غذای هضم نشده در مدفوع معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. بدن قادر به تجزیه غذاهایی با فیبر بالا نیست، در نتیجه ممکن است این غذاها بدون تغییر از دستگاه گوارش عبور کنند. هنگامی که غذای هضم نشده در مدفوع توام با کاهش وزن یا اسهال باشد، می تواند نشانه ای از بیماری های اساسی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. در این مقاله، دلایل مختلفی که باعث می شود غذای هضم نشده در مدفوع ظاهر شود را بررسی می کنیم.
دلیل غذای هضم نشده در مدفوع و درمان آن
علل روزمره
دلایلی وجود دارد که باعث می شود غذا به طور کامل هضم نشود، که باعث نگرانی نیست.
غذاهای پر فیبر
فیبر به قسمت غیر قابل هضم غذاهای گیاهی اشاره می کند. هنگامیکه فرد غذاهای پر فیبر می خورد، نرمال است که بعضی از مواد هضم نشده در مدفوع ظاهر شوند، زیرا بدن نمی تواند مواد سخت را کاملاً تجزیه کنند. فیبر همچنین با افزایش حجم مدفوع، موجب افزایش سرعت حرکات روده فرد می شود که این مسئله دیواره های روده را به حرکت وادار می کند. این حرکت غذا را درون دستگاه گوارش به جلو می راند. اگر غذا خیلی سریع در دستگاه گوارش حرکت کند، به احتمال زیاد کمتر هضم می شوند.
انواع خاصی از غذاها به مقدار کمتری هضم می شود و احتمال وجود آنها در مدفوع بیشتر می شود. این مواد غذایی عبارتند از:
- لوبیا
- دانه ها
- ذرت
- نخود فرنگی
- پوست سبزیجات
- سبزیجات برگدار
- غلات خاص
- هویج
- کشمش
- آجیل
مواد غذایی مانند ذرت یکی از موارد شایع است. ذرت دارای یک پوسته بیرونی است که از یک ماده غیر قابل هضم به نام سلولز ساخته شده است. بدن مواد موجود در قسمت درونی ذرت را هضم می کند و پوشش سخت را بدون هضم به مدفوع اضافه می کند.
خیلی سریع غذا می خورید
یکی دیگر از عللی که باعث می شود غذای هضم نشده در مدفوع ظاهر شود، تند غذا خوردن است. وقتی شخصی خیلی سریع غذا می خورد و بدون اینکه به طور کامل بجود آن را قورت می دهد، به احتمال زیاد غذا بدون اینکه درست تجزیه بشود، از دستگاه گوارش عبور می کند. سریع غذا خوردن ممکن است باعث شود که گوارش غذا خیلی سریع اتفاق بیفتد و در نتیجه مقداری زیادی از غذا بصورت هضم نشده دفع شود. برای جلوگیری از آن، فرد باید به آرامی غذا بخورد و آن را بهتر بجوید.
بیماری ها
با وجود اینکه شایع ترین علل وجود غذاهای هضم نشده در مدفوع فیبر است، برخی از بیماری های نیز می تواند منجر به وجود غذاهای کامل یا کم هضم شده در مدفوع شود. در این موارد، فرد اغلب علائم دیگری مانند اسهال یا درد معده را تجربه می کند.
بیماری هایی که باعث می شود غذای هضم نشده در مدفوع ظاهر شود شامل موارد زیر است:
- بیماری کرون- این بیماری نوعی التهاب روده است که باعث التهاب در دستگاه گوارش می شود و می تواند منجر به اسهال شدید، درد شکم و سوء تغذیه می شود.
- بیماری سلیاک- این یک اختلال خود ایمنی است که بدن نمی تواند پروتئینی به نام گلوتن که در گندم، جو و برخی از غلات دیگر یافت می شود را هضم کند.
- نارسایی لوزالمعده- اگر فردی دچار نارسایی لوزالمعده باشد، فاقد آنزیم در لوزالمعده است که منجر به عدم توانایی برای تجزیه مواد غذایی می شود.
- عدم تحمل لاکتوز- اگر دستگاه گوارش شخص نتواند پروتئین موجود در شیر و لبنیات را تجزیه کند، می تواند نشان دهنده عدم تحمل لاکتوز باشد.
- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)- یک بیماری شایع است که روی روده بزرگ تاثیر گذاشته و باعث نفخ، دل درد، اسهال و یبوست می شود.
میکروب معده یا ویروس دستگاه گوارش نیز ممکن است موجب غذای هضم نشده در مدفوع شود زیرا باعث عبور سریع غذا از سیستم گوارش فرد می شود. دیگر علائم میکروب معده عبارتند است از:
- تب
- نفخ
- گرفتگی شکم
- اسهال
- استفراغ
- حالت تهوع
- درد بدن
- ضعف، یا احساس کلی ناخوش بودن
علائم ویروس معده، در بیشتر موارد پس از چند روز از بین می رود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
وقتی فرد متوجه مقدار زیادی غذای هضم نشده در مدفوع شد، نباید نگران شود، زیرا احتمالاً این مسئله ناشی از فیبر هضم نشده یا سریع غذا خوردن است. اگر فرد علاوه بر غذای هضم نشده در مدفوع، این علائم را نیز مشاهده کرد، باید به پزشک مراجعه کند:
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- خون در مدفوع
- تغییر فعالیت روده
- از دست دادن کنترل روده ها
- اسهال مزمن
- درد یا گرفتگی مداوم شکم
- نفخ
اگر پزشک احتمال بیماری دستگاه گوارش را بدهد، ممکن است آزمایشات تشخیصی زیر را انجام دهد:
- نمونه مدفوع برای یافتن خون و سایر ناهنجاری ها در آن
- آزمایش خون برای جستجوی کمبودهای غذایی یا علائم التهاب
- آندوسکوپی برای مشاهده درون دستگاه گوارش فوقانی
- کولونوسکوپی برای معاینه دستگاه گوارش تحتانی
- بیوپسی برای بررسی التهاب میکروسکوپی
جمع بندی
در بیشتر اوقات، مشاهده مواد غذایی هضم نشده در مدفوع دلیلی برای نگرانی نیست. این مسئله ممکن است ناشی از فیبر زیاد غذا یا سریع غذا خوردن باشد. در شرایطی که فرد علائم دیگری از جمله درد شکم، کاهش وزن یا تغییر در حرکات روده را نیز داشته باشد، ممکن است دچار بیماری باشد. شخصی که نگران علائم خاص یا تغییر در حرکات روده است باید به پزشک مراجعه کند تا دلیل آن را پیدا کند.
منبع: medicalnewstoday