همدلی یعنی بتوانیم احساسات دیگران را تشخیص دهیم. خود را به جای آنها بگذاريم و حالات هیجانی و احساسی آنها را درک کنیم. همدلی درک احساس و درک تجربیات احساسی دیگران است بدون اینکه احساس خود را با آنها یکی بدانیم.
به عبارتی همدلی یعنی پا در کفش دیگری گذاشتن و با کفش او راه رفتن به گونه ای که همدلی کننده کاملا آگاه باشد که کفشی که به پا کرده است به خود او تعلق ندارد.
چه تفاوتی بین همدلی و همدردی وجود دارد؟
به عنوان مثال اگر یکی از دوستان ما ناراحت است و می گوید که امروز از کار اخراج شده است، همدلی ما با او یعنی توانایی درک این واقعیت که او از این رویداد بسیار ناراحت است، دل نگرانی های متعددی دارد، از اینکه موقعیت اجتماعیش لطمه می خورد مضطرب است، مشکلات اقتصادی متعددی را پیش پای خود می بیند و دغدغه های دیگری از این قبیل دارد.
ما بسته به شناختی که از دوست خود داریم و با توجهی که به او می کنیم، می توانیم تشخیص دهیم که این مسئله تا چه میزان موجب ناراحتی او شده است؛ اما این امر به هیچ وجه به این معنا نیست که ما هم به اندازه او ناراحت شده ایم یا در موقعیت مشابه، همان دغدغه ها و واکنش های او را نسبت به این مسئله نشان می دهیم.
آیا همدلی به معنای نظر مشترک داشتن در مورد موضوعات مختلف است؟
در همدلی ما عینک دیگران را قرض می گیریم تا از دریچه ی نگاه دیگران مسئله را ببینیم، در حالی که می دانیم این عینک متعلق به ما نیست و اگر آن را برداریم، خودمان آن مسئله را طور دیگری خواهیم دید. بنابراین همدلی نوعی تغییر زاویه ی دیدمان نسبت به مسائل است البته بدون از دست دادن دیدگاه اصلی خود؛ و بدون قضاوت و ارزشیابی دیدگاه دیگری.
همدلی با انسان ها چه پیامی را به آن ها منتقل می کند؟
همدلی زیباترین ویژگی انسان ها است؛ چرا که انسان ها با همدلی کردن می توانند احترام عمیق خود را به دیگران ابراز کنند. همدلی، چرخ های ارتباطی بین افراد را نرم و لغزان می کند تا به راحتی بچرخند و می تواند باعث افزایش کیفیت روابط و احساس رضایت مندی از برقراری روابط با دیگران شود.
وجود / عدم «همدلی» در انسان ها نشان دهنده چه چیزی است؟
وجود همدلی در ما علامت خودآگاهی، سلامت ذات، ارزش قائل شدن برای خویشتن و دوست داشتن خود (نه به معنای خود شیفتگی) است و فقدان آن، نشانه عدم بلوغ هیجانی و شناختی است که منجر به ناتوانی در دوست داشتن دیگران می شود. همدلی باعث می شود حریم دیگران را محترم بشماریم و احساسات، نیازها، نگرانی ها، علایق و نظرات آنها را بپذیریم و بتوانیم به طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کنیم.
خودخواهی در روابط انسانی، چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟
افرادی که در روابط با دیگران، خودخواهی نشان می دهند، نظرات و ویژگی های شخصی آنان را نادیده می گیرند، غالبا بسیار محدود با مسائل برخورد می کنند. آنها معمولا از دنیای وسیع انسان های دیگر بی خبر می مانند. در واقع چنین افرادی در میان میلیون ها انسانی که در این دنیا زندگی می کنند، نمی توانند با کسی صمیمی شوند و دوستانی داشته باشند.
همدلی به دیدگاه ما وسعت می بخشد و علاوه بر آن، رفتارهای ما را به تعادل می رساند و همچون عامل تقویت وجدان، عمل می کند و باعث می شود از افراط و تفریط جلوگیری کنیم. همچنین برای تحقق بخشیدن به پیشرفت های اخلاقی، عدالت و انصاف در جامعه ضروری است؛ و سنگ بنای نوع دوستی و زمینه ساز هماهنگی مردم با یکدیگر و اتحاد اجتماعی است.
انواع همدلی
1- شناختی
یعنی فهم و درک افکار و احساسات دیگران با استفاده از منطق و تعقل خود و بدون همدردی با آنها؛ این نوع همدلی غالبا با احساسات کمتری همراه است.
2- عاطفی
تجربه ی احساسی با دیگران طوری که ما هم با آنها همان احساسی که دارند را تجربه کنیم. این نوع همدلی می تواند به ضرر خود فرد باشد. به عنوان مثال این نوع همدلی برای پزشکان یا پرستاران مناسب نیست زیرا در حالت فرد فاقد مهارت های مدیریت بحران و مدیریت خود است و بازدهی مثبت عملکرد وی کاهش می یابد. این نوع همدلی معمولا بیش از حد درگیر احساسات و عواطف است و منطق کمتری در آن دیده می شود
3- شفقت و دل رحمی
یعنی فهم و درک احساسات دیگران و انجام اقداماتی در جهت کمک به آنها. این حالت بهترین نوع همدلی است، زیرا علاوه بر درک طرف مقابل، اقدامی عملی در جهت رفع مشکل او نیز انجام می دهیم.
همچنین شخصی که دچار بحران یا حال بدی شده است، غالبا فقط نیاز به این مسئله که ما هم همان احساسات او را داشته باشیم یا او را بفهمیم ندارد، بلکه نیاز او بیشتر به کمک عملی ما است. این نوع همدلی در تعادل نسبت به دو نوع قبلی قرار دارد، به این صورت که نه بیش از حد درگیر احساسات می شود و نه خیلی درگیر منطق است، بلکه هر دو، عقل و عاطفه، را در کنار هم استفاده می کند. همدلی یا هم احساسی درک احساس و فهم تجربه حسی دیگران با توانایی دید از نگاه آنها و قرار دادن خود در جایگاه آن ها است.
