قم به دلیل حضور بارگاه حضرت معصومه ع و مسجد مقدس جمکران، یکی از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران به شمار می رود که هرساله زائران و مسافران زیادی هم برای سیاحت و هم برای زیارت به این شهر زیبا سفر می کنند.قم هم مانند سایر شهرهای ایران سوغات مخصوص به خود را دارد.در این مطلب سلام دنیا می خواهیم درباره سوغات قم، شیرینی سوغات قم، سوغات خوراکی قم، سوغات غیر خوراکی قم، سوغات قم و جمکران و صنایع دستی قم صحبت کنیم.
بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات قم
سوغات قم هم شامل سوغات خوراکی و هم صنایع دستی است.از مهمترین سوغات خوراکی قم می توان به سوهان، حلوا، نان کسمه و قنبید ان اشاره کرد. از انجایی که سوهان قم تنوع زیادی دارد بنابراین هر فرد با هر ذائقه‌ای می تواند ان را خریداری کند.در بحث صنایع دستی هم شهر قم حرف های زیادی برای گفتن دارد.سوغات صنایع دستی این شهر شامل قالی بافی بی‌نظیر آن، مروا بافی و هنر معرق کاری است.در ادامه این مطلب شما را بیشتر با سوغات قم آشنا می کنیم تا در سفر به این شهر زیبا این سوغات ارزشمند را به شهر خود ببرید.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات شیراز
سوغات معروف قم
با شنیدن نام قم اکثر افراد به یاد سوهان های لذیذ این شهر می افتند.در حقیقت سوهان قم یکی از معروف ترین سوغات این شهر است که همه مسافران حتما در لیست سوغات خود ان را قرار می دهند. سوهان قم تنوع زیادی دارد به همین دلیل با انواع ذائقه ها مطابقت دارد. سوهان نوعی حلوا و شیرینی سنتی ایرانی است که در تهیه آن آرد سفید، شکر، روغن حیوانی، زعفران، کره، بادام، پسته، گلاب، عسل و هل. عسل، روغن حیوانی و زعفران استفاده می شود. جالب است بدانید که تاریخچه سوهان قم مربوط به زمان قاجار است.بنابر روایات تاریخی، قرار شد تا ناصرالدین شاه برای افتتاح صحن عقیق بارگاه حضرت معصومه(ع) به قم برود اما رئیس ایل قاجار به جای او به این سفر می رود.
براساس آداب و رسوم ایرانیان برای احترام هدایایی برای شاه آورده می شد که ملا ابراهیم شماعی هم همین حلوا یا سوهان امروزی را به انها هدیه داد. در ادامه رئیس ایل قاجار مقداری از حلوا را برای ناصرالدین شاه می برد و از آن به بعد سوهان به عنوان شیرینی مخصوص اشراف و بزرگان در نظر گرفته می شود. سوهان به دلیل وجود ویتامین B و E، پروتئین و قند طبیعی برای ذخیره سازی در ماهیچه ها مهم محسوب می شود. سوهان امروزی در انواع و شکل های مختلفی مانند گزی، عسلی، کنجدی، سنتی، لقمه‌ای، حبه ای، حلوایی، بادامی، آجیلی، کره‌ای و سوهان گل موجود است.
سوغات مشهور قم
1. قالی قم
صنایع دستی نظیر قالی بافی هنوز هم با گذشت سال های طولانی یکی از مهمترین منابع درامد و نشان دادن فرهنگ اصیل شهر قم است.این صنایع دستی زیبا هنوز در مناطق روستایی قم رواج دارد و قدمت ان به 80 سال پیش بازمی گردد.از نقوش قالی‌های قدیمی قم می توان به طرح‌های مشهور به لچک و ترنج شاه‌عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه که اقتباسی از نقشه‌های کاشان و اصفهان هستند، اشاره کرد.اما این طرح ها با ذوق هنرمندان قمی دستخوش تغییراتی شدند تا سبکی خاص به نام قالی شهر قم ایجاد کنند.فرش قم هم مانند سایر فرشهای دست بافت ایرانی به عنوان فرشی نفیس در سراسر جهان شناخته می شود.
بهترین سوغات قم
2. فرش ابریشم قم
اگر به دنبال خرید بهترین سوغات شهر قم هستید، قالی ابریشم یکی از گزینه های پیش رو شما است.شهر قم قدمت طولانی در بافت این فرش های زیبا دارد و همچنان هم اصالت اولیه خود را محفوظ نگه داشته است. فرش ابریشم به دلیل استفاده از مواد عالی و رنگ‌های طبیعی به عنوان یکی از بهترین و زیباترین سوغات قم شناخته شده است. همچنین در بافت این فرش ها طرح‌های چشم‌نواز و اصیل ایرانی به کار رفته است.برای بافت این فرش های زیبا از ابریشم خالص و ظریف استفاده می شود.علاوه براین هنرمندان قمی شیوه منحصر به فردی در ترکیب رنگ و نقش دارند.
حتما بخوانید: بهترین سوغات و صنایع دستی مشهد چی بخرم
جالب است بدانید که در رنگرزی ابریشم‌ها از مواد کاملا طبیعی مانند ست انار، پوست گردو، زاج، اسپرک، روناس و…استفاده شده است.طرح‌های رایج فرش ابریشم قم شامل بته‌ای، هندسی جوشقانی، لچک ترنج، بندی خشتی یا موزاییک بختیاری، درختی، شکارگاه، عباسی، شاه‌عباسی افشان، بندی کتیبه‌ای، محرابی، محرمات، گل فرنگ، ترنجی کف ساده، ضل‌السلطانی، خشتی و محتشم است.معمولا نقشه‌های این فرش‌ها هرکدام بازگو کننده داستان‌های تاریخی ایران هستند.
شیرینی سوغات قم
3. نان کسمه
نان کسمه یکی از لذیذترین شیرینی های استان قم است که می تواند سوغات خوبی برای شما باشد.این نان سنتی در تنورهای خانگی پخته می‌شود. در تهیه کسمه از آرد، تخم‌مرغ، زردچوبه، زعفران و شیره یا شکر استفاده می شود. کسمه از لحاظ لغت شناختی، نوع دیگر از کلوچه است. نان کسمه به سه صورت کنجدی به‌صورت گرد، شکری بیضی شکل و مخصوص یا اعلای که بیضی ولی بزرگ‌تر و روشن‌تر از آن دو نوع دیگر است،پخته می شود. در نوع اعلای آن زعفران، زنجبیل و هل زیادی وجود دارد که طعم خاصی به این شیرینی می دهند و روی ان کنجد پاشیده می‌شود و در مقایسه با دو نوع دیگر گران‌تر است و برخی اوقات به آن نان زنجبیلی هم می‌گویند.
4. نان شیرینی قم، نانی شیرین
نانی شیرین یکی دیگر از سوغات معروف و خوشمزه شهر قم است.در تهیه این نان شیرین از کنجد، شیر، زعفران استفاده شده است،به همین دلیل این نان یک نوع خوراکی سالم هم محسوب می شود.این نان شیرینی محلی بیشتر برای مردم قم و اطراف قم شناخته شده است. مسافرن نوروزی که به این شهر سفر می کنند ان را به عنوان یک سوغات خوشمزه شهر قم به شهرهای خود می برند.
سوغات خوراکی قم
5. حلوا
حلوا تقریبا یکی از سوغات های سنتی ما ایرانی‌ها محسوب می شود و هر شهری یک نوع حلوای محلی مخصوص به خودرا دارد. شهر قم هم از این قاعده مستثنی نیست زیرا این شهر هم حلوای خوشمزه سنتی مخصوص دارد. در شهرهای قم انواع مختلفی از حلواها پخته می شود که حلوای کنجدی، شاه دانه و ارده مهمترین نوع ان هستند.
- حلوا کنجدی قم یکی از سوغات شیرینی قم و نوعی حلوای سنتی استان قم است.در تهیه این حلوا از آرد، شکر و کنجد استفاده می‌شود. پخت این حلوا روشی مشابه با پخت سوهان دارد.
حتما بخوانید: طرز تهیه سوهان خانگی خوشمزه و مخصوص با عسل به سبک سنتی قم
- حلوای ارده علاوه بر طعم بی نظیر ان از ارزش غذایی خوبی هم برخوردار است. این خوراکی مغزی با استفاده از روغن کنجد (ارده)، آرد گندم، گردوی خرد شده، پودر نارگیل، دانه بادام یا مغز آفتابگردان، شکر یا شیره کشمش، گلاب، محلول زعفران، پودر پسته و کره تهیه می‌شود.
- حلوای شاه‌دانه یکی از پرطرفدارترین سوغات قم است. این حلوا معمولا رنگ سفیدی دارد و در ان مقدار زیادی شاه‌دانه‌های درشت وجود دارد.حلوا شاه‌دانه،با استفاده از آرد، شکر و شاه‌دانه تهیه می شود.
6. گز
شاید تعجب کنید که آیا شهر قم هم سوغات گز دارد؟باید بگوییم که بله گز در شهر قم هم در همان کارگاه های سوهان پزی تهیه می شود و به نوعی سوغات شهر قم محسوب می شود. گزهای شهر قم از لحاظ طعم و عطر یک رقیب جدی برای گزهای اصفهان هستند.حتما در سفر به شهر قم انها را امتحان کنید.
7. انجیر نخی و آردی
شهرهای اطراف قم مرکز تولید انجیر هستند و قطعا یکی از مرغوب‌ترین انجیرهای خشک مربوط به شهر قم است. در شهر قم از روش سنتی به نخ کشیدن و آویزان کردن انجیر برای خشک کردن این میوه استفاده می شود.در اطراف حرم حضرت معصومه (س) می‌توانید انجیر نخی و آردی را تهیه کنید.
8. سوهان
همانطور که در قسمت بالاتر هم اشاره شد سوهان یکی از معروف ترین سوغات خوراکی شهر قم است که در انواع مختلف تهیه می شود.در شهر قم کارگاه‌های سوهان‌پزی زیادی وجود دارد که به روش سنتی و مدرن خوشمزه ترین سوهان ها را تولید می کنند. رایج ترین انواع سوهان شامل سوهان‌عسلی، سوهان کنجدی، سوهان لقمه‌ای، سوهان تخته‌ای، سوهان بادامی، سوهان آجیلی، سوهان گزی و سوهان کره‌ای است.
حتما بخوانید: طرز تهیه سوهان عسلی کنجدی نازک و نرم
9. قنبید
قنبید یا کلم قمری نوعی خوراک سنتی شهر قم است که در تهیه کلم پلو از ان استفاده می شود.اگر به شهر قم سفر کردید در رستوران ها کلم پلو را امتحان کنید تا با طعم این کلم خاص آشنا شوید. قنبید به دلیل طعم تندی که دارد خیلی مورد پسند همه افراد نیست.اما اگر از طعم ان خوشتان آمد حتما ان را به شهر خودتان ببرید،خوشبختانه این کلم ماندگاری خوبی هم دارد.
سوغات غیر خوراکی قم
10. خرمهره، مُهره‌ای برای جذب مِهر و محبت
خرمهره نوعی مهره آبی رنگ است که درمقایسه با سایر مهره ها قیمت کمی دارد. این مهرها های زیبا فقط در شهر قم تولید می شوند.در گذشته آویختن این مهره ها در گردن انسان و حیوان محبوب رواج داشته است.افراد معتقد بودند که انداختن این مهرها در گردن انسان و حیوان محبوب به انها در رفع چشم زخم یا ایجاد محبت کمک می کند. امروزه این مهره‌های بیشتر برای ایجاد حس آرامش و تزئین کاربرد دارند. از این مهرهها برای تهیه محصولات تزئینی مانند مجسمه، ظرف و گردنبند استفاده می شود. رنگ فیروزه‌ای مجسمه‌ها و مهرهها حس آرامش می‌دهند. مهره مهر یکی از اقتصادی‌ترین سوغات شهر قم به شمار می آید.
11. هفت سنگ قم، هفت نگین در یک انگشتر
یکی دیگر از سوغات های خاص شهر قم هفت سنگ است،که در میان هنرهای دستی جایگاه خوبی پیدا کرده است. هفت سنگ قم یک اثر هنری پر از رنگ‌های زنده و شادی‌بخش با طرح‌هایی زیبا است. این هنر نه تنها بر روی انگشتر، بلکه گاهی روی سنگ، چوب، سفال، چینی، چرم و شیشه نیز اجرا می‌شود.هفت سنگ در مقایسه با معرق کاری سرعت کار بیشتری دارد.
حتما بخوانید: بهترین صنایع دستی و سوغات اصفهان
انگشترهای هفت سنگ از محبوب‌ترین قسمت هنر هفت سنگ هستند؛ انگشترهایی که هفت نگین، هفت رنگ و هفت سنگ زیبا دارند. رنگ این نگین‌ها به‌علاوه خواص هر سنگ جلوه و شهرت زیادی به این این انگشتر بخشیده است.
سوغات قم و جمکران
12. انگشترهای دست‌ساز
از انجایی که شهر قم یک شهر مذهبی است،به همین دلیل ساخت انگشتر در قم گسترش پیدا کرده و هر روز بر تعداد هنرمندان این عرصه افزوده می‌شود. سابقه تولید و استفاده از این سوغات قم مربوط به دو هزار سال قبل از میلاد است. پایه‌های انگشترها به صورت های مختلفی نظیر چنگه‌ای، چنگه‌ای وی (V) شکل، دیواره‌دار یاحفره‌ای، کانالی، سنگ‌فرشی، مهره‌ای، خوشه‌ای، تراز و بالرین تلید می‌شود.از سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی مانند زمرد، الماس، فیروزه و… از سنگ‌های قیمتی و زبرجد، سفال، عقیق و… از سنگ‌های نیمه قیمتی برای نگین این انگشترهای دست ساز استفاده می شود.شهر قم به دلیل داشتن معادن عقیق،در ان از سنگ‌های عقیق برای ساختن انگشتر ها استفاده می شود.
13. تسبیح
تسبیح یکی از سوغات پرکابرد و متبرک شهر قم است.در سفر به شهر قم و زیارت در مسجد مقدس جمکران این هدیه ارزشمند را متبرک کنید و در هر لحظه از زندگی همراه خود داشته باشید.این تسبیح علاوه بر لحظات سخت که دست‌به‌دعا برمی دارید و چه در لحظات وصل که مشغول شکرگزاری هستید همواره در کنار شما است. برای خرید این تسبیح ها سری به مراکز خرید اطراف حرم حضرت فاطمه معصومه (س) یا مراکز خرید اطراف هتل های قم بزنید.
14. جانماز و سجاده
بهتر است زمانی که در پیشگاه خداوند قرار می گیریم آراستگی ظاهر خود را هم حفظ کنیم.با پهن کردن سجاده و جانماز زیبا و تمیز آراستگی خود را حفظ کنید.شهر قم سجاده‌های مخمل و جانمازهای سوزن دوزی شده زیبایی دارد که برای عبادت و راز و نیاز با خداوند عالی هستند.
صنایع دستی قم
15. معرق
تابلوهای معرق یکی دیگر از صنایع‌دستی و سوغات قم هستد؛ که به دست هنرمندان خلاق این شهر خلق می شوند. در هنر معرق‌کاری ابتدا طرح سنتی رو روی چوب کشیده می شود و با استفاده از چکش، قلم و وسایل نجاری داخل آن خالی می شود، در ادامه جای خالی با چوب‌های رنگی، فلزی، سنگی، سرامیکی و صدفی پر می شود.
حتما بخوانید: بهترین و معروف ترین سوغات و صنایع دستی اردبیل
16. مروار بافی
مروار بافی از جمله صنایع دستی اکثر شهرهای ایران است.مروار بافی نوعی بافت حصیر است که ترکه مروار در بافت ان استفاده می شود،این ترکه ها در اطراف تهران، ملایر، کرج و ... وجود دارد.برای انجام مروار بافی ابتدا باید مروار را تمیز کرد و بعد در آب جوش گذاشت و در ادامه لایه رویی آن را گرفت تا به‌شکل سبد، ظروف، مبل و ... بافته شود.مروار بافی یکی از صنایع دستی نوپا در شهر قم است.
17. نقاشی سنتی
هنرمندان با ذوق شهر قم طرح‌های زیبایی بر چوب، شیشه، سفال، چرم و چینی خلق می کنند. این آثار جلوه زیبایی دارند که می‌تواند به عنوان یک سوغات خاص برای عزیزان شما باشد.این سوغات زیبا طرح‌های مختلفی مانند اسلیمی، نقوش ختایی، منظره، شکارگاه، گل و جانوران دارد؛که چشم هر به بیننده‌ای را جذب می‌کند.
18. سفال
سفال هم یکی از صنایع دستی ساده و در عین حال زیبای شهر قم است.با وجود پیشرفت های زیاد بشر و خلق ظروف از جنس های مختلف بازهم انسان به سفال وفادار است.البه سفال ارزشی بیشتر از یک ظرف دارد و یکی از صنایع دستی زیبای شهر قم شناخته شده است.امروزه یادگیری هنر سفال گری طرفداران زیادی در شهرهای مختلف از جمله قم پیدا کرده است.
آدرس فروشگاه صنایع دستی قم
- فروشگاه صنایع‌دستی میراث واقع در خیابان طالقانی، بازار کهنه، پلاک 256 انواع صنایع‌دستی سوغات قم از جمله هنر زیبای منبت را عرضه می کند.
- شرکت طوبی هنر با مدیریت سید محمد باقر موسوی تابلوهای معرق چوب را به فروش می رسانند. به فروشگاه این سوغات قم، در خیابان صفائیه، مقابل کوچه 28 (بیگدلی)، پلاک 565 بروید و سوغاتی ماندگار از قم به شهر خود به عنان یادگاری ببرید.
- فروشگاه‌های صنایع‌دستی دستینه یک در خیابان دورشهر، نبش کوچه 10 و صنایع‌دستی دستینه دو در گلزار شهداء، 30 متری روحانی، 18متری کوثر، نبش کوچه چهار، پلاک 28، به مدیریت رضا محمدی یزدی علاوه برعرضه آثار زیبای مروار بافی صنایع دستی زیبای دیگر هم به فروش می رسانند.
سخن پایانی:
شهر قم به دلیل حضور بارگاه حضرت معصومه ع یکی از شهرهای زیارتی ایران است که هر سال زائران زیادی به این شهر سفر می کنند. در این مطلب سعی کردیم تا سوغات شهر قم را به شما معرفی کنیم تا بتوانید در سفر به این شهر انها را خریداری کنید و به عنوان سوغات برای عزیزان خود ببرید.
مطالب مرتبط:
بهترین و معروف ترین سوغات و صنایع دستی تهران + آدرس مراکز خرید
بهترین و معروف ترین صنایع دستی و سوغات یزد