آریپست یا دونپزیل سبب بهبود عملکرد سلول های عصبی می شود. این دارو مهار کننده مرکزی استیل کولین استراز (استیل کولین استراز یا کولین استراز آنزیمی است که برای تحریک اعصاب نیاز است). افرادی که زوال عقل (آلزایمر) دارند معمولا سطوح پایینی از این ماده شیمیایی مهم را دارند.
موارد استفاده از آریسپت
از آریسپت(دونپزیل) جهت درمان گیجی (زوال عقل) مربوط به بیماری آلزایمر استفاده می شود. این دارو بیماری آلزایمر را درمان نمی کند، اما سبب بهبود حافظه، آگاهی و توانایی عملکردی می شود. این دارو یک مسدود کننده آنزیم است که با بازگرداندن تعادل مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز عمل می کند.
نحوه استفاده از آریسپت
- قبل از شروع استفاده از آریسپت و هر بار که مجددا مصرف آن را آغاز می کنید، راهنمای دارویی آن را مطالعه کرده و در صورت امکان، بروشور اطلاعات مربوط به بیمار نوشته شده توسط داروساز خود را تهیه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- این دارو را به شکل خوراکی، با یا بدون غذا مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید که معمولا یک مرتبه در روز و قبل از خواب است. اگر مشکلات خواب (بی خوابی) را تجربه می کنید، با پزشک خود صحبت کنید تا دوز مصرفی را در هنگام روز مصرف کنید.
- اگر قرص هایی 23 میلی گرمی این دارو را مصرف می کنید، کل آن قرص را ببلعید. قرص ها را خرد نکرده، تقسیم نکرده و یا نجویید. انجام این کار می تواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.
- دوز مصرفی بستگی به شرایط بیماری شما و پاسخ به درمان دارد. جهت کاهش خطر عوارض جانبی (مانند اسهال یا تهوع)، پزشک ممکن است ابتدا دوز کمتر این دارو را برای شما تجویز کند و به تدریج دوز مصرفی شما را تا هفته ها و ماه ها افزایش دهد. با دقت از دستورات پزشک خود تبعیت کنید. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و یا دارو را سریع تر از زمان بندی تجویز شده، مصرف نکنید.
- اگر داروی آریسپت را برای 7 روز یا بیش از 7 روز متوالی مصرف نکرده اید، قبل از شروع مصرف مجدد، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است نیاز باشد تا با دوز کمتر این دارو شروع کنید تا عوارض جانبی کاهش پیدا کند.
- از این دارو به طور مرتب استفاده کنید تا بیش ترین فواید آن را کسب کنید. جهت کمک به یادآوری، هر روز این دارو را در زمان های مشابهی در طول روز مصرف کنید. مصرف این دارو را متوقف نکنید، مگر اینکه پزشک این گونه تجویز کرده باشد.
- ممکن است چندین هفته طول بکشد تا فواید مصرف این دارو را به طور کامل کسب کنید. اگر شرایط شما وخیم تر شد، به پزشک اطلاع دهید.
عوارض جانبی مصرف آریسپت
- ممکن است هنگام تنظیم بدن به دارو، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، کاهش اشتها یا کاهش وزن، سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف، مشکل در خواب، لرزش (رعشه) یا گرفتگی عضلات رخ دهد.
- این عوارض جانبی معمولا بین یک تا سه هفته طول می کشند و سپس فروکش می کنند. اگر هر یک از این عوارض جانبی ادامه پیدا کرد و یا وخیم تر شد، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است؛ زیرا او قضاوت کرده است که فواید آن بیش تر از خطر عوارض جانبی دارو است. بسیاری از افراد با مصرف این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
- اگر هر یک از عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر را داشتید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید: مشکل در دفع ادرار، درد شدید معده یا شکمی، مدفوع سیاه رنگ، استفراغی که مانند قهوه به نظر می رسد، تشنج.
- در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، فورا درخواست کمک پزشکی کنید: ضربان قلب آهسته یا سریع یا نامنظم، سرگیجه شدید، ضعف.
- یک واکنش بسیار جدی آلرژی زا به این دارو نادر است. با این وجود، اگر هر گونه علائم جدی یک واکنش آلرژی زا از جمله موارد زیر را مشاهده کردید، فورا درخواست کمک پزشکی نمایید: جوش یا خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست. اگر شما عوارض جانبی دیگر ذکر نشده در فهرست فوق را مشاهده کردید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی هنگام مصرف آریسپت
- قبل از مصرف آریسپت، اگر آلرژی به این دارو دارید یا هر گونه آلرژی دیگری دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژی زا یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیش تر با داروساز خود صحبت کنید.
- قبل از مصرف این دارو، با پزشک یا داروساز خود در مورد سابقه پزشکی تان به ویژه اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، صحبت نمایید: مشکلات تنفسی (مانند آسم، بیماری انسداد مزمن ریوی)، غش کردن، تشنج، بیماری معده یا روده (مانند زخم یا خون ریزی)، مشکل در دفع ادرار (مانند بزرگ شدن پروستات).
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (با نام انگیسی Cannabis)، می تواند باعث افزایش میزان سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. در حین مصرف این دارو رانندگی نکرده و از ماشین آلات استفاده نکنید و یا هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد، انجام ندهید تا زمانی که به صورت ایمن قادر به انجام آن باشید. مصرف نوشیدنی های الکی را محدود کنید. در صورت استفاده از ماری جوانا (Cannabis) به پزشک خود اطلاع دهید.
- آریسپت ممکن است باعث ایجاد بیماری شود که بر ضربان قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد. طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و علائم دیگر (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که فوراً به مراقبت پزشکی نیاز دارند.
اگر شرایط پزشکی خاصی دارید و یا داروهای دیگری مصرف می کنید که ممکن است باعث طولانی شدن QT شود، خطر طولانی شدن QT ممکن است با مصرف این دارو افزایش یابد. قبل از استفاده از آریسپت، به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، و اگر هر یک از بیماری های زیر را دارید، اطلاع دهید:
- مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلب، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در نوار قلب)، سابقه خانوادگی بیماری های قلبی خاص (طولانی شدن QT در نوار قلب و مرگ بر اثر ایست قلبی).
- میزان کم پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. اگر از داروهای خاصی استفاده می کنید (مانند دیورتیک ها یا «قرص های آب»)، یا اگر بیماری مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ دارید، این خطر ممکن است افزایش یابد. در مورد استفاده ایمن از آریسپت با پزشک خود صحبت نمایید.
- قبل از جراحی، در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید، به پزشک یا دندان پزشک خود اطلاع دهید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای فاقد نسخه و داروهای گیاهی).
- سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساس تر باشند.
- در دوران بارداری، آریسپت فقط در مواردی که به وضوح به آن نیاز باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد. در مورد خطرات و فواید مصرف آن با پزشک صحبت کنید.
- مشخص نیست که آریسپت به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تعاملات دارویی آریسپت
تعاملات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این مطلب شامل تمام تعاملات احتمالی این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را شروع یا متوقف نکرده و دوز آن را تغییر ندهید.
محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد، عبارت است از: آسپیرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs ، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن).
برچسب تمام داروهای بدون نسخه و تجویزی خود را با دقت بررسی کنید؛ زیرا بسیاری از داروها حاوی تسکین دهنده های درد یا کاهش دهنده تب هستند (NSAID ها مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن) که در صورت مصرف با آریسپت، ممکن است خطر خون ریزی معده یا روده را افزایش دهند. دوز کم آسپرین که ممکن است توسط پزشک شما برای دلایل خاص پزشکی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی تجویز شود (معمولا دوزهای 81 تا 325 میلی گرم)، باید مصرف آن ها ادامه پیدا کند. برای جزئیات بیش تر با پزشک خود مشورت کنید.
اوردوز یا مصرف بیش از اندازه آریسپت
اگر کسی اوردوز کرده و یا علائم جدی مانند بی هوشی یا مشکلات تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد: حالت تهوع یا استفراغ مداوم و یا شدید، تعریق بیش از حد، ضربان قلب کند، تنفس آهسته یا کم، تشنج.
تذکر
- این دارو را با دیگران سهیم نشوید.
- جهت نظارت بر عوارض جانبی، پزشک باید وزن شما را به طور دوره ای کنترل کند.
دوزهای فراموش شده آریسپت
اگر مصرف یک دوز را فراموش کرده اید، آن را مصرف نکنید. دوز بعدی را مطابق با برنامه زمانی عادی آن مصرف کنید. هرگز دو دوز از این دارو را به طور هم زمان برای جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.
طریقه نگهداری دارو آریسپت
- دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید. آن را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
- داروها را جهت دور ریختن در داخل چاه دست شویی یا فاضلاب نریزید، مگر اینکه در دستورالعمل دارو این گونه نوشته شده باشد.
- این دارو را زمانی که تاریخ انقضاء آن گذشته و یا دیگر قصد استفاده از آن را ندارید، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله های محلی برای چگونگی روش های بی خطر دور ریختن دارو مشورت نمایید.
منبع: webmd