تومور ها (Tumors) و کیست ها (Cysts) دو نوع توده هستند. در ظاهر می توانند شبیه به هم باشند اما دلایل بروز متفاوتی دارند. ممکن است پزشک برای تشخیص این موضوع که آیا فرد تومور یا کیست دارد، از روش های تصویر برداری یا بیوپسی (بافت برداری) استفاده کند. در این مقاله در مورد تفاوت بین تومور ها و کیست ها یاد می گیرید. شایع ترین انواع انها را بررسی و دلایل بروز این دو توده را توضیح می دهیم.
تفاوت های بین کیست و تومور در چیست؟
کیست یک کیسه بافتی است که با مواد دیگری مانند گاز یا مایع پر می شود. کیست می تواند در هر جای بدن از جمله در استخوان ها و بافت های نرم ظاهر شود. بیشتر کیست ها غیر سرطانی هستند، اگرچه تعدادی استثنا هم وجود دارد. کیست می تواند در مقابل لمس دردناک باشد و شاید فرد بتواند به راحتی آن را حرکت دهد. تومور ها هم می توانند در هر جای بدن رشد کنند. آنها تمایل به رشد سریع دارند و معمولا در مقابل لمس شدن مقاوم هستند. وجود تومور و کیست در یک ارگان مشابه ممکن است.
عوامل و شرایطی که باعث بروز کیست می شود
بعضی از انواع کیست ها عبارت اند از:
کیست پستان
این کیست ها کیسه های پر از مایع هستند که فرد می تواند به راحتی آنها را از زیر پوست جا به جا کند. شخص با وجود بسیاری از این کیست ها شرایطی به نام فیبرو کیستیک پستان دارد.
کیست اپیدرموئید
این کیست ها در بالاترین سطح لایه پوست رشد می کنند که انها را اپیدرموئید می نامند. آنها می توانند در نواحی گردن، قفسه سینه، کتف و کیسه بیضه تشکیل شوند.
کیست هیداتیت
این کیست در کبد رشد می کند.
کیست پیلار
این کیست در سلول هایی در انتهای فولیکول های مو تشکیل می شود. اغلب مایع غلیظ داخل کیست حاوی کراتین است، ماده ای سخت که سلول های پوستی را تولید می کند. معمولا کیست پیلار در قسمت کف سر رشد می کند.
کیست رنال
کیست رنال یا کیست کلیه در کلیه ها رشد می کند.
کیست تخمدان
این کیست ها در تخم دان ها و معمولا در زمان های تخمک گذاری تشکیل می شوند. آنها بی خطر هستند و اغلب هیچ علائمی را به وجود نمی آورند. بعضی اوقات این کیست ها منجر به درد لگن، کمر و ورم کردن شکم می شوند. بسیاری از انواع غیر معمول هم برای کیست ها وجو دارد.
شرایطی که باعث بروز تومور می شود
شاید تومورها خوش خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. معمولا تومور های خوش خیم در یک قسمت رشد می کنند و به جای دیگر پخش نمی شوند. ولی تومور های بدخیم در یک ناحیه از بدن رشد می کنند و بعد به قسمت های دیگر سرایت می کنند. هر دو تومور خوش خیم و بد خیم در سایز های متفاوتی هستند.
بعضی از انواع تومور ها عبارت اند از:
تومور ادنوم
این تومور ها از منشاء بافت غددی ایجاد می شوند و ارگان ها و غدد را می پوشانند. نمونه ای برای این تومور ها شامل پولیپ های روده، ادنوم مجرای صفراوی و ادنوم کبد می باشد. این تومورها می توانند سرطانی باشد اما معمولا خوش خیم هستند.
تومور فیبروئید
این تومورهای خوش خیم در بافت های همبند و فیبروز رشد می کنند. معمولا بیشتر این تومورها درون یا اطراف رحم ایجاد می شوند.
تومورهای لیپوما
این تومورها با منشاء بافت چربی اغلب در افراد بالای 40 سال ایجاد می شوند. معمولا انها نرم هستند و زیر پوست جمع می شوند. تقریبا همه این تومورها خوش خیم می باشند.
تومورهای بدخیم
این تومورها می توانند در هرجای بدن رشد کنند.برای مثال تومور سارکوم(یا چنگار گوشتی) در بافت های همبند مانند مغز استخوان رشد می کنند. تومور کارسینوما یک نوع شایع تومور بدخیم است که در سلول های اپیتلیال (چندظلعی) روده، کبد و پروستات رشد می کند. تومورها می توانند خیلی بزرگ شوند که به ارگان های دیگر هم برسند و باعث درد و علائم دیگری شوند. معمولا جراح تومورهای بزرگ را بر می دارد. اغلب همه تومورهای سرطانی برداشته می شوند مگر اینکه دسترسی به انها انکان پذیر نباشد یا خیلی نزدیک به ارگان حیاتی باشند که خارج سازی ان باعث صدمه به ارگان شود.
روش های تشخیص کیست و تومور
پزشک می تواند از روش های مختلف تشخیصی برای تمایز بین کیست از تومور استفاده کند. آنها کار را با گرفتن سابقه بیماری شروع خواهند کرد و سپس درمورد علائمی که ظاهر شدند و چه زمانی آنها برجسته تر می شوند، خواهند پرسید. زمان بروز علائم موضوع مهمی است. برای مثال ممکن است کیست ها در زمان تخمک گذاری به دلیل تغییرات هورمونی برجسته تر شوند.
اگر ممکن باشد، پزشک بررسی کیست یا تومور را انجام خواهد داد. آنها محل، رنگ، چگونگی لمس و خارج شدن مایع از آنها را مورد ارزیابی قرار خواهند داد. ممکن است پزشک تان برای بررسی اینکه تومور یا کیست چقدر در عمق بدن تان قرار گرفته است از روش اولتراسوند استفاده کند. روش عکس برداری اولتراسوند اغلب می تواند نشان دهد که آیا توده خالی، پر از مایع یا مجموعه ای از سلول ها است. در بعضی موارد ممکن است پزشک درخواست بیوپسی بدهد که شامل برداشتن غده یا سلول ها از ان توده می باشد. بیوپسی برای بررسی به ازمایشگاه ارسال خواهد شد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه همه تومورها و کیست ها نیاز به درمان ندارند اما اگر به نظر می رسد غده سریعا در حال رشد است، فرد باید بررسی غده را انجام دهد.
علائم بلقوه خطرناک دیگر عبارت اند از:
- خونریزی در آن ناحیه
- درد یا حساسیت
- حرکات بازدارنده
- و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه به دلیل وجود تومور یا کیست
دورنما
اگرچه بعضی از تومور ها و کیست ها بی خطر هستند اما می توانند باعث نگرانی شوند. کیست ها اغلب با گاز یا انواع دیگر سلولی به شکل مایع پر می شوند. تومورها حاصل بی نظمی یک نوع سلول هستند. اگر فردی در مورد غده یا رشد آن نگران بود باید به پزشک مراجعه کند. آنها می توانند آزمایشاتی را برای تشخیص غده انجام دهند تا مشخص شود آیا فرد به درمان نیاز دارد یا نه.
منبع: medicalnewstoday