پروستاتکتومی جراحی برای برداشتن بخشی یا کل غده پروستات است. غده پروستات در لگن مردها، زیر مثانه قرار دارد و مجرای ادراری را که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی منتقل می‌کند احاطه کرده است. این روش برای درمان تعدادی از بیماری‌های موثر بر پروستات از جمله سرطان پروستات استفاده می‌شود. در این مقاله از سلام دنیا به روشهای پروستاتکتومی، مزایا و معایب هر یک می‌پردازیم.
معرفی انواع روش های پروستاتکتومی
پروستاتکتومی می تواند بسته به شرایط موجود از چند طریق انجام شود. گزینه ها شامل جراحی با کمک رباتیک و جراحی باز سنتی است. متخصصان اورولوژی کلینیک "مایو" از روشهای پیشرفته آندوسکوپی برای رفع علائم بزرگ شدن پروستات بدون نیاز به جراحی باز، لاپاراسکوپی یا رباتیک در بیشتر موارد استفاده می‌کنند. غالباً پروستاتکتومی برای درمان سرطان موضعی پروستات انجام می‌شود و ممکن است به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی، شیمی درمانی و هورمون درمانی استفاده شود.
پروستاتکتومی رادیکال، جراحی است برای برداشتن کل غده پروستات و غدد لنفاوی اطراف آن برای درمان مردان مبتلا به سرطان پروستات. یک جراح می‌تواند پروستاتکتومی رادیکال را با استفاده از تکنیک‌های مختلف انجام دهد، از جمله:
1. پروستاتکتومی رادیکال با کمک ربات
جراح برای برداشتن پروستات پنج تا شش برش کوچک در پایین شکم شما ایجاد می کند. وی با استفاده از ابزارهای متصل به دستگاه مکانیکی (روبات) به کمک رایانه، در یک کنسول می‌نشیند. دستگاه رباتیک امکان پاسخ دقیق‌تر به حرکت دستان جراح را فراهم می کند.
حتما بخوانید: غده پروستات چیست
2. پروستاتکتومی رادیکال باز
جراح معمولاً برای برداشتن پروستات یک شکاف در قسمت پایین شکم شما ایجاد می‌کند. کمتر ممکن است انجام پروستاتکتومی ساده برای آقایانی با علائم شدید ادراری و غدد پروستات بسیار بزرگ شده توصیه شود. غدد بزرگ شده پروستات به عنوان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا BPH شناخته می شوند. پروستاتکتومی ساده معمولاً به عنوان یک روش کم تهاجمی با کمک رباتیک انجام می شود. این اغلب به عنوان یک روش باز انجام نمی شود.
پروستاتکتومی ساده برای درمان BPH مانند پروستاتکتومی رادیکال، همیشه شامل برداشتن کل پروستات نیست. در عوض، این روش فقط بخشی از پروستات را که مانع جریان ادرار می‌شود، از بین می برد. این جراحی علائم و عوارض ادراری ناشی از انسداد جریان ادرار را کاهش می دهد، از جمله:
- تکرر ادرار و حس فوری ادرار کردن
- مشکل در شروع ادرار کردن
- ادرار آهسته (طولانی)
- تکرر ادرار در شب
- توقف و شروع مجدد هنگام ادرار کردن
- احساس عدم تخلیه کامل مثانه
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- ناتوانی در ادرار کردن
متخصصان اورولوژی کلینیک مایو از روش های پیشرفته آندوسکوپی برای رفع این علائم بدون برش در بیشتر موارد استفاده می‌کنند. تیم جراحی شما در مورد مزایا و معایب هر یک از تکنیک‌ها و همچنین ترجیحات شما بحث خواهد کرد تا مشخص کند کدام روش برای شما بهتر است.
خطرات پروستاتکتومی (عوارض جانبی بعد از عمل پروستات)
خطرات پروستاتکتومی رادیکال
علاوه بر خطرات مرتبط با هر عمل جراحی، خطرات ناشی از پروستاتکتومی رادیکال عبارتند از:
- خون ریزی
- عفونت مجاری ادراری
- بی اختیاری در ادرار
- اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)
- باریک شدن مجرای ادرار یا مثانه
- تشکیل کیست های حاوی لنف (لنفوسل)
حتما بخوانید: بی اختیاری ادرار (UI) در مردان چگونه درمان می شود؟
در کلینیک مایو، متخصصان ارولوژی که پروستاتکتومی را انجام می دهند، آموزش پیشرفته و تجربه گسترده‌ای را در تمام جنبه های جراحی دارند. بیشتر این تجربیات تخصصی ناشی از تعداد بالای بیماران تحت درمان است: جراحی رباتیک بیشتر از هرجای دنیا در کلینیک مایو انجام می‌شود. علاوه بر این، رویکرد چند رشته‌ای مایو کمترین میزان عارضه را تضمین می کند و بهترین نتیجه ممکن را برای افرادی که این جراحی را انجام می دهند ارائه می دهد.
خطرات پروستاتکتومی ساده
گرچه پروستاتکتومی ساده در تسکین علائم ادراری به خوبی عمل می‌کند، اما در مقایسه با سایر روشهای درمان پروستات مانند برداشتن مجاری پروستات (TURP)، جراحی PVP با لیزر یا جراحی پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP)، خطر عوارض و زمان بهبودی بیشتری دارد. خطرات انجام پروستاتکتومی ساده شامل:
- خون ریزی
- عفونت مجاری ادراری
- بی اختیاری ادرار
- ارگاسم خشک
- اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)
- باریک شدن (تنگی) مجرای ادرار یا مثانه
آماده شدن برای پروستاتکتومی
قبل از جراحی، پزشک ممکن است بخواهد آزمایشی را انجام دهد که از یک محدوده بینایی برای بررسی داخل مجرای ادرار و مثانه استفاده می‌کند (سیستوسکوپی). سیستوسکوپی اجازه می‌دهد تا پزشک اندازه پروستات و سیستم ادراری شما را بررسی کند. همچنین ممکن است پزشک شما بخواهد آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش خون یا آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری اختصاصی پروستات و اندازه گیری جریان ادرار انجام دهد.
دستورالعمل های پزشک خود را در مورد آنچه باید قبل از درمان انجام دهید دنبال کنید. در اینجا مواردی وجود دارد که باید با پزشک در مورد آنها بحث کنید:
بررسی غذا و داروها پیش از پروستاتکتومی
- داروهای مصرفی. در مورد هرگونه داروی تجویز شده یا بدون نسخه پزشک یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید به پزشک خود بگویید. این امر به ویژه در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، مانند وارفارین (کومادین) یا کلوپیدوگرل (پلاویکس) و مسکن‌های بدون نسخه، مانند آسپیرین، ایبوپروفن (Advil ،Motrin IB، دیگران) یا ناپروکسن سدیم (Aleve و...) بسیار مهم است. جراح ممکن است از شما بخواهد چندین روز قبل از جراحی، داروهایی را که خطر خونریزی شما را افزایش می دهد، قطع کنید.
- آلرژی یا واکنش های دارویی. در مورد هرگونه حساسیت یا واکنشی که نسبت به داروها داشته اید با تیم مراقبت خود صحبت کنید.
- ناشتا بودن قبل از جراحی. پزشک احتمالاً از شما می خواهد که بعد از نیمه شب چیزی نخورید و ننوشید. صبح روز عمل خود ، فقط داروهایی را که پزشک به شما گفته است با یک جرعه کوچک آب مصرف کنید.
- آماده سازی روده قبل از جراحی. ممکن است به شما یک کیت و دستورالعمل داده شود که قبل از جراحی روده خود را تخلیه کنید.
تحویل لباس و وسایل شخصی پیش از جراحی پروستات (پروستاتکتومی)
برای نپوشیدن این موارد در جراحی ، از قبل برنامه ریزی کنید:
- جواهرات
- عینک
- لنزهای تماسی
- دندان مصنوعی
مراقبت بعد از عمل پروستاتکتومی
از پزشک خود بپرسید چه مدت در بیمارستان خواهید بود. شما می خواهید برای انتقال به خانه از قبل هماهنگ کنید ، زیرا بعد از جراحی بلافاصله نمی توانید رانندگی کنید.
محدودیت های فعالیت بعد از عمل پروستاتکتومی
بعد از جراحی ممکن است چندین هفته دیگر نتوانید کار کنید یا فعالیت‌های سنگین انجام دهید. از دکتر خود بپرسید که چه مدت زمان بهبودی و استراحت نیاز دارید.
حتما بخوانید: سرطان پرستات چیست
عمل پروستاتکتومی چگونه انجام می‌شود؟
قبل از عمل پروستاتکتومی
پروستاتکتومی معمولاً با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به این معنی که شما در طی عمل بیدار نیستید. همچنین ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک به شما تجویز کند.
در طول عمل پروستاتکتومی
- پروستاتکتومی رادیکال با کمک ربات. جراح شما در یک کنسول کنترل از راه دور و در فاصله کمی از شما و میز عمل نشسته و دقیقاً حرکت ابزارهای جراحی را با استفاده از دو دستگاه کنترل دست و انگشت کنترل می‌کند. این کنسول نمای بزرگ شده و سه بعدی از ناحیه جراحی را به نمایش می‌گذارد که جراح را قادر می سازد روش کار را با جزئیات بسیار بیشتری نسبت به جراحی سنتی لاپاراسکوپی تجسم کند.
سیستم رباتیک برشهای کوچکتر و دقیق‌تری را امکان پذیر می‌کند، که برای برخی از مردان بهبود سریعتری از جراحی باز سنتی به ارمغان می آورد. دقیقاً مانند جراحی باز رتروپوبیک، رویکرد رباتیک تکنیک‌های محافظت از اعصاب را نیز ممکن می کند که ممکن است قدرت و قوای جنسی را در فرد حفظ کند. - پروستاتکتومی رادیکال باز: جراح شما یک شکاف در قسمت پایین شکم شما ایجاد می کند، از زیر ناف تا کمی بالای استخوان شرمگاه شما. بعد از تشریح دقیق غده پروستات از اعصاب و رگهای خونی اطراف، جراح پروستات را به همراه بافت مجاور خارج می کند. سپس برش با بخیه بسته می شود.
- پروستاتکتومی ساده: در ابتدای عمل، پزشک ممکن است یک محدوده دید انعطاف پذیر طولانی (سیستوسکوپ) را از نوک آلت تناسلی شما وارد کند تا داخل مجرای ادرار، مثانه و پروستات را ببیند. سپس پزشک شما یک لوله (کاتتر Foley) را در نوک آلت تناسلی شما وارد می‌کند که در مثانه گسترش می‌یابد تا ادرار را در حین عمل تخلیه کند. محل برش‌ها بستگی به این دارد که پزشک از چه تکنیکی استفاده می‌کند. اگر شما هم دچار مشکل فتق یا مثانه هستید، ممکن است پزشک از جراحی به عنوان فرصتی برای ترمیم آن استفاده کند. هنگامی که پزشک شما بخشی از پروستات را که باعث ایجاد علائم شده است برداشت، ممکن است یک یا دو لوله تخلیه موقتی از طریق سوراخ در پوست شما در نزدیکی محل جراحی وارد کند. یک لوله مستقیم به مثانه شما می رود و لوله دیگر به محلی که پروستات برداشته شده است می رود (برای تخلیه لگن).
بعد از عمل پروستاتکتومی
پس از جراحی باید انتظار این موارد را داشته باشید:
- به شما داروهای ضد درد داده می شود. پزشک شما ممکن است به شما قرص های مسکن دارویی بدهد که بعد از ترخیص از بیمارستان استفاده کنید. پزشک شما را مجبور خواهد کرد که همان روز یا روز بعد از جراحی راه بروید. شما همچنین می توانید تمرینات لازم را برای حرکت دادن پاهای خود هنگام خوابیدن انجام دهید.
- شما احتمالاً روز بعد از جراحی پروستاتکتومی مرخص می‌شوید. وقتی پزشک فکر می کند که رفتن به خانه برای شما مقدور است، سوند لگنی را خارج می‌کند. برای بیرون آوردن بخیه هاممکن است لازم باشد ظرف یک یا دو هفته به پزشک مراجعه کنید.
- با یک کاتتر در جای خود به خانه باز خواهید گشت. بیشتر مردان به مدت هفت تا ده روز پس از جراحی به کاتتر ادرار نیاز دارند. بهبود کامل کنترل ادرار ممکن است یک سال پس از جراحی طول بکشد.
اطمینان حاصل کنید که مراحل پس از جراحی را که باید انجام دهید و هر گونه محدودیت مانند رانندگی یا بلند کردن وسایل سنگین را رعایت می کنید. و همچنین:
- باید سطح فعالیت خود را به تدریج از سر بگیرید. حدود چهار تا شش هفته باید به روال عادی خود برگردید.
- برای اطمینان از اینکه همه چیز خوب است باید چند بار به پزشک مراجعه کنید. بیشتر مردان پس از حدود شش هفته و سپس دوباره هر سه ماه برای سال اول و دو بار در سال دوم پس از جراحی به پزشك خود مراجعه می كنند. در صورت داشتن هرگونه مشکل یا نگرانی، ممکن است لازم باشد زودتر یا بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
- پس از بهبودی مجدد از جراحی احتمالاً می توانید فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید. بعد از پروستاتکتومی ساده، شما هنوز هم می توانید در حین رابطه جنسی ارگاسم کنید، اما منی کمی خارج می‌شود. بعد از پروستاتکتومی رادیکال، بهبود کامل عملکرد نعوظ ممکن است برای برخی از مردان 18 ماه طول بکشد.
سخن آخر
پروستاتکتومی با کمک ربات می‌تواند منجر به کاهش درد و خونریزی کمتر، کاهش آسیب بافتی، بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و دوره بهبودی سریعتر از پروستاتکتومی سنتی شود. معمولاً حدود چهار هفته پس از جراحی می‌توانید با محدودیت های جزئی به فعالیت طبیعی خود برگردید.
پروستاتکتومی ساده باعث تسکین طولانی مدت علائم ادراری به دلیل بزرگ شدن پروستات می‌شود. اگرچه این تهاجمی ترین روش برای درمان بزرگی پروستات است، اما عوارض جدی نادر است. اکثر مردانی که این روش را انجام می دهند معمولاً به هیچ درمان پیگیری برای BPH خود احتیاج ندارند. چنانچه تجربه ای از این عمل دارید آن را در بخش نظرات با خوانندگان ما به اشتراک بگذارید.
مقالات مرتبط:
عوارض بزرگ شدن پروستات بر رابطه جنسی، درمان پزشکی و خانگی آن
هایپرپلازی خوش خیم پروستات: علل، علائم، تشخیص و درمان بزرگی پروستات