برخلاف بسیاری از باورهای غلط که رسانه ها، فیلم های سینمایی و سریال ها در ذهن بینندگان خود به وجود آورده اند، خون دماغ شدن الزاما نشانه سرطان و یا یک بیماری خطرناک لاعلاج نیست. بلکه سرطان می تواند یکی از علل خون دماغ شدن باشد که درصد شیوع این علت در افرادی که دچار خون ریزی بینی می شوند نسبت به سایر علل بسیار پایین است.
به بیان بهتر اکثریت قریب به اتفاق خون ریزی های بینی دلایل خوش خیم دارند و این سطح از نگرانی که در بین مردم رایج شده است (ربط دادن خون دماغ شدن به سرطان) ناشی از ناآگاهی و باورهای اشتباه است.
انواع خون دماغ
1. خون دماغ خلقی
این نوع خونریزی شیوع بسیار کمتری دارد که از قسمت انتهای بینی منتهی به گلو به داخل بینی می ریزد که باید جدی گرفته شود.
برخی از علل آن عبارتند از :
- فشار خون بالا
- شکستگی بینی
- بیماری های بدخیم و یا وجود تومور در مغز
- برخی از داروهایی که خون را رقیق می کنند همانند آسپرین
- جراحی های بینی و فک
- ضربه به سر
- و... .
2. خون دماغ قدامی
شایع ترین نوع خون دماغ است که مربوط به خونریزی سطحی داخل بینی و جداره بین دو سوراخ بینی می باشد. این نوع خونریزی بینی شیوع بسیار زیادی دارد. بنابراین نباید از خون دماغ شدن بترسید. زیرا عمده موارد خونریزی مربوط به این مورد می باشد. علل بروز این نوع خون دماغ معمولا پاره شدن رگ های خونی در جلوی بینی می باشد.
خون ریزی دماغ معمولا از یک سوراخ سرازیر می شود مگر در مواردی که حجم خونریزی زیاد باشد و از دو سوراخ بینی، خون ریزی داشته باشد و یا از طریق از گلو خون وارد شکم شود.
علل خون دماغ شدن
- هوای خشک عاملی برای خشک شدن غشای داخل بینی شود.
- مواد شیمیایی عامل تحریک شوند.
- ارتفاع زیاد
- نوشیدن الکل به مقدار زیاد
- فشار خون بالا
- آسیب دیدن بینی و کندن غشای درون بینی
- کشیدن بیش از اندازه سیگار
- کمبود مغذی بدن
- تغییرات هورمونی در دروان حاملگی
- آلرژی
چه عواملی باعث خونریزی بینی می شوند:
1. شکستگی بینی
با شکسته شدن بینی استخوان ها و غضروف های موجود در بینی آسیب می بینند و بینی دچار تورم می شود. برای کنترل خون دماغ ناشی از شکستگی حضور پزشک متخصص لازم است و باید خونریزی توسط کارد پزشکی کنترل شود.
2. وارد شدن جسم خارجی در بینی
این اتفاق بیشتر برای کودکان رخ می دهد و اغلب در حین بازی جسم و وسیله ایی نوک تیز را وراد بینی خود کرده که باعث آسیب دیدن بافت درون بینی و در نهایت خونریزی بینی می شود.
3. خونریزی بینی بر اثر سرماخوردگی
سرماخوردگی در فصل زمستان و ورود هوای سرد و خشک به دورن مجاری بینی می تواند عامل دیگری در خون دماغ شدن باشد.
4. هموفیلی B
هموفیلی نوع B یک بیماری ژنتیکی نادر است که می تواند عاملی برای سرازیر شدن خون از بینی شود.
5. انحراف تیغه بینی
دیواره ایی که دو سوراخ بینی را از یکدیگر جدا می کند را تیغه بینی می نامند. تیغه بینی در حالت نرمال باید در وسط سوراخ های بینی قرار داشته باشد، اما گاها این تیغه به سمت راست و یا چپ انحراف دارد و باعث می گردد یک سوراخ بینی از طرف دیگر آن بزرگتر باشد. این موضوع می تواند عاملی برای خون دماغ شدن نیز شود.
6. رینت آلرژی یا تب یونجه
حساسیت به خاک یا گرده باعث می شود تا بدن هیستامین تولید کرده تا در مقابل عوامل حساسیت زا مقابله کند. هیستامین ترشح شده در یدن باعث بروز مشکلاتی مانند خارش چشم، آب ریزش بینی و یا خونریزی بینی شود.
7. سرطان خون
سرطان خون باعث می شود تا کنترل سلول های خونی بدن دچار مشکل شود که این عاملی برای خونریزی بینی می شود.
8. شکستگی جمجمه
ایجاد شکستگی در کاسه سر و جمجمه باعث خونریزی بینی می شود.
درمان های خانگی خونریزی بینی
اگر خونریزی بینی شما به دلیل شکستگی بینی و یا مشکلات حاد دیگری نیست می توانید براحتی در خانه آن را کنترل کنید. برای بند آوردن خون بینی در خانه به ترتیب لیست زیر دستورات را اجرایی کنید.
- صاف بنشینید و آرامش خود را حفظ کنید.
- سر خود را راست نگه دارید و از کج کردن سر و یا به عقب متمایل کردن آن جلوگیری کنید، زیرا که به عقب راندن سر باعث ریزش خون به داخل گلو و شکم می شود.
- به مدت 10 دقیقه با دو انگشت سوراخ های بینی خود را به یکدیگر بچسبانید.
- اگر خون به گلوی شما چکه کرده است سعی کنید با خارج کردن آب دهان خود از وارد شدن خون به شکم جلوگیری کنید.
- از هوای خشک فاصله بگیرید. سعی کنید با استفاده از رطوبت ساز هوای اطرافتان را مرطوب کنید زیرا که به جلوگیری از خون دماغ شدن شما کمک کند.
- کمپرس یخ تاثیری در بند آوردن خون دماغ ندارد. بنابراین در مواقع خونریزی بینی بهتر است به سراغش نروید.
- اگر بعد از سپری شدن 10 دقیقه کماکان شما خونریزی بینی دارید بهتر است درمان های خانگی را رها کنید و هر چه سریع تر به نزد پزشک بروید.
راه های جلوگیری از خون دماغ شدن
- اگر جز آن دسته از افرادی هستید که بصورت مکرر خون دماغ می شوید، باید هوای خانه را مرطوب نگه دارید. پس بهتر است هر چه زودتر یک بخارساز تهیه کنید.
- اگر بخار ساز یا رطوبت ساز ندارید از اسپری نمک برای مرطوب نگهداشتن فضای درون بینی خود استفاده کنید.
- استفاده کردن از نرم کننده هایی مانند وازلین می تواند به خوبی از خون دماغ شدن جلوگیری کند.
- بهتر است قبل از استفاده از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و هراپین با پزشک خود مشورت کنید. مصرف زنجبیل و یا مکمل های ویتامین E نیز می توانند در خون دماغ شدن شما موثر باشند. پس بهتر است در استفاده از آنها مراعات کنید.
- مرکبات بخورید. آنتی اکسیدان ها و ویتامین C موجود در مرکبات می توانند به رگ های خونی شما را مستحکم تر کنند.
- از فرو کردن اشیا تیز به دورن بینی خو خودداری کنید.