برای یادگیری نحوه تشخیص بیضه های سالم، درباره علائمی که باید مراقب آن باشید و نشانه ها و دردهایی که غیر طبیعی محسوب می شوند، در ادامه بخوانید.
آیا تفاوت در اندازه بیضه ها متداول است؟
بزرگتر بودن یکی از بیضه ها نسبت به دیگری مسئله طبیعی است. بیضه راست اغلب از دیگری بزرگتر است. معمولاً یکی از بیضه ها کمی پایین تر از سمت دیگر است. با این حال، بیضه ها هرگز نباید دردناک باشند. حتی اگر یکی از آنها بزرگتر است، نباید دارای شکلی کاملاً متفاوت از دیگری باشد. اگر متوجه شدید که یکی از بیضه ها به طور ناگهانی جراحت دارد یا شکلی شبیه به بیضه دیگر ندارد، به پزشک مراجعه کنید.
چگونه متوجه بشویم که یک بیضه از دیگری بزرگتر است؟
مهم نیست که کدام بیضه بزرگتر است، بیضه بزرگتر تنها به مقدار خیلی کم (نصف قاشق چایخوری) از دیگری متفاوت خواهد بود. نباید هنگام نشستن، ایستادن یا حرکت به اطراف هیچ گونه دردی را در این ناحیه احساس کنید. همچنین نباید قرمزی و تورم در بیضه ها داشته باشید، حتی اگر یکی از آنها بزرگتر باشد. بیضه های شما غالباً تخم مرغی شکل هستند تا اینکه گرد باشند. آنها به طور طبیعی در تمام طول، صاف و بدون برآمدگی هستند. برآمدگی های نرم یا سفت طبیعی نیستند. اگر متوجه توده هایی در اطراف بیضه ها شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نحوه تشخیص بیضه های سالم
معاینه شخصی بیضه ها (TSE) می تواند به شما در یادگیری اینکه چه احساسی در این ناحیه وجود دارد و تشخیص هر نوع توده، حساسیت و تغییر در یک یا هر دو بیضه کمک کند. وقتی در حال انجام معاینه بیضه ها هستید، پوست بیضه ها باید شل باشد و جمع یا کوچک نشود. این مراحل را برای معاینه شخصی بیضه ها دنبال کنید:
- از انگشتان دست و انگشت شست استفاده کنید تا به آرامی بیضه ها را در دست غلت بدهید. این کار را به آرامی انجام بدهید.
- وجود هر نوع توده، برآمدگی، تغییر در اندازه و نواحی حساس یا دردناک را در سطح بیضه ها بررسی کنید.
- در طول قسمت پایینی کیسه بیضه اپیدیدیم حس می شود، یعنی لوله متصل به بیضه که اسپرم را ذخیره می کند. اپیدیدیم باید مانند گروهی از لوله ها در این قسمت حس شود.
- برای بیضه دیگر نیز این بررسی را انجام دهید.
توصیه می شود که حداقل ماهی یکبار تست TSE را انجام دهید.
چه عواملی باعث بزرگتر شدن یک بیضه می شود؟
علل احتمالی بزرگ شدن بیضه ها عبارتند از:
1. اپیدیدیمیت
این بیماری مربوط به التهاب اپیدیدیم است. چنین مشکلی ناشی از عفونت است. اپیدیدیمیت یکی از نشانه های شایع کلامیدیا است، یعنی یک بیماری عفونی آمیزشی (STI). چنانچه متوجه هر درد غیر معمول، سوزش در هنگام ادرار یا ترشحات همراه با التهاب از آلت تناسلی خود شدید، به پزشک مراجعه کنید.
2. کیست اپیدیدیمال
این کیست ناشی از رشد در اپیدیدیم است که بخاطر مایعات اضافی ایجاد می شود. این وضعیت بی ضرر است و نیازی به درمان ندارد.
3. ارکیت
ارکیت بیماری التهاب بیضه است که توسط عفونت ها، یا ویروسی که علت اوریون است ایجاد می شود. اگر متوجه هر دردی شدید، به پزشک خود بگویید زیرا ارکیت می تواند باعث آسیب به بیضه های شما شود.
4. هیدروسل
هیدروسل ناشی از تولید مایعات در اطراف بیضه است و می تواند باعث تورم شود. این تولید مایعات می تواند در سنین بالاتر طبیعی باشد، و نیازی به درمان ندارد. با این حال، همچنین می تواند نشان دهنده التهاب باشد.
5. واریکوسل
واریکوسل ها رگ های بزرگ شده درون کیسه بیضه شما هستند. آنها موجب کاهش تعداد اسپرم ها شوند، اما به طور معمول اگر سایر علائم را به همراه ندارد، نیازی به درمان نیست.
6. پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک هنگام چرخش بیش از حد بیضه اتفاق می افتد. این وضعیت می تواند باعث کاهش یا حتی متوقف کردن میزان خون رسانی بدن به بیضه ها شود. در صورت احساس درد مداوم در بیضه بعد از آسیب یا دردی که از بین می رود و بدون هشدار برمی گردد، به پزشک مراجعه کنید. پیچ خوردگی یا پیچش بیضه ها نیاز به درمان اوژانسی برای حفظ این اندام دارد.
7. سرطان بیضه
سرطان بیضه زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی در بیضه ایجاد می شود. درست پس از اینکه متوجه وجود هر نوع توده یا رشد غیر معمول در اطراف بیضه ها شدید، به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید برای تغییر اندازه بیضه ها به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز هر یک از علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- درد
- تورم
- قرمزی
- ترشحات غیر معمول از آلت تناسلی
- تهوع و استفراغ
- مشکل در ادرار کردن
- درد در قسمت های دیگر بدن، مانند پشت یا پایین شکم
- بزرگ شدن یا حساسیت سینه
پزشک معاینه فیزیکی روی کیسه بیضه و بیضه ها انجام می دهد تا هر گونه رشد، برآمدگی یا ناهنجاری دیگر را مشاهده کند. اگر پزشک گمان کند که سرطان بیضه دارید، از شما درباره سابقه پزشکی سوال می کند تا ببیند سابقه خانوادگی سرطان بیضه را دارید.
آزمایشات تشخیصی تفاوت اندازه بیضه ها
- آزمایش ادرار: پزشک شما نمونه ادرار می گیرد تا وجود هر نوع عفونت یا بیماری کلیه ها را بررسی کنید.
- آزمایش خون: پزشک شما نمونه خون می گیرد تا علائم تومور را که ممکن است نشان از سرطان باشد را شناسایی کند.
- سونوگرافی: پزشک از یک مبدل سونوگرافی و ژل برای مشاهده درون بیضه ها استفاده خواهد کرد. این دستگاه به او اجازه می دهد تا جریان خون یا رشد هر چیزی در بیضه ها را بررسی کند، که می تواند نشان پیچ خوردگی یا سرطان باشد.
- سی تی اسکن: پزشک شما برای یافتن ناهنجاری از دستگاهی استفاده می کند تا چندین عکس از بیضه های شما بگیرد.
مشکلات تغییر اندازه بیضه ها چطور درمان می شود؟
اغلب اوقات درمان ضرورت ندارد. اما اگر علائم دیگری را تجربه می کنید و یا یک بیماری زمینه ای جدی دارید، پزشک برای پیاده کردن یک برنامه درمانی با شما همکاری خواهد کرد. در اینجا برنامه درمانی رایج برای این بیماری های شایع، آورده شده است:
1. اپیدیدیمیت
در صورت ابتلا به کلامیدیا، پزشک شما آنتی بیوتیک مانند آزیترومایسین (زیتروماکس) یا داکسی سایکلین (اوراسه) تجویز خواهد کرد. پزشک شما برای رفع تورم و عفونت ممکن است چرک را تخلیه کند.
2/ ارکیت
اگر ارکیت ناشی از STI باشد، پزشک شما احتمالاً برای مقابله با عفونت، سفتریاکسون (روسفین) و آزیترومایسین (زیتروماکس) تجویز می کند. جهت تسکین درد و تورم می توانید از ایبوپروفن (ادویل) و کمپرس سرد برای درد و تورم استفاده کند.
3. پیچ خوردگی بیضه
پزشک شما ممکن است بتواند با فشار دادن بیضه، پیچ خوردگی را باز کند. این کار برطرف کردن پیچش با دست گفته می شود. معمولاً برای جلوگیری از وقوع پیچ خوردگی مجدد، جراحی ضروری است. هر چه مشکل پیچ خوردگی برای مدت طولانی تری ادامه پیدا کند، احتمال آسیب و برداشته شدن بیضه بیشتر می شود.
4. سرطان بیضه
اگر بیضه شما حاوی سلول های سرطانی باشد، ممکن است پزشک تصمیم به جراحی برای برداشتن بیضه بگیرد. سپس می توانید بیضه را آزمایش کنید تا مشخص شود چه نوع سرطانی وجود دارد. آزمایش های خون می تواند مشخص کند که آیا سرطان روی بیضه ها گسترش یافته است یا نه. پرتو درمانی طولانی مدت و شیمی درمانی می تواند به از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از بازگشت آنها کمک کند.
آیا احتمال بروز عوارض وجود دارد؟
با درمان به موقع، عوارضی ایجاد نمی شود. اما اگر جریان خون به بیضه ها برای مدت طولانی قطع شود، ممکن است بیضه برداشته شود. در این مورد، ممکن است شما دچار کاهش اسپرم یا ناباروری شوید. برخی از درمان های سرطان مانند شیمی درمانی نیز ممکن است باعث ناباروری شود.
چه چیزی در انتظار شماست؟
در صورتی که بیضه های نامتقارن دارید، نیازی به نگرانی وجود ندارد. اما اگر متوجه درد، قرمزی یا توده های جدیدی در اطراف بیضه شدید، برای تشخیص علت، فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای جلوگیری از عوارض باید عفونت، پیچ خوردگی یا سرطان به سرعت درمان شود. بسیاری از دلایل بزرگ شدن بیضه ها را می توان با دارو یا جراحی درمان کرد، به خصوص اگر زود تشخیص داده شود. اگر سرطان یا ناباروری تشخیص داده شد یا بیضه شما برداشته شد، بدانید که تنها نیستید. بسیاری از گروه های حمایتی برای افراد مبتلا به سرطان و ناباروری وجود دارد که می تواند به شما در حفظ احساس قدرت کمک کند تا بتوانید بعد از درمان یا جراحی زندگی خود را ادامه دهید.
منبع: healthline