والدین همیشه این نگرانی را دارند که نوزاد آنها خیلی سرد یا خیلی گرم شود، زیرا همیشه علائم گرمازدگی در نوزادن یا سرماخوردگی فوراً مشخص نمی شود. شاید شما هم مثل بسیاری از والدینی باشید که شب ها به اتاق کودک خود می روند برای اینکه مطمئن شوند دمای اتاق مناسب است. بررسی دمای اتاق بسیار خوب است، اما موقعیت های دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث گرمازدگی نوزاد شود و شما باید به آنها نیز توجه کنید. مهم نیست که چه فصلی از سال باشد، احتمال گرما زده شدن نوزاد شما در هر فصلی وجود دارد. گرما زدگی نوزادان به خصوص در فصل تابستان اتفاق می افتد، اما گرمازدگی در پاییز و زمستان هم غیر ممکن نیست. پوشاندن لباس زیاد یا روشن کردن وسایل گرمایشی بیش از حد در اتاق آنها، از دلایل رایج گرمازدگی نوزادان در فصل های سرد است.
نوزادان و کودکان به اندازه بزرگسالان توانایی خود تنظیمی دمای بدن را ندارند، بنابراین بیشتر در معرض گرمازدگی هستند. برای اینکه مطمئن شوید دمای بدن کودک در حد مناسبی قرار دارند، لباس های فرزند خود را متناسب با آب و هوا انتخاب کنید و دمای داخل خانه را تا حد ممکن خنک نگه دارید. اما اگر همه مسائل را هم رعایت کنید باز هم ممکن است نوزاد دچار گرمازدگی شود. در اینجا برخی از علائم گرمازدگی نوزاد و نحوه خنک کردن او را توضیح می دهیم.
علائم گرمازدگی نوزاد و نحوه خنک کردن و درمان او
1. با لمس کردن نوزاد
اولین نشانه گرمازدگی نوزاد این است که با لمس بدن او می توان این گرما را حس کرد. یک راه ساده وجود دارد که به شما نشان می دهد نوزاد خیلی گرم شده یا دچار گرمازدگی شده است. شما می توانید با لمس گوش ها و گردن نوزاد متوجه گرمازدگی شوید. اگر گوش و گردن نوزاد قرمز و گرم است، پس گرمش شده است. درجه حرارت بدن نوزدان در طول روز متفاوت است، پس دقت کنید که در طول روز و هنگام خواب دمای مناسبی فراهم باشد. وقتی که کودک شما می خوابد لباس زیادی به او نپوشانید. بهتر است لباس های نازک به نوزاد خود بپوشانید، پارچه های نخی انتخاب خوبی است که می توانید در صورت لزوم آن را کم کنید.
2. قرمز شدن پوست نوزاد
بعضی از نوزادان وقتی گرم می شوند به طور طبیعی از بقیه قرمزتر می شوند، اما اغلب هنگام گرمازدگی نوزادان قرمز می شوند. قرمزی پوست می تواند با نشانه های دیگری مثل بالا رفتن نبض و حالت تهوع بروز کند که علائم گرمازدگی کودک است. اگر متوجه شدید که پوست نوزاد شما قرمز می شود یک لایه از لباس او را کم کنید یا وسایل گرمایشی را خاموش کنید.
3. بالا رفتن ضربان قلب
دلیل بالا رفتن ضربان قلب در هنگام گرمای بیش از حد، تلاش بدن برای پایین آوردن دما و خنک کردن بدن است. اگر ضربان قلب و تنفس نوزاد سریع می شود، بدن او سعی دارد تا حد امکان دما را پایین بیاورد، در این صورت آب کافی به نوزاد بدهید و به نقطه خنک تری منتقلش کنید.
4. نوزاد گرمازده تب دارد اما عرق نمی کند
دمای طبیعی بدن نوزادان در حدود 36.5 درجه سانتیگراد است. هر دمای بالاتر از 37.5 درجه سانتیگراد می تواند به عنوان تب و گرمازدگی محسوب شود. اگر دمای بدن نوزاد شما بالاتر از 39 درجه سانتیگراد است و عرق نمی کند، ممکن است دچار گرمازدگی شده باشد و باید با اورژانس تماس بگیرید.
5. بی حالی و عدم فعالیت
یکی دیگر از علائم گرمازدگی، بی حالی نوزادان است که باید در چنین موقعیتی دمای بدن نوزاد را اندازه بگیرید و سریعاً بدن را خنک کنید. دادن مایعات کافی و بردن به یک حمام ولرم می تواند به رفع گرمازدگی نوزاد کمک کند.
6. استفراغ بخاطر گرمازدگی
آکادمی اطفال آمریکا تهوع و استفراغ را از علائم گرمازدگی در نظر گرفته است. البته گفتن اینکه استفراغ نوزاد در اثر گرمازدگی است یا بیماری کار آسانی نیست. توصیه می شود برای استفراغ مرتبط با گرمازدگی به پزشک مراجعه کنید.
7. به نظر می رسد نوزاد گیج است
مثل بی حالی، به نظر می رسد که نوزادی که گرمازده می شود دچار گیجی و ضعف کردن می شود. توصیه می شود در چنین موقعیتی نوزاد را به محلی سایه دار یا به داخل منزل ببرید. لباس ها را کم کنید و آب خنک (یا شیر مادر) به نوزاد بدهید تا بتواند دمای بدن را سریع تر پایین بیاورد. بچه ها نمی توانند به زبان بیاورند که گرمشان شده است. قانونی وجود دارد که می گوید اگر شما بیرون از منزل راحت نیستید و احساس گرمای بیش از حد می کنید، پس کودک شما هم راحت نیست.
8. گریه کردن زیاد
نوزادان از گریه کردن برای بیان برخی نیازهای خود کمک می گیرند. اگر گرمایی که کودک حس می کند به اندازه ای باشد که باعث ناراحتی او شود، به احتمال زیاد شروع به گریه می کند. اگر کودک گرسنه نیست و پوشکش را هم تازه عوض کرده اید، پس پتو را بردارید یا یک لایه لباس را کم کنید تا ببینید گریه بخاطر گرمای بیش از حد بوده است یا نه.
9. ظاهر شدن دانه و جوش روی پوست
ظاهر شدن جوش های پوستی یکی دیگر از علائم گرمازدگی نوزاد است که نشان می دهد باید بعضی از لایه های لباس نوزاد را کم کنید. نوزادان هنگامی که عرق شور آنها پوستشان را تحریک می کند، دچار این دانه های پوستی می شوند. این جوش ها در گردن، زیر بغل، قفسه سینه، پشت، آرنج یا ران آنها ظاهر می شود. در این موارد توصیه می شود کودک را به پزشک نشان دهید و از یک لایه نازک پودر ذرت برای جذب عرق اضافی بدن نوزاد و جلوگیری از تحریک پوست کمک بگیرید. این برجستگی های و جوش های قرمز می تواند گاهی تبدیل به تاول شود. این بثورات پوستی معمولاً در قسمت بالایی بدن و بخاطر مسدود شدن غدد عرق ایجاد می شود.
10. تحریک پذیری بیشتر
از آنجایی که نوزاد شما نمی تواند احساسات خودش را بیان کند، خلق و خویی که در هر لحظه دارد یکی از بهترین نشانه های وضعیت او است. نق نق کردن نوزاد می تواند به خاطر بدخلقی باشد، اما اگر همراه با نشانه های دیگری مثل حالت تهوع باشد می تواند نشانه گرمازدگی باشد.
نکات مهم در پیشگیری از گرمازدگی نوزاد
- به جز در مواردی که محیط سرد است، سر کودک را بعد از چند روز اول تولد نپوشانید، به خصوص در هنگام خواب. نوزادان بیشتر گرما را از طریق سر خود دفع می کنند، پس پوشاندن سر باعث حفظ گرما در بدن نوزاد می شود.
- لباس زیاد به نوزاد نپوشانید. لباس نوزاد باید به اندازه ای باشد که خود شما هم با همان اندازه لباس احساس راحتی می کنید، به علاوه یک لایه سبک مثل پتو نازک برای خواب.
- اگر می خواهید کودک را کنار خودتان بخوابانید، یک لایه اضافی لباس او را کم کنید زیرا حرارت بدن شما می تواند نوزاد را گرم کند و باعث گرمازدگی شود.
- در مورد نوزادان زودرس برای نحوه گرم نگه داشتن با پزشک مشورت کنید، شاید لازم باشد لباس بیشتری به کودک بپوشانید یا نیاز باشد سر او را بپوشانید.
- دمای اتاق نوزاد باید بین 20 تا 22.2 درجه سانتیگراد باشد. شما می توانید با قرار دادن دماسنج در اتاق، این دما را برای نوزاد خود فراهم کنید. اما به طور کلی، درجه حرارت باید طوری باشد که برای یک بزرگسال خیلی سرد یا گرم نباشد.
