نقاشان مشهور ایران ؛ معرفی نقاشان معروف و بنام ایرانی و خلاصه ای از زندگینامه و معرفی آثار برجسته و تابلوهای معروف نقاشان ایرانی. کمال الملک، اسماعیل آشتیانی، حسین بهزاد، صادق بیک افشار، محمد بهرامی و ...
1. از نقاشان مشهور ایران: آشتیانی
دکتر اسماعیل آشتیانی، متخلص به «شعله» فرزند مرتضی آشتیانی، در سال 1271 خورشیدی در تهران متولد شد. علوم ابتدایی را در مدرسه اسلام و متوسطه را در دارالفنون به اتمام رسانیده و نزد مصورالممالک میرمنصور و میرزا حاج آقا نقاش باشی و مرحوم شیخ المشایخ نقاشی آموخت و چون نتوانست آنطور که می خواست در نقاشی پیشرفت کند به مدرسه صنایع مستظرفه (School of Fine Arts) کمال الملک رفته و دوره پنج ساله آن را در سه سال گذرانیده و شاگرد اول شد. مرحوم کمال الملک ابتدا وی را به معلمی در مدرسه صنایع مستظرفه و یک سال بعد به معاونت خویش برگزید. در سال 1311 خورشیدی که مرحوم کمال الملک از کار کناره گرفت، آشتیانی به ریاست مدرسه منصوب شد و سه سال در این سمت خدمت کرد و پس از این مدت برای مطالعه به اروپا سفر کرد.
حتما بخوانید: زندگینامه استاد حسین شهریار
آشتیانی در زمان وزارت فرهنگ علی اصغر حکمت، مدتی در دانشسرای عالی به تدریس نقاشی و قواعد مناظر و مرایا مشغول بود و سپس به دانشکده فنی منتقل شد. وی در شاعری نیز تواناست و «شعله» تخلص می کرد.
از تابلوهای معروف آشتیانی، یکی «تریاکی ها» یا «قهوه خانه» و دیگری «حافظ» است که اکنون در موزه شیراز نگهداری می شود.
2. از نقاشان مشهور ایران: بهزاد
حسین بهزاد استاد مشهور بزرگ مینیاتور معاصر، متولد 1273 خورشیدی است. پدرش نقاش و قلمدان ساز بود و به مرض وبا درگذشت. بهزاد پس از کمال الدین بهزاد هراتی، بزرگترین استاد مینیاتور است. اعتقاد و احترام عده ای از هنرشناسان به او به حدی است که بهزاد را در پاره ای جهات برتر از بهزاد هراتی می دانند. از آثار معروف بهزاد یکی تابلوی «صفی الدین ارموی» و دیگر تابلوی «رودکی» است. مرگ او در 21 مهر 1347 اتفاق افتاد.
3. از نقاشان مشهور ایران: بیک افشار
صادق بیک افشار نقاش و شاعر عصر صفوی است که در اشعارش «صادقی» تخلص می کرد. وی از ایل خدابنده لو بود و در نقاشی پیشرفت قابل توجهی نمود و در زمان سلطان محمد به سمت کتابدار سلطنتی منصوب و در آغاز سلطنت شاه عباس بزرگ تقرب و احترام فراوان داشت. وی در سال 940 هجری قمری تولد و به سال 1018 هجری قمری فوت نمود.
حتما بخوانید: جملات زیبای حسین پناهی به همراه بیوگرافی
4. از نقاشان مشهور ایران: بهرامی
محمد بهرامی از پایه گذاران هنرهای گرافیک ایران در سال 1305 شمسی متولد شد. عشق و علاقه توام با شور فراوان به نقاشی نیز گویی از بدو تولد با او همراه بود. زیرا که از پنج سالگی شروع به نقاشی نمود. او در حین تحصیل مدتی نیز در هنرستان نقاشی هنرهای زیبای کشور به فراگرفتن نقاشی پرداخت. آنگاه پس از اتمام تحصیلات متوسطه دوره دانشکده هنرهای زیبا در رشته نقاشی را طی نمود.
بهرامی از سال 1325 دارای آتلیه نقاشی بود و سازمان هنری مدرن و مجهز «آتلیه فارس» را که نام مشهور و معروفی است بنیاد گذاشت. او شاگردان زیادی تربیت نموده و هنرمندان بسیاری از آثار بهرامی و ابتکاراتش الهام گرفته اند.
بهرامی نقاش پرکار رویاست و تاکنون آثار زیادی بر مبنای ادبیات به وجود آورده است. او بسیار فروتن است و تا به حال از کارهای خود اکسپوزیسیون مستقلی دایر ننموده است. آثار فراوان او را می توان در روی جلد کتابها و در صفحات کتاب و مجلات مشاهده نمود. امضای بهرامی یکی از معروف ترین و شناخته ترین امضاهای نقاشان گذشته و حال ایران است. مهمترین آثار محمد بهرامی تابلوهایی است که با الهام از شاهنامه فردوسی نقاشی نموده و در آن حماسه های تاریخ ایران را در نهایت جلال و شکوه تصویر نموده است. او در این آثار سبک جدیدی در هنر نقاشی مینیاتور ایران خلق نموده است.
5. از نقاشان مشهور ایران: بهزاد هراتی
کمال الدین بهزاد هراتی، نقاش معروف قرن دهم هجری در سال 854 هجری قمری متولد شد. وی در زمان سلطان حسین بایقرا و شاه اسماعیل اول صفوی می زیسته و اوایل سلطنت شاه طهماسب صفوی را نیز درک کرده. از شاگردان مشهور او می توان استاد میرک اصفهانی را نام برد. عده ای عمر او را هفتاد سال نوشته اند.
بهزاد مدتی در تبریز ریاست کتابخانه سلطنتی را در زمان شاه اسماعیل اول به عهده داشته اس. بهترین و مهمترین آثاری که از وی باقیست، یکی «تصویر سلطان حسین بایقرا» و دیگری «یک جلد کتاب بوستان سعد» است که بهزاد در آن تصاویری دل انگیز نقش کرده است که اکنون در مصر است. این کتاب دارای 5 تصویر بوده که وی «عبدالعبد بهزاد» امضا کرده است. او در سال 942 هجری قمری درگذشت.
6. از نقاشان مشهور ایران: تجویدی
محمد تجویدی به سال 1303 در تهران متولد شد. پدر وی محمدهادی تجویدی استاد نقاشی هنرهای زیبا از شاگردان کمال الملک بود که خود شاگردانی تربیت کرده است که امروز از استاتید فن نقاشی و مینیاتورند.
محمد تجویدی پس از پایان تحصیلات متوسطه در هنرهای زیبا به فرا گرفتن نقاشی پرداخت، سپس در کنکور به عنوان استاد انتخاب شد. اندکی بعد، خود کارگاهی در خارج از محیط هنرهای زیبا ایجاد کرد و شخصا به تربیت شاگرد پرداخت. نقاشی های کتاب «حماسه هیزم شکن» از کارهای اوست.
7. از نقاشان مشهور ایران: حیدریان
علی محمد حیدریان استاد مشهور نقاشی و از شاگردان مرحوم کمال الملک است که در سال 1275 خورشیدی متولد شد و بدون تردید از بزرگترین نقاشان معاصر ایران است. علی محمد حیدریان استادی دانشکده های هنرهای زیبا را بر عهده داشت و از استادان دانشگاه تهران بود.
8. از نقاشان مشهور ایران: درودی
علی درودی به سال 1259 در طالقان متولد شد. او از استادان فن نقاشی و تذهیب است. درودی نزد عموی خود «صنیع همایون»، هنر تذهیب و نقاشی آموخته و در سال 1306 به سمت استاد تذهیب در مدرسه صنایع مستظرفه مشغول کار شد. وی در نقاشی مینیاتور نیز دست داشت.
9. از نقاشان مشهور ایران: سلطان محمد نقاش
سلطان محمد نقاش، استاد بزرگ نقاشی و تذهیب و ریزکاری ایران در قرن دهم هجری است. سلطان محمد معاصر به اواخر سلطنت سلطان حسین بایقرا و سلاطین اولیه صفوی یعنی شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب اول بوده است. او برای امیرعلیشیر نوایی ساعتی بزرگ به سبک ساعت های امروز ساخته بود.
او درصدد ساختن ظروف چینی به سبک چینی برآمد و مقدمات کار را نیز تا حدی فراهم کرد. ولی عمر او برای تکمیل این فکر کفایت نکرد.
حتما بخوانید: هنر تذهیب چیست؟
10. از نقاشان مشهور ایران: شیخ
حسین شیخ، استاد بنام نقاشی معاصر بین سال های 1279 تا 1289 خورشیدی متولد شد. او از شاگردان برجسته مرحوم کمال الملک است. به شیخ قدیما به اسم حسین احیاء معروف بود و او مدت ها ریاست هنرستان کمال الملک را بعهده داشته و در آنجا به تعلیم و تربیت شاگرد مشغول بود. از آثار معروف او باید تابلوی «طبیعت و مریض- هفت سین» و «سقا» را نام برد.
11. از نقاشان مشهور ایران: صنیع الملک کاشانی
میرزا ابوالحسن غفاری، صنیع الملک، فرزند میرزا محمد غفاری و نواده قاضی عبدالمطلب غفاری کاشانی، متولد سال 1229 هجری قمری است. وی بزرگترین نقاش دوره قاجاریه است که در محافل هنری او را «رافایل ایران» نام نهاده اند. وی اول «نقاش باشی» و سپس «صنیع الملک» لقب یافت. صنیع الملک پس از فرا گرفتن فن نقاشی در ایران در اواسط سلطنت محمدشاه قاجار، در سال 1256 هجری قمری به تشویق و مساعدت حسین خان نظام الدوله (مشیر الملک) به ایتالیا سفر کرد و چند سال در موزه های فلورانس و رم مشغول نقاشی بود. یکی از آثار وی از روی یکی از تابلوهای رافایل که در موزه واتیکان موجود است کپی شده است.
این تابلو متعلق به میرزاعلی اصغرخان اتابک (امین السلطان) صدراعظم بوده که در تالار پارک وی نصب گردیده بود. در جنگی که بین دولتیان با ستارخان درگرفت، تابلوی مزبور مورد اصابت گلوله قرار گرفت و سوراخ شد. لیکن تابلو توسط میرزاعلی اکبرخان کاشانی، مزین الدوله تعمیر شد و تا این اواخر در مدرسه کمال الملک به دیوار آویخته بود. او در سال 1273 هجری قمری صورتهای تالار نظامی را به اتمام رسانیده است که دارای 84 تصویر از رجال دربار قاجاریه است و سلام ناصرالدین شاه را نشان می دهد. وی موسس اولین مدرسه نقاشی در ایران است و در روزنامه دولت علیه ایران که اول نامش «وقایع اتفاقیه» بود، برای قبول شاگردان اعلان کرده است. و در سال 1283 هجری قمری به مرض سکته وفات یافت.
12. از نقاشان مشهور ایران: صنیع زاده
شکرالله صنیع زاده، به سال 1285 خورشدی در اصفهان متولد شده و از سال 1312 خورشیدی نزد پدربزگ مادریش عبدالحسن صنیع همایون نقاش و مینیاتورساز قاجاریه شروع به آموختن میناسازی و منیاتورسازی نموده است و پایه و ارزش این کا را به قدری ارج بخشیده که کار وی در این مدت بی نظیر بوده است.
13. از نقاشان مشهور ایران: عباسی
رضا مصور عباسی، فرزند علی کاشانی، از نقاشان چیره دست زمان شاه عباس کبیر، در حدود سال 974 هجری قمری متولد شده و طبق نوشته شاگردش «معین مصور» در سال 1044 هجری قمری درگذشته است. در این نقاش آثاری باقی مانده که تاریخ 1048 و 1049 دارد.
14. از نقاشان مشهور ایران: علی اشرف
علی اشرف استادی خوش نگار بود. ظهورش از اواسط قرن دوازدهم است. یعنی در حدود سال های 1140 و 1150 و در این سالها استادی مسلم بوده است. بنابراین حدسا، تولدش در حدود سال 1120 است. علی اشرف در نقاشی، گل بوته سازی و صورت سازی استادی ماهر بود. آقاصادق، آقازمانی ثانی و آقاباقر، که از معاریف نقاشان عهده کریم خان در شیراز بوده اند، از شاگردان او هستند.
علی اشرف تا آخر قرن دوازدهم زندگی می کرده (1192) و بدرستی معلوم نیست که در چه زمانی درگذشته؛ شاید در همین سال مرده باشد.
15. از نقاشان مشهور ایران: کاشانی
آقارضا کاشانی در نقاشی استادی ماهر و هنرمندی مسلم در روزگار خود بود. در آغاز نزد پدرش مولانا علی اصغر نقاشی آموخت. اما از پدر پیشی گرفت و در دربار صفویه تا حدی حشمت و عزت یافت. اما پس از چندی به هندوستان سفر کرد و مورد عنایت و حمایت جهانگیرشاه قرار گرفت.
16. از نقاشان مشهور ایران: کمال الملک
محمد غفاری ملقب به «کمال الملک»، فرزند میرزا بزرگ غفاری، درسال 1264 هجری قمری در کاشان متولد شد. وی از بزرگترین استادان و هنرمندان در نقاشی و موسس هنرستان نقاشی ایران است. کمال الملک پس از اینکه در رشته های مختلف هنر شاگردانی نظیر علی محمد حیدریان و جمشید امینی را در قالی بافی و علی رخسار ار در موزاییک سازی تربیت کرد، در سال 1307 به ملک شخصی خود در حسین آباد نیشابور رفت و گوشه عزلت اختیار کرد. در طی اقامت در آنجا حادثه عجیبی بری او اتفاق افتاد و آن این که روزی سردار معتمد گنجه ای، که از دوستاران او بود، سنگی به جانب یکی از مستخدمین خود پرتاب کرد که تصادفا به چشم استاد خود و در اثر شکستن شیشه عینک، یک چشم وی آسیب دید و نابینا شد. ولی هیچگاه کمال الملک این حقیقت را فاش نکرد و کوری چشم را به علت اصابت به میخ چادر ذکر می نمود. او در سال 1319 دگذشت. کمال الملک در موقع مرگ 93 سال داشت. تابلوهای وی بیشتر در مجلس شورای ملی و کاخ گلستان نگاهداری می شود و مشهورترین آثر وی تابلوی «تالار آیینه» نام دارد. از تابلوهای دیگر او باید از «فالگیر بغدادی»، «زرگر بغدادی» و تابلوی «حوضخانه صاحبقرانیه» نام برد.
17. از نقاشان مشهور ایران: مانی
مانی نقاش باستانی ایران که ادعای پیغمبری نیز داشت، نسبش به اشکانیان می رسد. نام پدرش «پتک» و یا «فوتتق بابک بن ابوبزرام» و نام مادرش «مریم» بود. وی به سال 216 میلادی (سال چهارم سلطنت اردوان، پادشاه اشکانی) در قریه ماردینر، نزدیک بابل (شهر باستانی) متولد شده است. مانی مثل مسیح به طب نیز ممارست داشته و یکی از خویشان پادشاه را که گرفتار مرضی بود وعده شفا داده و کامیاب نشد و علت کدورت و غضب بهرام اول، پادشاه ساسانی نیز از آن بوده است. وی در زمان شاپور اول و چندین پادشاه دیگر می زیسته، بالاخره او را به زندان افکندند و مدت 26 روز با او در زندان بسیار وحشیانه رفتار کردند.
بنا به روایات تاریخی، پای مانی کج بوده است. «مانیون» را «زنادقه» می گفتند و «ابن مقفع» را هم به همین بهانه یعنی «زندیق بودن» کشتند. «ارژنگ» یا «ارتنگ» نام کتاب اوست که حاوی دستورهای او و مشحون از نقاشی های زیبا و دلپسند بوده است. از کتابهای دیگر او «شاهپورگان» است که آن را به نام شاپور اول نوشته است. مرگ وی در 26 فوریه سال 277 میلادی در جندی شاپور اتفاق افتاده است.
حتما بخوانید: زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر و حماسه سرای ایران
18. از نقاشان مشهور ایران: میرسیدعلی
میرسید علی فرزند میرمصور، نقاش مشهور است. پدر و پسر از نقاشان معروف خراسان بودند و میرسیدعلی در ترمذ تولد یافته. میرسیدعلی در زمان شاه طهماسب در کتابخانه همایون کار می کرد و در سال 591 که همایون پادشاه به ایران آمد در خدمت وی با جمعی دیگر از هنرمندان هر طبقه به هندوستان رفت و به ملازمت این پادشاه اختصاص یافت.
صادقی بیک می گوید: بواسطه رنجش از عراق به هندوستان رفت و از این زمان اسلوب نقاشی ایرانی در هندوستان رواج یافت و این مکتب اساتید فراوان بوجود آورد. وقتی همایون در سال 962 وفات یافت و جلال الدین اکبر به تخت سلطنت نشست میرسیدعلی پادشاه را درس نقاشی آموخت. میرسیدعلی در حدود 967 درگذشت.
19. از نقاشان مشهور ایران: مصورالملکی
حسین مصورالملکی در سال 1269 خورشیدی متولد شد. پدرش محمدحسن و پدر بزرگوارش آقا زین العابدین نقاش و جد بزرگش محمدکریم نقاش است و پدران او تا زمان صفویه همه نقاش بوده اند.
او تحصیلات ابتدایی اش را در مکتب فرا گرفت و از یازده سالگی در کارگاه نقاشی پدرش شروع به آموختن نقاشی کرد و پس از فوت پدرش شروع به ساختن قلمدان کرده است. او در سن 38 سالگی سفری به پاریس کرد و پس از 6 ماه ابتدا به مکه مسافرت کرده و سپس به ایران مراجعت کرد. از تابلوهای معروف او باید «آبادی تخت جمشید» و «سلام عید نوروز داریوش کبیر» و «جنگ نادرشاه افشار با محمدشاه هندی» را نام برد. این دو تابلو در نمایشگاه بین المللی بروکسل موفق به دریافت دیپلم و مدال طلا شده اند.
20. از نقاشان مشهور ایران: مظفر علی
از نقاشان بزرگ دوره صفوی بود که شهرت فراوانی داشت. صادقی بیک از شاگردانش بود. مظفر از مردم تربت بود. اما در تبریز پرورش یافت. در دستگاه شاه طهماسب عزت داشت و نقاشی های هنرمندانه ای در قزوین به امر پادشاه صفوی پدید آورد و در سال 990 هجری قمری فوت نمود.
سخن آخر
معرفی نقاشان معروف و بنام ایرانی و خلاصه ای از زندگینامه هر یک از این هنرمندان و معرفی آثار برجسته و تابلوهای معروف نقاشان ایرانی. کمال الملک، اسماعیل آشتیانی، حسین بهزاد، صادق بیک افشار، محمد بهرامی و ... در این مطلب برای شما بیان کردیم. امیدوارم برایتان مفید بوده باشد. و آنها را با دوستان خود در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط:
بیوگرافی و زندگینامه پروین اعتصامی شاعر ایرانی از تولد تا مرگ
زندگینامه شهید سید مرتضی آوینی و همسرش