غذاهای ضد یبوست؛ رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست چیست؟

يبوست (به انگلیسی: Constipation) شایع ترین اختلال فیزیولوژیکی دستگاه گوارشی است که وجه مشخصه آن، انجام دیر به دیر عمل دفع و ناقص بودن آن و داشتن مدفوع خشک و سفت است. در موارد حاد یبوست ممکن است روده ها به دلیل حرکت نکردن مدفوع و مواد زاید دفعی سیستم گوارش مسدود شوند، که در این شرایط نیاز به عمل جراحی می باشد.

دلایل بروز یبوست چیست؟

1. رژیم غذایی نامناسب
2. اثر جانبی برخی دارو های مصرفی
3. برهم خوردن تعادل هورمون های بدن
4. آناتومی

از علل بروز یبوست در بین افراد است.

يبوست، به دلایل زیر شایع ترین اختلال دستگاه گوارش است:

الف) کمبود مایعات: هنگامی که تعریق شدید است و مایعات به مقدار کافی مصرف نمی شوند، مدفوع کم، سفت و خشک می شود.

ب) کمبود مواد زبر (فیبر): عادت های غذایی غلط شامل بی نظمی در ساعات صرف غذا، مصرف ناکافی فیبر و عدم مصرف سبزیجات باعث می شود که حجم مدفوع کاهش پیدا کند.

ج) کمبود ویتامین B: مصرف ناکافی ویتامین B نیز باعث می شود که دیواره ی روده ها قوام و قدرت انقباضی خود را از دست بدهد.

د) بی نظمی در عمل دفع: می تواند به علت دیر برخاستن از خواب هنگام صبح و عجله در انجام کارهای روزمره ی صبحگاهی و خوردن صبحانه باشد، که وقت بسیار کوتاهی را برای رفتن به دستشویی قبل از رفتن به سرکار باقی می گذارد.

ه ) استرس ذهنی: استرس و تنش موجب انقباض (اسپاسم) کولون می شود، که عموما درافراد مضطرب و به شدت تحت تنش دیده می شود.

چرا نباید به کودکان و نوزادان دارو های ملین داد؟

عادت روزمره دادن داروهای ملین به نوزادان و کودکان برای تمیز کردن معده شان، بر قوام و توانایی انقباض عضلانی روده های آنها اثر منفی می گذارد (اصطلاحأ کولون آنها را تنبل می کند) و سرانجام به يبوستی می انجامد که تا آخر عمر ادامه می یابد. برای درمان یبوست کودکان هرگز نباید به بچه های سالم به طور مرتب و روزمره داروهای ملین داد. به جای آن باید به کودکان آب اضافی، آب میوه یا میوه هایی نظیر موز بدهید.

غذاهای مناسب برای رفع یبوست

بهترین درمان و رژیم های غذایی مناسب برای رفع یبوست

1. اثر چربی ها در درمان یبوست: چربی ها موجب تحریک جریان صفرا می شوند و همچنین روده بزرگ را روغن کاری می کنند. کره معمولی و حیوانی و روغن های آشپزی نیز برای بیماران لاغر مفیدند، ولی افراد مبتلا به یبوست باید از مصرف غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنند.

2. تاثیر مصرف سبزیجات در جلوگیری از یبوست: همه ی افراد (حتی افراد چاقی که رژیم  لاغری دارند می توانند با مصرف سبزیجات و میوه های کامل (با پوست) که از نظر سلولز غیرقابل جذب غنی هستند، توده ی مورد نیاز برای کمک به عمل دفع را تأمین کنند.

3. مصرف غلات برای درمان یبوست: غلات تصیفه نشده ای که حاوی سبوس هستند، نیز می توانند این توده را تأمین کنند. به همین منظور، افراد لاغر می توانند از موز و میوه جات خشک شده نظیر انجیر، کشمش، خرما و زردآلو استفاده کنند.

4. ویتامین های موثر در درمان یبوست: ویتامین های گروه B، ترجیحا به صورت مخمر، به تنظيم عملکرد روده ها کمک می کنند. پتاسیم، در قالب سوپ سبزیجات یا آب میوه، نیز به جلوگیری از یبوست کمک می کند.

نکات تکمیلی برای جلوگیری و درمان یبوست شدید

1. جلوگیری از یبوست شدید در آب و هوای گرم و مرطوب: در آب و هوای گرم و مرطوب، توصیه می شود که به طور آزادانه و دلخواه به مصرف مایعات در حدود 10 لیوان یا بیشتر در روز اقدام کنید.

2. صبحانه مناسب برای یبوست: مصرف مایعات گرم قبل از صبحانه به صورت ناشتا توصیه می شود. مصرف مایعات گرم، مانند آب داغ یا چای کمرنگ، با معده خالی در اول صبح به برخی افراد برای خالی کردن روده ها کمک می کند.

3. سبوس گندم: اگر فیبر تأمین شده توسط سبزیجات سبز و میوه جات تازه و به صورت کامل کامل (با پوست) موجب رفع یبوست نشود، می توان مقداری سبوس گندم به نان افزود تا از این طریق توده ی کافی برای تسهیل عمل دفع فراهم شود.

4. فرآورده های جاذب آب: فراورده های تهیه شده از سبزیجات ماننده «اسفرزه» و «علف چینی» (آگار) که مقدار قابل توجهی آب جذب می کنند، توده ی غیرمحرکی را تولید می کنند که موجب تشدید حرکات روده ها می شود. می توان قبل از رفتن به بستر 2 تا 3 قاشق مرباخوری اسفرزه را به همراه آب مصرف کرد. یک قاشق غذاخوری گل و عسل اگر به همراه یک لیوان آب گرم مصرف شود برای یبوست مزمن بسیار مفید خواهد بود.

5. تحرک داشتن و انجام ورزش: ورزش روزانه، نظیر بازی گلف یا پیاده روی سریع نیز همواره در درمان یبوست مفید است.