سیزدهمین روز فروردین ماه و یکی از جشن های نوروزی ایرانیان سیزده بدر نام دارد.این روز در تقویم های رسمی ایران به عنوان روز طبیعت نامگذاری شده است و تعطیل رسمی می باشد؛ امسال (1403) این روز مصادف با شهادت حضرت علی (ع) است. در ادامه این مطلب سلام دنیا می توانید بیشتر با فلسفه و داستان سیزده بدر چیست، تاریخچه، چرا سیزده بدر بیرون میرویم و رسم غذای سیزده بدر این جشن بزرگ آشنا شوید.
داستان سیزده بدر چیست
طبق داستان‌های اساطیری، فلسفه سیزده به در، مربوط به داستان حضرت سلیمان و انگشتر او است. حضرت سلیمان پادشاه عدل گستری بود که انگشتر زیبایی داشت و همه مردم او را برای داشتن این انگشتر خاص می‌شناختند. یک روز حضرت سلیمان وارد حمام شد و پیش از ورود انگشترش را به غلام داد. در همین زمان شیطان به جلد انسان درآمد و بعد از فریب دادن غلام انگشتر را از او گرفت. بعد از گرفتن انگشتر به شکل حضرت سلیمان درآمد و بر تخت پادشاهی نشست. حضرت سلیمان هر چه پیش آمده بود را به مردم توضیح داد اما کسی حرفش را باور نکرد. شیطان برای بیرون کردن سلیمان انگشتر را به مردم نشان داد و آنها با دیدن انگشتر او را از شهر بیرون انداختند. سلیمان بعد از این ماجرا ناراحت و غمگین از شهر رفت و با ماهیگیری زندگی اش را ادامه داد. شیطان هم همچنان بر شهر حکومت می کرد.
شیطان از ترس بازگشت سلیمان انگشترش را درون آب انداخت تا آن را نابود کند. به اذن خداوند یک ماهی انگشتر سلیمان را بلعید و سلیمان آن را صید کرد و بعد از باز کردن شکم ماهی آن را پیدا کرد. اما از آنجایی که مردم شهر به او بی مهری کرده بودند قصد کرد به آنها بازنگردد. مردم شهر کم کم داستان پیرمردی که صاحب انگشتر سلیمان است را شنیدند و نزد سلیمان رفتند و از او خواستند که دوباره نزد آنها بازگردد.
سلیمان ابتدا نپذیرفت اما در نهایت با اصرار آنها موافقت کرد که به شهر برگردد. مردم به دلیل بازگشت سلیمان به شهر بسیار خوشحال بودند و در طول مسیر شعر خواندند و آواز سر دادند. این روز برای مردم شهر، روز بسیار خوشی بود. طبق روایات تاریخی، این روز با سیزدهم فروردین مصادف بود به همین دلیل مردم نیز در همین روز به دامن طبیعت می رفتند. حتی فلسفه خوردن ماهی در شب عید یا روز سیزدهم فروردین نیز همین داستان است.
حتما بخوانید: تاریخ دقیق روز سیزده بدر امسال چه روزی است
فلسفه سیزده بدر چیست
در مورد فلسفه ایجاد سیزده دلایل مختلفی عنوان شده است.عده زیادی معتقدند که روز سیزده بدر باعث پیوند هر چه نزدیک تر انسان و طبعیت می شود. عده زیادی هم فلسفه سیزده بدر را لذت بردن مجدد از طبعیت زیبا و حیات مجدد آن در بهار می دانند.اگرچه این یک فلسفه ساده و پیش پا افتاده درباره سیزده بدر است اما اقوام ایرانی از گذشته تا کنون بعد از اتمام دوازده روز عید نوروز در روز سیزدهم به همراه خانواده و دوستان در دشت و دمن به شادمانی می پردازند.
چرا سیزده بدر بیرون میرویم
همانطور که در قسمت بالا هم گفته شد این جشن از گذشته تا کنون برپا شده و نسل به نسل در بین اقوام ایرانی رواج پیدا کرده است. به همین دلیل ما ایرانی ها هر سال بعد از پایان تعیطلات عید نوروز و به مناسبت نو شدن مجدد طبعیت به دشت و دمن می رویم و در کنار خانواده، دوست و اقوام این روز مهم را به شادمانی می گذارنیم.البته بسیاری از مردم هم معتقد هستند که روز سیزدهم فروردین نحس است. به همین دلیل برای دور ماندن از نحسی این عدد باید از خانه بیرون بروند که این صحت ندارد و یک باور اشتباه است.
رسم غذای سیزده بدر
رسم غذای سیزده بدر بر اساس فرهنگ های اقوام مختلف ایرانی متفاوت است، اما معمولا به دو صورت انجام می شود یا در خانه تهیه شده و به طبعیت می برند یا در دامن طبعیت آن را آماده می کنند. اما در اکثر مناطق مردم معتقدند که باید غذاهای سیزده به در با گیاهان موجود در طبیعت تهیه شود به همین دلیل در بسیاری از مناطق آش و غذاهای گیاهی حتما در این روز تهیه می شود. در برخی مناطق مانند جنوب خراسان و یزد و خور نان غلیف پخته می شود با آرد و روغن و کنجد که در میان آن سمنو قرار دارد. در شمال ایران، دوشاب حلوا، عسل حلوا و انواع حلواها برای سیزده بدر خورده می‌شود. البته در اکثر مناطق معمولاَ کباب هم روی آتش گذاشته می شود. در ادامه برخی غذاهایی که در این روز معمولا مصرف می شود را معرفی می کنیم.
- جوجه کباب صحرایی
- کباب کوبیده
- پلو گوشت (دیگی)
- شوید پلو باقلا با مرغ
عصرانه سیزده بدر:
- آش رشته
- باقالی
- کاهو و سکنجبین
حتما بخوانید: نقاشی سیزده بدر [روز طبیعت] ساده، سخت و کودکانه
حقایقی درباره سیزده بدر
در ادامه شما را با برخی حقایق تاریخی و مذهبی درباره سیزده بدر آشنا خواهیم کرد:
- باید بدانید که در هیچ یک از متون کهن و هیچ دانشمند و نویسنده ای، این روز را بد و نحس ندانسته اند. جالب است بدانید که در اکثر نوشتارها و کتاب ها، از سیزدهم نوروز به عنوان روز مبارک و فرخنده یاد شده است. برای مثال در کتاب «آثار الباقیه» جدولی برای روزهای سعد و نحس نوشته که در آن جدول در مقابل روز سیزدهم نوروز کلمه ی «سعد» به معنی نیک و فرخنده نوشته شده است.
- در گاه شماری ایرانی، هر روز ماه، نام مخصوصی دارد برای مثال، روز نخست هر ماه، اورمزد روز و روز سیزدهم هر ماه تیر روز نامیده شده است و به ایزد تیر تعلق دارد. تیر در زبان اوستایی تیشتَریَه خوانده می شود، و هم نام تیشتر، ایزد باران است. برهمین اساس می توان گفت که تیر در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی در نظر گرفته شده است.
- ایرانیان باستان معتقد بودند که عمر جهان دوازده هزار سال است و گفته می شد که هرچه دنیا به پایان این دوازده هزار سال نزدیکتر شود، پلیدی‌ها و غلبه آنها به نیکی‌ها افزایش پیدا می کند تا در نهایت بعد از پایان دوازده هزار ساله رستاخیز رخ می دهد و همه جهان از شر ناپاکی خلاص می شوند در حقیقت فردای رستاخیز نخستین روز از هزاره ی سیزدهم و شروع پاکی ها و نیکی ها است.از همین رو سیزده نماد شروع مجدد و تولد است و ایرانیان به این روز احترام زیادی می گذاشتند و سیزدهم فروردین و جشن طبعیت هم نمادی از آفرینش مجدد و رستخاخیر بوده و هست.
سخن پایانی:
سیزده بدر یکی از بزرگترین مراسم های نوروزی ما ایرانیان است که درباره فلسفه و تاریخچه آن سندهای متفاوتی ارائه شده است. ما در این مطلب سعی کردیم تا اطلاعاتی درباره داستان، فلسفه و حقایق ناگفته سیزده بدر در اختیار شما علاقه مندان به فرهنگ اصیل ایرانی قرار دهیم.
مطالب مرتبط:
انشا درباره سیزده بدر خود را چگونه گذراندید
خصوصیات متولدین 13 هر ماه؛ شغل و زندگی عاشقانه