مواجه با سرگیجه در دوران بارداری مسئله شایعی است. سرگیجه یا دوار سر باعث می شود احساس کنید که اتاق در حال چرخیدن است یا ممکن است احساس ضعف لرزش و سستی داشته باشید. همواره باید در مورد مشکل سرگیجه و نشانه های دیگر با پزشک تان صحبت کنید. شاید در بعضی موارد به مراقبت های فوری پزشکی نیاز پیدا کنید. در مورد دلایل احتمالی سرگیجه در طی بارداری و اینکه چه کارهایی می توانید برای کنترل این نشانه انجام دهید، بیشتر مطالعه کنید.
دلایل سرگیجه در دوران بارداری
سرگیجه در سه ماه اول بارداری
عوامل متعددی می تواند در سه ماه اول بارداری منجر به سرگیجه شوند.
1. تغییرات هورمون ها و کاهش فشار خون
به محض اینکه باردار شدید سطوح هورمون ها برای کمک به افزایش جریان خون در بدن تان تغییر می کنند. افزایش جریان خون می تواند منجر به تغییر فشار خون شود. فشار خون در طی بارداری اغلب کاهش پیدا می کند، که آن را به عنوان هیپوتنشن یا فشار خون پائین نیز می شناسند. پائین بودن فشار خون می تواند دلیل بروز سرگیجه باشد، مخصوصا زمانی که از حالت دراز کشیده به ایستاده یا نشسته به ایستاده جابه جا می شوید. پزشک تان در جلسه پیش از زایمان، فشار خون شما را چک خواهد کرد. به طور کلی پائین بودن فشار خون موجب نگرانی نیست، چون بعد از اتمام بارداری به سطوح نرمال خود باز می گردد.
2. هایپرمسیس گراویداروم (تهوع و استفراغ شدید)
سرگیجه می تواند به دلیل تهوع و استفراغ شدید در طی بارداری رخ دهد، که آن را به عنوان هایپرمسیس گراویداروم می شناسند. این مشکل اغلب می تواند در اوایل بارداری به دلیل تغییر سطوح هورمون ها رخ دهد. اگر این شرایط را دارید احتمالا نمی توانید غذا و آب را در معده خود نگه دارید و منجر به سرگیجه و کاهش وزن می شود، برای درمان این شرایط ممکن است پزشک تان موارد زیر را پیشنهاد دهد:
- توصیه به رژیم غذایی خاص
- بستری کردن شما در بیمارستان، چون می توانید مایعات اضافی دریافت کنید و تحت مراقبت باشید
- تجویز دارو
بعد از گذشت سه ماه دوم بارداری می توانید از این شرایط راحت شوید، یا در طی بارداری با علائمی مواجه شوید.
3. بارداری خارج از رحم
سرگیجه می تواند ناشی از بارداری خارج از رحم باشد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که تخم بارور در خارج از رحم (سیستم باروری) کاشته می شود. تخم بارور به دفعات زیادی در لوله فالوپ کاشته می شود. زمانی که این شرایط پیش می آید، بارداری ماندنی نیست. ممکن است سرگیجه و به همان میزان درد در ناحیه شکم و خونریزی واژینال را تجربه کنید. پزشک برای خروج تخم کاشته شده مجبور به انجام روشی یا تجویز دارویی خواهد شد.
سرگیجه در سه ماه دوم بارداری
برخی از دلایل سرگیجه مانند فشار خون پائین و تهوع و استفراغ شدید که در سه ماه نخست بارداری تجربه کردید شاید در سه ماه دوم هم اتفاق بیافتد. شرایط دیگری هم وجود دارد که با پیشرفت حاملگی می تواند افزایش پیدا کند.
4. فشار به رحم
اگر فشار ناشی از رشد رحم به عروق خونی فشار وارد کند، می تواند منجر به سرگیجه شود. این شرایط می تواند در سه ماه دوم یا سوم بارداری رخ دهد و در زمان رشد جنین بسیار شایع است. خوابیدن به پشت هم می تواند دلیل بروز سرگیجه باشد. خوابیدن به پشت در اواخر بارداری به دلیل بزرگ شدن رحم، جریان خون که از اندام تحتانی به قلب باز می گردد را مسدود می کند.
5. دیابت بارداری
اگر قند خون خیلی پائین باشد، شاید سرگیجه با دیابت بارداری را تجربه کنید. دیابت بارداری زمانی به وجود می آید که هورمون ها بر روشی که بدن انسولین تولید می کند، اثر بگذارند. احتمالا پزشک آزمایش دیابت را بین هفته های 24 تا 28 حاملگی تجویز خواهد کرد. اگر دیابت تشخیص داده شود، باید به طور منظم قند خون تان را تحت کنترل قرار دهید و رژیم سخت و برنامه ورزشی را رعایت کنید. سرگیجه به همراه علائم دیگر مانند عرق کردن، لرزش و سردرد می تواند نشان دهنده پایئن بودن قند خون باشد. برای بالا رفتن قند خون خوردن یک برش میوه یا یک تکه کوچک آبنبات نیاز خواهد بود. بعد از چند دقیقه برای اطمینان از طبیعی بودن سطح آن، قند خون تان را چک کنید.
سرگیجه در سه ماه سوم بارداری
بسیاری از دلایل بروز سرگیجه در سه ماه اول و دوم می تواند نشانه مشابه را در ماه های اخر بارداری نیز ایجاد کند. در سه ماه سوم برای کنترل شرایط خطرناک بالقوه که می تواند منجر به سرگیجه شود، مراجعه به پزشک مسئله مهمی است. مراقب نشانه های ضعف برای پیشگیری از خطر افتادن مخصوصا در سه ماه سوم بارداری باشید. برای جلوگیری از سرگیجه به آهستگی بلند شوید و مطمئن شوید که برای پرهیز از ایستادن طولانی مدت گاهی هم می نشینید.
سرگیجه در تمام مدت بارداری
دلایلی وجود دارد که می تواند منجر به سرگیجه در تمام مدت بارداری تان شود. این شرایط به دور خاصی از حاملگی مربوط نیستند.
6. کم خونی (آنمی)
شاید در طی بارداری به دلیل کم خونی شاهد کاهش تعداد سالم گلبول های قرمز باشید. زمانی که آهن و اسید فولیک کافی در بدن ندارید کم خونی بروز می کند. علاوه بر سرگیجه، کم خونی هم می تواند منجر به خستگی، رنگ پریدگی یا تنفس بریده بریده شود. کم خونی می تواند در هر مرحله از بارداری پیشرفت کند. اگر کم خونی دارید، پزشک می تواند آزمایش خون را در تمام مدت بارداری برای اطمینان از سطوح آهن و کنترل شرایط، انجام دهد. ممکن است آنها مکمل های آهن یا اسید فولیک را تجویز کنند.
7. دهیدراسیون (کم آب شدن بدن)
دهیدراسیون می تواند در هر مرحله از بارداری رخ دهد. اگر تهوع و استفراغ داشته اید، بدن تان دچار کم آبی می شود. شاید با دهیدراسیون در اواخر بارداری مواجه شوید چون بدن تان به آب بیشتری نیاز دارد. حداقل باید 8 تا 10 لیوان آب را در روزهای اول بارداری بنوشید و باید این مقدار را در زمان افزودن کالری بیشتر و معمولا در سه ماه دوم و سوم افزایش دهید. این میزان می تواند مصرف آب را تا 300 میلی لیتر افزایش دهد.
کنترل سرگیجه در بارداری
روش های متعددی وجود دارد که می توانید از سرگیجه دوران بارداری اجتناب یا آن را به حداقل برسانید:
- مطمئن شوید که در هنگام برخاستن برای افزایش گردش خون به راه رفتن ادامه می دهید.
- برای بلند شدن و دراز کشیدن زمان بگذارید.
- از خوابیدن به پشت در سه ماه دوم و سوم بارداری خودداری کنید.
- اغلب غذاهای سالم را برای پیشگیری از کاهش قند خون مکررا مصرف کنید.
- برای پرهیز از کم آبی بدن مقدار زیادی آب بنوشید.
- لباس های قابل تنفس و راحت بپوشید.
- مکمل ها و داروهایی که پزشک تان برای درمان عوامل منجر به سرگیجه، تجویز کرده را مصرف کنید.
چه زمانی نیاز به مراقبت دارید؟
همواره پزشک تان (ماما یا دکتر زنان زایمان) را از هر نوع سرگیجه در طی بارداری مطلع کنید. با این روش پزشک تان می تواند اقدامات لازم را برای تشخیص عوامل منجر به سرگیجه انجام دهد. اگر سرگیجه تان اتفاقی یا شدید است یا اگر علائم دیگری به همراه سرگیجه دارید فورا برای دریافت کمک های پزشکی اقدام کنید .نشانه های نگران کننده در طی بارداری عبارت اند از:
- خونریزی واژینالی
- درد شکم
- تورم شدید
- تپش قلب
- درد قفسه سینه
- ضعف
- تنفس سخت
- سردرد شدید
- مشکلات بینایی
نتیجه
سرگیجه یک نشانه رایج بارداری است و عوامل مختلف زیادی می تواند باعث بروز آن شوند. اگر سرگیجه دارید اجازه دهید پزشک یا ماما از آن مطلع شوند. آنها می توانند آزمایشات لازم را انجام دهند و برای اطمینان از سلامت شما و جنین، شما را تحت کنترل قرار دهند. همچنین مسئول سلامت می تواند در پیدا کردن روش هایی برای کاهش سرگیجه به شما کمک کند. از ایستادن طولانی مدت یا خوابیدن به پهلو خودداری کنید و بدن تان را با خوردن غذاهای سالم و مقدار زیادی آب قوی نگه دارید چون این کار می تواند به کاهش دوره های سرگیجه کمک کند.
منبع: healthline