طحال عضوی است که درست زیر قفسه سینه چپ شما قرار دارد. بسیاری از بیماری ها و شرایط - از جمله عفونت ها، بیماری های کبدی و برخی سرطان ها - می توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند. در این مقاله سلام دنیا ، با علائم بیماری طحال و علت، تشخیص و راه های درمان بزرگ شدن طحال چیست، آشنا شوید. با ما همراه باشید.
بزرگ شدن طحال یا اسپلنومگالی چیست
طحال بزرگ شده به عنوان اسپلنومگالی (spleh-no-MEG-uh-lee) هم نیز شناخته می شود. بزرگ شدن طحال معمولا علائمی را برای شما ایجاد نمی کند. این مشکل اغلب در طول یک معاینه فیزیکی معمولی کشف و پدیدار می شود. پزشک معمولا نمی تواند که طحال را در بزرگسالان حس کند مگر اینکه طحال آن ها بزرگ شده باشد. تصویربرداری و نیز آزمایش خون می تواند به شناسایی علت های بزرگ شدن طحال شما کمک کند. درمان بزرگی طحال بستگی به علت ایجاد و رخ دادن آن دارد.جراحی برای برداشتن طحال بزرگ شده معمولاً چیزی نیست که مورد نیاز باشد، ولی گاهی اوقات دکتر آن را توصیه می کند.
علائم بزرگ شدن طحال چیست
بزرگ شدن طحال معمولاً هیچ علامت یا علائمی را برای شما ایجاد نمی کند، ولی گاهی اوقات باعث علائم زیر میشود:
- درد یا پری در سمت چپ بالای شکم که می تواند به شانه چپ شما هم سرایت کند
- احساس سیری بدون غذا خوردن یا بعد از خوردن مقدار کمی غذا ( این به این دلیل است که طحال به معده شما فشار می آورد)
- گلبول های قرمز کم (کم خونی)
- عفونت های مکرر
- به راحتی خونریزی کردن
علت بزرگ شدن طحال چیست
تعدادی از عفونت ها و بیماری ها می توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند. بسته به درمان، بزرگ شدن ممکن است موقتی باشد. عوامل مؤثر عبارتند اند از :
- عفونت های ویروسی، مانند مونونوکلئوز
- عفونت های باکتریایی، مانند سیفلیس یا عفونت پوشش داخلی قلب (اندوکاردیت)
- عفونت های انگلی مانند مالاریا
- انواع مختلف کم خونی همولیتیک - وضعیت و بیماری است که با تخریب زودهنگام گلبول های قرمز مشخص می شود
بزرگ شدن طحال و کبد
سیروز و سایر بیماری هایی که بر کبد تأثیر می گذارد. می تواند باعث بزرگ شدن طحال شود.
بزرگ شدن طحال و سرطان خون
سرطان های خون مانند: لوسمی و نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو و لنفوم ها مانند بیماری هوچکین
حتما بخوانید: علت سرطان لنفوم هوچکین چیست
- اختلالات متابولیک، مانند بیماری گوچر و بیماری نیمن پیک
- فشار بر وریدهای طحال یا کبد یا لخته شدن خون در این سیاهرگ ها
- شرایط خود ایمنی، مانند لوپوس یا سارکوئیدوز
طحال چگونه کار می کند
طحال شما در زیر قفسه سینه در کنار شکم در سمت چپ شکم شما جمع شده است. اندازه آن به طور کلی به قد، وزن و جنسیت شما مربوط می شود. این اندام نرم و اسفنجی شما چندین کار مهم را انجام می دهد. این کار ها عبارتند از:
- فیلتر کردن و از بین بردن سلول های قدیمی و آسیب دیده خون
- جلوگیری از عفونت با تولید گلبول های سفید (لنفوسیت ها) و عمل کردن به عنوان اولین خط دفاعی در برابر ارگانیسم های بیماری زا
- ذخیره گلبول های قرمز و پلاکت ها که به لخته شدن خون شما کمک می کنند
بزرگ شدن طحال روی هر یک از این کارها تاثیر می گذارد. هنگامی که طحال بزرگ می شود، ممکن است طحال شما مانند همیشه عمل نکند.
عوامل خطرساز بزرگ شدن طحال
هر فردی در هر سنی ممکن است به بزرگی طحال مبتلا شود، که گروه‌های خاصی در معرض خطر بالاتری از جمله گروه های زیر قرار دارند:
- کودکان و بزرگسالان جوان مبتلا به عفونت هایی مانند مونونوکلئوز
- افرادی که به بیماری گوچر، بیماری نیمن پیک و چندین اختلال متابولیک ارثی دیگر که بر کبد و طحال تأثیرخود را می گذارد مبتلا باشند.
- افرادی که در مناطقی که مالاریا شایع است زندگی و یا به آن سفر می کنند
عوارض بزرگ شدن طحال (بزرگ شدن طحال خطرناک است)
عوارض بزرگ شدن طحال عبارت است از موارد زیر:
- عفونت. بزرگ شدن طحال می تواند تعداد گلبول های قرمز سالم، پلاکت ها و گلبول های سفید را در جریان خون شما کاهش و منجر به عفونت های مکرر شود. کم خونی و افزایش خونریزی هم در آن نیز ممکن است.
- پارگی طحال. حتی طحال های سالم هم نرم هستند و به راحتی، مخصوصاً در تصادفات اتومبیل آسیب می بینند. احتمال پارگی زمانی که طحال شما بزرگ شده است بسیار بیشتر و شایع تر است. پارگی طحال می تواند باعث خونریزی خطرناک در شکم شما شود.
تشخیص بزرگ شدن طحال
طحال بزرگ شده معمولاً در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. پزشک شما اغلب با معاینه بالای شکم چپ شما می تواند آن را احساس کند. در برخی از افراد به ویژه آنهایی که لاغر اندام هستند گاهی اوقات طحال سالم و با اندازه طبیعی در طول معاینه را میتوان احساس کرد.
پزشک شما ممکن است این نوع آزمایشات را برای تأیید تشخیص بزرگ بودن طحال شما تجویز کند:
- آزمایش‌های خون، مانند شمارش کامل خون برای بررسی تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها در سیستم و عملکرد کبد
- سونوگرافی یا سی تی اسکن برای کمک به تعیین اندازه طحال
- MRI برای ردیابی جریان خون در طحال
یافتن علت
گاهی اوقات آزمایشات بیشتری برای یافتن دلیل بزرگ شدن طحال از جمله آزمایش بیوپسی مغز استخوان مورد نیاز است. نمونه ای از مغز استخوان جامد ممکن است در روشی به نام بیوپسی مغز استخوان برداشته شود. شما میتوانید آسپیراسیون مغز استخوان را داشته باشید که بخش مایع مغز شما را از بین می برد. هر دو روش ممکن است به طور همزمان انجام شوند.
نمونه های مغز استخوان مایع و جامد را معمولاً از لگن میگیرند. یک سوزن از طریق یک برش یا شکاف وارد استخوان می شود. برای کاهش ناراحتی قبل از آزمایش، شما را یا بیهوشی کلی یا موضعی میکنند. بیوپسی سوزنی از طحال به دلیل خطر خونریزی نادر است.
حتما بخوانید: آزمایش شمارش کامل سلول های خونی (CBC) چیست
پزشک شما ممکن است جراحی را برای برداشتن طحال شما برای اهداف تشخیصی توصیه کند و این خود زمانی رخ میدهد که هیچ دلیل قابل شناسایی برای بزرگ شدن طحال شما وجود نداشته باشد. طحال به عنوان درمان برداشته می شود. پس از جراحی برداشتن آن، طحال زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا لنفوم احتمالی طحال را بررسی کنند.
درمان بزرگ شدن طحال چیست
درمان بزرگ شدن طحال بر عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر به عفونت باکتریایی دچار هستید، درمان شامل آنتی بیوتیک میشود.
نظارت فعال
اگر طحال شما بزرگ شده است اما علائمی برای آن ندارید و علت آن پیدا نمی‌شود، ممکن است پزشک نظارت فعال را پیشنهاد کند. در صورت بروز علائم، طی 6 تا 12 ماه یا زودتر برای ارزیابی مجدد به پزشک مراجعه می کنید.
جراحی برداشتن طحال
اگر بزرگ شدن طحال باعث عوارض جدی برای شما شود و یا علت آن قابل شناسایی یا درمان نباشد، جراحی برای برداشتن طحال (طحال برداری) ممکن است یک گزینه برای شما باشد. در موارد مزمن یا بحرانی، جراحی ممکن است بهترین عملکرد و امید را برای بهبودی به شما ارائه دهد.
حذف انتخابی طحال نیاز به بررسی دقیق دارد. شما می توانید بدون طحال هم زندگی فعالی داشته باشید، اما احتمال اینکه مبتلا به عفونت های جدی یا حتی تهدید کننده زندگی پس از برداشتن طحال هم شوید، بیشتر میشود.
کاهش خطر عفونت بعد از جراحی طحال
- پس از برداشتن طحال، اقدامات خاصی می تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک کند، این اقدامات شامل موارد زیر میشوند:
- یک سری واکسیناسیون قبل و بعد از اسپلنکتومی. این واکسن‌ها شامل واکسن‌های پنوموکوک (Pneumovax 23)، مننگوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا نوع b (Hib) است که از پنومونی، مننژیت و عفونت‌های خون، استخوان‌ها و مفاصل محافظت و جلوگیری می‌کند. شما همچنین هر پنج سال بعد از جراحی به واکسن پنوموکوک نیاز خواهید داشت.
- مصرف پنی سیلین یا سایر آنتی بیوتیک ها بعد از جراحی و نیز هر موقع که شما یا پزشکتان به احتمال عفونت مشکوک شده باشید.
- با اولین نشانه از تب که می تواند نشان دهنده عفونت باشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
- از سفر به نقاطی از جهان که در آن بیماری‌های خاصی مانند مالاریا شایع است خودداری کنید.
شیوه زندگی و درمان های خانگی بزرگ شدن طحال
- از ورزش های تماسی - مانند فوتبال آمریکایی، فوتبال و هاکی - خودداری کنید و فعالیت های دیگر را همانطور که توصیه می شود برای کاهش خطر پارگی طحال محدود کنید.
- بستن کمربند ایمنی نیز مهم است. اگر تصادف کنید، کمربند ایمنی می تواند به محافظت از طحال شما کمک کند.
- در آخر، حتما واکسن های خود را به روز بزنید زیرا اگر نزنید خطر ابتلا به عفونت در شما افزایش می یابد. این بدان معناست که حداقل یک واکسن آنفولانزای سالانه و هر 10 سال یک بار تقویت کننده کزاز، دیفتری و سیاه سرفه را تزریق کنید. از پزشک خود بپرسید که آیا به واکسن های دیگری نیاز دارید یا خیر.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر در قسمت بالای شکم سمت چپ خود احساس درد میکنید حال به خصوص اگر درد شما شدید باشد یا درد شما با نفس عمیق بدتر شود ، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
بزرگ شدن طحال یا اسپلنومگالی می تواند به علت های از جمله سرطان خون، سیروز کبد یا عفونت ایجاد شود که معمولا بدون علامت است. ما در این مطلب به شما علت، عوارض و درمان بزرگ شدن طحال با روش های خانگی و پزشکی را بیان کردیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد.
مقالات مرتبط:
علت درد زیر شکم سمت چپ چیست و درمان آن
11 علت درد سمت راست و بالای شکم: تشخیص و زمان مراجعه به پزشک