ناخن های دست و پا معمولاً به رنگ صورتی کم رنگ هستند و یک هلال روشن تر در قسمت پایینی آن ها قرار داد. گاهی ممکن است لکه های سفیدی روی ناخن ظاهر شود. این لکه های سفید به نام punctate leukonychia شناخته می شود. انواع مختلفی از این لکه های سفید وجود دارد.
لکه سفید ناخن یا لئوکونیچیا چیست؟
لئوکونیچیای کلی به شرایطی گفته می شود که کل ناخن دچار این لکه های سفید می شود. انواع دیگری از این لکه های سفید می تواند به صورت جزئی روی ناخن دیده شود. در اینجا سه نوع از لکه های سفید ناخن را معرفی می کنیم:
- لکه های سفید نقطه ای که به شکل نقطه های پراکنده سطح ناخن را می گیرند.
- لکه های سفید طولی که به شکلی نواری بر روی پایین ناخن ظاهر می شود.
- لکه های سفید عرضی که در آن یک یا چند خط افقی به موازات هلال ناخن روی آن ظاهر می شود.
لکه های سفید پوستی که به عنوان لکودرما شناخته می شود، در زیر ناخن می تواند ظاهری شبیه به لکه های سفید ناخن ایجاد کند. لکه های سفید ناخن می تواند به دو نوع تقسیم شود، واقعی یا ظاهری:
الف: لکه های سفید واقعی ناخن
وقتی که نقطه ها یا خطوط سفید بخاطر آسیب روی ناخن ایجاد می شود، به عنوان لکه های سفید واقعی شناخته می شود. در لکه های سفید واقعی ناخن، نقاط سفید در هنگام فشار بر روی ناخن باقی می ماند. این نواحی با رشد ناخن ناپدید می شوند.
ب: لکه های سفید ظاهری ناخن
لکه های سفید ظاهری ناخن زمانی ایجاد می شود که بستر زیر ناخن تحت تاثیر قرار گرفته باشد. در لکه های ظاهری ناخن، بستر ناخن، رنگ سطح ناخن را تحت تاثیر قرار می دهد. این لکه ها با فشار ناپدید می شوند و با رشد ناخن از بین نمی روند. هر کسی می تواند دچار لکه های سفید ناخن شود، سن، جنسیت و قومیت در این مسئله دخالتی ندارد.
علل لکه های سفید روی ناخن
لکه های سفید ناخن می تواند بسته به نوع آن بخاطر عوامل مختلفی به وجود آمده باشد.
1. ضربه یا تروما
آسیب به صفحه ناخن یا ناحیه ای که ناخن از آنجا رشد می کند و به عنوان ماتریکس شناخته می شود، می تواند باعث لکه سفید روی ناخن شود. این نوع از صدمه در کودکان شایع است و دلیل معمول ایجاد لکه های سفید روی ناخن است. انواع آسیب هایی که می تواند باعث بروز این لکه ها بشود:
- جویدن ناخن
- مانیکور
- صدمات روزانه ناخن
- پوشیدن کفش های کوچک تر از اندازه نیز باعث فشار روی ناخن پا می شود. در نتیجه این صدمات، لکه های بوجود آمده با ناخن رشد می کند.
2. مسمومیت و داروها
برخی از اشکال مسمومیت یا دارو نیز ممکن است باعث لکه های سفید روی ناخن شود. این حالت نسبتاً نادر است و اغلب منجر به لکه های عرضی روی ناخن می شود. مسمومیت و داروهایی که می توانند به ایجاد لکه های سفید روی ناخن منجر بشود عبارتند از:
- مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب و آرسنیک
- شیمی درمانی برای سرطان که به صورت مصرف داروهای خوراکی، تزریقی یا القاء از طریق پوست انجام می شود تا سلول های سرطانی را بکشد و مانع از تقسیم آنها بشود.
- سولفونامیدها، داروهایی که برای عفونت های باکتریایی استفاده می شوند، از قبیل عفونت های پوستی، عفونت خون و عفونت های دستگاه ادراری
3. بیماری های سیستمیک از علل لکه های سفید روی ناخن
بیماری های سیستمیک نیز می توانند باعث پیدا شدن لکه های سفید روی ناخن ها شوند. در چنین صورتی، آنها نشانه این هستند که مشکلی در بخشی از بدن وجود دارد. لکه های سفید بخاطر بیماری به ندرت ظاهر می شوند.بیماری هایی که می تواند منجر به بروز لکه های سفید ناخن شود:
- کم خونی ناشی از کمبود آهن، کمبود آهن در بدن
- سیروز کبدی، که زخم کبد است
- بیماری کلیوی
- نارسایی قلبی
- دیابت
- مشکلات هضم پروتئین ها
- از دست دادن بیش از حد پروتئین در روده
- کمبود روی
- هیپرتیروئیدیسم یا تیروئید بیش از حد فعال که باعث ایجاد سطح غیر طبیعی از هورمون های تیروئید در بدن می شود.
- پسوریازیس
- اگزما
- بیماری قارچی یا عفونت ناخن یا بیماری پوستی در اطراف ناخن نیز می تواند باعث ظهور لکه های سفید روی ناخن شود.
- رشد کند ناخن ها. رشد کامل ناخن بین 9-6 ماه طول می کشد، در حالی که رشد ناخن پا بین 18-12 ماه زمان می برد. در نتیجه وجود لکه های سفید روی ناخن می تواند نشانه ای از آسیب یا بیماری باشد که قبلاً یعنی چند ماه پیش اتفاق افتاده است.
علل ارثی لکه های روی ناخن
در موارد بسیار نادر، لکه سفید روی ناخن می تواند ناشی از یک بیماری ژنتیکی باشد. با این حال، این معمولاً بخاطر سندرم های نادر و پیچیده به وجود می آید، مانند:
- سندرم Bart-Pumphrey، که شامل مشکلات ناخن، مسائل بند انگشتان و ناشنوایی است
- سندرم Buschkell-Gorlin، که شامل مشکلات ناخن، کیست های پوستی و سنگ کلیه است
- سندرم Bauer که شامل مشکلات ناخن ها و کیست پوستی می شود
- بیماری Darier که شامل ضایعات زگیل مانند روی قسمت های مختلف بدن است
نحوه درمان لکه های سفید روی ناخن
نحوه درمان بستگی به علت ایجاد این لکه ها دارد. اگر پزشک درباره علت آن مطمئن نباشد، ممکن از چندین آزمایش برای پیدا کردن دلیل و تشخیص مسئله کمک بگیرد:
- میکروب شناسی که در آن قارچ ها و ناخن های شما چیده شده برای مطالعه ارسال می شوند
- بیوپسی ناخن، جایی که پزشک یک تکه کوچک از بافت را برای آزمایش برمی دارد
- آزمایش خون برای شناسایی وجود یک بیماری سیستمیک
هیچ درمانی تنها برای این لکه های سفید وجود ندارد. لکه هایی که به علت آسیب ایجاد شده به طور طبیعی و در طول زمان ناپدید می شوند. اگر به علت چیزی به جز آسیب ایجاد شود، لازم است پزشک دلیل را شناسایی و جداگانه درمان کند. اگر فردی درباره لکه های سفید روی ناخن نگرانی است، باید به پزشک مراجعه کرده و تحت معاینه قرار بگیرد.
روش های جلوگیری از بروز لکه های سفید روی ناخن
راه هایی وجود دارد که افراد می توانند با رعایت آنها جلو بروز دوباره لکه های سفید روی ناخن را بگیرند.
- جلوگیری از تماس با مواد مضر
- اجتناب از استفاده بیش از حد لاک ناخن
- کوتاه کردن ناخن
- استفاده از مرطوب کننده ها بعد از دوش گرفتن تا مانع خشک شدن ناخن ها شود
در بیشتر موارد، نقاط سفید روی ناخن یک بیماری نیستند و به مرور محو می شوند.
منبع: medicalnewstoday