مولتی متر از وسایل الکتریکی همه کاره می باشد ، در این مطلب از سلام دنیا درباره مولتی متر چیست و انواع آن ؛ کاربرد مولتی متر چیست، قطعات، نکات ایمنی هنگام استفاده از مولتی متر، نحوه استفاده از مولتی متر مرحله به مرحله و روش تخلیه باتری صحبت خواهیم کرد. لطفا با ما همراه باشید.
کاربرد مولتی متر چیست
مولتی مترها ابزارهای ارزشمندی برای عیب یابی طیف وسیعی از قطعات الکتریکی هستنند. ابزارهای زیادی وجود دارند، اما معمولاً برای آزمایش استفاده می شوند:
- پریزهای دیواری
- سیم های برق
- لوازم خانگی
- لوازم الکترونیکی مصرفی
- سیستم های برق خودرو
مولتی متر (multimeter) چیست؟
مولتی متر یک دستگاه اندازه گیری است که برای اندازه گیری چندین مقدار الکتریکی استفاده می شود. مولتی مترها می توانند ولتاژ، جریان، مقاومت و (گاهی) اتصال کوتاه را اندازه گیری کنند.
همه کاره بودن و تنوع چشمگیر مولتی متر به دلیل توانایی آن در آزمایش سه واحد اصلی برق است، از جمله:
- ولتاژ: مولتی مترها می توانند دو نوع ولتاژ را آزمایش کنند:جریان متناوب (AC) و جریان مستقیم DC.جریان متناوب ولتاژ مورد استفاده در سیم کشی برق خانه شما است، در حالی که DC عمدتاً در وسایل نقلیه، سیستم های خورشیدی مسکونی و لوازم الکترونیکی مصرفی استفاده می شود. ولتاژ بر حسب ولت اندازه گیری می شود.
- مقاومت: مقاومت مخالف جریان در مدار است و بر حسب اهم اندازه گیری می شود.
- جریان: به طور کلی، جریان مقدار برقی است که از مدار عبور می کند و بر حسب آمپر اندازه گیری می شود. مقدار آمپری که از مدار عبور می کند، تفاوت بین ولتاژ اعمال شده و مقاومت موجود است. میلی آمپر (1/1000 آمپر) رایج ترین واحد آمپری است که با مولتی متر اندازه گیری می شود.
حتما بخوانید: آموزش احیای باتری مرده ماشین با آسپرین و نمک اپسوم
علاوه بر آزمایش این سه عملکرد، برخی مولتی مترها اتصال کوتاه یا عدم وجود مقاومت در مدار را آزمایش می کنند. همه مولتی مترها دارای توابع پیوستگی اختصاصی نیستند، اما در صورت وجود تست اتصال کوتاه، یک بوق صوتی را منتشر می کنند. اگر این تنظیم وجود نداشته باشد، می توان به جای آن از تست مقاومت استفاده کرد.
انواع مولتی متر و تفاوت آنها
در نهایت، دو نوع مختلف مولتی متر وجود دارد:
مولتی متر آنالوگ و دیجیتال:
تفاوت اصلی این دو در نمایشگر آنهاست. مولتی مترهای آنالوگ اندازه گیری های خود را با سوزنی نمایش می دهند که در مقیاس پیشرفته حرکت می کند. مولتی متر دیجیتال دارای یک صفحه نمایش LCD است که اندازه ها را به صورت چهار یا پنج رقم نمایش می دهد. تفاوت دیگر این است که مولتی مترهای آنالوگ معمولاً عملکرد اتصال کوتاه را ارائه نمی دهند، اگرچه برخی از آنها این کار را انجام می دهند.
قطعات یک مولتی متر
- نمایشگر: صفحه ای که اندازه گیری های الکتریکی در آن نمایش داده می شود.
- دستگیره انتخاب: یک صفحه گرد که به شما امکان می دهد نوع واحد الکتریکی را برای اندازه گیری انتخاب کنید. می‌توانید بین ولت‌های متناوب (V با خطی در دو طرف یا بالای آن)، ولت‌های DC و مقاومت (Ω)، آمپر (A) و میلی‌آمپر (mA) سوئیچ کنید. تداوم با نماد دیود (مثلث با یک خط در سمت راست) و/یا نماد موج صوتی روی دکمه انتخاب مشخص شده است.
- پروب ها: سیم های قرمز و مشکی برای آزمایش فیزیکی قطعه الکتریکی استفاده می شود. هر یک به یک نوک فلزی نوک تیز در یک طرف و یک پلاگین در طرف دیگر مجهز شده است. نوک فلزی برای بررسی قطعه مورد آزمایش استفاده می شود و دوشاخه به یکی از درگاه های مولتی متر متصل می شود. در حالی که هیچ تفاوت واقعی بین این دو پروب وجود ندارد، سیم سیاه اغلب برای آزمایش پایانه های زمین و خنثی (یا معمولی) استفاده می شود و سیم قرمز معمولاً برای پایانه های داغ استفاده می شود. هنگام تست مقاومت واتصال کوتاه، فرقی نمی کند که کدام پروب در کجا استفاده شود.
حتما بخوانید: علت روشن شدن چراغ دینام چیست
- پورت ها: اکثر مولتی مترها به سه پورت COM (یا "-")،mAVΩ و 10A مجهز هستند. COM مخفف مشترک است و همان چیزی است که پروب سیاه معمولاً به آن وصل می شود. پورت mAVΩ جایی است که پروب قرمز برای اندازه گیری ولت، مقاومت و جریان به آن وصل می شود. پورت 10A یک پورت تخصصی است که برای اندازه گیری جریان بیشتر از 200 میلی آمپر استفاده می شود. برخی از مولتی مترها دارای چهار پورت هستند که عملکردهای تنظیم mAVΩ را به دو قسمت تقسیم می کنند، با یک تنظیم VΩ برای ولت و مقاومت و یک تنظیم μAmA برای جریان.
نکات ایمنی هنگام استفاده از مولتی متر
هنگام استفاده از مولتی متر برای آزمایش برق ، مهم است که اقدامات احتیاطی خاصی را برای جلوگیری از احتمال برق گرفتگی انجام دهید زیرا ممکن است اتقاقات جبران ناپذیری رخ دهد. این موارد عبارتند از:
- پوشیدن دستکش های عایق
- عدم استفاده از مولتی متر با سیم های شکسته یا فرسوده روی پروب ها
- انجام ندادن آزمایش الکتریکی در شرایط مرطوب
- هنگام آزمایش، نوک پروب ها به هم نمالید.
نحوه استفاده از مولتی متر
1. اندازه گیری ولت:
بسته به آنچه در حال آزمایش هستید، دکمه انتخاب را روی ولت AC یا DC بچرخانید. پروب سیاه را روی پایانه منفی قطعه ای که در حال آزمایش هستید و پروب قرمز را روی ترمینال مثبت قرار دهید.
به عنوان مثال، فرض کنید در حال آزمایش یک پریز برق استاندارد و سه شاخه در یک خانه در ایالات متحده هستید. دکمه انتخاب را روی ولت AC بچرخانید و مطمئن شوید که پروب ها به پورت مناسب وصل شده اند. پروب سیاه را در شکاف سمت چپ بالای خروجی (خنثی) و پروب قرمز را در شکاف سمت راست بالا (گرم) قرار دهید. اگر اندازه گیری حدود 120 ولت را نشان نمی دهد، احتمالاً مشکل از سیم کشی است. یکی دیگر از نشانه های مشکل سیم کشی این است که اگر پروب سیاه را در شیار U شکل در پایین خروجی (زمین)، شاخک قرمز را در شیار خنثی قرار دهید و اندازه گیری بزرگتر از 0 باشد.
حتما بخوانید: زنگ آهن چیست و راه جلوگیری از آن کدام است
همچنین می توانید با قرار دادن شاخک سیاه در شکاف پایین و پروب قرمز در شکاف داغ، پریز را آزمایش کنید. اندازه گیری باید تقریباً 120 ولت باشد، در غیر این صورت خروجی زمین بدی دارد.
2. اتصال کوتاه را بررسی کنید:
اگر مولتی متر شما یک تنظیم اتصال کوتاه اختصاصی دارد، دکمه انتخاب را روی continuityبچرخانید. با مالیدن نوک پروب ها به هم از کارکرد متر و پروب اطمینان حاصل کنید. اگر کنتور به درستی کار کند باید بوق بزند.
یکی از کاربردهای رایج تست اتصال کوتاه، بررسی عملکرد سیم برق است. با مالیدن یکی از پروب های مولتی متر به یکی از شاخک های سیم برق شروع کنید. پروب دیگر را در شکاف مربوطه در انتها قرار دهید. در صورت وجود اتصال کوتاه، مولتی متر یک بوق قابل شنیدن ایجاد می کند. این روند را روی سیم نر و ماده تکرار کنید. اگر صدای بیپ در دو طرف نبود، سیم برق باید تعویض شود.
سپس یکی از پروب ها را به یکی از شاخک های انتهای نری و پروب دیگر را به شاخک نر دیگر وصل کنید. اگر کنتور بوق می‌زند، نشان‌دهنده اتصال کوتاه است و سیم باید تعویض شود.
اگر کنتور شما تنظیم پیوستگی ندارد، می‌توانید مقاومت را آزمایش کنید. دکمه انتخاب را روی تنظیمات Ω بچرخانید و از همان روشی که در بالا ذکر شد استفاده کنید. تنها تفاوت این است که شما به جای گوش دادن به یک بوق قابل شنیدن، به دنبال خواندن بین 0 و 1 در صفحه نمایش هستید. اگر قرائت 1 یا OL (حلقه باز) باشد، مدار فاقد پیوستگی است و سیم باید تعویض شود.
نکته : اگر برای هر یک از خطوط (گرم، خنثی و زمین) از انتهای نر به انتهای ماده اندازه گیری می کنید، مقدار مقاومت شما باید بسیار نزدیک به 0 باشد.
3. اندازه گیری مقاومت
جدا از آزمایش اتصال، اندازه گیری مقاومت معمولاً هنگام بررسی مقاومت های یک قطعه الکتریکی (مانند یک بلندگو) استفاده می شود. اگر مقاومت را بررسی می کنید، مقدار مقاومت را تعیین کنید. این را می توان با علامت گذاری روی خود مقاومت یا در کتابچه راهنمای مالک قطعه مورد آزمایش پیدا کرد. دکمه انتخاب را روی تنظیمات Ω بچرخانید و هر یک از پروب های مولتی متر را روی یکی از سیم های مقاومت قرار دهید. اگر مقاومت به درستی کار می کند، مقدار مقاومت روی نمایشگر کنتور باید با درجه مقاومت برابر باشد. در غیر این صورت، مقاومت معیوب است و باید تعویض شود.
4. اندازه گیری آمپر
یکی از رایج ترین دلایل اندازه گیری آمپر، تشخیص مشکلات الکتریکی خودرو است.
تخلیه باتری چیست؟
تخلیه باتری اصطلاحی است که برای توصیف یک قطعه الکتریکی استفاده می‌شود که برق مصرف می‌کند، حتی زمانی که وسیله نقلیه خاموش است. این می تواند منجر به ولتاژ پایین باتری شود و باعث خرابی مداوم باتری و مشکلات روشن کردن خودرو شود.
برای تشخیص این مشکل، کابل باتری را از قسمت منفی باتری (با علامت "-، و معمولاً سیاه رنگ) جدا کنید. پروب قرمز را به پورت 10 آمپری مولتی متر خود وصل کنید و دکمه انتخاب را روی تنظیمات آمپر بچرخانید. یکی از پروب های مولتی متر را به پایه باتری و پروب دیگر را به کابل باتری وصل کنید. اندازه گیری باید بین 50 تا 60 میلی آمپر باشد. اگر بالاتر باشد نشان دهنده تخلیه باتری است.
اگر تخلیه باتری تشخیص داده شد، فیوزهای خودرو را یکی یکی جدا کرده و تست کنید تا به مقدار دلخواه روی مولتی متر برسید. مداری که توسط فیوز کشیده شده کار می کند منبع مشکل است.
سخن آخر
در استفاده از وسایل الکتریکی حتما نکات ایمنی را رعایت کنید و طریقه استفاده از آن را بدانید و سپس اقدام نمایید.
مقالات مرتبط:
مهندسی ژنتیک چیست؛ مزایا و معایب اصلاح ژنتیک
گازهای گلخانه ایی کدامند و چه فواید و مضراتی دارند؟