متوترکسات (ابترکس) با رشد بعضی سلول های خاص در بدن بویژه سلول هایی که به سرعت تکثیر می شوند مانند سلول های سرطانی، سلول های مغز استخوان و سلول های پوست مبارزه می کند. ابترکس (Ebetrex) برای درمان بعضی سرطان ها مانند سینه، پوست، سر و گردن و ریه استفاده می شود. همچنین از آن برای درمان پسوریازیس شدید و آرتریت روماتوئید نیز بهره گرفته می شود. این دارو معمولاً بعد از اینکه استفاده از سایر داروها در کسب نشانه های درمانی ناموفق بود استفاده می شود. متوترکسات همچنین برای مقاصدی که در راهنمای ابترکس لیست نشده است نیز استفاده می شود.
عوارض جانبی متوترکسات (ابترکس)
اگر نشانه هایی از واکنش آلرژی مشاهده کردید، با خدمات اورژانس تماس بگیرید مانند: کهیر، مشکلات تنفسی، تورم در صورت، لب ها، زبان و حلق.
اگر این علائم را داشتید، مصرف ابترکس را متوقف کرده و با پزشک تماس بگیرید:
- سرفه خشک، تنگی نفس
- اسهال، استفراغ، لکه های سفید و زخم در داخل با بر روی لب ها
- خون در ادرار و مدفوع
- تورم، افزایش وزن سریع، کاهش یا توقف دفع ادرار
- تشنج
- تب، لرز، دردهای بدنی و علائم آنفولانزا
- رنگ پریدگی، کبود شدن بدن به آسانی، خونریزی غیر عادی، خستگی و ضعف، احساس سبکی سر و تنگی نفس
- مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد ناحیه بالای شکم، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، تیرگی ادرار، مدفوع رسی رنگ، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم ها)
- واکنش پوستی شدید مانند تب، گلودرد، تورم صورت یا زبان، سوزش در چشم ها، درد پوستی، همراه با دانه های قرمز یا بنفش رنگ پوستی (بویژه در صورت یا قسمت بالایی بدن) که باعث تاول و پوسته پوسته شدن می شود.
افراد سالخورده بیشتر در معرض عوارض جانبی مصرف این دارو قرار دارند.
بعضی از این عوارض جانبی مرسوم عبارتند از:
- استفراغ، درد شکمی
- سردرد، خواب آلودگی، احساس خستگی
- تاری دید
این یک لیست کامل از عوارض جانبی و سایر مشکلاتی احتمالی نمی باشد. برای توصیه های پزشکی در خصوص عوارض جانبی با پزشک خود مشورت نمایید. می توانید هر عوارض جانبی خود را به سازمان غذا و دارو نیز گزارش دهید.
چگونه باید متوترکسات (ابترکس) را مصرف نمایم؟
از تمامی توصیه ها بر روی برچسب تجویز شده پیروی نمایید. مقدار مصرف این دارو را کمک یا زیاد نکرده و بیش از زمان مقرر از آن استفاده نمایید. بایستی از دوز مناسب ابترکس برای شرایط خودتان استفاده نمایید. ابترکس گاهی یک یا دو بار در هفته استفاده می شود (نه هر روز). بعضی از افراد به دلیل استفاده اشتباه دارو به صورت روزانه جان خود را از دست داده اند. اگر سوالی درباره دوزه و میزان دفعات مصرف دارو دارید، از پزشک یا مسئول داروخانه سوال کنید.
ابترکس را به صورت منظم مصرف کنید تا بیشترین بهره را از آن بگیرید. قبل از اینکه داروی موجود تمام شود، با کمک پزشک آن را تمدید نمایید. ابترکس می تواند موجب کاهش سلول های خون شده که می تواند به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک کرده و همچنین به لخته شدن خون نیز کمک می کند. لازم است به طور منظم آزمایش خون داده و گاهی نیز بایستی عمل نمونه برداری از کبد را صورت دهید. درمان های سرطانی شما ممکن است به دلیل نتایج بدست آمده از این آزمایشات به تعویق بیفتند.
دارو را در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری نمایید.
کدام داروها بر متوترکسات (ابترکس) تاثیر می گذارند؟
بسیاری از داروها می توانند با ابترکس تداخل داشته باشند. تمامی تداخلات احتمالی در این جا لیست نشده اند. درباره داروهایتان یا هر دارویی که ممکن است در طول درمان با ابترکس مصرف آن را شروع یا متوقف نمایید، با پزشک مشورت نمایید بویژه:
- آزاتیوپرین
- لئوکوورین
- فنیتوئین
- پروبنسید
- تئوفیلین
- یک آنتی بیوتیک یا داروهای سولفامیدی
- ایزوتریتینویین، رتینول، تریتینویین
- NSAIDs (داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی) مانند: ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن (آلیو)، سلکوسیب، دیکلوفناک، ایندومتازین، ملوکسیکام و غیره
- سالیسیلات ها مانند: آسپرین، Nuprin Backache Caplet، کائوپکتات، مسکن زانو (KneeRelief)، فرمول گرفتگی عضلانی Pamprin، پپتو-بیسمول، ترکوزال، تریلیسات و غیره.
این لیست کامل نبوده و ممکن است داروهای دیگری نیز با ابترکس تداخل داشته باشند. این شامل داروهای تحویز شده، تجویز نشده، ویتامین ها و محصولات گیاهی می باشد. به هر فردی که به شما خدمات درمانی ارائه می دهد لیستی از داروهایتان را ارائه دهید.
چه کسانی نباید از متوترکسات ابترکس استفاده نمایند؟
اگر نسبت به این دارو حساسیت آلرژی دارید از آن استفاده ننمایید. اگر دارای هر کدام از شرایط زیر می باشید نیز از این دارو برای درمان پسوریازیس یا آرتریت روماتوئید استفاده نکنید:
- الکلیسم (اعتیاد به الکل)، سیروز کبدی یا سایر بیماری های کبدی
- نارسایی سلول های خونی مانند کم خونی یا لکوپنی (کمبود گلبول های سفید در خون)
- نارسایی مغز استخوان و یا
- اگر نوزاد خود را شیر می دهید.
ابترکس (Ebetrex) گاهی اوقات برای درمان سرطان حتی وقتی بیماران یکی از این شرایط را دارا می باشند، کماکان استفاده می شود. پزشک تصمیم می گیرد که آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر. برای اطمینان از بی خطر بودن متوترکسات (ابترکس) برای شما، این مطالب را به اطلاع پزشکتان برسانید:
- نارسایی کلیوی
- کمبود فولات
- ذات الریه یا نارسایی ریوی
- زخم های معده
- هرگونه عفونت یا
- درصورتی که درمان های پرتویی استفاده می کنید.
ابترکس می تواند بر روی جنین تاثیر گذارد. از ابترکس برای درمان پسوریازیس یا آرتریت روماتوئید اگر باردار هستید استفاده نکنید. به محض آگاهی از بارداری خود در طول درمان، موضوع را به سرعت به اطلاع پزشک خود برسانید. گاهی لازم است قبل از شروع درمان با ابترکس، مورد آزمایش بارداری قرار بگیرید. از روش های کنترل برای پرهیز از بارداری در طول درمان با ابترکس بهره بگیرید (هم زنان و هم مردان). استفاده از ابترکس (ebetrex) توسط هر کدام از والدین می تواند برای جنین مشکل آفرین شود.
- اگر مرد هستید، از یک کاندوم برای جلوگیری از بارداری در حین مصرف ابترکس استفاده نمایید. استفاده از کاندوم را حدود 90 روز بعد از اتمام دوره درمان نیز ادامه دهید.
- اگر زن هستید، از یک روش کارآمد برای پرهیز از بارداری در حین مصرف ابترکس استفاده نمایید و این روند را تا حدود یک دوره پریودی بعد از اتمام مصرف دارو نیز ادامه دهید.
این دارو را بدون توصیه پزشک در اختیار کودکان قرار ندهید.
سوالات مرسوم درخصوص ابترکس
آیا می تواند مصرف ابترکس را به صورت ناگهانی متوقف کرد یا بایستی این کار را به تدریج صورت داد؟
در بعضی موارد، توصیه می شود که مصرف بعضی داروها به دلیل اثرات ترکیبی آنها به تدریج متوقف گردد. بهتر است که در این خصوص با پزشک خود به عنوان یک توصیه تخصصی درباره سلامت، داروها و سایر نکات برای داشتن یک سلامت پایدار مشورت نمایید.
آیا می توانید از ابترکس در حین بارداری استفاده کرد؟
در خصوص توصیه در چنین زمینه هایی که نیازمند توجه ویژه می باشد با پزشک خود ملاقات نمایید.
آیا ابترکس می تواند توسط مادرانی که از نوزاد خود مراقبت کرده و به وی شیر می دهند، استفاده شود؟
این وضعیت و شرایط خودتان را برای پزشکتان توضیح داده و از یک متخصص در این زمینه راهنمایی پزشکی بگیرید.
منبع: gmedication