خراسان شمالی، یکی از استان‌های غنی از لحاظ فرهنگی و تاریخی در ایران است که با داشتن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، همواره مورد توجه گردشگران قرار دارد. این استان به دلیل تنوع قومیتی و فرهنگی، سوغاتی‌های منحصر به فردی را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کند. سوغاتی‌های خراسان شمالی، اعم از محصولات غذایی، صنایع دستی و هنرهای محلی، نمایانگر هنر و فرهنگ مردم این دیار است. از شیرینی‌های خاص و خوشمزه تا آثار هنری دست‌ساز که هرکدام داستانی از تاریخ و سنت‌های این منطقه را روایت می‌کنند، این سوغاتی‌ها به عنوان بهترین یادگاری‌ها برای مسافران و گردشگران به حساب می‌آیند. در این مقاله از سلام دنیا، به معرفی برخی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین سوغات و صنایع دستی خراسان شمالی و سوغات خوراکی و شیرین بجنورد خواهیم پرداخت.
سوغات خراسان شمالی
سوغاتی‌های خراسان شمالی به دلیل تنوع فرهنگی و تاریخی این استان شامل محصولات غذایی، صنایع دستی و هنرهای محلی متنوعی هستند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
سوغات غذایی
- آبنبات (شکرپنیر): آبنبات معروف بجنورد که به شکرپنیر نیز معروف است. این آبنبات از شکر کشیده شده ساخته می‌شود و می‌تواند طعم‌های مختلفی مانند گردو، پسته، هل، دارچین و کنجد داشته باشد.
- قتلمه: نانی شیرین و محلی که در بجنورد، قوچان و شیروان پخته می‌شود. این نان از آرد، زردچوبه و کره درست شده و پس از پخت با شکر و دارچین پوشانده می‌شود.
- قره قروت: فرآورده‌ای لبنی که از ماست یا دوغ به دست می‌آید و طعمی ترش دارد. این محصول در استان خراسان شمالی بسیار محبوب است.
- حلوا ارده: از سوغاتی‌های خوشمزه استان که معمولا در فصل‌های سرد سال تهیه می‌شود. حاوی ارده و شکر است و طعم بسیار شیرینی دارد.
حتما بخوانید: معروف ترین صنایع دستی و سوغات قزوین
- کشمش: کشمش خشک شده انگور یکی دیگر از سوغاتی‌های معروف این استان است که به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک آن تولید می‌شود.
- آبغوره و سرکه محلی: در خراسان شمالی بسیاری از کشاورزان محصولات مانند غوره را برای تولید سرکه و آبغوره به صورت خانگی تولید می‌کنند.
- پنیر محلی: پنیرهای محلی خراسان شمالی از محصولات دامداری‌های این استان هستند که طعم‌های خاص خود را دارند.
- بستنی محلی: بستنی‌هایی که به‌ویژه در فصول گرم سال به صورت دست‌ساز و با طعم‌های متنوعی از مواد اولیه محلی تولید می‌شود.
سوغات صنایع دستی
- فرش دو روی ترکمن: فرش‌های دستباف ابریشمی که در روستای دویدوخ بافته می‌شوند. این فرش‌ها شهرت جهانی دارند و دارای طرح‌های بی‌نظیر و رنگ‌های زیبای ابریشمی هستند.
- گلیم کردی: گلیم‌های دستباف و سنتی کردهای خراسان شمالی که نقوش مذهبی، گیاهی و هندسی دارند و نمادهای فرهنگی این منطقه را در خود جای داده‌اند.
- چادر شب: نوعی پارچه محلی که به عنوان لباس و پوشش استفاده می‌شود. این پارچه‌ها اغلب در طرح‌های هندسی و رنگ‌های زیبا بافته می‌شوند.
- زیورآلات محلی: دستبند، گردنبند، گوشواره و دیگر زیورآلات از جمله سوغاتی‌های سنتی این منطقه هستند که اغلب با مهره‌ها و سنگ‌های رنگی تزئین می‌شوند.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین سوغات و صنایع دستی تهران
- سفال و سفالگری: صنایع سفالگری و ظروف سفالی نیز یکی از سوغاتی‌های خراسان شمالی است. این ظروف در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف به‌ویژه در مناطق روستایی تولید می‌شود.
- کیف و کوله‌های دستی: این محصولات از چرم و پارچه‌های محلی بافته شده و به عنوان سوغاتی‌های کاربردی به فروش می‌رسند.
- نمد: در برخی از مناطق خراسان شمالی، نمدهای دست‌ساز به‌عنوان سوغاتی ارائه می‌شود که معمولاً برای پوشش کف خانه‌ها یا به عنوان پشتی استفاده می‌شود.
- حصیر بافی: حصیرهایی که از برگ‌های گیاهانی مانند نی بافته می‌شوند، در این استان تولید می‌شوند و بیشتر برای تزئین یا استفاده روزمره به فروش می‌رسند.
- شال و روسری‌های دستباف: این شال‌ها و روسری‌ها با دست بافته شده و معمولا طرح‌هایی خاص و بومی دارند.
دیگر سوغاتی‌ها
- چای خراسان شمالی: چای تولیدی در این منطقه که در نوع خود طعم خاص و خوشایندی دارد و بسیاری از مسافران از آن به عنوان سوغاتی می‌برند.
- عسل طبیعی: عسل‌های محلی تولید شده از گیاهان بومی منطقه، که طعم و خواص خاص خود را دارند.
- زعفران: استان خراسان شمالی یکی از تولیدکنندگان بزرگ زعفران در ایران است و این محصول به عنوان سوغاتی بسیار محبوب است.
سوغات خوراکی بجنورد
بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی، سوغاتی‌های خوراکی خاص و خوشمزه‌ای دارد که در میان مسافران و گردشگران محبوب است. در ادامه به معرفی سوغاتی‌های خوراکی معروف این شهر پرداخته می‌شود:
1. آبنبات (شکرپنیر)
یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌های بجنورد آبنبات است که به "شکرپنیر" هم معروف است. این آبنبات از خمیر کش‌داده شده شکر درست می‌شود و طعم‌های متنوعی همچون گردو، پسته، هل، دارچین و کنجد دارد. این آبنبات به دلیل طعم شیرین و خاص خود در میان مسافران محبوب است.
2. قتلمه
نان قتلمه یکی از نان‌های سنتی و شیرین بجنورد است که بیشتر در بجنورد، قوچان و شیروان پخته می‌شود. این نان از آرد سفید، زردچوبه و کره تهیه می‌شود و پس از پخت در برخی مناطق با شکر و دارچین پوشانده می‌شود. طعم و عطر بی‌نظیر آن باعث محبوبیت زیاد این نان در میان مردم می‌شود.
3. قره قروت
قره قروت یک محصول لبنی ترش است که از دوغ یا ماست تهیه می‌شود. این محصول در خراسان شمالی به‌ویژه در مناطق روستایی تولید می‌شود و به عنوان یک سوغات محبوب شناخته می‌شود. قره قروت معمولاً به رنگ قهوه‌ای یا سیاه است و طعمی ترش دارد. این محصول به صورت خانگی تولید می‌شود.
4. حلوا ارده
حلوا ارده یکی دیگر از سوغاتی‌های خوراکی بجنورد است که معمولاً از ارده و شکر تهیه می‌شود و طعم بسیار شیرینی دارد. این محصول به‌ویژه در فصل‌های سرد سال تهیه می‌شود و در بازارهای محلی به فروش می‌رسد.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین سوغات و صنایع دستی مازندان، ساری و بابل
5. کشمش
کشمش خشک شده انگور یکی دیگر از سوغاتی‌های خوراکی منطقه است که به ویژه در مناطق نیمه خشک و کوهستانی بجنورد تولید می‌شود. کشمش‌های این منطقه طعم خاصی دارند و به عنوان یک خوراکی انرژی‌زا و سالم به عنوان سوغات خریداری می‌شوند.
6. آبغوره و سرکه محلی
آبغوره و سرکه‌های محلی از محصولات متداول در خراسان شمالی هستند که از غوره (انگور نرسیده) تولید می‌شوند. این محصولات طعمی ملس و ترش دارند و در تهیه غذاهای محلی و همچنین به عنوان چاشنی در سفره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
7. پودر لیمو
در برخی از مناطق بجنورد پودر لیمو به‌عنوان یک محصول خوش‌طعم و خوش‌بو تولید می‌شود که از لیمو خشک شده به دست می‌آید. این محصول برای طعم‌دهی به غذاها یا نوشیدنی‌ها به کار می‌رود.
8. پسته
پسته‌های بجنورد یکی از محصولات خوراکی معروف این منطقه است. این پسته‌ها به‌ویژه در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیری استان کشت می‌شوند و طعمی منحصر به‌فرد دارند. این محصول به‌عنوان سوغاتی بسیار محبوب است.
9. عسل
عسل‌های طبیعی تولید شده در بجنورد نیز به‌عنوان یک سوغات خوشمزه و مفید شناخته می‌شود. این عسل‌ها معمولاً از گل‌های بومی این منطقه گرفته می‌شوند و طعمی خاص و منحصر به‌فرد دارند.
بهترین سوغات بجنورد
بهترین سوغاتی‌های بجنورد شامل محصولاتی هستند که به‌خاطر کیفیت و ویژگی‌های خاصشان شناخته شده‌اند و محبوبیت زیادی دارند. در میان این سوغاتی‌ها، چند مورد به‌طور ویژه محبوب‌تر و شناخته‌شده‌تر هستند:
- فرش دو روی ترکمن
- آبنبات (شکرپنیر)
- فرش کردی
- حلوا ارده
- قره قروت
- گلیم کردی
- قتلمه
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات زنجان
سوغات شیرین بجنورد
- آبنبات (شکرپنیر)
- قتلمه
- حلوا ارده
- کلوچه
صنایع دستی خراسان شمالی
صنایع دستی خراسان شمالی بسیار متنوع و پرتنوع است و این استان به دلیل داشتن فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف، آثار دستی بسیار جالب و منحصر به فردی تولید می‌کند. در اینجا برخی از مهم‌ترین صنایع دستی خراسان شمالی را ذکر می‌کنم:
- گلیم کردی: این گلیم‌ها توسط زنان کرد عشایر خراسان شمالی بافته می‌شود و دارای نقوش و طرح‌های سنتی خاصی است که نمایانگر فرهنگ، اعتقادات و آداب و رسوم این قوم است.
- فرش ترکمن: فرش‌های دو روی ترکمن یکی از شناخته شده‌ترین صنایع دستی خراسان شمالی است. این فرش‌ها از ابریشم بافته می‌شود و دارای طراحی‌های پیچیده و رنگ‌های زیبا است که در بازارهای داخلی و خارجی مورد توجه قرار دارد.
- گلیم کرمانجی: گلیم‌های بافته شده توسط قوم کرمانج از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و با رنگ‌های شاد و نقوش سنتی زیبا در بازارها عرضه می‌شوند.
- قالیچه‌های دستباف: علاوه بر فرش‌های ترکمن، در خراسان شمالی قالیچه‌های دستباف کوچک با نقوش زیبا و سنتی بافته می‌شود که در بسیاری از خانه‌ها و بازارها پیدا می‌شود.
- معرق کاری چوب : در برخی از مناطق خراسان شمالی، هنرمندان محلی با استفاده از چوب و هنر معرق کاری، انواع صنایع دستی مانند جعبه‌ها، قاب عکس و تزئینات چوبی را تولید می‌کنند.
- سفالگری : هنر سفالگری نیز در این استان رواج دارد. از ظروف سفالی گرفته تا مجسمه‌ها و تزئینات مختلف، سفالگران محلی با استفاده از خاک رس، آثار زیبایی می‌آفرینند.
- مینیاتور و نقاشی روی پارچه: هنر نقاشی روی پارچه نیز در خراسان شمالی به خصوص در شهر بجنورد رواج دارد. هنرمندان محلی آثار نقاشی کوچک و ظریف بر روی پارچه‌ها می‌کشند که به عنوان زیورآلات یا تزئینات دیواری استفاده می‌شود.
- چرم دوزی: چرم دوزی و تولید محصولات چرمی از جمله کیف، کفش و سایر لوازم چرمی نیز از صنایع دستی خراسان شمالی است که در مناطق مختلف استان تولید می‌شود.
- پتو بافی: یکی دیگر از صنایع دستی رایج در این استان پتو بافی است. این پتوها به ویژه در مناطق روستایی و برای استفاده در فصل‌های سرد سال تولید می‌شود.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات اراک
صنایع دستی بجنورد
صنایع دستی بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی، دارای تنوع زیادی است که به دلیل تأثیر فرهنگ‌های مختلف قومی (کرد، ترکمن، کرمانج و غیره) شکل گرفته‌اند. در اینجا برخی از مهم‌ترین صنایع دستی بجنورد ذکر شده‌اند:
- گلیم کردی
- فرش ترکمن
- قالیچه‌های دستباف
- سفالگری
- چرم دوزی
- معرق کاری چوب
- پتو بافی
- نقاشی روی پارچه
بهترین فروشگاه و مراکز خرید سوغات و صنایع دستی خراسان شمالی
1. بازار قدیمی بجنورد
- آدرس: بجنورد، خیابان امام خمینی، میدان امام (ره)
- توضیحات: مکانی تاریخی برای خرید انواع صنایع دستی، فرش‌های ترکمن، گلیم‌های کردی و سوغات خوراکی.
2. بازار روز بجنورد
- آدرس: بجنورد، بلوار امام رضا (ع)، نزدیکی میدان کارگر
- توضیحات: بازار محلی برای خرید سوغات خوراکی مانند آبنبات، شکر پنیر، کلوچه‌های محلی.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین سوغات و صنایع دستی اردبیل
3. بازارچه صنایع دستی بجنورد
- آدرس: بجنورد، خیابان طالقانی
- توضیحات: مکانی اختصاصی برای خرید گلیم‌های کردی، فرش‌های ترکمن و سایر آثار دستی.
4. مجتمع تجاری فرهنگی بجنورد
- آدرس: بجنورد، خیابان امام خمینی، نزدیکی میدان امام (ره)
- توضیحات: شامل غرفه‌های صنایع دستی و سوغاتی‌های محلی.
5. بازار بزرگ دشت بیاض
- آدرس: بجنورد، منطقه دشت بیاض
- توضیحات: مکانی برای خرید سوغاتی‌های خوراکی و صنایع دستی.
6. نمایشگاه صنایع دستی بجنورد
- آدرس: بجنورد، خیابان امام خمینی (ره)
- توضیحات: محلی برای عرضه انواع صنایع دستی از جمله دستبافت‌های کرمانجی و کرد.
7. فروشگاه صنایع دستی گلچین
- آدرس: بجنورد، خیابان انقلاب
- توضیحات: فروشگاهی با کیفیت بالا برای خرید گلیم و فرش‌های ترکمن.
8. صنایع دستی شمال شرق
- آدرس: بجنورد، میدان شهید چمران
- توضیحات: مجموعه‌ای از صنایع دستی از سراسر شمال شرق ایران، از جمله چرم دوزی و نقاشی‌های سنتی.
سخن آخر
سوغات خراسان شمالی علاوه بر اینکه نشان‌دهنده تنوع فرهنگی و سنت‌های قدیمی این منطقه است، به‌عنوان هدیه‌ای ارزشمند برای دوستان و خانواده، تجربه‌ای منحصر به فرد از این استان را به همراه دارد. از خوراکی‌های خوشمزه همچون آبنبات‌های شکرپنیر تا صنایع دستی زیبا همچون فرش‌های ترکمن و گلیم‌های کردی، همگی گواهی بر هنر و تلاش مردم این خطه است. با خرید این سوغات، نه تنها طعم و زیبایی خراسان شمالی را به خانه می‌برید، بلکه بخشی از تاریخ و فرهنگ این استان را به یادگار می‌گذارید.
مطالب مرتبط:
بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات قم
دیدگاه ها