گیاه آقطی، درختچه ای با ارتفاع حدود 10 متر است و متعلق به تیره هفت کولان و گیاهی سمی می باشد که گل های آن به رنگ سفید و خوشه ای هستند و در اواخر بهار ظاهر می شوند. این گیاه در طب سنتی فواید زیادی برای سلامتی بهمراه دارد. در این مطلب سلام دنیا در مورد گیاه آقطی سیاه یا انگور کولی چیست و همچنین در مورد خواص آقطی سیاه برای پوست، مو و سلامتی، طریقه مصرف و عوارض و مضرات آقطی سیاه یا انگور کولی، هشدارهای مهم مصرف و تداخلات دارویی و در نهایت طرز تهیه شربت آقطی سیاه مطالبی را خواهید آموخت. با ما همراه باشید.
آقطی سیاه یا انگور کولی چیست و برای چی خوبه
آقطی سیاه یا انگور کولی میوه ای به رنگ بنفش تیره است که از درختچه انگور بدست می آید. این میوه سیاه رنگ منبع غنی از آنتی اکسیدان هایی است که به نام آنتوسیانین شناخته می شوند. برخی از مردم معتقدند که آقطی سیاه در درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، یبوست، تب یونجه و عفونتهای سینوسی مؤثر است. همچنین ادعا شده است که این میوه در درمان دندان درد، سیاتیک و سوختگی مفید است.
حتما بخوانید: درمان خانگی سیاتیک پا و کمر با روش های سریع
برخی از این ادعاها نسبت به سایر موارد شواهد بیشتری دارند. آقطی سیاه اروپایی (آقوی سیاه، Sambucus nigra) گونه درختچه ای است که بیشتر در مکمل ها استفاده می شود. اما سایر گونه های مسن نیز غنی از آنتوسیانین هستند. چندین نوع و نحوه آماده سازی شربت آقطی سیاه در این مطلب ارائه شده است.این مکمل را می توانید به عنوان آدامس، قرص پاستیل، شربت، چای و غیره پیدا کنید.
خواص آقطی سیاه (انگور کولی) برای سلامتی و درمان بیماری ها
بسیاری از مزایای سلامتی آقطی سیاه به وجود آنتوسیانین های در آن مرتبط دانسته شده است. گفته می شود این ترکیبات به صورت زیر برای بدن خواص سلامتی به همراه دارند:
- بدن را از وجود رادیکالهای آزاد که به سلولها در سطح DNA آسیب میرسانند، پاکسازی می کند.
- دارای خواص ضد ویروسی است که ممکن است از ابتلا به برخی عفونتهای رایج جلوگیری کند یا از شدت آن بکاهد.
- دارای فواید ضد التهابی است و پاسخ ایمنی بدن را تعدیل می کند
1. خواص آقطی سیاه برای سرماخوردگی و آنفولانزا
شربت آقطی سیاه برای قرنها به عنوان یک درمان خانگی برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا که توسط ویروسها ایجاد میشوند استفاده میشود. برخی از محققان معتقدند این شربت شدت و طول مدت برخی عفونتها را کاهش میدهد و برخی شواهد از مطالعات کوچک این موضوع را تأیید میکند.
مطالعهای در سال 2019 بر روی آقطی سیاه برای هر دو سرماخوردگی و آنفولانزا نشان داد که این میوه علائم مجرای تنفسی فوقانی را تا حد زیادی کاهش میدهد. آنها در این مطالعه 312 مسافر را در یک پرواز طولانی مورد بررسی قرار دادند. دانشمندان گزارش کردند که مسافرانی که 10 روز قبل و پنج روز پس از پرواز از عصاره آقطی سیاه استفاده کردند، 50 درصد کمتر از کسانی که عصاره آقطی سیاه را مصرف نکردند، روزهای کمتری به بیماری سرماخوردگی مبتلا بودند.
حتما بخوانید: برای درمان سرماخوردگی چی بخوریم
علاوه بر این، مسافرانی که آقطی سیاه مصرف کرده بودند، بر اساس درجه بندی علائم دستگاه تنفسی فوقانی، سرماخوردگی کمتری داشتند. کاری که به نظر نمی رسید، آقطی سیاه انجام دهد، کاهش خطر سرماخوردگی بود. هم گروهی که آقطی سیاه مصرف کرده بودند و هم گروه دارونما کم و بیش تعداد عفونت های مشابهی داشتند. مطالعه ای در سال 2012 نشان داد که آقطی سیاه می تواند با تحریک پاسخ ایمنی به پیشگیری از عفونت آنفولانزا کمک کند.
2. خواص آقطی سیاه برای تسکین درد
آنتوسیانین ها برای کاهش التهاب شناخته شده اند. آنتوسیانین های موجود در آقطی سیاه این کار را با جلوگیری از تولید اکسید نیتریک توسط سلول های ایمنی بدن انجام می دهند. اکسید نیتریک بهعنوان یک مولکول سیگنالی عمل میکند که باعث التهاب میشود، مانند زمانی که مجروح میشوید یا بیماری دارید. بنابراین با کاهش سرعت این پاسخ، ممکن است درد و تورم کاهش یابد.
تنتور و مرهم موضعی آقطی سیاه از دیرباز در طب عامیانه برای درمان موارد زیر استفاده می شده است:
- درد دندان
- بریدگی
- کبودی
- سوختگی
با این حال مطالعات کمی در مورد خواص ضد التهابی یا تسکین درد آقطی سیاه در انسان انجام شده است.
3. خواص آقطی سیاه برای پیشگیری از بیماری
برخی از پزشکان طب جایگزین می گویند که آقطی سیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی است. آنها معتقدند آقطی سیاه می تواند خطر ابتلا به سرطان و بیماری قلبی را کاهش دهد. اگرچه مصرف رژیم های غذایی غنی از آنتی اکسیدان ممکن است چنین مزایایی را ارائه دهند، اما هیچ مطالعه ای در مورد این موضوع انجام نشده است که به طور خاص مصرف آقطی سیاه را با پیامدهای این بیماری مرتبط کند.
4. خواص آقطی سیاه برای لاغری
از آنجایی که آقطی سیاه سرشار از فیبر های خوراکی است، به همین دلیل دیرتر هضم می شود، براساس گفته دانشمندان مصرف غذاهای حاوی فیبر به دلیل دیر هضم بودن آنها باعث می شود تا فرد دیرتر احساس گرسنگی کند. بنابراین این فایده آقطی سیاه می تواند برای افرادی که قصد کاهش وزن و لاغری دارند خبر خوبی باشد.
حتما بخوانید: خواص و عوارض زردچوبه برای لاغری
نکته قابل توجه این است که مصرف یک خوشه از آقطی سیاه، به سیر ماندن برای مدت 12 ساعت کمک می کند. البته در کنار مصرف آقطی سیاه یا هر ماده غذایی دیگر برای کاهش وزن باید ورزش کردن را هم در برنامه خود قرار دهید.
5. خواص آقطی سیاه برای پوست
مصرف آقطی سیاه از چند جهت برای سلامت پوست تاثیر فوق العاده ای دارد.
التیام زخم های اگزما
استفاده از کمپرس جوشانده گل های خشک شده آقطی سیاه برای التیام زخم های اگزما تاثیر فوق العاده ای دارد.
رفع خارش پوست بدن
ابتدا پوست ساقه آقطی سیاه را در روغن حرارت دهید و بعد آن را صاف کنید و اجازه دهید خنک شود. مصرف این روغن به رفع خارش پوست بدن کمک می کند.
حتما بخوانید: کمبود کدام ویتامین باعث خارش بدن میشود
پاک کردن آرایش
استفاده از دم کرده آقطی سیاه برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش افرادی که دارای پوست حساس هستند، تاثیر شگفت آوری دارد. همچنین گل آقطی را با شیر ترکیب کنید و ان را بجوشانید،در ادامه محلول را صاف کنید و برای پاک کردن پوست صورت از آن استفاده کنید.
ماسک صورت آقطی سیاه
استفاده از ماسک صورت آقطی سیاه برای شادابی پوست، از بین بردن لکه ها و کک و مک صورت و رفع چین و چروک و جوان ماندن پوست موثر عمل می کند.
بستن منافذ پوست
ترکیب عرق گل آقطی با آب خیار و استفاده آن روی صورت برای بسته شدن جهت منافذ پوست مفید است.
مرطوب کردن پوست
برای مرطوب کردن پوستتان، خودتان کرم آقطی را با ترکیب کردن این مواد (گل آقطی 20 گرم، گلیسیرین 10 گرم، موم عسل 70 گرم، عرق برگ چنار 70 گرم، بوراکس 2 گرم) تهیه و استفاده کنید.
خواص آقطی سیاه برای مو
مصرف میوه آقطی سیاه و مالیدن شیره این میوه در رفع سفیدی مو و تقویت و افزایش رشد موها موثر عمل می کند.
حتما بخوانید: رفع سفیدی موی سر با 7 درمان گیاهی و طبیعی خانگی
مضرات آقطی سیاه
میوه رسیده و پخته شده آقطی سیاه اگر در حد اعتدال مصرف شود بی خطر است. اما در صورت مصرف بیش از حد آقطی سیاه، ممکن است دچار اسهال، معده درد و گرفتگی شکم شوید. و اگر از آقطی سیاه به عنوان داروی جایگزین استفاده می شود، فقط باید ان را بصورت توت رسیده یا خشک شده بخورید.
طریقه مصرف آقطی سیاه
نکات مهم درمورد مصرف آقطی سیاه
- قسمت های خاصی از گیاه آقطی سیاه حاوی نوعی سم است که به نام گلیکوزید سیانوژنیک شناخته می شود. این قسمت ها شامل برگ، ریشه، پوست و ساقه، بعلاوه میوه نارس و خام هستند، اگر آقطی سیاه نارس را بجوید، سیانید می تواند در بدن شما آزاد شود. حتی میوه های رسیده نیز حاوی مقادیر کمی از این ماده هستند، بنابراین آقطی سیاه باید قبل از مصرف، پخته و رسیده شود.میوه های خام می توانند شما را بیمار کنند.
- البته مسمومیت با آقطی سیاه به ندرت تهدید کننده زندگی است. اما ممکن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، بیحسی، اتساع شکم و مشکل در تنفس شود. اگر هر یک از این علائم را بعد از مصرف عصاره آقطی سیاه یا میوه نارس مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
- آقطی سیاه برای کودکان، زنان باردار یا مادران شیرده توصیه نمی شود. اگرچه هیچ عارضه جانبی در این گروه ها گزارش نشده است،اما اطلاعات کافی برای تعیین بی خطر بودن آن در دراز مدت وجود ندارد.
تداخلات دارویی آقطی سیاه
عصاره آقطی سیاه ممکن است از نظر تئوری با داروهایی که برای سرکوب سیستم ایمنی طراحی شده اند تداخل داشته باشد و بنابراین می تواند در توانایی آنها برای اثربخشی موثر تداخل ایجاد کند.برخی از این نمونه ها شامل:
- سل سپت(مایکوفنولات)
- داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون ایموران (آزاتیوپرین) (مایکوفنولات)
- اورتوکلون(موروموناب-سیدی 3)
- پروگرف(تاکرولیموس)
- راپامیون(سیرولیموس)
- ساندیمون(سیکلوسپورین)
- سیمولک( باسی لیکسی مب)
- زناپاکس(داکلیزومب)
ممکن است سیستم ایمنی بدن را نیز تحریک کند. به همین دلیل، افراد مبتلا به اختلالات خودایمنی نباید بدون مشورت با پزشک خود از مکمل های حاوی آقطی سیاه استفاده کنند.
دوز و آماده سازی آقطی سیاه
آقطی سیاه از دیرباز برای غذا و تهیه داروهای طبیعی کشت می شده است. داروهای طبیعی آقطی سیاه به اشکال مختلفی در دسترس هستند، از جمله:
- شربت
- چای
- کپسول
- آدامس
- تونیک
- تنتور
- پمادهای موضعی
آقطی سیاه رسیده ترش است و معمولاً با گذشت زمان شیرین می شود (مانند زغال اخته).درمان باید حداکثر 48 ساعت پس از اولین ظهور علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا شروع شود. به عنوان یک قانون کلی، نباید بیشتر از دوز توصیه شده سازنده محصول مصرف کنید. بسیاری از تولیدکنندگان شربت تجاری مصرف 1 قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) شربت آقطی سیاه را چهار بار در روز برای درمان علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا توصیه می کنند. پاستیل آقطی سیاه(175 میلی گرم) را می توان دو بار در روز مصرف کرد.
نکته:به خاطر داشته باشید که آقطی سیاه هرگز نباید به عنوان جایگزینی برای مراقبت های پزشکی مرسوم استفاده شود. خوددرمانی بیماری و به تاخیر انداختن درمان استاندارد پزشکی ممکن است عواقب جدی در پی داشته باشد.
حتما بخوانید: عوارض خود درمانی
انتخاب محصولات آقطی سیاه
مکمل های درمانی حاوی آقطی سیاه توسط سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان مکمل های غذایی طبقه بندی می شوند.با این حال،هر دارویی که تحت این طبقه بندی قرار می گیرد، قرار نیست به عنوان یک درمان برای هر بیماری فروخته یا به بازار عرضه شوند. از آنجایی که مکملها نیازی به انجام تحقیقات یا آزمایشهای دقیق ندارند، کیفیت آنها میتواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. برای اطمینان از کیفیت و ایمنی، فقط مکملهایی را خریداری کنید که توسط یک نهاد گواهیدهنده مستقل، مانند U.S Pharmacopeia (USP)، NSF International یا ConsumerLab تأیید شدهاند.
هشدارهای ایمنی درباره مصرف آقطی سیاه
اگر آقطی سیاه تازه می خورید، مهم است که آنها را از یک منبع معتبر خریداری کنید.مصرف آقطی سیاه ناشناخته در طبیعت خطرناک است. این به این دلیل است که شما از اثرات بالقوه خطرناک میوه های وحشی اطلاعی ندارید. اگر یک آقطی سیاه ناشناخته خورده اید و عوارض جانبی نامطلوب را تجربه می کنید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول درمورد آقطی سیاه
از آقطی سیاه بیشتر برای چه استفاده می شود؟
آقطی سیاه بیشتر به عنوان شربت سرفه استفاده می شود. تحقیقات نشان می دهد که شربت آقطی سیاه ممکن است به پیشگیری و درمان علائم تنفسی فوقانی سرماخوردگی و آنفولانزا کمک کند.
آیا مصرف هر روز آقطی سیاه بی خطر است؟
شربت و مکملهای انگور فرنگی که بهصورت تجاری تهیه میشوند، عموماً بیخطر تلقی میشوند و میتوان با خیال راحت در مقادیر ذکر شده در برچسب مکمل روزانه مصرف کرد. با این حال، شربت آقطی سیاه خانگی - که گاهی اوقات به عنوان صنایع دستی، دست ساز یا مقدار کوچک به بازار عرضه می شود - باید با احتیاط استفاده شود زیرا ممکن است حاوی مقادیر کمی سیانید باشد. مکملهای آن که بهصورت تجاری ساخته میشوند، حاوی سیانید نیستند و مصرف روزانه آنها باید ایمن باشد.
چگونه آقطی سیاه تازه را نگهداری کنم؟
اگر قرار نیست خیلی زود آقطی سیاه را مصرف کنید بهتر است در یخچال نگهداری شود.
شربت آقطی سیاه چگونه تهیه می شود؟
شربت آقطی سیاه را می توان با آقطی سیاه خشک تهیه کرد و برای خرید آنلاین و در فروشگاه های تخصصی مواد غذایی بهداشتی موجود است.
برای تهیه شربت آقطی سیاه موارد زیر را دنبال کنید
- 2 فنجان آقطی سیاه خشک را با 4 فنجان آب مقطر سرد در یک قابلمه سنگین ترکیب کنید.
- آب را بجوشانید، حرارت را کم کنید و به مدت 30 تا 40 دقیقه بدون درب بپزید و مرتب هم بزنید.
- از روی حرارت بردارید و بگذارید 1 ساعت دم بکشد. مخلوط را در یک پیمانه بزرگ که با پارچه توری پوشانده شده است صاف کنید، مایع را ذخیره کنید و انگورهای استفاده شده را دور بریزید.
- اجازه دهید شربت خنک شود، سپس 1 فنجان عسل را به آن اضافه کنید. مخلوط را در یک ظرف استریل شده بریزید.
- درب ظرف را ببندید و تا سه ماه در یخچال نگهداری کنید.
کلام آخر:
آقطی سیاه میوه ای است که برخی افراد ادعا می کنند می تواند انواع بیماری ها را درمان کند. آنها معتقدند که آقطی سیاه میوه ای است که هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا به شما کمک می کند. برخی افراد معتقدند که این میوه می تواند به درمان درد و یبوست نیز کمک کند. میتوانید مکملهای حاوی آقطی سیاه را به اشکال مختلف از جمله صمغ، شربت، چای و کپسول مصرف کنید. آقطی سیاه فقط در صورتی باید مصرف شود که رسیده یا خشک شده باشد. انگورهای خام می تواند شما را بیمار کند.
مقالات مرتبط:
خواص و عوارض ریشه تربد برای سلامتی در طب سنتی
خواص و مضرات فندق افسونگر (ویچ هازل) برای پوست، مو و سلامتی