سید مرتضی آوینی که با نام کامران آوینی هم شناخته می شد، در حوزه فرهنگی مستند سازی و روزنامه‌نگاری فعالیت داشتند. بیستم فروردین، سالروز شهادت سید مرتضی آوینی است و به همین مناسب، ما در این مطلب سلام دنیا، قصد داریم تا درباره زندگینامه و بیوگرافی سید مرتضی آوینی، خصوصیات اخلاقی، همسر و فرزندان ، ارتباط بین غزاله علیزاده و مرتضی آوینی، جملات و آثار مرتضی آوینی و نحوه شهادت ایشان صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
چکیده زندگینامه سید مرتضی آوینی
- نام: سید مرتضی آوینی
- تاریخ تولد: 21 شهریور ماه سال 1326
- محل تولد: شهر ری
- حرفه: فیلمسازی و روزنامه نگاری
- زمینه فعالیت: ساخت فیلم مستند و روزنامه نگار
- شروع فعالیت: 1354
- تاریخ شهادت: 20 فروردین 1372
بیوگرافی سید مرتضی آوینی و زندگی شخصی
سید مرتضی آوینی در 21 شهریور ماه سال 1326 در شهر ری متولد شدند، بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در شهرهای زنجان، کرمان و تهران و به دلیل علاقه ای که از کودکی به هنر داشتند در سال 1344 در رشته معماری دانشکده هنرهای زیبایی دانشگاه تهران تحصیلات دانشگاهی خود را آغاز کردند و در سال 1354 فوق لیسانس خود را در رشته معماری کسب کردند. در کنار تحصیلات در رشته معماری در زمینه سرودن شعر و مقاله نویسی و نقاشی هم انجام می دادند. شهید آوینی بعد از آشنایی با اندیشه های امام خمینی (ره) به یک جوان انقلابی تبدیل شدند و بعد عضو جهاد سازندگی شدند، و در حوزه فیلمسازی فیلم مستند و روزنامه‌نگاری به فعالیت پرداختند.
مرتضی آوینی کیست
سید مرتضی آوینی که با نام کامران آوینی هم شناخته می شد، در حوزه فرهنگی مستند سازی و روزنامه‌نگاری فعالیت داشتند، که مستندی به عنوان روایت فتح که مربوط به دفاع مقدس را ساخته اند. او در سال 1340 در رشته معماری وارد دانشکده هنرهای زیبایی تهران شدند، در آن دوران شهید آوینی عقاید و علاقه ای متفاوت داشتند و اشعار فروغ فرخزاد، احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث را می خواندند. و به فلسفه غرب علاقه‌مند بودند. و ظاهری متفاوت داشتند و بعد از آشنایی با اندیشه امام خمینی (ره) و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وارد جهادسازندگی شدند و به کارگردانی فیلم های مستند پرداختند.
شهید آوینی در اوایل پیروزی انقلاب درباره‌ی غائله‌ی گنبد (مجموعه‌ی شش روز در ترکمن صحرا)، سیل خوزستان و ظلم خوانین (مجموعه‌ی مستند خان گزیده‌ها) چند فیلم مستند ساختند.
حتما بخوانید: زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر و حماسه سرای ایران
همسر مرتضی آوینی
مریم امینی همسر شهید آوینی هستند، به گفته مریم امینی آنها قبل از ازدواج به واسطه دوست مشترکی که داشتند با هم آشنا شدند و برای تبادل کتاب و رفتن به کنسرت و سخنرانی (از 15 سالگی) با هم ارتباط داشتند. و 4 سال بعد در سال 1355 با شهید آوینی ازدواج کردند. به گفته همسر شهید آوینی علاقه آنها به موضوعات هنری مثل سینما و موسیقی و خصوصاً ادبیات و شعر باعث نزدیک شدن آنها به هم شده بود.
فرزندان مرتضی آوینی
ثمره ازدواج شهید آوینی و مریم امینی، سه فرزند، دو دختر و یک پسر است، دختر دوم شهید آوینی که کوثر نام دارد که در زمینه نقد فیلم و سجاد در زمینه فیلم سازی فعالیت دارد.
خصوصیات اخلاقی شهید مرتضی آوینی
- یکی از خصوصیات اخلاقی شهید مرتضی آوینی، مهربانی و عشق به تمام اعضای خانواده بود و همیشه در کارهای خانه به همسر خود کمک می کرد.
- از دیگر خصوصیات اخلاقی شهید آوینی، خواندن نماز اول وقت بود. ایشان به نماز اول وقت بسیار اهمیت می دادند و همیشه 15 دقیقه پیش از اذان ، منتظر اقامه نماز می شدند و همه کارهای خود را براساس نماز تنظیم می کردند.
- شهید مرتضی آوینی ، بسیار ساده زندگی می کرد و از نان و پنیر و کشمش و گردو ، برای وعده غذایی خود استفاده می کردند و برای اینکه سریعتر بیدار شوند، روی تکه کارتنی روی زمین می خوابیدند.
حتما بخوانید: زندگینامه استاد حسین شهریار شاعر
- ایشان، بسیار کم توقع، فروتن و متواضع بودند، در برخی از کارهای ساده و نوشتن به دانشجویان کمک می کردند.
- خنده رو، نرم خو بودند و به شاگردهای خود سلام می کردند و به حرفهای آنها گوش می دادند.
- به گفته خود، شهید مرتضی آوینی، ایشان از یک مسیر طی شده در زندگی حرف می زد و می گفت: « تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا هستم. خیر. من از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم. من هم سال‌های سال در یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام، به شب‌های شعر و گالرهای نقاشی رفته‌ام. موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام، ساعت‌ها از وقتم را به مباحثات بیهوده درباره‌ی چیزهایی که نمی‌دانسته‌ام، گذرانده‌ام. من هم سال‌های با جلوه فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام… اما بعد خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده است که ناچار شده‌ام رودربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم.»
غزاله علیزاده و مرتضی آوینی
کامران (مرتضی) آوینی و غزاله علیزاده در دوران دانشگاه با هم آشنا شدند، غزاله علیزاده، دختری از خانوده متمول و دیدگاه روشنفکر و غیرمذهبی داشتند و نویسنده و شاعر بودند و بنابر گفته دوستان آوینی علاقه و کشش بیشتر از طرف غزاله بوده است. غزاله دختر جذاب و زیبایی بودند و گذشتن از این عشق مانند خانی برای کامران (نام مرتضی آوینی) بود. داستانی که کامران آن را نیمه تمام رها کرد. عشق میان این دو نفر بسیار عمیق بود، اما بعد از انقلاب و تغییر دیدگاه و عقاید مرتضی آوینی بین آنها فاصله فکری زیادی به وجود آمد و در نهایت با خودکشی غزاله و شهادت آوینی به پایان رسید.
نحوه شهادت شهید آوینی
در روز بیستم فروردین سال 1372، شهید آوینی به همراه یک گروه فیلمبردار، برای ساخت مجموعه جدید از مستند روایت فتح، به فکه که یکی از منطقه های عملیاتی هشت سال دفاع مقدس رفته بودند و زمانی که برای انتخاب لوکشین در حال بررسی منطقه بودند، در کنار مهندس سعید یزدان پرست با یکی از مین های به جای مانده از جنگ ایران و عراق ، برخورد کردند و به درجه رفیع شهادت رسیدند.
شهید آوینی 2 روز پیش از رفتن به منطقه فکه، در جواب سوالی که به کدام منطقه می روی گفته بودند: «می دانی به کجا می روم، به فکه، همان جایی که رزمندگان ما با چشم خود تحویل نفوس شهدا توسط فرشتگان را مشاهده می کردند.»
- بعد از شهادت شهید آوینی، مقام معظم رهبری، از ایشان با عنوان «سید شهیدان اهل قلم» تجلیل کردند.
محل شهادت شهید آوینی در کدام منطقه است
در منطقه فکه استان خوزستان به شهادت رسید.
حتما بخوانید: بیوگرافی فیلسوف و حکیم ارد بزرگ خراسانی
جملات شهید آوینی
- سلامت دنیا بیماری است و بیماری اش شفا و سلامت، چراکه بنیان دنیا در عادات است و سلامت حقیقی، هرچه هست در ترک عادات و عتق از ملکات
- حال آن که اهل سلامت دنیا فربه اند و سرخ روی ، شب ها را در خواب غفلت اند و روزها نیز همتشان یک سره وقف تمتع است. (یأکلون کما تأکل انعام) سالک ناسک ، ترک رسوم و عبادت و قیوداحکام کثرات می گوید و این چنین کس را مردمان " بیمار " می خوانند و " مجنون"
- قتل به شمشیر او تقدیر محتوم عاشق است، اگر به عشق پای فشارد و از مشکلات طریق نهراسد، چرا که تنها آینه " ذبیح الله " می تواند مجلای اسم شهید باشد. اَنه علی کل شیُ شهید: ذبیح الله هم خود شاهد است و هم خود مشهود، هم قاتل است و هم مقتول
- عالم همه در طواف عشق است و دایره دار این طواف حسین (ع) است
- عالم ما ، عالم نسبت ها و مقادیر است و بالطبع ، تصاویر اشیاء پیش از هر چیز بر " مناسبتی " دلالت می کنند که بین ما و آن اشیاء وجود دارد و این مناسبت هرچه باشد مارا از رسیدن به آن " مدلول حقیقی " باز می دارند
- غزال غزل وحشی است و انیس مجنون بیابان نشین آن درد نیز که کار عشق شیدا را به تعزل و ترنم می کشاند ، جز در سینه مجنون وحشی بیابان نشین لانه نمی کند
- چه قلیل اند شاعرانی که آنان را در عشق بخشیده اند و شرف حضور
- مردمان مسافر کاروان مرگند، اما خود نمی دانند، مرگ کاروان دار سفر زندگی است و کجاوه ثابت می نماید، اما کاروان در سفر است.
- زمین سراسر صحرای عرفات است و تو همان آدمی که با خطاب إهبطوا بر این سیاره رنج فرو افتاده ای عرفات مثالی از حقیقت زمین است که تمثیل یافته مشقت جوع و عریانی و تشنگی و سوز آفتاب و... آن خطاب را تو از یاد برده ای، اما آدم به یاد داشت که آن همه گریست تا بازش پذیرفتند.
- هنر زمزمه مستی است و خود آگاهان را حاجتی بدین زمزمه نیست. سوز آتش درون است که در سخن می ریزد، و آن را که این آتش ندارد گو بسوزد که شعر سوز جگر است و آه دل و اشک چشم ... و این همه را جز به غریبان و شیداییان عطاء نکرده اند.
- بلبل شیدای گل است و این آواز و الحان که از او می جوشد ، ناله شیدایی است که از ملکوت نازل می شود. بلبل نیز مطرب ملکوت است ، حافظ نیز ، و هرآن کس که شعرش ناله شیدایی است و درد فراق دارد.
- حقیقت وجود انسان روح الهی اوست که چون خورشیدی منیر در پس حجاب بدن حیوانی و تعلقات گران بار دنیایی اش پنهان مانده است. چگونه می توان بی واسطۀ حجب ، چشم در نور خورشید دوخت؟
- جذبه " حضرت رحمان" و "سحر شیطان" آفاقی نزدیک به هم دارند ، اگر چه این هم سانی تنها در ظاهر است نه در باطن . شیدایی حق و مفتون شیطان هر دو ترک عقل و اختیار می کنند ، آن یکی فرزند عقلش را ه قربان گاه عشق عارفانه می برد و این یکی " کازانوا" یی است مسحور زینت شیطانی .
- آن جا عقل جز عقالی بیش نیست چرا که اهل تفکر است و گفته اند تفکر فی آلاء الله و لا تفکر وا فی ذات الله : آلاء الله حجب ذات اند ومرزی فی مبالین عدم و وجود از آن حیث که یار را جلوه می دهند. چشم عقل در حجاب می نگرد و از آینه غافل است
آثار مرتضی آوینی
آثار شهید آوینی به غیر از فیلم های مستندی که ساخته اند در زمینه نوشتن کتاب هم فعالیت داشتند،کتاب های ایشان شامل:
- حکومت فرزانگان
- روایت محرّم
- درباره امام خمینی(ره)
- مبانی حکومت دینی
- آینده بشریت
- پیرامون سیطره بر جهان
- روشنفکری
- هنر و ادبیات
- پیرامون شعر
- فرهنگ و تهاجم فرهنگی
- مقالات سینمایی آوینی
- مجموعه اول و دوم روایت فتح
- با من سخن بگو دوکوهه
- شهری در آسمان
- توسعه و مبانی تمدن غرب
- رستاخیز جان
- حلزون های خانه به دوش
- فردایی دیگر
- با من سخن بگو دوکوهه
- نسیم حیات
- آینه جادو
- سفر به سرزمین نور
سخن آخر
شهید مرتضی آوینی که با نام کامران نیز شناخته شده است، فیلم ساز و نویسنده متبحر و حرفه ای بود به طوری که رهبر انقلاب پس از شهادت ایشان را با عنوان «سید شهیدان اهل قلم» یاد کردند. ما در این مطلب هر آنچه درباره زندگی شهید مرتضی آوینی از جمله، زندگی شخصی، همسر و فرزندان، ارتباطی که با غزاله علیزاده داشتند تا نحوه شهادت، جملات و آثار ایشان، بیان کردیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد. می توانید سوالات و پیشنهادات خود را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.
مقالات مرتبط:
بیوگرافی و زندگینامه پروین اعتصامی شاعر ایرانی از تولد تا مرگ