اوکرلیزوماب برای درمان برخی از انواع ام اس استفاده می شود. این دارو MS را درمان نمی کند اما می تواند به کاهش آسیب های عصبی ناشی از آن کمک کند.
اوکرلیزوماب چیست؟
اوکرلیزوماب (اوکرووس) یک داروی تجویزی است که بعضی سلول های B خاص را در سیستم ایمنی بدن هدف قرار می دهد. سازمان غذا و دارو (FDA) این دارو را برای درمان اسکلروزیس چندگانه عود کننده - بهبود یابنده (PRMS) و اسکلروزیس چندگانه اساسا پیش رونده (PPMS) تایید نموده است. ساختار این دارو مشابه ریتوکسماب (ریتوکسان) می باشد که گاهی اوقات به عنوان درمان های ثانویه MS استفاده می شود. این یعنی ریتوکسماب از لحاظ FDA برای درمان MS تایید نشده است اما بعضی از پزشکان کماکان از آن برای این منظور استفاده می کنند. درباره این دارو و این که آیا می تواند برای رفع علائم بیماری MS به شما کمک کند یا خیر، در ادامه مطالب بیش تری بیان خواهیم کرد
مزایای استفاده از اوکرلیزوماب چیست؟
اوکرلیزوماب متعلق به نوعی داروها به نام آنتی بادی مونوکلونال می باشد. این یعنی که این دارو به طور خاص یک ماده و ترکیب را مورد هدف قرار می دهد. ماده ای که اوکرلیزوماب هدف قرار داده و با آن پیوند برقرار می کند پروتئین CD20 می باشد که در سلول های B یافت می شود. وقتی اوکرلیزوماب با CD20 مثبت در سلول های B پیوند بخورد، سلول B منفجر شده و می میرد. این کار می تواند مفید باشد زیرا متخصصان معتقدند که سلول B ممکن است نقش مهمی در بیماری MS داشته باشد با:
- فعال کردن سایر سلول های ایمنی برای حمله به سلول های سیستم عصبی بدن
- افزایش التهاب در مغز و نخاع
با تخریب سلول های خاص B، اوکرلیزوماب به کاهش التهاب و حملات سیستم ایمنی به سلول های عصبی بدن کمک می نماید. اوکرلیزوماب بسته به نوع بیماری MS مزایای دیگری نیز می تواند داشته باشد.
استفاده از اوکرلیزوماب برای درمان PRMS
یک تحقیق در سال 2016 به مقایسه اوکرلیزوماب و اینترفرون بتا-1آ (ربیف) که یکی دیگر از داروهای تایید شده از جانب FDA برای درمان PRMS می باشد، پرداخته است. در مقایسه با اینترفرون بتا - 1آ، اوکرلیزوماب در موارد زیر کار آمدتر عمل کرده است:
- کاهش میزان عود کردن سالیانه
- کند کردن روند پیشرفت ناتوانی در بیماران
- کاهش التهاب
- کاهش میزان ضایعات جدید و موجود در مغز
استفاده از اوکرلیزوماب برای درمان PPMS
اوکرلیزوماب اولین دارویی است که FDA آن را برای درمان PPMS تایید کرده است. در طول دوره آزمایش بالینی، محققین تحقیقی را برای مقایسه اوکرلیزوماب و یک دارونما انجام دادند تا ببینند این دارو تا چه حد برای افراد مبتلا به PPMS موثر می باشد. نتایجی که در سال 2016 منتشر شدند، نشان می دهند که اوکرلیزوماب بسیار کار آمدتر از دارونما در موارد زیر عمل کرده است:
- کند کردن روند پیشرفت ناتوانی در بیماران
- کاهش اندازه ضایعات جدید و موجود در مغز
- پایین اوردن خطر کاهش سرعت پیاده روی در بیماران
- کاهش میزان از دست رفتن حجم مغز
اوکرلیزوماب چگونه مصرف می شود؟
اوکرلیزوماب از طریق تزریق آرام دارو در رگ به بدن بیمار وارد می شود. این کار در درمانگاه یا بیمارستان انجام می شود. اما قبل از تزریق اوکرلیزوماب، پزشک معمولا مطمئن می شود که شما:
- مبتلا به هپاتیت B نمی باشید
- حداقل شش هفته قبل از شروع درمان ، تمام واکسیناسیون های خود را انجام دهید و در این باره به روز باشید.
- هیچ عفونت فعالی ندارید
اوکرلیزوماب می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند. به همین دلیل است که پزشک تان قبل از اقدام به تزریق دارو می خواهد مطمئن شود که شما از سلامت لازم برخوردار بوده و زمینه خاصی برای ابتلا به مشکلات جدی ندارید. پزشک ممکن است به شما آنتی هیستامین (گاهی همراه با استروئید) تجویز کند تا مانع از واکنش بدن شما در مقابل تزریق شود زیرا گاهی اوقات بدن افراد در مقابل تزریق وریدی واکنش منفی نشان می دهد. همچنین ممکن است برای مدت یک ساعت پس از تزریق تحت نظر باشید تا بروز هر گونه واکنش احتمالی، به سرعت درمان شود.
دوز توصیه شده برای اوکرلیزوماب چه مقدار می باشد؟
دوز توصیه شده برای اوکرلیزوماب در هر دو نوع PRMS و PPMS یکسان می باشد. اولین دوز اوکرلیزوماب را در دو تزریق 300 میلی گرمی در طول مدت دو هفته، دریافت خواهید کرد. هر تزریق حداقل 2/5 ساعت به طول می انجامد. در بیش تر طول این مدت شما در حالت نشسته خواهید بود بنابراین می توانید برای این که سرگرم باشید، کتاب یا مجله ای را برای خواندن انتخاب کنید. تزریق بعدی حدود 6 ماه بعد انجام خواهد شد و پس از آن نیز تزریقات به صورت شش ماه یک بار دنبال خواهند شد. در طول این تزریقات، شما 600 میلی گرم اوکرلیزوماب دریافت خواهید کرد. به دلیل بیش تر بودن دوز، این جلسات معمولا حدود 3/5 ساعت به طول خواهد انجامید.
چه مدت طول می کشد تا اوکرلیزوماب اثر کند؟
هیچ زمان بندی استانداردی برای این که چه مدت زمانی طول می کشد تا اوکرلیزوماب تاثیر خود را نشان دهد وجود ندارد. اما یک تحقیق که در سال 2016 اوکرلیزوماب را با اینترفرون بتا-آ1 (ربیف) مقایسه کرده، دریافته است که:
- کند شدن روند پیشرفت ناتوانی جسمی بیماری پس از 12 هفته درمان آشکار شده است
- کاهش اندازه ضایعات مغزی پس از 24 هفته درمان آشکار شده است
- کاهش نرخ عود کردن سالیانه پس از 96 هفته درمان آشکار شده است
بر پایه این نتایج، اوکرلیزوماب ممکن است تاثیر خود را پس از چندین ماه آشکار کند اما مشاهده نتایج کامل استفاده از آن ممکن است به چند سال زمان نیاز داشته باشد. به خاطر داشته باشید که محققین این تحقیق از قبل شرکت کنندکان را از انجام این آزمایش آگاه می کنند. بسته به بدن هر شخص، برخی از بیماران در زمان کوتاه تری نتایج دارو را مشاهده می کنند و برخی از آن ها دیرتر. اگر تصمیم دارید که از اوکرلیزوماب استفاده کنید، پزشک شما به طور منظم از شما درباره علائمی که این دارو نشان می دهد و نحوه تاثیر آن، سوالاتی خواهد پرسید.
عوارض جانبی اوکرلیزوماب کدام اند؟
اوکرلیزوماب یک روش درمانی قابل قبول برای PRMS و PPMS می باشد اما دارای یک سری عوارض جانبی مانند واکنش به تزریق نیز می باشد. این یک عارضه جانبی جدی در رابطه با بسیاری از آنتی بادی های مونوکلونال محسوب می شود. واکنش به تزریق، اگر به سرعت تحت درمان قرار نگیرد ممکن است به یک وضعیت اورژانسی تبدیل شود. مجددا به همین دلیل است که شما برای حداقل یک ساعت پس از تزریق تحت نظر خواهید بود. اگر هر کدام از این علائم را پس از تزریق و بازگشت به منزل مشاهده کردید، با پزشک تان تماس بگیرید:
- خارش پوستی
- دانه های پوستی
- کهیر
- خستگی
- سرفه
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- سوزش گلو
- تب
- حالت تهوع
سایر عوارض جانبی احتمالی اوکرلیزوماب عبارتند از:
- افزایش خطر عفونت های تنفسی مانند برونشیت یا سرما خوردگی
- افزایش خطر عفونت های پوستی
- افزایش خطر عفونت های تب خالی
- افسردگی
- کمر درد
- درد در دست ها و پاها
- سرفه
- اسهال
این گونه تصور می شود که این دارو ممکن است ویروس هپاتیت B را مجددا فعال نماید هرچند تاکنون این مساله به عنوان یک عارضه جانبی مشاهده نشده است. اوکرلیزوماب همچنین ممکن است با یک وضعیت جدی به نام لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیش رونده در ارتباط باشد که باعث موارد زیر می شود:
- ضعف در یک سمت بدن
- ناتوانی در کنترل دست و پا
- تغییرات دید
- تغییرات حافظه
- تغییرات شخصیتی
اوکرلیزوماب همچنین می تواند خطر بروز سرطان پستان را نیز افزایش دهد. توصیه می شود افرادی که این دارو را مصرف می کنند به طور منظم، تست غربال گری سرطان پستان را انجام دهند. قبل از مصرف اوکرلیزوماب، پزشک شما درباره این عوارض جانبی با شما صحبت خواهد کرد تا بتواند به شما در رابطه با درک مزایا و معایب استفاده از این روش درمانی کمک کند.
نتیجه گیری
اوکرلیزوماب یک گزینه درمانی نسبتا جدیدی برای PRMS و PPMS محسوب می شود. اگر به دنبال روش جدیدی برای مدیریت علائم MS می باشید، این می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. درباره این که این که شما گزینه خوبی برای مصرف این دارو هستید یا خیر، با پزشک تان مشورت نمایید. او می تواند شما را درباره عوارض جانبی دارو آگاه کرده و شما را جهت کاهش عوارض ناشی از مصرف این دارو کمک کند.
منبع: healthline