سندرم استکهلم یک نوع مکانیسم مقابله ای با یک موقعیتی همچون اسارت یا سوء استفاده می باشد. افراد مبتلا به این سندرم در طول زمان احساسات مثبتی را نسبت به گروگان گیران یا سوء استفاده کنندگان خود پیدا می کنند. درمان این نوع سندرم شامل روان درمانی (گفتگو درمانی) و داروها در صورت نیاز می شود. در این مطلب سلام دنیا، درباره اینکه علت سندروم استکهلم چیست و چگونه شکل می گیرد، و همچنین علائم، تشخیص و روش درمان سندرم استکهلم را صحبت می کنیم. با همراه باشید.
سندرم استکهلم چیست؟
سندرم استکهلم یک نوع پاسخ روانی به (اسارت) دربند بودن می باشد. فرد مبتلا به این سندرم با کسی که آن ها را اسیر کرده است ارتباط روانی برقرار می کند و بعد از مدتی شروع به همدردی با او می کند. در این سندرم علاوه بر موقعیت اصلی که شامل آدم ربا و گروگان می شود، یک نوع موقعیت دیگری هم وجود دارد.
موقعیت گفته شده شامل انواع دیگری از آسیب ها (روحی) می شود، که در آن بین فرد آزاردهنده و فردی که مورد آزار قرار گرفته است پیوندی به وجود می آید. بسیاری از متخصصان که در زمینه پزشکی فعالیت دارند احساسات مثبت قربانی نسبت به آزاردهنده خود را یک پاسخ روانشناختی – مکانیزم مقابله – که از آن برای زنده ماندن در روزها، هفته ها یا حتی سال ها آسیب یا آزار استفاده می کنند، می دانند.
حتما بخوانید: سندروم تورت یا بیماری تیک چیست
سایر شرایط روانی مرتبط سندرم استکهلم
- پیوند تروما (وابستگی عاطفی عمیق)
- درماندگی آموخته شده (شرایطی که در آن فرد بر طبق تجربیات گذشته به این نتیجه می رسد که رویدادهای ناگواری اتفاق خواهند افتاد که برای جلوگیری از وقوع آن کاری نمی تواند انجام دهد)
- سندرم شخص کتک خورده
چگونگی نام گذاری سندرم استکهلم
این بیماری نام خود را پس از سرقت از بانکی که در سال 1973 در استکهلم سوئد صورت گرفت، گرفته است. در طول درگیری شش روزه با پلیس، بسیاری از کارمندان بانک که اسیر شده بودند نسبت به سارقان بانک ابراز همدردی کردند.
پس از آزادی، برخی از کارمندان بانک از شهادت علیه سارقان بانک در دادگاه خودداری کردند و برخی از آن ها حتی برای دفاع از آنها پول هم نیز جمع آوری کردند. جرم‌شناس و روانپزشکی که این رویداد را بررسی می‌کرد، از اصطلاح سندرم استکهلم برای توصیف همدردی و انسی که برخی از کارمندان بانک نسبت به سارقان بانک نشان داده بودند، استفاده کرد.
علائم سندرم استکهلم
- احساسات مثبت نسبت به گروگان گیرها یا سوء استفاده کنندگان
- همدردی با عقاید و رفتارهای کسی که آن ها را اسیر کرده است
- احساسات منفی نسبت به پلیس یا دیگر اشخاص
علائم مشابه سندروم استکهلم
علائم دیگر دقیقا مشابه با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می باشند.
حتما بخوانید: اختلال استرس پس از سانحه مرتبط با بارداری
- فلاش بک ها (پدیده‌های روانشناختی ای هستند که طی آن فرد یک رویداد در گذشته یا بخش‌هایی از یک تجربه در گذشته را برای خود زنده می‌کند)
- احساس بی اعتمادی، تحریک پذیری، عصبانیت یا اضطراب
- عدم آرامش یا عدم لذت بردن از چیزهایی که قبلاً از آن ها لذت می بردید
- مشکل داشتن در تمرکز
علت سندروم استکهلم
محققان هنوز هم نمی‌دانند که چرا برخی از گروگان ها به سندرم استکهلم مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه. نظریه ای وجود دارد که اظهار می کند، این یک تکنیک آموخته شده از اجداد خود ما می باشد. در تمدن های اولیه همیشه خطرهایی همچون اسیر شدن و یا کشته شدن توسط گروه های اجتماعی دیگری وجود داشته است.
ارتباط برقرار کردن (پیوند داشتن) با اسیرکنندگان شانس بقا را افزایش می دهد. برخی از روانپزشکان تکاملی معتقدند که این تکنیک اجدادی نوعی ویژگی طبیعی در انسان می باشد. نظریه دیگر این گونه اظهار می کند که موقعیتی که در آن اسیر هستید و یا از شما سوء استفاده می شود از بار عاطفی بالایی برخوردار است.
انسان ها احساسات خود را با شرایط تطبیق می دهند و زمانی که در طول زمان به آنها مهربانی نشان داده می شود، شروع به دلسوزی برای متجاوز خود می کنند. از طرفی دیگر، قربانیان با همکاری و عدم مبارزه با یک متجاوز می توانند امنیت خود را تضمین کنند. ممکن است که قربانی، اگر که از سوی آزارگر خود آسیبی نبیند، احساس قدردانی کند و حتی آزارگر خود را شخصی انسان و مهربان بداند.
سندرم استکهلم چگونه تشخیص داده می شود؟
انجمن روانپزشکی آمریکا هنوز هم به طور رسمی سندرم استکهلم را به عنوان یک بیماری در آخرین راهنمای تشخیصی خود - استاندارد طلایی بیماری ها و شرایط سلامت روان - به رسمیت نشناخته است و آن را درج نکرده است. از آنجایی که این سندرم در راهنمای تشخیصی راه پیدا نکرده است، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است که هم این شرایط را تشخیص دهند و یا هم اینکه نتوانند آن را تشخیص دهند. با وجود همه ی این تفاسیر، همه ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند هر نوع رفتاری را که ناشی از یک موقعیت آسیب زا هست را تشخیص دهند.
نکته: شاخص ها و معیار های PTSD یا اختلال استرس حاد و برخی درمان ها اغلب شبیه به سندرم استکهلم می باشد.
حتما بخوانید: سندرم مارفان چیست
سندرم استکهلم چگونه درمان می شود؟
از آنجایی که سندرم استکهلم به عنوان یک بیماری روانی شناخته نشده است، هیچ درمان استانداردی هم برایش وجود ندارد. مانند درمان PTSD، درمان سندرم استکهلم هم معمولاً شامل مشاوره روانپزشکی و روانشناختی (گفتگو درمانی) یا دارو می شود.
فواید روش درمان سندرم استکهلم
درمان می تواند به شما در زمینه های مختلف که در ادامه مطلب آن ها را آورده ایم، کمک کند.
- درک کردن تجربه ای که پشت سر گذاشته اید
- درک کردن اینکه چگونه رفتار دلسوزانه با اسیرکنندگان شما می تواند یک نوع مهارت بقا بوده باشد
- یادگیری اینکه چگونه می توانید در زندگی خود به جلو حرکت کنید و به زندگی خود ادامه دهید
نکته: اگر که علائمی از این نوع سندرم را دارید، پزشک می تواند داروهایی را برای کمک به خواب یا کاهش اضطراب یا افسردگی برای شما تجویز کند.
پیش بینی سیر بیماری
اولاً، همه افرادی که آزار، آسیب روحی یا موقعیت‌هایی همچون گروگان بودن را تجربه می‌کنند، به سندرم استکهلم مبتلا نمی‌شوند. سندرم استکهلم یک واکنش روانی نادر به یک موقعیتی همچون اسیر بودن یا سوء استفاده می باشد. روان درمانی می تواند به شما یا شخصی که دچار این نوع از سندرم می باشد، کمک کند.
آیا سندرم استکهلم فقط در مورد گروگان گیری صدق می کند؟
اگرچه نام سندرم استکهلم بر اساس یک موقعیت یعنی سرقت از بانک-گروگان گرفته شده است، اما خوب برخی از رفتارها و احساسات مشابه در قربانیان انواع دیگری از آسیب های روحی را نشان می دهند.
انواع دیگر آسیب های روحی سندرم استکهلم
- آزار جنسی، جسمی و عاطفی
- کودک آزاری
- سوء استفاده مربی از ورزشکار. بزارید برایتان یک مثال بزنم، مثلا یک ورزشکار می تواند با تمرینات شدید و توهین آمیز موافقت کند چرا که او معتقد است مربی خود می داند که چه چیزی برای او از همه بهتر است.
- قاچاق جنسی انسان
سخن آخر
سندرم استکهلم یک مکانیسم مقابله ای است. شما به جای داشتن احساس ترس، وحشت و خصومت نسبت به سوء استفاده کننده، می توانید احساس انسانیت و شفقت را نسبت به آنها داشته باشید. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان سندروم استکهلم را تجربه کرده باشید، در می یابید که احساسات مثبت شما نسبت به فرد متجاوز اصلا عیبی نداره.
آنچه که شما احساس می کنید، روشی قابل درک برای کنار آمدن با آنچه که برای شما اتفاق افتاده است، می باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی با شما همکاری لازم را می کند تا به شما یا عزیزانتان در بهبودی کامل کمک کند.