چگونگی رفتار والدین با کودکان لجباز یک چالش است، زیرا حتی فرمان دادن به آنها در انجام کارهای روزمره مانند دوش گرفتن، غذا خوردن یا به رخت خواب رفتن، یک سر و کله زدن روزمره است. والدین به شکل غیر عمدی، با تسلیم شدن در برابر اوقات تلخی کودکان، رفتار لجبازانه در آنها را تشویق می کنند. بهترین راه برای مقابله با کودک لجباز، این است که به آنها نشان دهید رفتارشان تاثیری ندارد. برای نتایج مطلوب، به رفتارهای خوب آنها توجه کنید. وبسایت سلام دنیا، چند نکته را توضیح داده که ممکن است در برخورد با رفتار یک کودک لجباز کمک کند.
ویژگی های یک کودک لجباز
هر کودکی که اراده آزادانه ورزش کردن را دارد، لجباز نیست. مهم است که قبل از انجام هر عمل جدی، بدانید که آیا کودک شما لجباز یا سرسخت است. فرزندان با اراده قوی می توانند بسیار باهوش و خلاق باشند. آنها سوالات زیادی می پرسند که ممکن است مانند سرکشی به نظر برسد. آنها عقایدی دارند و «انجام دهنده» هستند. از سوی دیگر، کودکان سرسخت بر عقیده خود اصرار می کنند و آماده گوش کردن به آنچه که شما می خواهید بگویید، نخواهند بود.
در اینجا چند ویژگی شخصیتی دیگر ذکر شده که کودکان لجباز ممکن است از خود بروز دهند:
- آنها نیاز شدیدی به تایید و شنیده شدن دارند. بنابراین غالبا در تلاش برای جلب توجه شما هستند.
- آنها می توانند شدیدا مستقل باشند.
- آنها متعهد و مایل به انجام کاری که دوست دارند، هستند.
- همه کودکان قهر می کنند، اما کودکان لجباز این کار را بسیار بیشتر انجام می دهند.
- آنها خصوصیات رهبری قوی دارند- گاهی اوقات می توانند «ارباب منش» باشند.
- آنها دوست دارند کارها را مطابق با سرعت خود پیش ببرند.
کنترل یک کودک لجباز ممکن است دشوار باشد، اما کاملا غیر ممکن نیست.
علت لجبازی بچه و چگونگی برخورد با کودک لجباز
روانشناسی کودک لجباز: درک کودکان لجباز
اگر اراده یکی از ویزگی های شخصیتی شما است، دوست دارید که این ویژگی را در فرزندان خود نیز ببینید؛ اما نکته دشوار این است که تفاوت بین عزم و لجبازی را بدانید. بنابراین چگونه می توانید یکی را از دیگری تشخیص دهید؟
- معنی اراده در فرهنگ لغت، «پایداری هدف» است.
- لجبازی به مفهوم داشن اراده تزلزل ناپذیر برای انجام کاری یا عمل به یک روش خاص است. به بیان ساده تر، لجبازی یعنی امتناع از تغییر افکار، رفتار یا اقدامات شخص، صرف نظر از فشار شدید برای انجام دادن آن موضوع به شکل دیگر است.
- لجبازی در کودکان می تواند ژنتیکی، یا یک رفتار اکتسابی به دلیل تاثیرات محیطی باشد.
سر و کله زدن با کودک لجباز ممکن است نیاز به صبر و تلاش بیشتری داشته باشد، زیرا لازم است الگوهای رفتاری کودک خود را با دقت مشاهده کرده و درک کنید. در ادامه، چند نکته ذکر شده که ممکن است در برخورد با کودکان لجباز به شما کمک کند.
نکاتی که شاید در برخورد با کودکان لجباز به شما کمک کند
ممکن است یک کودک نوپا لجباز داشته باشید که از ماندن در گهواره خود امتناع می کند یا هر بار که تلاش می کنید به او غذا دهید، قاشق خود را کنار میزند. یا شاید یک کودک 6 ساله کله شق است که اصرار می کند هر روز یک لباس ثابت بپوشد و پاهای خود را محکم به زمین می کوبد تا با هر قاعده یا دستورالعملی که به او می دهید، مخالفت کند. در این قسمت، چندین نکته ذکر شده که می تواند در هنگام برخورد با کودک لجبازتان به شما کمک کند.
1. سعی کنید گوش دهید
ارتباط به صورت یک جاده دو طرفه است. اگر می خواهید کودکتان به حرف شما گوش دهد، ابتدا شما باید مایل به گوش دادن به آنها باشید. کودک لجباز ممکن است بر عقاید خود تاکید داشته باشد و تمایل به بحث کردن داشته باشد. اگر احساس کنند که حرف هایشان شنیده نمی شود، بی تفاوت می شوند. در اکثر مواقع، هنگامی که کودکان بر انجام یا انجام ندادن کاری تاکید دارند، به آنها گوش دهید و یک مکالمه راحت با آنها در مورد اینکه چه چیزی آزارشان می دهد، می تواند ترفند خوبی باشد. به عنوان مثال، اگر کودکتان قهر کرده که شام خوردن خاتمه یابد، پس به زور به او غذا ندهید. در عوض، از او بپرسید که چرا دوست ندارد غذا بخورد و به حرف های او گوش کنید- این ممکن است به دلیل بازیگوش بودن او بوده و یا اینکه دچار شکم درد است. اگر می خواهید کودک پنج ساله لجبازتان به حرف شما گوش دهد، سعی کنید که با آرامش به او نزدیک شده و به خصوص تلاش کنید تا به او امر نکنید.
2. با آنها ارتباط برقرار کنید، آنها را مجبور نکنید
وقتی کودکان را به چیزی مجبور می کنید، آنها تمایل به سرکشی دارند و هر کاری که نباید را انجام می دهند. اصطلاحی که به بهترین شکل این رفتار را تعریف می کند، «ضد اراده (counterwill)» است، که یک ویژگی مشترک کودکان لجباز است. ضد اراده، به صورت غریزی است و تنها به کودکان محدود نمی شود. با فرزندان خود ارتباط برقرار کنید. به عنوان مثال، مجبور به خوابیدن کردن کودک شش ساله تان که اصرار به تماشای تلویزیون بعد از ساعت خوابش را دارد، کمکی نمی کند. در عوض، با آنها همراهی کنید و به چیزی که تماشا می کنند، علاقه نشان دهید. وقتی نشان دهید که به آنها اهمیت می دهید، کودکان احتمالا واکنش نشان می دهند. کودکانی که با والدین یا سرپرست خود ارتباط برقرار می کنند، نیاز به همکاری دارند. سوزان استیفلمن، در کتاب خود تحت عنوان «فرزند پروری بدون جنگ قدرت» نوشته است: «برقراری ارتباط ناگسستنی با کودکان بی اعتناء، سر و کل زدن با آنها را راحت تر می کند». امروز اولین قدم برای ارتباط با فرزند خود را بردارید- او را در آغوش بگیرید!
3. به آنها حق انتخاب بدهید
کودکان لجباز ممکن است افکار خود را داشته باشند و همیشه دوست ندارند که به آنها بگویید که چه کاری انجام دهند. به کودک چهارساله لجباز خود بگویید که او باید تا ساعت 9 شب در رخت خواب باشد و تنها چیزی که از آنها می شنوید، «نه» است! به کودک پنج ساله یک دنده خود بگویید که اسباب بازی که شما انتخاب می کنید را خریداری کند، و او آن را نمی خواهد. به جای اینکه به کودک خود دستور بدهید، به او حق انتخاب بدهید. به جای اینکه به آنها بگویید به رخت خواب بروند، از آنها بپرسید که مایل هستند داستان شماره 1 یا شماره 2 را برای آنها در زمان خواب بخوانید. کودکتان ممکن است همچنان به یک دندگی ادامه دهد و بگوید: «من به رخت خواب نمی روم». وقتی این اتفاق می افتد، آرامش خود را حفظ کنید و به آنها بگویید: «خب، در حقیقت این یکی از انتخاب های تو نبود». می توانید همان چیز را هر چقدر که نیاز است و با آرامی، تکرار کنید. وقتی اصرار کردن شما در انجام کاری، مانند "شکستن رکورد" به نظر می رسد، احتمالا کودکتان تسلیم خواهد شد.
بر این اساس، بیش از حد "حق انتخاب داشتن" نیز خوب نیست. به عنوان مثال، اگر از فرزندتان بخواهید که یک لباس برای خود از داخل کمد انتخاب کند، ممکن است گیج شود. می توانید از این اتفاق، با حداقل کردن گزینه های انتخابی به دو یا سه لباس که خودتان انتخاب کرده اید و سپس از آنها بپرسید که یکی از آنها را انتخاب کند، جلوگیری کنید.
4. آرامش خود را حفظ کنید
داد زدن بر سر یک کودک یک دنده و لجباز، مکالمه معمولی بین والد و کودک را به یک مسابقه بلندتر فریاد زدن تبدیل می کند. کودکتان ممکن است پاسخ واکنش شما را به عنوان دعوت به یک مبارزه کلامی در نظر بگیرد. این کار، تنها همه چیز را بدتر می کند. این به شما بستگی دارد که به عنوان یک بزرگسال، مکالمه را به سمت یک نتیجه نهایی هدایت کنید. به کودک خود کمک کنید تا نیاز به انجام کار یا رفتار خاصی را درک کند. هر کاری که باعث می شود آرامش خود را حفظ کنید، انجام دهید- مدیتیشن، ورزش، یا گوش دادن به موسیقی. موسیقی های آرامش بخش یا آرام کننده در خانه گوش دهید، پس حتی کودک شما نیز می تواند به ان گوش دهد. هر چند وقت یک بار، موسیقی مورد علاقه کودک خود را پخش کنید. از این طریق، می توانید «نظر» او را جلب کرده و به او اجازه آرامش پیدا کردن دهید.
5. به آنها احترام بگذارید
اگر چیزی را به کودکتان تحمیل کنید، او احتمالا این اقتدار شما را نخواهد پذیرفت. در این قسمت چندین روش شرح داده شده که می توانید به فرزند خود احترام بگذارید:
- به دنبال همکاری باشید، برای پیروی از دستورات خود اصرار نداشته باشید.
- برای فرزندان خود قوانین منسجمی تعیین کنید و فقط به این دلیل که برای شما ساده است، سهل انگار نباشید.
- با آنها همدلی کنید- هرگز احساسات و ایده های آنها را نادیده نگیرید.
- اجازه دهید فرزندتان کاری که می خواهد را برای خودش انجام دهد و هیچ وقت کودکتان را وسوسه نکنید تا برایش کاری انجام دهید تا بار مسئولیت او را کم کنید. این کار همچنین به او نشان می دهد که شما به او اعتماد دارید.
- منظورتان را بیان کنید و آنچه که می گویید را انجام دهید.
6. با آنها کار کنید
کودکان لجباز یا با اراده قوی، به شدت نسبت به نحوه برخورد شما حساس هستند. بنابراین مراقب لحن صحبت کردن، حرکات بدن و واژگانی که استفاده می کنید، باشید. هنگامی که از رفتار شما ناراحت می شوند، آنها بهترین کاری که به ذهنشان می رسد را برای محافظت از خود انجام می دهند: آنها سرکشی کرده، حاضرجوابی می کنند و رفتار پرخاشگرایانه ای دارند.
- نحوه نزدیک شدنتان به یک کودک لجباز، می تواند نحوه واکنش او به شما را تغییر دهد. به جای اینکه به او بگویید چه کاری انجام دهد، با او همکاری کنید.
- از جملاتی مانند «بیا با هم این کار را انجام دهیم...»، «نظرت در مورد اینکه ..... را امتحان کنیم، چیست» استفاده کنید؛ به جای اینکه به او بگویید: «من از تو می خواهم که ... را انجام دهی».
- برای اینکه از فرزندتان بخواهید کاری انجام دهد، از فعالیت های سرگرم کننده استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر می خواهید کودک لجبازتان اسباب بازی خود را مرتب کند، خودتان این کار را انجام دهید و از او بخواهید که «کمک کننده ویژه» شما باشد.
- همچنین می توانید برای فعالیتی، زمان مشخص کنید و کودک را به چالش بکشید تا سریع تر اسباب بازی های خود را مرتب کند. این یک ترفند زیرکانه است که بهتر عمل می کند.
7. مذاکره کنید
گاهی اوقات صحبت کردن با کودکتان ضروری است. این در بین کودکان شایع است که وقتی به چیزی که می خواهند، نمی رسند، هیجان خود را تخلیه کنند. اگر می خواهید که به شما گوش دهند، نیاز است بدانید که چه چیزی آنها را از انجام این کار باز می دارد.
- با پرسیدن چند سوال مانند موارد زیر شروع کنید: «چه چیزی تو را اذیت می کند؟»، «مساله چیست؟»، یا «آیا چیزی می خواهی؟». آنها را مجبور به صحبت کردن در مورد این مساله کنید. به آنها بگویید که به خواسته های آنها احترام می گذارید و مایل هستید که به آنها توجه کنید.
- ضرورت مذاکره صرفا به این معنا نیست که همیشه باید تسلیم خواسته های آنها شوید. همه چیز مربوط به با ملاحظه بودن و عملی کردن کارها است.
- به عنوان مثال، کودکتان ممکن است مایل نباشد در یک زمان مشخص شده به رخت خواب برود. به جای اصرار، تلاش کرده و در مورد زمان خوابی که برای هر دوی شما مناسب است، با او صحبت کنید.
8. یک محیط مطابق با سلیقه همدیگر در خانه ایجاد کنید
کودکان از طریق مشاهده و تجربه، یاد می گیرند. اگر ببینند که خانواده شان تمام مدت با هم بحث می کنند، یاد می گیرند که کار آنها را تقلید کنند. اختلافات زناشویی بین والدین، منجر به یک محیط استرس زا در خانه می شود که بر حال و رفتار کودکان تاثیر می گذارد. بر اساس مطالعه ای، اختلافات زناشویی ممکن است منجر به ترک اجتماع و حتی پرخاشگری در کودکان شود.
9. دیدگاه کودک را درک کنید
برای درک بهتر رفتار کودک لجباز خود، سعی کنید که به موقعیت از دید او نگاه کنید. خود را به جای آنها بگذارید و سعی کنید درک نمایید که آنها چه چیزی را پشت سر گذاشته اند که این گونه رفتار می کنند. هر چه بیشتر فرزند خود را بشناسید، بهتر می توانید با رفتار لجوجانه آنها کنار بیایید. حتی اگر خواسته های کودکتان را برآورده نمی کنید، با آنها همدردی کنید. می توانید ناامیدی، عصبانیت و یا دلسردی آنها را درک کرده و در حین محکم بودن، آنها را حمایت کنید. به عنوان مثال، اگر کودکتان مایل نیست تا تکالیف خود را انجام دهد، او از انجام این کار خسته شده است. اگر تکالیف زیادی برای انجام دادن دارد و یا اگر قادر به تمرکز کردن نیست، می توانید با تقسیم کردن تکالیف برای آنها به اندازه های کوچک تر و انجام دادن تکالیف در بازه زمانی کوتاه تر، به فرزند خود کمک کنید. می توانید وقفه های کوتاه، زمان های استراحت یک تا دو دقیقه ای بین تکالیف ایجاد کنید تا استرس این کار را برای آنها کمتر کنید.
10. تقویت رفتار مثبت
مواقعی وجود دارد که نمی دانید برای کنترل خشم و رفتار پرخاشگرایانه کودک لجبازتان، چه کاری باید انجام دهید. اما اگر بدون فکر عمل کنید، ممکن است نگرشی منفی نسبت به مسئله ایجاد کنید و حتی رفتارهای منفی آنها را ناخواسته تقویت کنید. به عنوان مثال، کودکان ممکن است تقریبا به هر چیزی که شما می گویید، «نه» بگویند. به این فکر کنید- آیا شما زیاد «نه» می گویید؟ اگر جواب مثبت است، عادت رفتار منفی را در کودک خود ایجاد می کنید.
یکی از راه های تغییر واکنش منفی کودکتان، بازی «بله» است؛ یک راهبرد هوشمندانه که توسط سوزان استیفلمن، درمانگر ازدواج و خانواده پیشنهاد شده است:
وقتی این بازی را اجرا می کنید، کودکتان باید به هر چیزی «بله» یا «خیر» بگوید. سوالاتی مانند «بستنی دوست داری، درست است؟»، «آیا بازی کردن با اسباب بازی هایت را دوست داری؟» یا «آیا می خواهی که فردا یک دایناسور در وان حمام شنا کند؟»، با احتمال زیاد همراه با پاسخ «بله» از جانب کودک هستند. هر چه بیشتر کودکتان به طور مثبت واکنش نشان دهد، او بیشتر احساس می کند که به او گوش می دهید و از او قدردانی می کنید.
نحوه حل کردن برخی مشکلات متداول مربوط به یک کودک لجباز
در این قسمت، برخی از سوالات متداول ارائه شده که والدین در هنگام مواجه با کودک لجباز، با آن مواجه می شوند.
1. چگونه می توان به یک کودک لجباز توالت رفتن را آموزش داد؟
آموزش توالت رفتن به کودکان به تنهایی دشوار است، اما وقتی می خواهید به یک کودک لجباز آموزش دهید، می تواند تبدیل به یک مشکل شود. شما می توانید آموزش توالت رفتن به کودک لجباز و پرخاشگر سه ساله خود را به طریق زیر انجام دهید:
- در مورد این مساله با او صحبت کنید.
- به آنها توضیح دهید که این کار چگونه انجام می شود.
- آن را سرگرم کننده کنید- اگر کودتان از استفاده از توالت امتناع می کند، رفتار جدی نداشته باشید.
به خاطر داشته باشید که برای یک کودک لجباز، یادگیری در مورد سرویس بهداشتی نسبت به یک کودک فرمان بردار به زمان بیشتری نیاز دارد. باید صبور باشید و با فرزند خود کار کنید تا به آنها کمک کنید که به هدف خود برسند؛ نه اینکه آنها را به سمت این کار سوق دهید.
2. چگونه فرزند لجباز را مایل به غذا خوردن کنیم؟
وقتی صحبت از غذا خوردن می شود، کودکان بسیار ایرادگیر می شوند. بر این اساس، شما همیشه نمی توانید غذایی را که کودکان می خواهند، به آنها بدهید. بهترین روش برای اینکه کودکتان چیزی که برای او خوب است را بخورد، این است که زمان شام خوردن را برای او سرگرم کننده کنید.
- از روش های خلاقانه ای برای آماده کردن غذا برای کودک خود استفاده کنید.
- نظر او را به میز شام جلب کنید (از آنها بخواهید که میز را بچینند، غذا را سرو کنند و ...).
- آنها را ترغیب کنید که قبل از رد کردن غذا، یک بار آن را (فقط یک لقمه) امتحان کنند. مقدار کوچکی از هر غذا را برای آنها آماده کرده و اجازه دهید تا انتخاب کنند.
- اگر غذای خود را تمام کردند، با دسر یا یک چیز لذت بخش به آنها پاداش دهید.
3. چگونه یک کودک لجباز را تبنیه کنیم؟
کودکان به نظم و قوانین نیاز دارند. کودکتان باید بداند که رفتار خوب یا بد او، عواقبی نیز به همراه دارد. اطمینان حاصل کنید که آنها کاملا از عواقب نقض قوانین آگاه هستند. عواقب باید فوری باشند، به ویژه هنگامی که با کودکان طرف هستید؛ در این صورت آن ها می توانند نتایج را به اعمالشان مرتبط کنند. ایجاد فاصله یا کم کردن زمان ورزش کردن، یا کم کردن وقت تماشای تلویزیون می تواند چندین راه برای نظم و انضباط کودک باشد. همچنین می توانید برای عواقب کودکان خلاق باشید و تنبیه های جدید و خاصی برای او داشته باشید.
به خاطر داشته باشید که هدف تنبیه شدن کودک نیست، اما کاری کنید که متوجه شوند رفتارشان اشتباه است.
همچنین در سلام دنیا بخوانید: دلایلی که کودک نوپا سرش را عمدا به جایی می کوبد و روش های درمان آن
منبع: momjunction