه گیری کرده است که بدترین علائم 21 تا 50 ساعت بعد از قطع کافئین اتفاق می افتد و ممکن است 9 روز طول بکشد تا به طور کامل فروکش کند.

چندین کار وجود دارد که می توانید برای ترک کردن کافئین با کمترین فشار انجام دهید:

• اگر قهوه بخشی از صبحانه شما است، صبح ها به جای آن نوشیدنی گرم بدون کافئین بنوشید. از هر چیزی که حاوی بیش از 18 میلی گرم کافئین است خودداری کنید. به جای آن چای های گیاهی را انتخاب کنید، سرکه سیب گرم یا یک فنجان آب گرم با لیمو مصرف کنید. همچنین محصولات بدون کافئینی وجود دارد که Teeccino نامیده می شود و از کاسنی برشته شده تهیه می شود که طعمی شبیه به قهوه دارد.
• در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا میل شما به نوشیدنی های کافئین دار کاهش یابد. اگر عادت به نوشیدن کولا دارید، آب گازدار را جایگزین آن کنید که می تواند بدون قند اضافی بدن شما را آبرسانی کند.
• برای مقابله با کسالت پیاده روی طولانی یا ورزش انجام دهید. هوای تازه می تواند به شما انرژی بدهد. حتی یک تمرین 20 دقیقه ای می تواند قلب شما را وادار به ضربان بیشتر و تحریک برای تولید اندروفین کند که به بهبود روحیه و هوشیاری کمک می کند.
• به خودتان فرصت استراحت دهید. اگر عادت به مصرف میزان زیادی کافئین کرده اید، ممکن است تا چند روز بعد از عدم مصرف آن، بدن علائم کمبود را نشان دهد. با اختصاص فرصتی برای خواب و استراحت، با این مسئله مقابله کنید.

هنگامی که به میزان متعادل از کافئین استفاده می کنید، تاثیرات آن مانند افزایش هوشیاری غالباً مفید است. اما با وجود اینکه حساسیت به کافئین نادر است، در صورت رخ دادن، می تواند باعث بیماری های جدی در افراد شود. اگر علائم به سرعت بروز کرد و فرد دچار کهیر، تب، مشکل در تنفس، ضربان قلب سریع یا استفراغ شد باید به سرعت با اورژانس تماس گرفت. در صورت عدم درمان، آنافیلاکسی می تواند به سرعت پیشرفت کند و موجب شوک، اغما، نارسایی قلبی یا تنفسی و مرگ شود.

منبع: verywellhealth