انواع روش های تکثیر گل ارکیده از ساقه، برگ، در آب و قلمه زدن

تکثیر ارکیده در بیشتر موارد سخت نیست و شما به وسایل زیادی نیاز ندارید. به دلایلی، علاقه مندان به گیاهان آپارتمانی معمولاً در هنگام تکثیر، ارکیده را فراموش می کنند. آن‌ها فکر می کنند که نگهداری از آن‌ها دشوار است. ما در این مقاله از سلام دنیا، در مورد روش های تکثیر ارکیده، طرز قلمه زدن ارکیده در آب،  از طریق ساقه، از کیکی و پیازهای پشتی صحبت کردیم. با ما همراه باشید.

نحوه تکثیر ارکیده

آنچه شما نیاز دارید

تکثیر ارکیده در بیشتر موارد سخت نیست و شما به وسایل زیادی نیاز ندارید. اگرچه روش‌ها کاملاً خاص هستند، اما هر کسی می‌تواند این کار را در خانه با دستورالعمل‌های درست انجام دهد، حتی اگر تازه کار باشید.

• قیچی هرس ضد عفونی شده (می توانید با الکل ضدعفونی کنید)
• گلدان های ارکیده یا آویزهای ارکیده با اندازه مناسب
• خزه اسفاگنوم
• ارکیده(مطمئن شوید که سالم است)

نکته ای که باید در مورد نحوه تکثیر ارکیده در نظر داشت این است که مانند سایر جنبه های مراقبت از ارکیده، دستورالعمل های زیادی در مورد نحوه تکثیر آنها وجود دارد.

حتما بخوانید: روش پرورش گل ارکیده در خانه و شرایط نگهداری آن

• اول از همه، من مقالات متعددی را خواندم که می گفتند می‌توان ارکیده را تنها با استفاده از ریشه‌های هوا تکثیر کرد. این عالی خواهد بود، اما این حقیقت ندارد. این کار نمی کند، زیرا ریشه ها حاوی سلول های مناسب برای رشد دوباره نیستند.
• همین امر در مورد تلاش برای تکثیر ارکیده شاپرکی از طریق قلمه های ساقه گل صدق می کند. ساقه گل را نمی توان برای رشد گیاهان جدید استفاده کرد مگر اینکه کیکی ساقه وجود داشته باشد.
• در نهایت، تکثیر از طریق برگ نیز وجود دارد. رشد مجدد گیاه از یک برگ برای برخی از گونه ها مانند ساکولنت ها و بگونیا مفید است، اما متأسفانه برای ارکیده ها نه. برگ باید مقداری ساقه متصل داشته باشد، زیرا این تنها بخشی است که حاوی سلول های مناسب برای رشد مجدد است.

روش های تکثیر گل ارکیده

گل های ارکیده به طور کلی به 2 روش جنسی و غیر جنسی قابل تکثیر هستند.

الف: تکثیر جنسی

در این روش، گیاهان با ترکیب یاخته های جنسی نر  و ماده و تشکیل بذر تکثیر می شوند.

ب: تکثیر غیر جنسی

تکثیر غیرجنسی خود شامل 4 روش می باشد که در زیر مختصری درباره آنها شرح داده ایم.

1. کاشت بذر (Seeding)

در این روش بذر گل ارکیده مورد نظر را در محل مورد نظر که می تواند گلدان یا باغچه باشد می کارند. 

2. قلمه زدن (Cutting)

برخی از گونه های ارکیده ی منوپودیال یا تک پایه مانند ارکیده (وندا Vanda)  و Arachnic  با قلمه انتهایی آنها تکثیر می شوند.

• اندازه قلمه ها باید بین 5.7 سانتی متر تا 10 سانتی متر باشد.  شرایط قلمه زدن ارکیده وندا Vanda  این است که قلمه انتهایی آن دارای طول 30 تا 37 سانتی متر است و برای تکثیر باید دارای 12 برگ و چندین ریشه هوایی داشته باشد. برای گل ارکیده Arachnic قلمه انتهایی باید بین 45 تا 60 سانتی متر بوده و دارای ریشه هوایی باشد.

حتما بخوانید: انواع گل ارکیده با تصاویر و ویژگی ها

• گونه های دیگر نیز مانند فالانوپسیس و Phaius با قلمه های گلدار تکثیر می شوند.
• گونه های مانند دندروبیوم و اپیدندریوم (Epidendrum) که پاجوش تولید می کنند (پاجوش شاخه های فرعی که از درخت می رویند و به  ریشه متصل هستند) و به دلیل اینکه این پاجوش ها، ریشه های هوایی دارند می توان از آنها برای تکثیر گل استفاده کرد.

3. روش تقسیم بوته

برخی از گونه های ارکیده همانند پافیوپدلیوم (Paphiopedilum)  و سیمبیدیوم (Cymbidium) که دارای 6 یا بیشتر از  6 پیاز کاذب هستند،  به روش تقسیم بوته تکثیر می شوند. برای تکثیر به این شیوه ریزوم (یا زمین ساقه ، به ساقه‌های زیر زمینی در بعضی از گیاهان گفته می‌شود. این ساقه‌های زیرزمینی به صورت  افقی رشد می کنند و به‌ عنوان عضو تکثیرِ رویشی عمل می‌کنند) را از میان سومین و چهارمین پیاز برش می زنند و بعد هر قسمت از گیاه را در یک گلدان مجزا می کارند.

4. کشت بافت

کشت بافت یا تکثیر ذره ای، یک روش جایگزین برای روشهای معمول تکثیر گیاهان می باشد. در این روش، پرورش گیاهان از بخش های خیلی کوچک (مانند جوانه، گره، قطعات ریشه و برگ و غیره) را شامل می شود که آنها را به صورت ضدعفونی شده در یک ظرف کشت که محیط و موادغذایی مورد نیاز برای رشد را دارد قرار می دهند.

روش های تکثیر ارکیده

توجه: ارکیده جواهرها (جنس Ludisia) از آخرین روش تکثیر مستثنی هستند. آنها را می توان از طریق  برگ ها و همچنین به راحتی از طریق قلمه های ساقه معمولی تکثیر کرد. آنها کمی با ارکیده های دیگر متفاوت هستند!

حتما بخوانید: بهترین گلهای آپارتمانی با نور کم

طرز قلمه زدن گل ارکیده

همانطور که در بالا ذکر شد، ارکیده شاپرکی را نمی توان با استفاده از قلمه ساقه گل تکثیر کرد.

قلمه ساقه ارکیده مونوپدیال (تک ساقه ای)

شما می توانید یک ارکیده شاپرکی یا یک ارکیده مونوپدیال (تک ساقه) مانند وندا را با بریدن ساقه تکثیر کنید.مسئله این است که ما در اینجا از ساقه گل صحبت نمی کنیم، ما در مورد ارکیده های بالغ صحبت می کنیم که ساقه ای با اندازه خوب تشکیل شده است.

• می‌توانید با یک چاقوی تمیز یا قیچی، ارکیده خود را از وسط نصف کنید، که به آن رویه گیاه گفته می‌شود. تکه پایینی که ریشه دارد را می توان در ظرف فعلی رها کرد و با مراقبت صحیح به رشد خود ادامه خواهد داد.
•  قسمت بالایی بدون ریشه را می توان در خزه اسفاگنوم مرطوب کاشت.ریشه می اندازد و به رشد خود مانند همیشه ادامه می دهد.
• ارکیده‌های وندا مانند این‌ها تک‌ ساقه اندو زمانی که به اندازه کافی بزرگ هستند، می‌توان آن‌ها را روی آن قرار داد.

تکثیر گل ارکیده در آب

قلمه ساقه ارکیده سمپودیال

• ارکیده های سمپودیال آنهایی هستند که از یک ساقه رشد نمی کنند، بلکه چندین پیاز تشکیل می دهند. بیشتر این ساقه ها را نمی توان برای تکثیر از طریق قلمه استفاده کرد.
• اما ارکیده دندروبیوم خیلی محبوب است را می توان از طریق ساقه قلمه زد. می توانید ساقه های توخالی این گونه را جدا کرده و در سینی نشا پوشیده شده با اسفاگنوم مرطوب قرار دهید. تا زمانی که هر قلمه حاوی چند گره باشد، برخی از آنها دندروبیوم‌های جدید را جوانه می‌زنند.

حتما بخوانید: 6 دلیل سوختن نوک برگ گیاهان آپارتمانی و روش برطرف کردن آن

قلمه های ساقه ارکیده

آنها خیلی محبوب نیستند. به عنوان مثال می توان به گیاه وانیل (Vanilla planifolia) اشاره کرد. این گیاه  به عنوان ارکیده وانیلی نیز شناخته می شود. بله، این در واقع گونه ای است که غلاف وانیل تولید می کند! ساده ترین ارکیده برای تکثیر نیست، اما گیاه زیبایی است.

تکثیر ارکیده وانیلی خیلی آسان است. نیازی به بریدن ساقه های تو خالی گیاه ندارید: فقط گیاه  را در هر کجا که می خواهید ببرید تا قلمه ها ریشه دار شوند. این روش  همچنین برای ارکیده های لودیزیا کار می کند! ارکیده های وانیلی گیاهانی هستند که می توانند در آب یا خاک تکثیر شوند.

نحوه تکثیر ارکیده از طریق ساقه

تقسیم ارکیده شامل جدا کردن ریزوم است. بدیهی است که این چیزی است که فقط با استفاده از ارکیده های چند ساقه (سمپودیال) مانند دندروبیوم یا کاتلیا قابل انجام است. در ارکیده های مونوپدیال مانند ارکیده شاپرکی چیزی برای جدا کردن وجود ندارد.

• برای تکثیر ارکیده از طریق تقسیم، مطمئن شوید که یک گیاه سالم و بالغ با مقدار زیادی ساقه تو خالی پیاز دارید. ارکیده را از گلدانش بیرون بیاورید و ریشه ها را باز کنید و دسته ریزوم را به ارکیده های جدید تقسیم کنید که هر کدام 3 تا 4 پیاز یا عصا دارند که به طور فعال در حال رشد هستند. در بیشتر موارد، این به معنای تقسیم گیاه شما به دو نیم است.
• هر دو نیمه ارکیده خود را در محیطی مناسب بکارید. آنها باید بدون مشکل به رشد خود ادامه دهند، زیرا هر گیاه سیستم ریشه خود را دارد.
• ارکیده های سمپودیال مانند این عصا رشد می کنند و از طریق تقسیم می توان آنها را تکثیر کرد.

نحوه تکثیر ارکیده از کیکی

"کیکی" یک کلمه هاوایی به معنای کودک است. در مورد رشد ارکیده، بسیار دقیق است، زیرا به کپی های کوچکی از خود اشاره دارد که یک گیاه مادر ارکیده می تواند روی ساقه یا در پایه خود رشد کند.

اگر ارکیده شما از کیکی رشد کند، خوش شانس هستید. گیاه شما اساساً نیمی از کار تکثیر آن را خودش انجام می دهد! این به ویژه در مورد ارکیده شاپرکی مونوپدیال مفید است، که تکثیر آن از طریق هرس کردن کمی سخت است، اما معمولاً از طریق کیکی تکثیر می شود. یکی دیگر از تولیدکنندگان رایج کیکی دندروبیوم است .

حتما بخوانید: روش کاشت و نگهداری از گیاه پتوس

پس اگر ارکیده شما روی ساقه یا پایه خود کیکی رشد کرده باشد، چه کار می کنید؟

• کیکی را برای مدتی به حال خود رها کنید، حداقل تا زمانی که چند برگ رشد کرده و سیستم ریشه هوای سالمی داشته باشد.
• پس از آماده شدن، کیکی را با استفاده از قیچی تمیز یا چاقو از گیاه مادر جدا کنید.
• بچه ارکیده خود را در همان ظرف و خاکی که برای گیاه مادر استفاده کردید بریزید. یا می توانید نوزاد را در کنار گیاه اصلی در همان گلدان بکارید.
• از آنجایی که کیکی قبلاً یک سیستم ریشه دارد، باید به رشد خود ادامه دهد.

نحوه تکثیر ارکیده از پیازهای پشتی (کمکی)

اگر با ارکیده های سمپودیال آشنا هستید، ممکن است بدانید که پیاز پشتی چیست. برای کسانی که این کار را نمی کنند: برخی از ارکیده ها، مانندگل زورق (Cymbidiums)، روی ساقه خود حباب های کاذب دارند. اینها برای ذخیره مواد مغذی یا آب استفاده می شوند. پیازهای کاذب که از نظر رشد غیرفعال شده‌اند، اما همچنان مواد مغذی را تامین می‌کنند، پیاز پشتی نامیده می‌شوند.

• اگر واقعاً چروکیده و پژمرده باشند، می توان پیازهای پشتی را زنده کرد و برای تکثیر ارکیده استفاده کرد. آنها هنوز به ساقه های خود چشم دارند که پتانسیل تولید رشد جدید را دارند. از آنها استفاده نمی کنند مگر اینکه به طور جداگانه در گلدان قرار داده شوند و به حال خود رها شوند.
• تکثیر پیاز پشتی بسیار آسان است. شما فقط پیاز پشتی را از ریزوم جدا کرده و آن را به صورت اسفاگنوم مرطوب قرار دهید. هنگامی که ریشه داد، می توانید آن را در یک محیط معمولی ارکیده قرار دهید.
• به خاطر داشته باشید که پیاز های پشتی سریع ترین قسمت های ارکیده شما نیستند. ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا به سن گلدهی برسد، اما کار می کند!

نکته : سعی کنید تا زمانی که ارکیده شما در حال گلدهی است تقسیم نکنید. اگر در این دوره بیش از حد تقسیم کنید، احتمال ریزش شکوفه هایش وجود دارد.

نهالستان ها از روش های تکثیر استفاده می کنند که واقعاً برای ما علاقه مندان به گیاهان آپارتمانی آماتور در دسترس نیست. یک مثال کشت بافت است که می توان از آن برای تکثیر گیاهان فقط از طریق یک سلول استفاده کرد!
مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی دیگر، پرورش ارکیده از بذر روشی برای تکثیر است که برای علاقه مندان به گیاهان اپارتمانی اختصاص داده می‌شود. پرورش ارکیده های جدید از طریق تکثیر رویشی ساده تر است (روش های ذکر شده در بالا). رشد از بذر فرآیند بسیار کندی است، اما البته اگر به نتیجه برسد بسیار مفید است!

سخن آخر

اگر می خواهید یک ارکیده را از دانه پرورش دهید، می توانید غلاف بذر را به صورت آنلاین از یک جای معتبر خریداری کنید، آنها را از یک علاقمند دیگر تهیه کنید یا خودتان گل ارکیده خود را گرده افشانی کنید. ارکیده‌ها معمولاً در فلاسک‌ها، با مخلوط‌های مواد مغذی خاص و مراقبت بسیار دقیق با نوزادان رشد می‌کنند.

مطالب مرتبط:

فواید نگهداری از گیاهان و گلهای آپارتمانی برای سلامت روح و جسم

معرفی انواع گل سانسوریا با عکس و ویژگی های ظاهری آن